Strategia zwycięstwa w 1920 r
geniusz przywódczy i strategiczny marszałka J. Piłsudskiego wyrażający się w: jego strategicznej wizji i uporczywej woli odbudowy potęgi wojskowej Polski od początku XX w. (Strzelec, POW, Legiony) oraz gigantycznym wysiłku organizacyjnym stworzenia w latach 1918-1920 sprawnej blisko milionowej armii - podstawy zwycięstwa. Ponadto, niezachwianej wierze i wytrwałości w dążeniu do zwycięstwa oraz w wypracowaniu i wdrożeniu strategii obronnej, która złamała, zniweczyła strategie ofensywną Rosji Sowieckiej;
wielki patriotyzm społeczeństwa polskiego przejawiający się w: wysokim morale wojska i społeczeństwa (woli walki i gotowości poświęcenia się w obronie Ojczyzny); powszechnym udziale w obronie Polski – w walce zbrojnej i wsparciu cywilnym wojska oraz w odporności na destrukcyjną propagandę komunistyczną;
skuteczna strategia obronna oparta na wykorzystaniu naturalnych korzyści strategicznej przewagi obrony własnego terytorium (przestrzeń, obrona miast, wsparcie społeczeństwa, możliwość uderzenia na skrzydła, itd.) do prowadzenia skutecznej obrony (nie pozwolić się rozbić i osłabić wroga) a następnie szybkiej kontrofensywy na skrzydła zatrzymanego, rozciągniętego i osłabionego przeciwnika;
przygotowanie i dobór doskonałej kadry dowódczej i sztabowej (np.
W. Sikorski, J. i S. Hallerowie, L. Żeligowski, , S. Szeptycki), która wykonała sprawnie trzy grupy zadań: tworzenia armii, planowania operacji i dowodzenia wojskami;
zdolność zorganizowania (rekrutacji, wyposażenia, wyszkolenia) najpotężniejszej (liczebnie) armii w dziejach Polski, której liczebność na jesieni 1920 r. doprowadzona została „do 1000000 ludzi, z czego 7000000 na froncie, tworzących sześć armii. Ogólny nasz wysiłek zbrojny w latach dwudziestych wyraża się liczbą 1300000 ludzi, wcielonych w szeregi, w czym 300000 ochotników (…) Ogromne to wojsko powstało z trzech wojsk różnych: „szarego”, powstałego w kraju, „błękitnego” przybyłego
z generałem Hallerem, i wielkopolskiego.
uzyskanie jedności narodowej i zgodnego działania w obronie Polski wszystkich przywódców politycznych (J. Piłsudski, R. Dmowski, J. Paderewski, W. Witos,) oprócz komunistów;
umiejętność pozyskania i wykorzystania wsparcia i politycznego, materialnego i kadrowego wielkich mocarstw Francji i Stanów Zjednoczonych.
Przyczyny strategiczne klęski 1939 r
zlekceważenie fundamentalnych determinantów przygotowania obrony: geografii (położenia między Niemcami i Rosją) i historii;
nieprzygotowanie obrony na najgorszą ewentualność (wynikająca z geografii i historii);
oparcie obrony Polski wyłącznie na opcji współdziałania z Francją i Anglią a więc na naiwnej wierze w trwałość i niezawodność sojuszy;
„analfabetyzmu strategicznego”
chorobę zwycięstwa 1920 r. czyli oparcie doktryny wojennej na doświadczeniu wojny 1920 r.
niewypracowanie narodowej (samodzielnej) strategii obrony
oparcie obrony tylko na działaniach regularnych wojsk operacyjnych (uderzeniowych);
całkowite zlekceważenie przygotowania innych oprócz wojsk operacyjnych, środków właściwych i koniecznych do obrony własnego terytorium: powszechnej Obrony Terytorialnej, umocnienia terytorium, obrony miast na podejściach oraz działań nieregularnych w masowej skali;
nie urządzenie obronne przestrzeni – brak osłony strategicznej, rejonów (linii) obronnych, obrony powietrznej;
niewykorzystanie potencjału ludzkiego do obrony militarnej – (2 mln wyszkolonych żołnierzy rezerwy).