Austenit (wykres równowagi Fe-Fe3C)
-roztwór stały, podstawowy, graniczny, międzywęzłowy węgla w żelazie gamma
-charakteryzuje się szybkim i silnym umocnieniem pod wpływem odkształcenia plastycznego na zimno
Austenit nieprzemieniony (szczątkowy)
-przyczyną jest większa objętość właściwa powstającego martenzytu co powoduje naprężenia w austenicie
-wraz ze wzrostem % węgla obniża się temperatura Mf (Martensie finisz) aż poniżej temperatury pokojowej
Dyslokacja krawędziowa w krysztale
-jest to defekt liniowy w sieci krystalicznej
-jest to krawędź urwanej w krysztale płaszczyzny atomowej
Energia granic wąsko kontowych (granic małego kąta)-granice między ziarnami tej samej fazy
-zależy liniowo od wartości kąta dezorientacji (przy założeniu małego kąta)
-jest sumą energii dyslokacji tworzących granicę
Energia granic szerokokątowych (granic dużego kąta) – granice między ziarnami tej samej fazy
-jest prawie niezależna od wielkości kąta dezorientacji
-jest niewielka dla szeroko kątowych granic bliźniaczych
Energia Dyslokacji
-jest to energia odkształcenia sprężystego sieci wokół linii dyslokacji w krysztale
-liniowo zależy od stałej sprężystości materiału G
Ferryt (wykres równowagi )
-roztwór stały, podstawowy, graniczny, międzywęzłowy węgla w żelazie alfa
-jest zdolny do dużych odkształceń plastycznych choć atomy węgla utrudniają ruch dyslokacji
Fazę pośrednią np. międzykrystaliczną w układzie dwuskładnikowym A-B charakteryzuje
-sieć krystaliczna odmienna od sieci, w której krystalizują czyste składniki układu czyli A lub B
-rozmieszczenie atomów A i B w sieci fazy pośredniej jest uporządkowane (konkretne węzły dla A i B)
Gęstość dyslokacji w polikrysztale metalu – wpływ na własnośći
-znikoma gęstość dyslokacji (<<10^7 cm/cm): wysoka wytrzymałość kryształu metalu
-bardzo wysoka gęstość dyslokacji: wysoka wytrzymałość kryształu metalu
Grafit i jego wpływ na właściwości żeliw
-grafit ma tak niską wytrzymałość na rozciąganie, że traktujemy go jako nieciągłość osnowy metalicznej
-najlepsze własności wytrzymałościowe daje grafit sferoidalny a najgorsze płatkowy niemodyfikowany
Kruchość materiałów ceramicznych jest efektem
-dominacji wiązań chemicznych (głównie kowalencyjnych) uniemożliwiających ruch dyslokacji
-pękanie ceramiki rozpoczyna się w rozmieszczonych losowo wadach materiału
Koherentna granica międzyfazowa – granica między ziarnami różnych faz
-ułatwia uzyskanie wydzieleń fazy w postaci płytek
-charakteryzuje się bardzo małą energią
Makrocząsteczka polimeru o strukturze liniowej
-uporządkowane elementy sąsiednich łańcuchów mogą tworzyć struktury krystaliczne
-niezależne od budowy łańcucha polimer liniowy może być w stanie amorficznym lub krystalicznym
Najczęściej stosowane obecnie wzmocnienie w kompozytach MMC
-wzmocnienie cząstkami ceramicznymi
Najczesniej stosowane osnowy :
- aluminiowe
Odkształcenie plastyczne (trwałe) w metalach
-może być wynikiem przemieszczania się dyslokacji w krysztale
-może być wynikiem powstawania granic bliźniaczych (bliźniakowania)
Porównanie wybranych grup stopów Al. Do obróbki plastycznej (durali)
-durale cynkowe mają najwyższą wytrzymałość ale słabą odporność na korozję
-durale z magnezem mają wysoką odporność na korozję oraz niską gęstość
Perlit (wykres równowagi)
-eutektoidalna mieszanina płytek ferrytu i cementu – duża wytrzymałość i mała ciągliwość
-wysoka granica plastyczności jest wynikiem blokowania ruchu dyslokacji przez granice międzyfazowe
Porównanie o osnowie termoplastów i duroplastów :
- że termoplastami można nasączyć coś z m
-recykling brak moziwosc powtórnego formowania
Porównanie modułu Younga (E) stali, stopów Al., włókien szklanych i węglowych
-moduł E włókien szklanych wynosi ok. 70-90 GPa a włókien węglowych 230-900 GPa
-moduł E włókien szklanych ok. 3 razy niższy niż stali i zbliżony do stopów aluminium
Przemiana martenzytyczna w stali – definicja uwarunkowania i cechy charakterystyczne przemiany
-przemiana wymaga ciągłego wzrostu przechłodzenia i ciągłego wzrostu różnicy energii swobodnej
-jest to bezdyfuzyjna przemiana alotropowa żelaza gamma w żelazo alfa w trakcie szybkiego chłodzenia
Przemiana eutektyczna w układzie dwuskładnikowym A-B (warunki równowagi
-jest przemianą izotermiczną zachodząca w stałej ściśle określonej temperaturze
-eutektyka jest drobnokrystaliczną mieszaniną dwóch faz stałych
Porównanie kompozytów o osnowie termoplastów oraz duroplastów (wzmocnienie – włókna ciągłe)
-termoplastami trudniej nasączyć (zwilżyć) pasma włókien niż w przypadku duroplastów
-recykling duroplastów jest uciążliwy – brak możliwości powtórnego formowania
Ruch dyslokacji w krysztale metalu
-tłumaczy możliwość plastycznego odkształcania kryształu metalu
-jest spowodowany działaniem naprężenia stycznego na płaszczyźnie poślizgu
Roztwór stały podstawowy w układzie dwuskładnikowym A-B charakteryzuje
-zachowanie sieci krystalicznej rozpuszczalnika którym może być tylko składnik A lub B
-rozmieszczenie atomów A i B w sieci roztworu podstawowego jest nieuporządkowane (przypadkowe)
Równowagi stopu (stali) zawierającej 1,2% C (w temp_
-wysoka twardość i wytrzymałość (R, R) niska ciągliwość
Struktura równowagi stopu (stali) zawierającej 0,6%C (w temp pokojowej)
-perlit + niewielkie ilości ferrytu, wysoka twardość i wytrzymałość. Niska ciągliwość
Segregacja? Dendrytyczna jest wynikiem
-mniejszej zawartości zanieczyszczeń w gałęziach dendrytu a większej między tymi gałęziami
-większej ilości składnika trudniej topliwego w gałęziach dendrytu a mniejszej między tymi gałęziami
-krystalizacji odlewu w warunkach ujemnego gradientu temperatury w nie skrzepniętej jeszcze cieczy
Spiętrzenie dyslokacji przed przeszkodą
-spiętrzenie dyslokacji jednoimiennych powoduje przyrost oporu przed dalszym odkształceniem
-powoduje zjawisko umocnienia np. granicami ziaren lub granicami międzyfazowymi
Struktura równowagi stopu (stali) zawierającej 0,2%C w (w temperaturze pokojowej)
-ferryt + niewielkie ilości perlitu, niska twardość i wytrzymałość, wysoka ciągliwość (A,Z,K)
Typowe własności roztworu stałego podstawowego A(B) lub B(A) w stopach metali
-zachowane ogólnie własności rozpuszczalnika plus zwykłe niewielkie umocnienie roztworowe
-wzrost granicy plastyczności spowodowany utrudnieniem ruchu dyslokacji przez atomy rozpuszczone
Typowe własności fazy pośredniej AnBm w stopach metali (układ dwuskładnikowy A-B)
-nowy zespół własności (odmienny od własności czystych A oraz B)
-kruchość spowodowana blokowaniem dyslokacji przez uporządkowane rozmieszczenie atomów A i B
Układ dwuskładnikowy A-B o nieograniczonej rozpuszczalności w stanie stałym
-w strukturze wszystkich stopów układu w temperaturze pokojowej występuje tylko jedna faza stała
Wiązania metaliczne (pierwotne między atomami)
-powstaje, gdy atomy mają zbyt mało elektronów walencyjnych do utworzenia wiązań chemicznych
-umożliwiają łatwe odkształcenie plastyczne kryształu metalu pod działaniem niewielkich sił tnących
Warunki powstawania fazy pośredniej np. międzymetalicznej w układzie dwuskładnikowym A-B
-Siły oddziaływania między atomami jednakowymi są zdecydowanie mniejsze niż między różnymi
Własności stopu o składzie eutyktycznym w układzie dwuskładnikowym A-B
-wynikają z utrudnienia ruchu dyslokacji przez granice międzyfazowe w eutektycznej mieszaninie faz
-zwykle charakteryzuje się wysoką ciągliwością przy niewielkiej ale zadowalającej wytrzymałości
Własności żeliw z grafitem płatkowym i sferoidalnym
-żeliwo modyfikowane z grafitem płatkowym i osnową perlityczną <400 MPa
-żeliwo sferoidalne o osnowie ferrytycznej może wykazywać wydłużenie >20%
Wydzielanie się fazy drugorzędowej w układzie A-B z ograniczoną rozpuszczalnościa?
-przyczyną jest przesycenie przy chłodzeniu roztworu stałego
-krystalizuje ponieważ w układzie występuje zmienna z temperaturą rozpuszczalność A w B lub B w A
Wakans (defekt punktowy) w krysztale
-jest to nie obsadzony (nie zajęty) węzeł w krysztale
Warunki powstawania roztworu stałego podstawowego w układzie dwuskładnikowym A-B
-siły oddziaływania między atomami jednakowymi i różnymi są podobne (jednakowa energia wiązań)
Parametry i Kształt krzywej kinetyki krystalizacji (na przykładzie krzepnięcia)
-kształt różnie pochylonej litery S co zależy od LZ oraz szybkości wzrostu kryształu G
Wpływ przechłodzenia (T) na ilość, budowę i własności perlitu (CTPi, zakres przemian dyfuzyjnych)
-im większe delta to bardziej drobnopłytkowy perlit o wyższej wytrzymałości i twardości a niższej ciągliwości
-dla stali <0,77%C większe delta powoduje zwiększenie ilości quasi perlitu oraz zmniejszenie ilości ferrytu
Wpływ zawartości węgla i krzemu na grafityzację i osnowę metaliczną żeliw z grafitem
-krzem sprzyja grafityzacji zwiększając ilość grafitu (niższa twardość, lepsza skrawalność)
-im więcej krzemu i węgla w żeliwie tym więcej ferrytu w osnowie metalicznej (niższa wytrzymałość)
Własności stopów odlewniczych Al-Si (aluminiów)
-wytrzymałość rośnie wraz ze wzrostem ilości eutektyki a ciągliwość odwrotnie (maleje)
-wydzielenia strukturalne wolnego roztworu Al(Si) na tle eutektyki podwyższają ciągliwość stopu
Węglik krzemu SiC charakteryzuje się
-siecią krystaliczną diamentu i przewagą wiązań kowalencyjnych między atomami
-bardzo dobrą przewodnością cieplną i niskim współczynnikiem tarcia
Zjawisko quasi-izotropii w polikryształach
-zewnętrzne własności polikryształu są uśrednionymi własnościami wielu anizotropowych ziaren
-wynika z przypadkowej orientacji osi krystalograficznych w poszczególnych ziarnach polikryształu
Zjawisko tekstury w materiale polikrystalicznym
-może być wynikiem obróbki plastycznej na zimno metalu np. walcowania blachy, przeciągania drutu
-polega na podobnej orientacji osi krystalograficznych w poszczególnych ziarnach polikryształu
Coś z LZ, wpływ przechodzenia:
-przechłodzenia AT najpierw rośnie pózniej maleje
-pewnego poziomu AT co wynika z coraz trudniejszego
Utwardzania wydzielinowego stopów Al:
- wydzielwenie kobernowych faz wewnątrz
- roztworu stałego a pozniej w celu wydzielenia o duzej dyspersji
Polimerów termoplastycznych i duroplastycznych:
- amorficzne lub czesciowo krystaliczne przetwarzanie
- dzieki wiazania maja stukture amorficzna być formowane
Parametry i kształt rzywej(krzepnięcia):
- kształ róznie pochylonej litery S zalezy od LZ oraz szybkość wzrostu
Śrdniowęglowego:
- jest twardy ponieważ ruch dyslokacji utrudnia przesycenie węglem
Idea metody utwardzania:
-wykorzystaniu wydzielen koherentnych faz wewnątrz
- przesyceniu roztworu stałego
Porównanie wybranych grup stopów do obróbki plastycznej durali:
- durae cynkowe maja niska wytrzymałość wyoka na korozje
- durale magnezem maja wysoka odpornic korozje i niska gęstość