Rozwój człowieka dorosłego , czynniki i przyczyny rozwoju osobowości
Pojęcie „andragogika” interpretowane na podstawie jego społecznie usankcjonowanego znaczenia, wskazuje na te desygnaty , które mieszczą się w szeroko rozumianym pojęciu wychowania dorosłego człowieka. Człowiek jest istotą twórczą. Chce być czynny emocjonalnie , umysłowo i fizycznie. Na nasze zachowanie wpływ ma środowisko ,w którym się wychowujemy jak również samo wychowanie, czyli całokształt oddziaływania rodziców , wychowawców i środowiska.
Aktywność ludzi dorosłych koncentruje się zwykle na odpowiedzialnych zadaniach , związanych z pracą, karierą , wychowaniem dzieci , nadawaniem życiu pożądanej jakości. Rozwój własny rzadko stanowi cel sam w sobie , najczęściej jest on w życiowej karierze zarówno jednym ze środków służących pozyskiwanie innych wartości, jaki efektem ubocznym kolejnych wyborów i działań. Dorosłym jest człowiek ukształtowany na tyle, że może być samodzielnym , ukształtowanie takie nie jest równoznaczne z zakończeniem rozwoju psychicznego. Praca zawodowa , życie codzienne wciąż dorzucają coś nowego do istniejącego już poznania rzeczywistości. Dorosłość , to część cyklu życia jednostki , która następuje po zakończeniu procesu wzrastania i biologicznego dojrzewania organizmu do pełnienia wszystkich funkcji życiowych. Poprzez to pojęcie „dorosłości” można wyodrębnić cechy człowieka , które charakteryzują jego proces uczenia się. Pełnienie wszystkich funkcji życiowych , wymaga nieustannego ucznia się ,różnego rodzaju czynności , umiejętności opanowywania wzorów zachowań i informacji potrzebnych do sprawnego działania . Człowiek dorosły – to człowiek zdolny do funkcjonowania we wszystkich rolach społecznych, nieustannie doskonalących ten proces , którym ciągle uczy się informacji i umiejętności do prawidłowego rozwiązywania problemów życiowych. Dla procesu ucznia się , zdobywania wiedzy i doświadczenia , wchodzenia w role społeczne , szczególne znacznie ma praca zawodowa człowieka . Uczeń dorosły, to ten który w pracy zawodowej potrafi uczyć się takich informacji i umiejętności , dzięki którym rozwija swoją osobowość i osiąga sukcesy zawodowe.
Rozwój psychiczny człowieka dorosłego nie kończy się wraz z osiągnięciem biologicznej dojrzałości , trwa praktycznie przez całe życie . Wynikiem rozwoju psychicznego człowieka jest własna aktywność – nauka , praca, oraz doświadczenie indywidualne, które stanowi podstawę rozwoju , gromadzone w ciągu całego życia. Uczeń dorosły sam wybiera kierunki działań , sam wchodzi w takie sytuacje życiowe , w których tworzy wartości materialne i duchowe i EKSTERIORYZUJE swoje osobowe możliwości . Świadome wchodzenie w te sytuacje przyczynia się do uczenia się dorosłej osoby zachowań i umiejętności , które są potrzebne do skutecznego działania. W ten sposób dorosły uczy się uczciwości i prawości, konsekwencji, szlachetności i dobroci. Uczeń dorosły posiada zatem stałą zdolność uczenia się , przyjmowania nowych doświadczeń , odrzucenia i krytycznego rewidowania starej wiedzy oraz włączania do swojej pamięci nowych idei , punktów widzenia. Wszystko to kształtuje osobowość dorosłego ucznia. Dorosłość więc należy uznać za okres, w którym człowiek może nie tylko pracować , ale także uczyć się , doskonalić swoje funkcjonowanie i swoją osobowość.
Dorosłość cechuje względna stabilizacja trwalszych zainteresowań w oparciu o bardziej świadomą , samodzielną przemyślaną decyzje w przejściu z dorastania do dorosłości konkretyzuje się plan życiowy. Ludzie pragną doskonalić siebie .Motywy , którymi kierują się dorośli przy podejmowaniu nauki są bardzo różne . Możemy wśród nich wymienić między innymi chęć zdobycia nowych wiadomości i umiejętności , oraz ich doskonalenie , przygotowanie się do nowej pracy , racjonalne wykorzystanie wolnego czasu , chęć zawarcia nowych interesujących znajomości , uzyskanie większej sprawności w wykonywaniu obowiązków domowych, pragnienie ucieczki od rutyny chęć poprawienia statusu materialnego , przewidywany awans zawodowy lub społeczny , rozwijanie swojej osobowości oraz doskonalenie kontaktów z ludźmi, chęć wyrównania swojego wykształcenia względem osób bliskich, chęć posiadania swojej wartości we własnych oczach.
Występują także motywy intelektualne ,do których należą przede wszystkim zainteresowanie i zamiłowanie w określonym kierunku , oraz pragnienie wiedzy w celu wyjaśnienia nurtujących człowieka problemów , szczególnie natury światopoglądowej , kiedy to człowiek chce lepiej zrozumieć otaczający go świat. Czynniki i motywy kształcenia się osobowości człowieka zmieniają się wraz z wiekiem . Istotnym czynnikiem z tym związanym , jest odmienność sytuacji społecznej i stanu fizjologicznego organizmu człowieka , w różnych okresach życia – jeśli osoba zrobiła karierę zawodową i cieszy się uznaniem społecznym , to potrzeby takiego człowieka cichną.
Skomplikowane warunki życia współczesnego życia stawiają człowieka wobec różnorodnych i różnokierunkowych zadań .Coraz to szybszy postęp nauki i techniki wymaga coraz wyższego ogólnego i zawodowego wykształcenia , nie tylko dla wykonywania obowiązków zawodowych, ale także dla dostosowania się w przyszłości do nowych zadań i sytuacji, jakie niesie ze sobą postęp . Wymaga to bardzo różnorodnego przygotowania człowieka do życia. Konieczne jest nie tylko znaczne wykształcenie , którego poziom wciąż się podwyższa , ale także wysoki poziom moralny.
Edukacja przez całe życie jest koniecznością , jest wyzwaniem stojącym przed współczesnym człowiekiem , funkcjonującym w dzisiejszym świecie. Rozwój człowieka kończy się dopiero z chwilą śmierci , osoby aktywne do swych ostatnich chwil uczą się coraz nowych rzeczy i ciągle poszukują .
Człowiek nigdy nie kończy się rozwijać , zmiany choć może ni zawsze łatwo zauważalne dla człowieka , zachodzą.
BIOGRAFIA:
1. Włodzimierz Szewczuk „Psychologia człowieka dorosłego” I wydanie 1959 ?
2. Franciszek Urbańczyk „Dydaktyka dorosłych” II wydanie Ossolineum 1973r.
3. Lucjan Turous „Andragogika” PWN 1976r.
4. Lucjan Turous “Andragogika ogólna” II wydanie Wydawnictwo Akademickie “Żak” W-wa 1999r.