Daty	Przedstawi-ciele	Charakterystyka	Główne cele	Istota/hasła	Wychowanek	Metoda badawcza
1919r. – pierwsza szkoła założona przez Rudolfa Steinera w Stuttgar-cie 1989r.- Powsze-chna Szkoła Podsta-wowa nr 11 w Warsza-wie – pierwsza szkoła w Polsce.	Rudolf Steiner – twórca M. Ziemska – przewodnicząca Towarzystwa Rozwoju Pedagogiki R. Steinera	Charakterystyczne dla pedagogiki waldorfskiej jest przywiązywanie dużej wagi do działań artystycznych (malowanie, rysowanie form, śpiewanie, gra na instrumentach, eurytmia – poruszanie się w ryt muzyki służy rozwojowi fizycznemu), a także uczenia poprzez praktyczne działanie (prace ręczne, warsztaty – praca z drewnem, pielęgnacja ogrodu). Podkreśla się rolę rytmu w zdrowym kształtowaniu nauczania. Specyfiką szkół waldorfskich jest m.in: brak ocen (oceny tylko opisowe wskazujące na braki i zalety); brak podręczników; edukacja zintegrowana na przestrzeni szkoły podstawowej, a nie tylko w młodszych klasach; charakterystyczny rytm dnia: Nauczyciele otrzymują te same pensje, nie ma dyrektora, każdy jest równie ważny. Nauczyciel sam opracowuje plan nauczania dostosowany do potrzeb rozwojowych i możliwości konkretnej grupy dzieci. Nie ma drugoroczności. Nie różnicuje się dzieci ze względu na pochodzenie. Wychowawca uczy większości przedmiotów w ramach tzw. lekcji głównej na przestrzeni całej edukacji w szkole podstawowej. Nauczanie prowadzone jest w systemie tzw. epok. Oznacza to, że przez kilka tygodni (na ogół od dwóch do czterech) dzieci zajmują się jednym przedmiotem, np. matematyką, po czym następuje inna epoka (cykl) i inny temat. Dzieci uczą się „całym ciałem”, a nie tylko głową: odbywa się to poprzez naśladowanie osoby dorosłej, poprzez swobodną twórczą zabawę, doświadczenie, wykonywanie prac domowych, rymowanki, aktywności artystyczne, korowody, zabawy. Pastelowa kolorystyka wnętrz, atmosfera przedszkola, czy szkoły działają wyciszająco, dając dzieciom poczucie bezpieczeństwa, wewnętrzne przeżycie światła i ciepła. Wiele zabawek jest dziełem rąk rodziców i nauczycielek. Wszystkie wykonane są wyłącznie z naturalnych materiałów. Organizowane są święta szkoły na które zapraszani są rodzice. Wychowanie bazuje na naturalnej potrzebie dziecka do naśladowania, a nie nakazach i pouczeniach. Aktywna współpraca z rodzicami. Ważny kontakt z przyrodą.	Celem jest przede wszystkim wspieranie wszechstronnego rozwoju dziecka, rozumianego jako rozwój trzech sfer: myślenia, uczuć i woli. Wychowanie ukierunkowane na rozwój umysłowy, moralny, estetyczny. Rozwój wewnętrznej motywacji do nauki. Harmonijny, równomierny rozwój dziecka tak aby wola działania była realizowana a nie tłumiona. Zrozumienie istoty człowieka w powiązaniu ze światem i społeczeństwem. Dziecko powinno stać się podmiotem w procesie wychowania i nauczania, który to proces powinien uwzględniać indywidualne właściwości psychiczne, potrzeby oraz zainteresowania dziecka, a także dawać mu szansę twórczego działania.	„ Dorosły człowiek o tyle może być nauczycielem dziecka, o ile dziecko może być jego nauczycielem…”. Podstawowym czynnikiem w podejściu steinerowskim jest szacunek do dziecka, jego indywidualności i wolności. Wspomaganie rozwoju dziecka we wszystkich sferach: sferze woli, uczuć i myślenia, zamiast sztucznego, przyspieszonego stymulowania pamięci i procesów myślowych.	Nastawiony na współpracę a nie rywalizację. Ma swobodę rozwoju co daje mu szansę na poznanie otaczającego świata wielozmysłowo, umożliwia się mu radość tworzenia. Angażuje w naukę całe ciało a nie tylko głowę co pozwala rozwijać się harmonijnie. Zdobywa tożsamość poprzez kontakt ze środowiskiem społecznym i ekologicznym.	Nauczyciele tworzą grupy dzieci i dostosowu-ją program nauczania w oparciu o obserwację dzieci.