Zagadnienie 9 Państwo prawa Istota, implementacje

Państwo prawa: istota i implementacje

I. ISTOTA

Państwo prawa to zasada wynikająca z przekonania, że prawo (akty normatywne) powinno stanowić wartość nadrzędną w stosunku do państwa i jego struktury. Słownik Języka Polskiego PWN podaje, że jest to „państwo, w którym przestrzegane są prawa”. Zasada „państwo prawa” (zwana również niekiedy „rządami prawa”) mówi, że prawo powinno ustanawiać ramy, do których dostosuje się ogół (również władze).

Genezy tej koncepcji należy poszukiwać w czasach oświecenia, kiedy to dążono do ograniczenia wszechwładzy monarchy, który ustanawiając prawo był zarazem ponad nim. Stąd też zakłada ona, że zadaniem prawa jest ochrona obywateli przed arbitralnym działaniem państwa.

Aby móc dany kraj określać mianem „państwa prawa” musi on spełniać pewne wymogi. Są to:

  1. związanie organów państwowych ustawami (zasada legalności),

  2.  zagwarantowanie prawa obywateli do sądu,

  3. rozgraniczenie kompetencji poszczególnych władz (zasada trójpodziału władzy).

Cechuje się on ponadto: a) zabezpieczeniem wolności (ograniczenie wolności poprzez państwowe unormowanie – prawa człowieka granicą działania państwa); b) równością wobec prawa (zniesienie podziałów stanowych); c) pewnością prawa (nadrzędność ustaw, postępowanie zgodne z przepisami prawa, sądowa ochrona prawna, zakaz stanowienia ustaw działających wstecz); d) brakiem hegemonii władzy.

Podstawą państwa prawnego jest system norm prawnych, który jest ustalony według pewnej hierarchii (na jego szczycie stoi konstytucja) i musi być spójny wewnętrznie (wszystkie będące poniżej ustawy zasadniczej prawa nie mogą być z nią sprzeczne). Ponadto, prawo musi być tworzone przez wyznaczone do tego organy państwa, a poszczególne władze państwa nie stoją ponad prawem, muszą działać w ramach istniejących norm prawnych.

IMPLEMENTACJA

Zasada państwa prawa powinna być stosowana przez wszystkie demokratyczne kraje. W przypadku Polski kwestia ta jest unormowana w Konstytucji w dwóch artykułach: w art. 2 („Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej”) oraz art. 7 („Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa”).

Na podstawie „Komentarza do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku” Wiesława Skrzydło możemy rozumieć kwestię państwa prawa zawartą w art. 2 następująco:

Natomiast co do art. 7, w którym mowa jest o działaniu w granicach i na podstawie prawa, Wiesław Skrzydło stwierdza:


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
zagadnienia ogółem na Powszechną historię państwa i prawa
Zagadnienia z Historii Prawa i Państwa Polskiego
historia państwa i prawa zagadnienia
Historia panstwa i prawa Polski Nieznany
tematy na teorie panstwa i prawa, EWSPIA kier. PRAWO, sem I
Gómez Rivas Wolność słowa i państwo prawa
Odpowiedzi na zagadnienia z publicznego prawa gospodarczego, Publiczne prawo gospodarcze
14523-ogólne zagadnienia z zakresu prawa administracyjnego, st. Administracja notatki
podstawy państwa i prawa- EWSPA, prawoznawstwo, prawoznawstwo i wykładnia prawa
Zagadnienia z podstaw prawa (wa
podstawowe zagadnienia, akty prawa miejscowego
WSTĘP DO TEORII PAŃSTWA I PRAWA
teoria - opracowanie pytań z leksykonu, Teoria państwa i prawa
Historia państwa i prawa polskiego Wyklady
teoria panstwa i prawa umk
zagadnienia do prawa
Historia Panstwa i Prawa
Powszechna historia państwa i prawa, pytania Majer, najstarszy pomnik prawa zwczajowego Francji

więcej podobnych podstron