Zad. 1W podanym wykazie podkreśl gruczoły tra­wienne ( wypisz na karcie odpowiedzi) : gardło, ślinianki, dwunastnica, wątroba, ma­cica, żołądek, jelito grube, trzustka, odbytni­ca, jądra, migdały, przełyk.

Zad 2 Skonstruuj tabelę, w której opiszesz proces trawienia białek. Wskaż nazwę enzymu trawiącego, miejsce trawienia i produkty trawienia.

Zad.3 Wskaż funkcje, które organizmie człowieka pełni wątroba. (4 funkcje)

Zad. 4 Podaj definicję białka pełnowartościowego oraz przykład pokarmu, który zawiera takie białko.

Zad. 5 W pokarmach, np. w smalcu i oleju słonecznikowym, mogą występować różne rodzaje tłuszczów.

Oceń, który z nich dostarcza organizmowi bardziej wartościowego rodzaju tłuszczu, uzasadniając odpowiedź jednym argumentem.

Zad. 6 Poniżej podano krzywe zależności między pH a aktywnością niektórych enzymów

Który z wykresów uzyskano dla: A) pepsyny, B) trypsyny.

Zad .7 Założono dwie równoległe hodowle kijanek:

• w I karmiono zwierzęta od początku wyłącznie suszoną pokrzywą;

• w II karmiono kijanki wyłącznie dafniami.

Obydwie hodowle były prowadzone w identycznych warunkach. W momencie, gdy kijanki miały tylne odnóża dobrze wykształcone, umieszczono je kolejno na szalkach i liczono skręty jelita, oddzielnie z hodowli I i II.

Sformułuj problem badawczy do tego doświadczenia.

Postaw hipotezę do przedstawionego problemu badawczego.

Zad. 8 Spróbuj przekonać koleżankę stosującą dietę wegetariańską o konieczności spoży­wania białka zwierzęcego.. Podaj dwa argumenty, którymi możesz się posłużyć w dyskusji.

Zad. 9 W skład krwi człowieka wchodzi płynne osocze i zawieszone w nim elementy morfotyczne (komórkowe). Zawartość poszczególnych rodzajów elementów w 1 mm³ krwi jest różna.

Wymień składnik morfotyczny, który dominuje ilościowo, i składnik, którego jest najmniej w 1 mm³ krwi zdrowego człowieka, oraz określ funkcje biologiczne każdego z wymienionych składników.

Zad. 10

Zad. 11 Przewróciłeś (-łaś) się na chodniku. Otwarta rana została zabrudzona ziemią. W gabinecie zabiegowym podano ci surowicę przeciwtężcową.

Zaznacz rodzaj odporności, którą uzyskałeś (-łaś) dzięki podanej surowicy.

A. Odporność naturalna czynna.

B. Odporność naturalna bierna.

C. Odporność sztuczna bierna.

D. Odporność sztuczna czynna.

Zad. 12 Podaj, na czym polega zmiana w obrazie morfotycznym krwi człowieka wywołana przez stan zapalny wyrostka robaczkowego.

Zad. 13 Uczeń postanowił samodzielnie ustalić, jaką ma grupę krwi. W tym celu postarał się o dwie surowice zawierające izoaglutyniny anty-A i anty-B, spirytus salicylowy, igłę jednorazową, waciki i szkiełka mikroskopowe. Wyniki swoich obserwacji przedstawił na rysunku.

Wymień kolejne czynności ucznia poprzedzające wykonanie rysunku. Podaj, jaką ma on grupę krwi.

Zad. 14 Zaznacz dwa błędne zdania oraz dokonaj korekty każdego z nich.

1. Tętnice to naczynia krwionośne, które odprowadzają krew z serca.

2. W tętnicach płynie krew utlenowana.

3. Przez prawą część serca przepływa krew odtlenowana a przez lewą część serca krew utlenowana.

4. Żyły to naczynia krwionośne doprowadzające krew do serca.

5. W żyłach płynie krew odtlenowana.

6. Zastawki znajdujące się w tętnicach nie pozwalają na cofanie się krwi.

Zad. 15 Wykres przedstawia wyniki badań przeprowadzonych na osobach w średnim wieku, po przebytym zawale serca.

Przedstaw dwa wnioski wynikające z analizy powyższych danych.

Zad. 16 Podaj przykład choroby człowieka, na którą stosowane są szczepionki w naszym kraju.

Zad. 17 Schematy przedstawiają przekroje poprzeczne przez dwa główne typy naczyń krwionośnych

Na podstawie analizy obrazka podaj nazwy obu naczyń, wskaż jedno podobieństwo i jedną różnicę w budowie tych naczyń.

Zad. 18 Żołądek jest grubym umięśnionym workiem, mogącym znacznie zwiększać swoją objętość. W zagięciach fałdów śluzówki żołądka znajdują się ujścia licznych gruczołów produkujących enzymy trawienne i wydzielających kwas solny.

Określ, który z elementów budowy żołądka zapobiega jego samotrawieniu. Wymień nazwę enzymu trawiennego produkowanego w żołądku.

Zad. 19 Do podanej krótkiej charakterystyki witamin przyporządkuj konkretną witaminę.

1. Jest jedną z witamin, którą możne produkować organizm człowieka, odpowiada za współtworzenie rodopsyny.

2. jest antyutleniaczem; niezbędna w syntezie kolagenu, a także wchłanianiu żelaza i wzmocnieniu odporności organizmu.

3. jest niezbędna w wytwarzaniu czynnika uczestniczącego w inicjowaniu krzepnięcia krwi.

4. jest jedną z witamin, którą możne produkować organizm człowieka, wpływa na gospodarkę wapniową człowieka.

Zad. 20 Poniżej przedstawiono nazwy pewnych enzymów trawiennych.

A. ..................................................... – amylaza ślinowa

B. ..................................................... – chymotrypsyna

C. ..................................................... – maltaza

Wpisz, w odpowiednie miejsca A, B i C, nazwy odcinków przewodu pokarmowego, w których działają wymienione enzymy.

Zad. 21 Podaj trzy funkcje jakie w organizmie człowieka pełni trzustka.

Zad. 22 Wśród poniższych stwierdzeń zaznacz dwa błędne .

1. Do enzymów glikolitycznych - katalizujących rozkład cukrów złożonych - zaliczamy amylazę, maltazę, laktazę i proteazę.

2. W jelicie grubym wyróżniamy kątnicę z wyrostkiem robaczkowym, okrężnicę i odbytnicę zakoń­czoną odbytem.

3. Skurcze perystaltyczne to rytmiczne skurcze pasm mięśni poprzecznie prążkowanych, przesu­wające zawartość przewodu pokarmowego.

4. W wątrobie nadwyżka glukozy jest przekształcana w glicerol i kwasy tłuszczowe.

5. Bakterie symbiotyczne występujące w jelicie grubym człowieka produkują witaminę K i witami­ny z grupy B.

6. Sole żółciowe produkowane przez wątrobę emulgują tłuszcze, przez co zwiększają tempo ich trawienia.

Zad. 23 Choroby układu krążenia występują obecnie u ludzi z niepokojąco wysoką częstotliwością. Jednym ze sposobów obniżenia ryzyka zaburzeń w pracy serca i naczyń krwionośnych jest stosowanie właściwej diety. Wybierz z proponowanych trzech jogurtów ten, który jest najbardziej wskazany dla osoby zagrożonej miażdżycą naczyń krwionośnych. Odpowiedź. uzasadnij jednym argumentem.

Zad. 24 Tabela przedstawia wartości odczynu środowiska, w którym różne enzymy trawienne wykazują największą aktywność.

enzym	miejsce trawienia
A	jama ustna
B	żołądek
C	dwunastnica

Podaj przykład enzymów A, B i C oraz określ wartość ph w jakich działają te enzymy w przewodzie pokarmowym.

Zad. 25 Schemat przedstawia budowę układu pokarmowego człowieka.

Podpisz wskazane strzałkami narządy oraz przedstaw rolę tych narządów odpowiednio albo w trawieniu cukrów albo w ich magazynowaniu.

Zad. 26 W pokarmach, np. w smalcu i oleju słonecznikowym, mogą występować różne rodzaje tłuszczów.

Oceń, który z nich dostarcza organizmowi bardziej wartościowego rodzaju tłuszczu, uzasadniając odpowiedź jednym argumentem.

Zad. 27 W tabeli zestawiono wyniki pewnego badania.

Narysuj wykres ilustrujący zmiany w wydzielaniu soku trzustkowego w odstępach godzinnych

po spożyciu mięsa i po spożyciu chleba.

Czas po spożyciu pokarmu (w godz.)	Ilość soku trzustkowego (w ml.) po spożyciu
	mięsa
1	5.0
2	5.2
3	4.2
4	2.1
razem	16.5

Zad. 28 Zdefiniuj pojęcia: witamina, awitaminoza, hiperwitaminoza.