WSZECHŚWIAT
I. Wiek Wszechświata ocenia się na: 13,7mld lat
2. Wiek Ziemi określa się na ok. 4,5mld lat
3. Podczas formowania się gwiazd z materii pierwotnej dominuje oddziaływanie: przyciągania się materii
4. Ostatnim etapem życia gwiazdy jest: wybuch Supernovej
5. Droga Mleczna to: galaktyka, w której się znajdujemy
6. Według teorii Einsteina czarna dziura to: ”lejek” o olbrzymiej masie; duża materia w małej objętości,R=2G M/c2
7. W ekosferze Słońca znajduje się:
8. Według najnowszych badań widoczna materia stanowi: 4% zawartości wszechświata
9. Typowe dla życia większości gwiazd są reakcje: zanikania sił jądrowych i wzrost ciśnienia, w wyniku czego powstają same neutrony
10. Według najnowszych badań ciemna (niewidoczna) materia stanowi:
11. We wnętrzu gwiazd II generacji: znajdują się: pozostałości(neutrony) po wybuchu Supernowej, wodór, hel i inne pierwiastki; wytwarzane jest bardzo silne pole magnetyczne(?)
12. Według najnowszych badań ciemna energia stanowi: 73% zawartości Wszechświata
13. Wielki Wybuch nastąpił: 13,7mld lat temu
14. We wnętrzu gwiazd II generacji znajdują się: pozostałości(neutrony) po wybuchu Supernowy, wodór, hel i inne pierwiastki
15. Największa Galaktyka w grupie Lokalnej to: Andromeda(~3x większa od Drogi Mlecznej)

BIOSFERA
1. Która kolejność warstw atmosfery (licząc od dołu) jest prawidłowa? Troposfera, stratosfera, mezosfera, termosfera, egzosfera, wewnętrzny Pas van Allena, zewnętrzny Pas van Allena
2. Udział makroelementów w składzie ciała człowieka wynosi: 99,2%
3. W której warstwie atmosfery zachodzi większość zjawisk pogodowych? W troposferze
4. Która warstwa atmosfery zawiera warstwę ozonu? Stratosfera
5. W jakim stanie skupienia znajduje się jądro wewnętrzne? Stałym, z powodu dużego ciśnienia
6. Głównym pierwiastkiem w jądrze Ziemi jest: żelazo( w jądrze zewn. Ma naturę elektronów swobodnych)
7. Do gazów cieplarnianych należy:
8. Która część wnętrza Ziemi ma postać ciekłą? Jądro zewnętrzne
9. Do makroelementów nie należą: żelazo(wprawdzie materiał budulcowy, ale jest go mało), miedź, mangan, jod kobalt, molibden, cynk, fluor, selen, chrom
10. Troposfera i stratosfera zawiera łącznie: 99% masy atmosfery(90% troposfera, 9% stratosfera)
ii. Życie jest możliwe w zakresie temperatur:
12. Do mikroelementów nie należy: wszystko to, co jest w makroelementach, czyli: tlen, węgiel, wodór, azot, wapń, fosfor, potas, siarka, chlor, sód, magnez
13. Tropopauza (górna granica troposfery) znajduje się na wysokości:
14. W górnej części troposfery temperatura:
15. Jaki procent hydrosfery stanowią, oceany: 96% (2%lodowce, inne wody2%)
16. Konsystencja jądra wewnętrznego jest wynikiem: bardzo wysokiego ciśnienia, które ściska masę, powodując, że jest w stałym stanie skupienia

GRAWITACJA
1. Ciężar człowieka na Słońcu byłby większy niż na Ziemi około: 30razy,na Księżycu1/6 tego, co na Ziemi
2. Stan nieważkości na Ziemi można osiągnąć: w spadającej bardzo szybko windzie
3. Charakter rozmieszczenia pierwiastków w głębi Ziemi jest wynikiem działania: sił grawitacji
4. Niebezpieczne dla życia jest przeciążenie o wartości:~5G(utrata przytomności, ponieważ dopływ krwi do mózgu jest za mały)
5. Ciężar ciał jest największy: na biegunach(?)
6. Ciężar ciał jest najmniejszy: na równiku
7. Obszar graniczny czarnej dziury to: (nie wiem, o co chodzi w tym pytaniu, być może o promień czarnej dziury)R=2GM/c2
8. Skutkiem ubocznym podróży kosmicznej nie może być: oto, co jest skutkiem: zanik mięśni i kości, problemy z układem nerwowym(nieprecyzyjne ruchy, problemy ze zmysłem równowagi), rozregulowanie zegara biologicznego, problemy z układem krwionośnym(nietypowe rozmieszczenie krwi, najwięcej w stopach), zanik nieużywanych organów

BAR
1. Graniczna wysokość przeżycia człowieka bez aparatu tlenowego wynosi: ~7000m(?)
2. W powietrzu znajduje się najwięcej: azotu
3. Na głębokości 30m panuje ciśnienie: 4atm
4. Choroba dekompresyjna zagraża: lotnikom, nurkom
5. Płuca człowieka są przystosowane do oddychania powietrzem o ciśnieniu cząstkowym tlenu równym: 0,2amt, azotu 0,8atm
6. Nurkującym na bezdechu zagraża: choroba dekompresyjna( azot dostaje się do układu krwionośnego, gdzie powstają pęcherzyki z tym gazem)=>bóle stawów i mięśni, zawroty głowy
7. Choroba dekompresyjna jest związana z: szybkimi zmianami ciśnienia, w wyniku czego azot nie zdąży przedyfundować do płuc, żeby opuścić organizm, więc dostaje się do krwi( j.w.)
8. Nacisk (parcie) atmosfery na ciało człowieka (na poziomie morza) wynosi: 1atm
9. Tlen w powietrzu skaje się toksyczny dla człowieka w stężeniach: 1,2atm
10. TRIMIX — to mieszanka do nurkowania na dużych głębokościach zawierająca: tlen, azot, hel
11. Choroba dekompresyjna ma związek z: szybkimi zmianami ciśnienia, w wyniku czego azot nie zdąży przedyfundować do płuc, żeby opuścić organizm, więc dostaje się do krwi( j.w.)
12. Ciśnienie w obrębie Rowu Mariańskiego wynosi:
13. U osób nurkujących ,,narkoza azotowa” daje objawy: (tzw. prawo Martini)
*30-45m-euforia, pewność siebie, nieuwaga
*45-60m-jowialność, gadatliwość, zawroty głowy
*60-75m-wesołość, trudność w koncentracji i koordynacji ruchów, beztroska
*90m-przygnębienie, niemoc
*105m-utrata przytomności
14. Nurkującym na bezdechu nie zagraża:
15. Różnica ciśnień między centrum wyżu a ciśnieniem niżu w naszej szerokości geograficznej wynosi:
16. Utrata przytomności z powodu toksyczności azotu pod wodą może nastąpić najczęściej na głębokości około: 105m

Mg
I. Co jest źródłem ziemskiego pola magnetycznego? Pola stałego- wnętrze Ziemi, pola zmiennego- aktywność Słońca
2. Równik magnetyczny jest to: I=0◦
3. Udział pola stałego w całkowitym polu magnetycznym wokół Ziemi jest równy: 99%
4. Zorze polarne są wywołane przez: emisję energii w zakresie światła widzialnego przez wzbudzone cząstki i atomy(a także ich jony); ich kolor zależy od rodzaju gazu, jego stanu elektrycznego oraz energii cząstek wiatru słonecznego, które to wzbudzenie wywołują
5. Udział pola zmiennego w całkowitym polu magnetycznym wokół Ziemi jest równy: 1%
6. Źródłem anomalii lokalnych mogą być: metale obecne w skorupie ziemskiej na danych obszarze, wraki statków itp.
7. Izokliny to linie: o jednakowej inklinacji(czyli kącie nachylenia pomiędzy wektorem natężenia pola magnetycznego a płaszczyzną poziomą)-równoleżniki magnetyczne
8. Czy biegun magnetyczny może się pokrywać się z biegunem geograficznym? Biegun Północny jest magnetycznie na południu
9. Jaka jest inklinacja na 45* szerokości geograficznej północnej?
10. Co to jest paleomagnetyzm? Badanie zmian kierunku pola magnetycznego na podstawie namagnesowania skał
11. Co to jest deklinacja? Odchylenie igły magnetycznej od północy, zależy od anomalii lokalnych i regionalnych, lokalizacji oraz czasu
12. Kolor zorzy polarnej zależy od: kolor zależy od rodzaju gazu, jego stanu elektrycznego oraz energii cząstek wiatru słonecznego, które to wzbudzenie wywołują; typowa żółto-zielona, najrzadsza czerwona(azot)
13. Izogony to: linie o jednakowej deklinacji, D=0 izogona zerowa
14. Przyczyny magnetycznych anomalii regionalnych są zlokalizowane na głębokości:
15. Jakie jest średnie natężenie ziemskiego pola magnetycznego?: 0,5Gs
16. Co to są pasy radiacji:
*są w kosmosie w odległości 3-4 promieni ziemskich
*pasy von Allena
-duża koncentracja cząstek wiatru słonecznego
-po 2 z każdej strony Ziemi
-satelity przemieszczają się między nimi
17. Którędy cząstki wiatru słonecznego najłatwiej wnikają do wnętrza magnetosfery:

EL
1. W obszarze burzowym różnica potencjałów między Ziemią a jonosferą osiąga wartość: -108V
2. Najmniejsze osłabienie naturalnego pola elektrycznego występuje w budynkach:
3. Które jony mają pozytywny wpływ na człowieka? „-„
4. Burze powodują ładowanie powierzchni Ziemi ładunkami:
5. Średnia różnica potencjałów między jonosferą a Ziemią wynosi:
6. Największe osłabienie naturalnego pola elektrycznego występuje w budynkach:
7. Typowe rozmieszczenie ładunków elektrycznych w chmurze burzowej to: „-„ na dole, „+” na górze
8. W obszarze ładnej pogody różnica potencjałów między Ziemią a jonosferą osiąga wartość około: 360 000V
9. Temperatura powietrza zjonizowanego na drodze błyskawicy osiąga wartość: 25000◦C
10. Dlaczego wiatr halny powoduje wzmożony niepokój psychiczny, stany depresyjne, agresję itp.? Jest naładowany „+”
11. Jonosfera to: warstwa atmosfery o dużej koncentracji jonów, utworzonych w wyniku działania promieniowania kosmicznego (słonecznego)
12. Aktywne biologicznie są jony: Tzw. Pierwotne(małe)-występują w czystym powietrzu, najczęściej ich liczba zbliżona jest do liczby jonów ujemnych, przewaga dodatnich prze ogodzie typu fenowego(halny)
13. Natężenie prądu podczas wyładowania atmosferycznego osiąga wartości: 10 000-100 000V
14. Zaburzenia w łączności radiowej są wynikiem: zmian w jonizacji atmosfery<=zmian aktywności słonecznej
15. Wyładowania miedzy chmurą a jonosferą to: pioruny
*elf-jonosfera ~100km
*chochlik-mezosfera~75km
*niebieski strumień-stratosfera~50km
E-M
1. Który zakres fal elektromagnetycznych jest pochłaniany w atmosferze przez warstwę ozonu?
2. Zakres fal elektromagnetycznych, w którym Słońce promieniuje najsilniej to: cały zakres widma, ale najsilniej promieniowanie widzialne 400-780nm
3. Zakres fal elektromagnetycznych, w którym Ziemia promieniuje najsilniej to: zakres podczerwieni 1mm-700nm
4. Działanie mikrofal na organizm człowieka polega na: efekt termiczny(ogrzewanie warstw głębokich), rezonans na poziomie molekularnym, zaburzenia prądów czynnościowych
5. Ultrafiolet A powoduje: pigmentację, starzenie się skóry, jest również kancerogenny
6. Ultrafiolet B powoduje: syntezę witaminy D(przeciw krzywicy), rumień, pigmentację późną
7. Jaki jest zakres fal promieniowania widzialnego? 400-780nm
8. Fale optyczne, to zakres fal obejmujący:
*Ultrafiolet UV100-390nm
*Widzialne 400-780nm
*Podczerwień IR1mm-700nm
9. Do promieniowania jonizującego należą fale elektromagnetyczne z zakresu: Promieniowanie rentgenowskie, promieniowanie Gamma
10. Typowe źródła fal e-m z zakresu podczerwieni to:
11. Biofizycznym efektem działania fal elektromagnetycznych na organizm człowieka nie może być:
12. Uwalnianie melaniny (barwnik pigmentowy) zachodzi pod wpływem: światła widzialnego i wydziela się podczas snu, gdy jest ciemno
13. Skrót FM odpowiada w przybliżeniu: falom radiowym krótkim 2-20MHz
14. Jaką częstotliwość mają fale elektromagnetyczne, towarzyszące wyładowaniom burzowym?
15. Zakres fal radiowych długich wynosi: 100-500kHz
16. Który zakres fal elektromagnetycznych jest najbardziej pochłaniany przez atmosferę?
17. Promieniowanie z zakresu podczerwieni powoduje: efekt termiczny, czyli podgrzewanie warstw powierzchniowych
18. Jaki wpływ na organizm człowieka ma promieniowane UVO? Jest silnie niszczące, ale nie dociera do powierzchni Ziemi

Pytania z wykładu:
1. W jonosferze występują warstwy o następujących nazwach: D, E,F
2.W obszarze burzowym różnice potencjałów między Ziemią a jonosferą osiągają wartość: -108V
3. Najmniejsze osłabienie naturalnego pola elektrycznego występuje w budynkach:
4. Które jony mają pozytywny wpływ na człowieka?”-„
5.Burze powodują ładowanie powierzchni Ziemi ładunkami: „-„
6.Średnia różnica potencjałów między jonosferą a Ziemią wynosi: 250kV(?)
7.Największe osłabienie naturalnego pola elektrycznego występuje w budynkach:
8.Typowe rozmieszczenie ładunków w chmurze burzowej to: + na górze, - na dole
9.W obszarze ładnej pogody różnica potencjałów między Ziemią a jonosferą osiąga wartość ok.: nawet do 360 000V
10.Temperatura powietrza zjonizowanego na drodze błyskawicy osiąga wartość: 25000◦C
11.Dlaczego wiatr halny powoduje wzmożony niepokój psychiczny, stany depresyjne, agresję itp.? Jest naładowany „+”
12.Jonosfera to: warstwa atmosfery o dużej koncentracji jonów, utworzonych w wyniku działania promieniowania kosmicznego (słonecznego)
13.Jaką średnicę może osiągać błyskawica? Nawet 20cm
14.Natężenie prądu podczas wyładowania elektrycznego osiąga wartość: 10 000-100 000A