Fernand Braudel, Historia i badanie teraźniejszości, w: tenże, Historia i trwanie, Warszawa 1999, s. 334-349

Autor w swoim odczycie podejmuje temat nowej perspektywy badań historycznych. Zajmuje się historią operacyjną. Braudel podaje jej definicje i przedstawia etymologię nazwy. Wyraża pogląd, iż historyk powinien aktywnie uczestniczyć w osądach teraźniejszości. Autor odrzuca w swoim badaniach historię wydarzeń i historię koniunktury. Skupia się on na systemach społeczno-gospodarczych. Braudel podkreśla, że wymagają one szczegółowych studiów. Opisuje przykład badań dokumentacji z komisji poborowej we Francji. Kolejno autor podaje przykłady ilustrujące więzi historii, które mają wpływ na teraźniejszość. Broni on także roli historii w naukach o człowieku. Na podstawie podanych przykładów podkreśla istotę zmiany postrzegania historii, rozumienia zmienności obecnych zjawisk, trwania jakiś procesów i ich nierozerwalnych związków z przeszłością.

Słowa kluczowe: historia operacyjna, systemy społeczno-gospodarcze, pasma przeszłości, synchronia