2 kolokwia
zwolnienie z egzaminu: średnia z kolokwiów 4,0 i wyżej lub 4,0 i 3/3,5 dopytka do zwolnienia
Środki do premedykacji
Agoniści α2 receptorów
1. Stymulacja α2 receptorów: a) CUN: *uspokojenie;
*analgezja.
b) układ krążenia: *rozkurcz naczyń obwodowych poprzedzonych hipertensją;
*bradykardia i depresja ośrodka krążenia hipotensja.
c) trzewia: *rozkurcz;
*zmniejszenie perystaltyki.
d) układ pokarmowy: *spadek wydzielania śliny, wzrost u przeżuwaczy;
*spadek wydzielania soku trawiennego.
e) macica – pobudzenie skurczy.
f) oczy: *rozszerzenie źrenicy;
*zmniejszenie ciśnienia wewnątrzgałkowego.
g) hormony – zmniejszenie uwalniania insuliny, reniny i hormonu antydiuretycznego (ADH = wazopresyna).
2. Leki: a) ksylazyna: *działanie uspokajające;
*działanie hypnotyczne u psów;
*działanie przeciwbólowe;
*działanie miorelaksacyjne;
*wraz ze zwiększeniem => zwiększenie działania uspokajającego i przeciwbólowego;
*zmniejsza dawki środków znieczulających;
*np. Sedavin;
*sedacja: •5-10 min po podaniu domięśniowo
•1-3 min po podaniu dożylnym;
*działanie: •uspokajające utrzymuje się 1-3 godziny
•przeciwbólowe utrzymuje się 10-30 min;
*wpływ na układ krążenia: •początkowy wzrost ciśnienia tętniczego, potem spadek przy podaniu dożylnym
•zwężenie tętnic wieńcowych
•początkowe zwężenie naczyń => możliwość zasinienia błon śluzowych
•bradykardia
•zmniejszenie objętości wyrzutowej serca
•arytmie przez blok przedsionkowo-komorowy pierwszego, drugiego lub trzeciego stopnia
•skurcze dodatkowe;
*wpływ na układ oddechowy: •depresja centralnego ośrodka oddechowego
•zmniejszenie objętości oddechowej
•spadek liczby oddechów
•spadek pH
•wzrost PaCO2
•wzrost PaO2
•spadek SatO2;
*wpływ na układ pokarmowy: •wymioty
•zmniejszenie produkcji śliny
•zmniejszenie ruchów, atonia i wzdęcie żwacza u przeżuwaczy
•biegunki u przeżuwaczy
•zmniejszenie perystaltyki jelit u koni
•wzdęcia u psów;
*stosowana u wszystkich gatunków np. na choroby morzyskowe u koni;
*dawkowanie: •psy i koty: 1-3 mg/kg m.c.
•konie: 0,3-1 mg/kg m.c. dożylnie
•bydło: 0,1-0,2 mg/kg m.c.
•owce: 0,1-0,3 mg/kg m.c.
•ptaki: 5-10 mg/kg m.c.
•sarny: 0,75-1,5 ml/10 kg m.c.
•jelenie: 1,5-2 ml/10 kg m.c.
•daniele: 2,5-4 ml/10 kg m.c.
•świnki morskie, chomiki, myszy, szczury, króliki i gerbile: 0,4-0,5 ml/kg m.c.
Podanie domięśniowo u wszystkich oprócz koni.
b) medetonidyna: *działanie jak ksylazyna;
*10-20 razy silniejsze działanie niż ksylazyna;
*preparaty z nią: •Domitor
•Sedator
•Cepetor;
*działanie dłuższe od ksylazyny;
*wpływ na układy podobny;
*efekt działania zależy od dawki;
*silny efekt potencjalizowania działań środków anestetycznych;
*spadek ciepłoty;
*miejscowe drżenie mięśni;
*sedacja: •10 min – podanie domięśniowo
•1 min – podanie dożylne.
c) deksmedetonidyna: *działanie: •uspokajające
•przeciwbólowe
•miorelaksacyjne;
*preparat – Dexdomitor;
*spadek CTO;
*początkowy wzrost ciśnienia tętniczego, potem spadek;
*blok przedsionkowo-komorowy;
*zasinienie błon śluzowych;
*wymioty;
*sedacja i działanie przeciwbólowe: •5 min po podaniu domięśniowym
•1 min po podaniu dożylnym.
d) detomidyna: *stosowana u dużych zwierząt;
*działanie kilkanaście razy silniejsze niż ksylazyna;
*działanie typowe dla α2 agonistów;
*preparat – D...;
*wpływ na układy: •bradykardia
•przejściowy spadek lub wzrost ciśnienia krwi
•depresja oddechowa
•wzrost glukozy we krwi
•niezborność ruchowa
•arytmia i bloki przedsionkowo-komorowe lub zatokowo-przedsionkowe u koni
•zahamowanie motoryki żwacza, wzdęcia i porażenie języka u bydła;
*działania niepożądane: •pocenie się
•stroszenie włosów
•ślinotok
•przejściowe drgawki po podaniu dożylnym.
3. Wady stosowania agonistów: a) wymioty.
b) depresja układu krążenia.
c) arytmia i blok przedsionkowo-komorowy.
d) depresja układu oddechowego.
e) możliwość wywołania poronienia.
4. Atipamezol – lek antagonistyczny dla α2 receptorów:
a) selektywnie blokuje α2 receptory układu adrenergicznego.
b) preparaty: *Antisedan;
*Revertor.
c) odwraca sedację wszystkich agonistów α2 receptorów, ale szczególnie medetomidyny.
d) znosi: *działanie sedatywne i antagonistyczne medetomidyny oraz ksylazyny;
*bradykardię;
*bloki przedsionkowo-komorowe i hipotensję.
e) zastosowanie: *skrócenie czasu sedacji;
*przyspieszenie powrotu świadomości i sprawności ruchowej;
*odwrócenie niekorzystnego wpływ środków znieczulających;
*przerwanie znieczulenia ogólnego.
f) możliwe działania niepożądane: *hipotensja przejściowa;
*tachykardia;
*przyspieszenie liczby oddechów.
g) działania uboczne: *nadpobudliwość;
*drżenie mięśni;
*konwulsje;
*wydawanie głosu;
*ślinienie się;
*wymioty;
*tachykardia;
*przyspieszenie liczby oddechów;
*niekontrolowane oddawanie moczu i kału.
h) dawkowanie praktyczne: *konie: 80 µg/kg m.c. dożylnie;
*koty: 400 µg/kg m.c. domięśniowo;
*psy: •200 µg/kg m.c. domięśniowo
•20-30 µg/kg m.c. dożylnie.