Skąd kora móżdżku otrzymuje pobudzenie (zewsząd – wzrok, drogi piramidowe – slajd z wykładu
Główne włókna aferentne móżdżku – włókna kiciaste i włókna pnące – podążają do kory móżdżku.
Komórki ziarniste kory móżdżku otrzymują połączenia z włókien kiciastych. Komórki koszyczkowe i komórki Golgiego otrzymują informacje z włókien równoległych.
Włókna pnące pochodzą z jednego źródła – jąder dolnych oliwki. Do niej z kolei docierają informacje proprioceptywne z całego ciała.
Włókna kiciaste dostarczają bezpośrednio informacje proprioceptywne z całego ciała oraz informacje z kory mózgu poprzez jądra mostu.
Droga przedsionkowo-móżdżkowa przewodzi impulsy bezpośrednio z błędników oraz poprzez jądra przedsionkowe.
Droga Klinowo-móżdżkowa – proprioceptywne, głownie z głowy i szyi
Droga pokrywowo-móżdżkowa – impulsy słuchowe i wzrokowe poprzez wzgórki górne i dolne blaszki pokrywy
Droga Mostowo-móżdżkowa – z kory ruchowej i innych części kory mózgowej poprzez jądra mózgu
Droga Oliwkowo-móżdżkowa (poprzez włókna pnące) – proprioceptywne z całego ciała poprzez jądro przekaźnikowe dolnej oliwki
Drogi Rdzeniowo-móżdżkowe przednia i tylna – proprioceptywne i eksteroceptywne z całego ciała.
3 istotne różnice PMR i osocza – mniej białek, cholesterolu i glukozy
Znaczenie diagnostyczne w PMR dla nas ma – stężenie białek oraz glukozy, które są niższe niż w osoczu. Zwłaszcza białka – 0,2g/l (20mg/dl), a w osoczu mamy 6-9g/dl.
TCh w CSF: 0,2 mg/dl, w osoczu: 175mg/dl
Glukoza w CSF: 64 mg/dl, w osoczu: 100mg/dl
Cechy drogi piramidowej
a) wszystkie włókna są skrzyżowane
b) dwuneuronalna (ośrodkowy neuron ruchowy (piramidowa komórka Betza) i motoneron rogu przedniego rdzenia kręgowego
c) kontroluje ruchy dowolne i postawę ciała
d) niosą informacje swoiste i nieswoiste (układ sercowo-naczyniowy i oddechowy)
e) unerwienie dwustronne - Układ piramidowy ma dwie drogi unerwiające ruchowo mięśnie – droga korowo-jądrowa i droga korowo-rdzeniowa ( mięśnie działają prawidłowo po utracie 1 unerwienia) – mięśnie gałki ocznej, gardła, warg, języka, strzemiączka
Podział odruchów bezwarunkowych – somatyczne i wegetatywne
Odruchy rdzeniowe dzielimy w zależności od rodzaju efektora:
a) odruchy wegetatywne – których efektorem jest układ autonomiczny (odruchy trzewne), rolę efektora spełniają mięśnie gładkie, naczynia krwionośne lub gruczoły, np. zmiana ukrwienia skóry, zmiana częstości skurczów serca, pocenie się
b) odruchy somatyczne – których, efektorem są mięśnie poprzecznie prążkowane
b1)monosynaptyczne – jedna synapsa pomiędzy komórką czuciową, a motoneuronem – odruchy własne rdzenia kręgowego
b2)polisynaptyczne – kiedy bodziec działa na receptor położony w innym miejscu niż efektor – odruch zginania
Odruchy bezwarunkowe możemy podzielić na następujące grupy: obronne (najwięcej), pokarmowe, płciowe (erekcja, ejakulacja), statokinetyczne (reakcja mająca na celu zachowanie postawy ciała po zakłóceniu) i orientacyjne.
Odruch oka – odruch konsensualny – prawidłowa reakcja w obojgu oczach
Odruch źreniczny – mechanizm adaptacji oka do zmieniającej się ilości światła padającego na siatkówkę. Średnica źrenicy maleje raz ze zwiększaniem się natężenia promieni świetlnych.
W sytuacji eksperymentalnej, gdy światło eksponowane jest tylko do jednego oka, odruch bezpośredni występuje w stymulowanym, pośredni zaś (również zwężenie źrenicy) w drugim oku (reakcja konsensualna). Badając odruch sprawdzamy, czy dany odruch jest symetryczny, czy w ogóle występuje i jego żywotność.
Skala Apgar
Skala służy do określania stanu noworodka.
A – Appearance – kolor skóry
P – Pulse – puls/na min.
G – Grimace (Reflex irritability) – reakcja na bodźce
A – Activity – Napięcie mięśni
R – Respiration – oddychanie
Skala apgar głównie sprawdza poziom niedotlenienia OUN.
Ile wytwarzamy płynu mózgowo rdzeniowego na dobę i jakie jest jego ciśnienie
U ludzi objętość PMR wynosi około 150ml, a wytwarzanie 550ml/d, z czego wynika, że PMR ulega wymianie około 3,7 razy w ciągu doby
PMR wytwarzany jest w splotach naczyniówkowych, głównie komór bocznych. Ciśnienie w warunkach prawidłowych wynosi 70-160 mm H2O (średnio 100 mm H2O, prawidłowo 112 mm CSF). Jest nieznaczne.
Jeśli ciśnienie CSF obniży się do 68 mm CSF, to dochodzi do zahamowania absorbcji – gromadzenie się dużej ilości CSF w przestrzeni podpajęczynówkowej (wodogłowie zewnętrzne).
Jeśli ciśnienie CSF
Funkcje neocerebellum
Móżdżek nowy stanowi obok móżdżku mózgowego część bocznych półkul móżdżku. Móżdżek nowy współdziała z korą ruchową w planowaniu i programowaniu ruchu. Odpowiada również za napięcie mięśniowe.
Jakie struktury biorą udział w ruchu dowolnym (albo w planowaniu ruchu dowolnego)
Najpierw jest zamiar często wynikający z ukł. Limbicznego kierującego naszym zachowaniem. Potem są korowe pola kojarzeniowe, które muszą przeanalizować tę informację, pogadać z jądrami podstawy mózgu, żeby dokonały poprawki oraz z móżdżkiem. Wtedy informacja trafia do kory ruchowej i może dojść do wyzwolenia ruchu. Jeszcze nakłada się tu robak móżdżku, bo dobrze byłoby zachować równowagę gdy ruszamy kończynami i nie wywrócić się. Informacje dochodzą również z błędnika, słuchu i wzroku. Poprawka móżdżkowa powoduje, ze ruchy są płynne i precyzyjne.
Funkcje układu siatkowatego zstępującego
Jego główną funkcją jest wpływanie na czynność ruchową. Składa się z części pobudzającej i hamującej. Istotna jest komponenta hamująca – hamowanie odruchów rdzeniowych odpowiedzialnych za napięcie mięśniowe.
Twór siatkowaty jest związany z czynnością oddechową. Reguluje czynności wegetatywne. Reguluje procesy snu i czuwania. Warunkuje stan przytomności i stan nieprzytomności.
Drogi wstępujące tworu siatkowatego odpowiadają za czucie nieswoiste.
Wyłączanie tworu siatkowatego jest wykorzystywane przy narkozie i znieczuleniu ogólnym farmakologiczny
3 funkcje drogi pozapiramidowej
Ogólną funkcją układu pozapiramidowego jest współdziałanie z układem piramidowym w wyzwalaniu i inicjowaniu ruchów dowolnych.
Koordynują współruchy , czyli ruchy tych mięśni, które bezpośrednio nie uczestniczą w zamierzonej czynności, ale są konieczne do tego aby ten ruch przebiegał sprawnie. One współuczestniczą również w regulacji napięcia mięśniowego.
Funkcją drogi pozapiramidalnej są również ruchy mimiczne.
Dlaczego nie mamy atrofii przy uszkodzeniu górnego motoneuronu
Czemu mamy mieć?
Wymienione 3 objawy (mowa skandowana…) – czego to uszkodzenie
Mowa skandowana to zaburzenie mowy występujące przy chorobach móżdżku. Jest jednym z objawów Triady Charcota. Wynika z braku koordynacji mięśni aparatu mowy.
Występuje w Stwardnieniu rozsianym.
Przyczyny pląsawicy Huntingtona
U pacjentów z chorobą Huntingtona ilość powtórzeń CAG w genie na chromosomie 4 ulega zwielokrotnieniu do 43-86 lub więcej. Powoduje to utratę funkcji huntingtyny.
W ch. Huntingtona występuje utrata neuronów GABA-ergicznych i cholinergicznych prążkowia – brak drogi GABA-ergicznej do zewnętrznej części gałki bladej.
Wykrywalnym początkowo uszkodzeniem w ch. Huntingtona jest uszkodzenie średnich neuronów kolczystych jądra ogoniastego i skorupy.
Objaw Babińskiego, klonusy (sztywność, spastyczność)
Objaw Babińskiego – ostrym narzędziem pociągamy wzdłuż zewnętrznej krawędzi stopy. Normalnie powinien być odruch zginania palców. Natomiast w dodatnim Babińskim mamy odgięcie do góry, wachlarzowate rozstawienie palców stopy.
Klonus (trząs) – ciąg mimowolnych skurczów włókien mięśniowych wywołanych przez nagłe rozciąganie mięśnia. Klonusy zawsze są wywołane na drodze odruchowej (są wynikiem znacznego wygórowania odruchu) oraz posiadają znaczną amplitudę. (np.rzepkotrząs, stopotrząs)
Co przenoszą drogi rdzeniowo-wzgórzowe
Drogi rdzeniowo-wzgórzowe boczne przewodzą czucie bólu i temperatury (zimna i ciepła).
Droga rdzeniowo-wzgórzowa przednia – czucie dotyku
Co tworzy barierę krew-mózg
Ścisłe złącza między komórkami śródbłonka naczyń włosowatych mózgowia i między komórkami nabłonkowymi splotu naczyniówkowego zapobiegają wchodzeniu do mózgu białek oraz zmniejszają przenikanie mniejszych cząsteczek.
Niektórzy fizjolodzy używając terminu bariera krew-mózg, mają na myśli barierę, którą stanowią ściany naczyń włosowatych, a termin bariera krew-płyn mózgowo-rdzeniowo odnoszą do bariery w nabłonku naczyniówki.
Jakie mięśnie mają podwójne unerwienie
Mięsień czworoboczny ma podwójne unerwienie przez gałąź zewnętrzną nerwu dodatkowego (XI) oraz przez gałązki splotu szyjnego (C2-C4).
Objawy uszkodzenia neuronu dolnego
Niemożność wykonania ruchów dowolnych. Jest to porażenie typu wiotkiego. Mamy obniżenie napięcia mięśniowego. Tak się dzieje np. w chorobie Heinego-Medina, kiedy proces zapalny, wirusowy uszkadza motoneurony.
Spastyczność i sztywność
Spastyczność to skomplikowane schorzenie fizjologiczne, które, upraszczając, charakteryzuje się jako nadmierne napięcie mięśni, wynikające z ich nieprawidłowej reakcji na bodźce. Powoduje przykurcze i osłabienie mięśni, co może prowadzić do problemu z poruszaniem się. U dzieci najczęstszą przyczyną jest mózgowe porażenie dziecięce, będące skutkiem powikłań w trakcie ciąży bądź też dyspozycji genetycznych. Spastyczność można leczyć poprzez rehabilitację, farmakologię ogólną lub leki miejscowe, jak toksyna botulinowa, oraz zabiegi operacyjne polegające na selektywnym przecięciu korzeni nerwowych oraz wydłużeniu ścięgna.
Widoczna jest również po przecięciu pnia mózgu na wysokości górnej granicy mostu. Taka spastyczność nazywana jest sztywnością odmóżdżeniową. Jest ona spowodowana rozległym torowaniem odruchów na rozciąganie. Torowanie to wynika z zwiększonej ogólnej pobudliwości puli neuronów ruchowych oraz ze wzrostu częstotliwości wyładowań w eferentnych neuronach gamma.
Sztywność dekortykacyjna – sztywność powodowana uszkodzeniem kory mózgu, gdy większa część pnia mózgu jest nieuszkodzona.
Sztywność z odkorowania – występuje u zwierząt odkorowanych i spowodowana jest utratą okolic kory hamujących wyładowania eferentnych neuronów gamma za pośrednictwem tworu siatkowatego.
Sztywność ołowianej rury – występuje w przebiegu choroby Parkinsona – bierny ruch kończyny napotyka plastyczny opór porównywany do zginania ołowianej rury.
Sztywność koła zębatego – seria skokowych urywanych ruchów podczas ruchu biernego. Również występuje w ch. Parkinsona.
Objawy pląsawicy Huntingtona
Wczesnym objawem są konwulsyjne ruchy ręki chorego przy próbie dotknięcia wyznaczonego punktu, szczególnie nasilone pod koniec ruchu. W późniejszym etapie pojawiają się hiperkinetyczne ruchy pląsawicze, które nasilają się stopniowo i w końcu prowadzą do całkowitej niesprawności pacjenta. Mowa staje się niewyraźna, a potem niezrozumiała. Postępujące otępienie kończy się śmiercią w ciągu 10-15 lat od wystąpienia pierwszych objawów.
Co to jest odkorowanie, odmóżdżenie.
Odmóżdżenie to przecięcie pnia na wysokości blaszki czworaczej (między wzgórkami górnymi i dolnymi). Odmóżdżenie nie wywołuje objawów przypominających wstrząs rdzeniowy, a sztywność pojawia się zaraz po przecięciu pnia mózgu.
Odkorowanie – usunięcie kory mózgu – u naczelnych wywołuje ciężkie zaburzenia funkcji motorycznych, ale poruszanie się jest nadal możliwe. Zwierzęta odkorowane mają wszystkie wzorce odruchowe występujące u zwierząt śródmózgowiowych. Mają zachowany ośrodek oddychania, w związku z czym łatwiej je utrzymać przy życiu, niż zwierzęta śródmózgowiowe.
Przyczyna choroby Parkinsona
Zwyrodnienie czarno-prążkowiowego układu dopaminergicznego. Objawy pojawiają się, kiedy zniszczeniu ulega 60-80% czarno-prążkowiowych neuronów dopaminergicznych. Choroba Parkinsona występuje również jako powikłanie po leczeniu lekami neuroleptycznymi z grupy pochodnych fenotiazyny oraz innymi lekami blokującymi receptory dopaminowe D2. Może pojawiać się po wstrzyknięciu MPTP (substancja zawarta w syntetycznej heroinie).
Wstrząsy
Wstrząs jest to zespół charakteryzujący się niedostatecznym ukrwieniem tkanek, spowodowany znacznym względnym lub bezwzględnym zmniejszeniem pojemności minutowej serca.
Płyn mózgowo-rdzeniowy – skład
W składzie PMR ważne jest, że stężenie jonów sodu jest prawie takie samo jak w osoczu (nieco większe), niewiele jest potasu – połowa tego, co w osoczu. Za to dość sporo magnezu, chlorków – jest więcej niż w osoczu. Znaczenie diagnostyczne dla nas ma – stężenie białek oraz glukozy, które są niższe niż w osoczu. Zwłaszcza białka – 0,2g/l (20mg/dl), a w osoczu mamy 6-9g/dl. Jest to płyn izoosmotyczny w stosunku do osocza. Stężenie jonów wodorowych i ciśnienie parcjalne CO2 jest wyższe niż w osoczu krwi.
Gdzie występuje bariera krew-mózg, a gdzie nie ma
Poza barierą krew-mózg są: tylny płat przysadki (część nerwowa przysadki) z przylegającą brzuszną częścią wyniosłości środkowej podwzgórza, pole najdalsze, narząd naczyniowy blaszki krańcowej (OVLT), narząd podsklepieniowy – są to narządy okołokomorowe. Mają one naczynia włosowate o budowie okienkowej. Reszta struktur jest pokryta barierą krew mózg.
Co przenoszą drogi czuciowe
Mamy dwie drogi czucia rdzeniowo-wzgórzowe i tzw. Drogi sznurów tylnych -klinowatego i smukłego.
Drogi rdzeniowo-wzgórzowe boczne przewodzą czucie bólu i temperatury (zimna i ciepła).
Droga rdzeniowo-wzgórzowa przednia – czucie dotyku, ucisku
Sznury tylne (pęczek smukły i klinowaty [=droga tylnopowrózkowa])przekazują informacje czucia, dotyku, ucisku, wibracji oraz pozycji stawów. Mogą również przewodzić ból i temperaturę ale w konkretnych miejscach, a ból musi być ostry.
Informacje ze wszystkich dróg czuciowych trafiają do tworu siatkowatego.
Objawy porażenia motoneuronu górnego
Przy uszkodzeniu górnego neuronu ruchowego występuje bezwład spastyczny typu scyzorykowego, co wynika z odwróconego odruchu na rozciąganie. Występują wygórowane odruchy ścięgniste, są wzmożone, a często nawet dochodzi do klonusów. Czyli raz machniemy młotkiem, a kończyna kilkakrotnie wykonuje ruch. Dochodzi do osłabienia odruchów skórnych. Często dochodzi do wystąpienia objawów patologicznych, takich jak objaw Babińskiego, czy jego odmiany jak Chedocka, Rossilimo, Oppenheima.
Objawy wstrząsu rdzeniowego zaraz po i po 3 tygodniach
Wstrząs rdzeniowy to zjawisko do którego dochodzi po całkowitym przecięciu rdzenia kręgowego. Dochodzi do zupełnego zniesienia czucia poniżej miejsca uszkodzenia. Do zupełnego zniesienia ruhów dowolnych. W pierwszym okresie wstrząsu dochodzi do tzw. Porażenia wiotkiego, czyli obniżenia napięcia mięśniowego, charakterystycznego dla uszkodzenia motoneuronu dolnego. Dochodzi do zaburzeń związanych z dysfunkcją części wegetatywnej: spadku ciśnienia krwi, zaburzeń wydzielania gruczołów potowych. Skóra jest sucha, czerwona – rozszerzenie naczyń powierzchownych skóry. Jest arefleksja – niewystępowanie odruchów rdzeniowych. Brak odruchu mikcji i defekacji.
Po 3 tygodniach pacjent wychodzi z takiego wstrząs i zaczynają powracać pewne funkcje. Nigdy nie powróci czucie ani ruchy dowolne. Natomiast powraca napięcie mięśniowe i jest ono wzmożone. Mamy bezwład spastyczny, co wynika z powrotu odruchów rdzeniowych. Zaczynają się pojawiać odruchy wegetatywne mikcji i defekacji, ale nie są one kontrolowane. Pojawia się tzw. Odruch masowy, który polega na tym, że hamowania nie ma a istnieją drogi własne rdzenia, więc gdy zadziała bodziec to on się bardzo łatwo rozprzestrzenia. I jeżeli np. pacjent się uszczypnie w kończynę poniżej miejsca uszkodzenia to oprócz odruchu obronnego zginania, może dojść do odruchu opróżniania pęcherza i defekacji. Opróżnianie pęcherza jest niepełne, dochodzi do zalegania moczu, przerostu mięśniówki gładkiej pęcherza, a to sprzyja rozwijaniu zakażeń.
Co to jest synestezja
Pojęcie synestezji oznacza wywołanie różnego rodzaju wrażeń przez jeden bodziec (przy silnym uderzeniu w głowę możemy nie tylko doznać bólu, ale też „zobaczyć” błysk światła i „usłyszeć” dźwięk; są ludzie, u których widok koloru wywoływuje wewnętrze słyszenie dźwięku.
Objawy Parkinsona
Ma ona cechy zarówno hipo- jak i hiperkinetyczne. Cechami hipokinetycznymi są akinezja i bradykinezja, natomiast cechy hiperkinetyczne to sztywność i drżenie mięśni. Uderzający jest brak aktywności ruchowej i trudności w zapoczątkowaniu ruchów dowolnych. Występuje też osłabienie współruchów – prawidłowych, nieświadomych ruchów (kołysanie rękami podczas chodzenia), a także całej gamy ruchów mimicznych. Bierny ruch kończyny napotyka plastyczny opór porównywany do zginania ołowianej rury, i dlatego nazywany jest sztywnością ołowianej rury. Seria skokowych urywanych ruchów – sztywność koła zębatego.
Jakie informacje nieswoiste przenoszą drogi piramidowe