Odpowiedzi z Mikro- i Makroekonomii.
Podstawowe obszary problemowe makroekonomii:
-inflacja
-wzrost gospodarczy
-bezrobocie
-polityka makroekonomiczna
Produkt Krajowy Brutto to:
-miara wielkości produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze zlokalizowane na terytorium danego kraju lub
-miernik wartości dóbr i usług finalnych wytworzonych w kraju w danym czasie (przeważnie jest to okres jednego roku), zarówno przez obywateli jak i obcokrajowców (PKB nie uwzględnia produkcji naszych rodaków za granicą!)
Produkt narodowy brutto to:
-miara całkowitych dochodów osiąganych przez obywateli danego kraju, niezależnie od miejsca świadczenia usług przez czynniki produkcji lub
-wartość wszystkich dóbr i usług finalnych wytworzonych przez naród (ogół obywateli w kraju i za granicą) w danym roku
Dochód narodowy to:
-suma dochodów wszystkich podmiotów gospodarki (w kraju) lub
-produkt narodowy netto wytworzony w gospodarce; jego wielkość otrzymuje się poprzez odcięcie amortyzacji od PNB w cenach czynników produkcji
Wzrost gospodarczy to:
-procent wzrostu produkcji w danej gospodarce; miarą jest stopa wzrostu procent produkcji w ciągu roku, czyli PKB lub
-przyrost realnego PNB ? lub
-sytuacja, w której produkcja dóbr i usług, mierzona wzrostem PKB, rośnie z okresu na okres
Czynniki wzrostu gospodarczego:
-postęp techniczny - zależy od poziomu innowacji i badań naukowych. Zwiększa rentowność kapitału i pozwala stawić czoła konkurencji rozwiniętych gospodarek. Jednak warunkiem wykorzystania innowacji technologicznych i wyników badań naukowych jest zaplecze finansowe. Tylko silny i bogaty kraj może sobie pozwolić na finansowanie badań naukowych, a następnie wdrożenie wyników tych badań. Jest to czynnik, który powoduje długoterminowy wzrost gospodarczy
-praca - zarówno pod względem ilości, jak i jakości (na ogół okresy spadku liczby ludności odpowiadają okresom mniejszego wzrostu lub stagnacji ekonomicznej). Poziom wykształcenia polepsza jakość i zwiększa rentowność pracy. Bardzo duże znaczenie mają koszty pracy, czyli koszty, które musi ponosić pracodawca z tytułu zatrudnienia pracownika (na przykład ubezpieczenia zdrowotne i świadczenia socjalne). Kolejnym czynnikiem wpływającym na efektywność pracy jest zakres jej automatyzacji oraz stopień rozwoju technologicznego kraju. Im on jest wyższy tym wyższy jest wskaźnik efektywności wykorzystania czasu pracy i potencjału pracowników
-kapitał - to zasoby środków wykorzystane w procesie wytwarzania produkcji. Podstawowe formy kapitału produkcyjnego to kapitał rzeczowy, kapitał finansowy i kapitał ludzki. Kapitał rzeczowy jest tym większy, im większy jest kapitał finansowy w gospodarce. Kapitał rzeczowy stanowi bowiem formę lokowania (inwestowania) kapitału finansowego. W gospodarkach rozwiniętych wolnym kapitałem finansowym (tj. możliwym do zamiany na kapitał rzeczowy) dysponują instytucje finansowe. Do instytucji finansowych zaliczamy banki, fundusze inwestycyjne czy emerytalne, pełniące funkcje instytucji pośrednictwa finansowego, ale także takie podmioty, jak giełda, Komisja Papierów Wartościowych i Giełd, czy inne wykonujące specyficzne funkcje na rynkach finansowych. Sposób organizacji tych instytucji, instrumenty finansowe, którymi dysponują, a także przyjęte w gospodarce zasady ich funkcjonowania tworzą system finansowy. System finansowy decyduje o zdolności gospodarki do efektywnego transformowania kapitału finansowego w kapitał rzeczowy. Słabo rozwinięty system finansowy ogranicza możliwości szybkiego powiększania rozmiarów kapitału rzeczowego. W ostatnich latach coraz większego znaczenia dla gospodarki nabiera kapitał intelektualny
-otoczenie zewnętrzne - żaden kraj nie może rozwijać się sam. Gospodarka krajowa prowadzi ze światem zewnętrznym wymianę towarów, kapitałów, wyników badań naukowych
Równowagę na rynku dóbr przedstawia graficznie:
-punkt równowagi rynkowej, czyli punkt przecięcia się krzywej popytu z krzywą podaży
P-cena, Q-ilość, D-krzywa popytu, S-krzywa podaży, Po-cena równowagi rynkowej, A-nadwyżka popytu, B-nadwyżka podaży
Recesja gospodarcza to:
-zahamowanie tempa wzrostu gospodarczego, skutkujące nawet spadkiem produktu krajowego brutto lub
-głębokie i trwałe naruszenie ogólnej równowagi ekonomicznej
Klasyczny cykl koniunkturalny gospodarki to:
-powtarzalność następujących po sobie okresów spadku i wzrostu produktu gospodarki (powtarzają się co kilka lat-najczęściej co 6 do 10- a ich czas trwania jest zróżnicowany) lub
-periodyczne powtarzające się wahania istotnych składników życia gospodarczego
Każdy cykl koniunkturalny charakteryzuje się pewnymi podstawowymi elementami:
-określonym czasem trwania
-fazami
-amplitudą wahań
-intensywnością wahań
Z ilu faz składa się klasyczny cykl koniunkturalny:
-z czterech (kryzysu, depresji, ożywienia, rozkwitu)
Faza kryzysu
rośnie: bezrobocie
maleją: produkcja, zatrudnienie, inwestycje, popyt, ceny
Faza depresji
koniec spadku, ww. wielkości pozostają na niskim poziomie
Faza ożywienia
rosną: produkcja, zatrudnienie, inwestycje, popyt, ceny
maleje: bezrobocie
Faza rozkwitu
koniec wzrostu, ww. wielkości utrzymują się na wysokim poziomie
W cyklu współczesnym wyróżnia się dwie fazy: ożywienie (Expansion) i recesję (Contraction)
Pieniądz to:
-uniwersalny środek płatniczy, akceptowany przez wszystkich uczestników rynku
Emitentem pieniądza w polskiej gospodarce jest:
- bank centralny, czyli NBP (waluta-złoty)
System finansowy państwa to:
- zbiór norm prawa finansowego, zasad gospodarki finansowej, mających na celu ścisłe uregulowanie polityki finansowej państwa
Podmioty systemu finansowego państwa:
-bank centralny
-banki komercyjne
-towarzystwa ubezpieczeniowe
-giełda
-fundusze powiernicze
-biura maklerskie
-budżety: centralny, lokalny
-towarzystwa kredytowe
Ilu stopniowy jest współczesny system bankowy w Polsce (i nie tylko):
(współczesny system bankowy to ogół jednostek organizacyjnych, zajmujących się działalnością bankową w kraju, ich zadania ustawowe, przepisy według których działają, wzajemne relacje między nimi oraz wzajemne powiązania i stosunki z otoczeniem)
-dwustopniowy charakter systemu (podobnie jak w większości systemów bankowych w Polsce ma miejsce wydzielenie funkcji emisyjnej- centralny bank emisyjny- od usług świadczonych w obrocie komercyjnym- banki handlowe)
(I Szczebel- NBP:
-jest bankiem centralnym w RP
-podstawowym jego celem działalności jest utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesny wspieraniu polityki gospodarczej Rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP
-do zadań NBP należy także:
1.organizowanie rozliczeń pieniężnych
2.prowadzenie działalności dewizowej w granicach określonych ustawami
3.prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi
4.prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa
5.regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie
6.kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu bankowego
7.opracowywanie sprawozdawczego bilansu płatniczego oraz bilansów należności i zobowiązań zagranicznych państwa
8.wykonywanie innych zadań określonych ustawami
-NBP przysługuje wyłącznie prawo emitowania znaków pieniężnych RP- BANK EMISYJNY!
II Szczebel:
-Polskie banki komercyjne i banki spółdzielcze
-Oddziały banków zagranicznych: podlegają wpisowi do rejestru handlowego; stosuje się do nich przepisy prawa polskiego
-Przedstawicielstwa banków zagranicznych w Polsce-nie mogą wykonywać czynności bankowych
-Instytucje parabankowe: spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe; pośrednictwo pożyczkowe; kantory walutowe; przedsiębiorstwa pożyczkowe
-Nadzór bankowy
-Instytucje okołobankowe: KIR, BFG, ZBP, BIK, TELEBANK, Pol-Card, itd.)
Kto określa obowiązkowe rezerwy gotówkowe w bankach komercyjnych:
-bank centralny
Budżet państwa to:
-plan dochodów i wydatków, uchwalany w formie ustawy budżetowej na okres roku kalendarzowego, zwanego ‘rokiem budżetowym’
System podatkowy państwa to:
-ogół przepisów prawnych i instytucji finansowych w zakresie ustalania i poboru podatków; obejmuje on nie tylko przepisy prawne dotyczące instytucji podatków, ale także całą strukturę podmiotów, które podatki pobierają, płacą je oraz te, które wyznaczają ich indywidualną wysokość, w tym także warunki ich płatności lub
- zbiór zasad reguł i instytucji zobligowanych do określania poboru podatków od przedsiębiorstw gospodarstw domowych podmiotów zagranicznych jednostek i zakładów sektora publicznego
Deficyt budżetowy występuje gdy:
(to stan niezrównoważonego budżetu, w którym wydatki budżetowe przewyższają wpływy)
-wpływy budżetowe(d) są mniejsze od wydatków(w)
Dług publiczny to:
-całkowite zadłużenie państwa, uwzględniające sumę deficytu budżetu państwa z lat poprzednich lub
-obejmuje zadłużenie państwa u wierzycieli krajowych i zagranicznych wynikające z wyemitowania skarbowych papierów wartościowych oraz uzyskiwanych przez Skarb Państwa kredytów i pożyczek zagranicznych
Podmioty tworzące gospodarkę to:
-przedsiębiorstwa, organizacje, instytucje i inne podmioty, które prowadzą działalność gospodarczą lub zajmują się kształtowaniem stosunków ekonomicznych, a jednocześnie operują na poziomach wyższych od lokalnych: krajów, kontynentów, regionów świata czy na poziomie globalnym. Do podmiotów gospodarki światowej zalicza się także państwa i całe gospodarki narodowe.
Inflacja to:
-proces ekonomiczny przejawiający się we wzroście cen towarów; polega na nieproporcjonalnie szybkim zwiększaniu się ilości pieniędzy w stosunku do wzrostu masy towarów lub
-ogólny wzrost poziomu cen w całej gospodarce; miarą jest stopa inflacji- czyli procentowy wzrost poziomu cen w skali rocznej
Elementy polityki antyinflacyjnej państwa to między innymi:
(to zespół działań i decyzji zmierzających do ograniczenia inflacji do poziomu kilku procent rocznie)
-ograniczenie wydatków państwa
-ustalenie wysokiej stopy procentowej kredytów co ma skłaniać do oszczędzania
-rozwój konkurencji i eliminacja monopoli
-obniżenie kosztów wytwarzania dóbr i usług
-sterowanie i ścisła kontrola nad procesem kreowania płac (zamrażanie płac- głownie w sferze budżetowej)
-ograniczenie popytu konsumpcyjnego poprzez stosowanie podatków stabilizacyjnych
Formy inwestycji zagranicznych:
(inwestycje zagraniczne polegają na nabywaniu w jednym kraju przez rządy, instytucje oraz poszczególne osoby aktywów innego kraju; inwestycje te obejmują inwestycje zarówno bezpośrednie jak i inwestowanie w papiery wartościowe)
-portfelowe
-bezpośrednie
Inwestycje portfelowe to:
- inwestycje dokonane przez zakup papierów wartościowych, a nie konkretnego przedsiębiorstwa, dobra materialnego czy intelektualnego bądź usługi lub
-nabywanie pakietów akcji spółek montowanych na giełdzie nabywanie przychodów wartościowych w postaci obligacji bonów skarbowych
Inwestycje bezpośrednie to:
-bezpośrednie nakłady na środki trwałe (np. maszyny, całość lub wydzieloną część przedsiębiorstwa)
-nabywanie trwałych udziałów w przedsiębiorstwach działających poza granicami kraju inwestora w celu osiągnięcia wpływów na zarządzaniu tymi przedsiębiorstwami
Rodzaje polityki handlowej w handlu zagranicznym:
Podsystemy współczesnej gospodarki światowej to:
Własność przemysłowa to:
Korporacja transnarodowa to np.:
Bank centralny w Polsce to:
Papier wartościowy to między innymi:
Definicja Ekonomii wg Begga
Czym cechuje się zasób rzadki?
Co to jest koszt alternatywny dla zasobu rzadkiego ?
Co prezentuje Krzywa możliwości produkcyjnych ?
Jakie znasz podstawowe typy gospodarek?
Podaj definicję ekonomii pozytywnej.
Czym zajmuje się ekonomia normatywna?
Czym zajmuje się mikroekonomia?
Czym jest rynek?
-to miesce, na którym spotykają się kupujący i sprzedający w celu dokonania jakiejś transakcji, w określonym czasie i po danej cenie
Definicja popytu.
-to odwrotna relacja jaka zachodzi pomiędzy ceną a ilością nabywanych towarów i usług lub
-to ilość dobra, jaką nabywcy są gotowi zakupić przy rosnącym poziomie ceny lub
-zapotrzebowanie na dany towar przy określonym poziomie ceny
Definicja podaży.
-to wprostproporcjonalna zależność jaka zachodzi pomiędzy ceną a ilością towarów wyprodukowanych i dostarczonych na rynek przez przedsiębiorstwa lub
-to ilość dobra, jaką sprzedawcy są gotowi zaoferować przy rosnącym poziomie ceny lub
-relacja między ilością dobra oferowanego do sprzedaży a jego ceną
Co obrazuje krzywa popytu?
Czynniki mające wpływ na krzywą popytu.
Czym jest dobro niższego rzędu?
Co obrazuje krzywa podaży?
Czynniki mające wpływ na krzywą podaży.
Cena równowagi na rynku.
Określ, które zdania są prawdziwe.
Podaj definicje czystego monopolu.
Definicja dobra społecznie pożądanego.
Kiedy mamy do czynienia z grą uczciwą?
Na czym polega zasada łączenia ryzyka?
Co nazywamy technologią?
Czym charakteryzuje się technologia pracochłonna?
Czym charakteryzuje się technologia kapitałochłonna?
Kiedy występują korzyści skali produkcji?
Wymień źródła zjawiska korzyści skali produkcji.
Wymień źródła zjawiska niekorzyści skali produkcji.
Jakie znasz układy kosztów?
Co to jest monopol pełny?
Na czym polega równość pozioma?
Definicja Pareta mówi, że dla danego zbioru gustów , zasobów produkcyjnych i technologii:
Na czym polega „koncepcja drugiego po najlepszym”?
Bariery, z którymi musi się zmierzyć przedsiębiorstwo chcące wejść na rynek z monopolem:
Formy oligopolu:
Ze względu na charakter można wyróżnić następujące monopole:
Rodzaje monopoli.