Chełmno 17.12.2011

Jarosław Wiśniewski

Temat: Rodzaje materiałów ceramicznych.

Płytki ceramiczne to cienkie płytki o zróżnicowanych wymiarach i stosowane do okładania ścian i podłóg.

Produkowane są w różnych formatach (od 10x10 mm do 1000x3000 mm) oraz kształtach (prostokąty, prostokąty ze ściętymi rogami, kwadraty, nieregularne kształty). Najczęściej stosowane są płytki mało- i średniogabarytowe (poniżej 600x600 mm).

Od pewnego czasu modne są także płytki wielkoformatowe przeznaczone do bezfugowego układania, jak i najmniejsze z płytek –płytki mozaikowe.

Błyszcząca, zewnętrzna powierzchnia płytek ceramicznych ceniona była już przez Egipcjan i Asyryjczyków. Stosowano ją niemalże wszędzie – w świątyniach, miejscach targowych, miejscach zebrań oraz w łaźniach. Płytki odegrały też niebagatelną rolę w budownictwie islamskim, a także w średniowieczu na Półwyspie Iberyjskim (np. Alhambra).

Przez pewien czas stosowane były tylko do okładania ścian i podłóg w łazienkach i kuchniach. Dziś, dzięki rewolucji w dziedzinie zautomatyzowanych środków produkcji oferta producentów jest dużo bardziej bogata i zróżnicowana (kolory, faktury, wzornictwo, możliwość tworzenia geometrycznych wzorów, parametry techniczne). Dzięki temu płytki stosowane są również w salonach, korytarzach, tarasach itp. Nie istnieje żaden inny podobny materiał o takim bogactwie chromatycznym, różnorodności wykończeń, odporności na działanie światła i czynników atmosferycznych.

Płytki ceramiczne wytwarza się z mieszaniny glin, piasku, tlenków barwiących oraz mineralnych dodatków uszlachetniających, poddawanych mieleniu lub ucieraniu.

Z tak przygotowanej masy ceramicznej płytki formowane są poprzez:

• prasowanie – pÅ‚ytki formowane tÄ… metodÄ… oznaczane sÄ… jako pÅ‚ytki grupy B.

Mają małe normatywne tolerancje wymiarowe.

Mieszankę ceramiczną w postaci proszku prasuje się pod ciśnieniem.

Płytki prasowane na sucho posiadają na odwrotnej stronie relief bez szczególnego ukierunkowania (np. punkty, kratki, plaster miodu, wzór z wkomponowaną nazwą fabryki).

• ciÄ…gnienie - pÅ‚ytki formowane tÄ… metodÄ… oznaczane sÄ… jako pÅ‚ytki grupy A.

Mają normatywne tolerancje wymiarowe większe niż płytki z grupy B.

Plastyczną masę ceramiczną formuje się w pasma na prasie pasmowej i tnie na kawałki o odpowiednich rozmiarach.

Relief na odwrotnej stronie płytek ciągnionych przedstawia równoległe podłużne bruzdy i płytka zachowuje wzdłuż bruzd taki sam przekrój poprzeczny.

Uformowane elementy są suszone lub wypalane w temperaturze 1000÷1300°C, utrwalającej ich własności. Płytki mogą być wypalane:

• jednokrotnie (monocottura)

Sprasowaną mieszankę glazuruje się, a następnie wypala. Podczas wypalania przez glazurę przechodzi tworzący się w glinie gaz, pozostawiając na powierzchni płytek małe pęknięcia.

• dwukrotnie (bicottura)

Wypalone płytki pokrywa się glazurą, a następnie ponownie wypala. Płytki tego typu mają bardziej błyszczącą i równiejszą powierzchnię. Nie można jednak dwukrotnie wypalać płytek o malej porowatości, ponieważ niemożliwe jest glazurowanie powierzchni mało porowatych.

W zależności od sposobu wykończenia powierzchni płytki możemy podzielić na:

• angobowane

Angoba to zaprawa z glinki lub rzadkiej masy. Pokrywa się nią zewnętrzną stronę płytki w celu zakrycia ciemniejszego koloru czerepu. Powłoka taka jest matowa, o mniejszej od szkliwa twardości i nieprzepuszczalności.

• szkliwione lub nieszkliwione

Zewnętrzna strona płytek szkliwionych jest witryfikowana w procesie wypalania. Warstwa szkliwa nakładana jest między pierwszym i drugim wypalaniem lub przed wypalaniem jednorazowym. Stosowane są też specjalne techniki szkliwienia, np. dodawanie granulatu szkliwa w procesie formowania płytek lub posypywanie granulatem rozżarzonych płytek w trakcie wypalania.

Płytki nieszkliwione produkowane są w jednorazowym procesie wypalania, dlatego obie strony mają podobny wygląd. Szkliwo pozwala uzyskać estetyczną i gładką powierzchnię, i dodatkowo zmienia parametry eksploatacyjne płytki.

• polerowane

Ten sposób obróbki wygładza i nadaje połysk zewnętrznej stronie płytki.

Płytki mogą być zdobione ceramicznym szkliwem lub np. malowane farbami ceramicznymi. Istotne znaczenie ma też faktura oraz różnego typu ozdobne wytłoczenia.

Ze względu na miejsce ich przeznaczenia płytki ceramiczne dzielimy na:

• Å›cienne – przeznaczone sÄ… do ukÅ‚adania na Å›cianach i tylko tam można je stosować.

• podÅ‚ogowe – przeznaczone do wykÅ‚adania podłóg. MogÄ… być stosowane zarówno na podÅ‚ogach jak i na Å›cianach.

• uniwersalne – przeznaczone do stosowania zarówno na podÅ‚ogach jak i na Å›cianach.

Pomimo dużej różnorodności, można wyodrębnić podstawowe i charakterystyczne dla wszystkich płytek cechy, takie jak:

• trwaÅ‚ość;

• kruchość;

• wytrzymaÅ‚ość;

• brak odpornoÅ›ci na uderzenia;

• odporność na Å›cieranie;

• odporność na wodÄ™ i Å›rodki czyszczÄ…ce;

• odporność na zaplamienie;

• niepalność;

• ognioodporność;

• Å‚atwość wymiany pojedynczego elementu;

• Å‚atwość czyszczenia i konserwacji – wystarczy je przemyć wodÄ… z detergentem;

• trwaÅ‚ość barw (nie powijÄ… na sÅ‚oÅ„cu);

• nietoksyczność;

• szeroki asortyment kolorów i faktur, np. imitujÄ…cych skórÄ™ czy tkaninÄ™. Można też zamówić pÅ‚ytki z wybranym przez nas zdjÄ™ciem;

• szerokie spektrum możliwoÅ›ci aranżacyjnych;

• możliwość tworzenia geometrycznych wzorów;

• estetyka;

• higieniczność;

• izolacyjność cieplna i akustyczna.

Zastosowanie płytek ceramicznych:

• kuchnie;

• Å‚azienki;

• ciÄ…gi komunikacyjne;

• pokoje;

• sypialnie;

• Å‚azienki;

• schody;

• balkony;

• tarasy;

• elewacje;

• cokoÅ‚y;

• ogrody;

• garaże;

• piwnice;

• pomieszczenia gospodarcze;

• pomieszczenia warsztatowe;

• baseny;

• centra handlowe;

• sklepy;

• obiekty użytecznoÅ›ci publicznej;

• budynki przemysÅ‚owe;

• obiekty sportowe;

• porty lotnicze;

• dworce;

• miejsca kultu;

• fontanny;

• sadzawki;

• pomniki.

Rodzaje płytek ceramicznych:

• gres

• terakota

• glazura

• klinkier

• cotto