Higiena zwierząt(zoohigiena)- jest nauka o chorobie, zdrowiu i produkcyjności zwierząt oraz o sposobach ich podwyższania przez zmniejszenie wrażliwości i dyspozycji oraz stopnia narażania ekspozycji organizmów zwierzęcych na czynniki oporu środowiska

*czynniki klimatyczne

- ochładzania

- ruch powietrza

OCHŁADZANIE(katawartość, dekaiorymetria)

Ochładzanie - jest biometeorologiczną miarą utraty ciepła z organizmu zwierzęcego w danych warunkach mikroklimatycznych

Oddawanie ciepła – jest funkcją sumarycznego działania następujących parametrów:

- temp powietrza

- wilgotność powietrza

- prędkość ruchu powietrza

- natężenia promieniowania słonecznego

*Jednostki ochładzania

1)mcal/cm2xg

(ochładzanie- ilość ciepła w mcal, jaką traci 1m2 powierzchni w czasie 1s)

2)W/m² (podstawowa jednostka w układzie SI)

a)W/m²= 41,868 x mcal/cm² x s

b)MW/cm²= 4,1868 x mcal/m²x s

c)W/cm²=W/ m²/100

Przyrządy do pomiaru ochładzania

Katatermometr – termometr alkoholowy, zbudowany z następujących elementów:

- dolny zbiornik wypełniony toluenem

- kapilara (rurka włosowata), na której są dwie podziałki dolna 35 C I GÓRNA 38 C

- górny zbiorniczek

Katatermometr nie wskazuje temp, lecz utratę ciepła przy ochładzaniu z temp 38 C do35 C

*Pomiar ochłodzenia

1. Ogrzać termometr do temp powyżej 38 C (w warunkach terenowych w termosie z gorącą wodą)

2. Osuszyć przyrząd

3. Zawiesić katatermometr na wysokości grzbietu zwierząt

4. W momencie opadania alkoholu, gdy menisk mija górną podziałkę 38 C należy włączyć stoper i mierzyć czas opadania słupka alkoholu do dolnej podziałki 35C

*Obliczenie ochładzania

H = Q / s

H – ochładzanie

Q – cecha (faktor) katatermometru, (mcal/cm2xs)

s – średni czas opadania słupka alkoholu z 38 C (do 35 C, podany w sekundach)

Cwcha faktora- katatermometrem określa się ilość ciepła w mcal jaką 1cm2 pow. dolnego zbiornika przy opadaniu słupka alkoholu z 38C do 35C w czasie 1s.

*W oparciu o wyniki pomiarów katatermometrycznych można wyliczyć następujące wskaźniki:

1) procent utraty ciepła przez promieniowanie (KWA)

KWA = H ^II / H

H^II – ochładzanie mierzone katatermometrem srebrzonym

H^I – ochładzanie mierzone katatermometrem suchym

2) Katatermometryczny wskaźnik ciepłochronności materiałów budowlanych lub ściółkowych (KWC)

KWC = H / t_m

H – ochładzanie mierzone katatermometrem suchym

t_m - temp danego materiału

!! Im mniejsza jest wartość KWC, tym lepsze są właściwości termoizolacyjne badanego materiału

3) Katatermometryczny wskaźnik parowania (KWP) – wskazuje na możliwości osuszające powietrze. Im wartości są większe od jedności, tym powietrze jest bardziej suche

KWP = H / H^I

H – ochładzanie mierzone katatermometrem suchym

H^I -ochładzanie mierzone katatermometrem wilgotnym

4) Współczynnik ochrony cieplnej pomieszczeń (WOC) – wskazuje ile razy ochładzanie wewnątrz budynku jest mniejsze niż na zewnątrz, czyli jaka jest ciepłochronna wartość pomieszczenia

WOC = H_w / H_z

RUCH POWIETRZA

Występowanie poziomych prądów powietrznych (wiatr) w atmosf. Spowodowane jest różnicą temp. i ciśnienia.

Cechy:

1. Prędkość

2. Kierunek (N ,S, E, W)

*Pomiar prędkości ruchu powietrza

Można mierzyć za pomocą anemometrów:

V = H/ 36,5 –t - 0,2 / 0,4

V = H/ 36,5 –t - 0,13 / 0,47

V – prędkość ruchu powietrza w m/s

H – katawartość sucha w mcal/cm2xs)

36,5 – t – różnica między średnią temp katal. a temp powietrza w ⁰C

0,20 ; 0,40 ; 0,13 ; 0,47 – współczynniki empiryczne przy H podanym w mcal/cm2xs)

Oświetlenie- stosunek padającego strumienia świetlnego do powierzchni oświetlanej przez ten strumień .

Oświetlenie w budynkach dzieli się na:

*naturalne(dzienne)

*skuteczne(elektryczne)

Metody pośrednie oceny fitoklimatu w pomieszczeniu:

1)Stosunek powierzchni okien do podłogi O:P. Obliczamy dzieląc powierzchnie podłogi przez powierzchnie okien danego pomieszczenia.

O:P- stosunek powierzchni oszklonej okien do powierzchni podłogi

*szerokość budynku – 15m

*długość budynku 36m

*liczba okien 15

*szerokość okna 1,4m

*wysokość okna 0,8m

Pow. budynku= 15m x 36m= 540m2

Powierzchnia oszklona= 1,4 m x 0,8m x 15= 16,8 m2

2)Kąt padania światła (L)

Kąt padania światła L- przy wystawie jednostronnej jest to kąt zawarty między linią poprowadzoną od górnego parapetu dziennego w płaszczyźnie pionowej do styku przeciwległej ściany z podłogą a rzutem linii.

tgL=a/b

a-odległość górnego parapetu okna do podłogi 2,7m

b-szerokość budynku 15m

tgL=2,7/15= 0,18

Na podstawie tablic matematycznych otrzymaliśmy wartość kata L=10^o

3)Kąt otworu dziennego (B)- jest to określony dwiema liniami poprowadzonymi od górnego ościeża i parapetu dziennego do styku przeciwnej ściany z podłogą, przy oknach w dwu ścianach linie zbiegają się w połowie szer. podłogi. Wielkość kąta otworu okiennego w budynkach inwentarskich przyjmuje się nie mniejszą niż 5^o.

Aby obliczyć kąt otworu dziennego, należy:

a)oznaczyć kąt padania L

b)wyliczyć tangens kąta pomocniczego ze stosunku przyprostokątnych c i b

c)odczytać z tabeli wielkość kąta pomocniczego v

d)odjąć kąt pomocniczy v od kąta padania L, uzyskując kąt otworu dziennego B

tgB= c/b= 1,9/15=0,13

c-odległość danego parapetu okna od podłogi 1,9m

b-szerokość budynku 15m

Na podstawie tablic matematycznych otrzymaliśmy wartość kąta B=70^o

Kąt otworu dziennego V-róznica miar kątów L i B

V=10-7=3

Wniosek: Kąt otworu dziennego jest zbyt mały, gdyż nie powinien być mniejszy niż 5^o

4)Głębokość pomieszczenia – liczba wyrażająca stosunek szerokości budynku do odległości górnego parapetu dziennego od podłogi.

GP= b/a

a-odległość górnego ościeża okna od podłogi- 2,7m

b-szerokość budynku- 15m

GP- głębokość pomieszczenia

GP=15/2,7=5,5

Wniosek: Głęb. Pomieszczenia nie spełnia normy gdyż powinna być ona mniejsza od 2.

Metody bezpośrednie pomiaru oświetlenia:

*bezpośredni pomiar natężenia oświetlenia naturalnego i sztucznego wykonuje się luksomierzem

*skł. się on z fotokomórki galwanometru rejestracyjnego natężenie świetlne w luksach

*w celu wykonania pomiarów natężenia oświetlenia w pomieszczeniu za pomocą luksomierza, umieszczamy fotokomórkę równolegle do stropu, podłogi i 4 ścian, a wyniki pomiaru po zsumowaniu dzielimy przez 6

*pomiarów wykonuje się kilka, zależnie od wielkości budynku i wyliczamy średnią.

*na podstawie pomiarów wykonanych luksomierzem w budynku i na niezacienionej przestrzeni przed budynkiem (w dniu słonecznym)

WOP= OW/OZ x 100%

OW- oświetlenie wewnętrzne

OZ-oświetlenie zewnętrzne (6000lx)

1)góra 60lx

2)dół 30lx

3)północ 60lx

4)południe 75lx

5)zachód 30lx

6)wschód 250lx

Średnie 84lx

WOP= 84/6000 x 100%= 1,4%

Obliczanie ilości żarówek potrzebnych do oświetlenia pomieszczeń w określonym natężeniu światła:

L=PxZ/ WxS

L-potzrebna ilość żarówek

Z- natężenie oświetlenia w luksach (wg. norm zoohigienicznych)

P-powierzchnia pomieszczenia w m2

W-moc żarówek w W

S- współczynnik zależny od mocy żarówek, który wynosi przy żarówkach:

15-25W- 3,8

40W- 4,2

60W- 5,0

100W- 6,0