Metody jakościowe i ilościowe

Metody ilościowe zbierania danych w naukach pedagogicznych :

Pozwalają na poznanie: faktów, zdarzeń edukacyjnych, okoliczności w których miały miejsce, skutków które wywołały oraz znaczeń, jakie nadali im ludzie

OBSERWACJA uczestnicząca, etnograficzna

• etap orientacji w terenie

• etap wyodrębniania elementów zogniskowanych (zawężenie obserwacji)

• etap selektywny

Obserwacja zdarzeń krytycznych – skierowanie na konkretny element badanego terenu.

WYWIAD indywidualny

• standaryzowany

• skoncentrowany na subiektywnych teoriach

• Skoncentrowany na materiale

• niestandaryzowany

• narracyjny (formalne spisanie treści narracji, strukturalny opis tekstu narracji, konstrukcja modelu biografii)

• etnograficzny (poszukiwanie informacji na temat terenu badań)

• Wywiad zbiorowy

• grupowy

• narracja grupowa

• grupa tematyczna (focus group)

ANALIZA ARCHIWÓW - źródła

• analiza treści podręczników

Metody ilościowe – pomiar, przypisywanie wartości liczbowych, nie ma przypadku; za pomocą kwestionariuszy, formularzy, ankiet itd.; całkowicie zaplanowane.

1. Metody obserwacyjne:

a. Obserwacja ilościowa – obserwowanie badanych i wpisywanie wyników (reakcji) do odpowiednich arkuszy

b. Eksperyment laboratoryjny – podobne, ale w stworzonych specjalnie warunkach

2. Metody sondażowe:

a. Ankieta – zorganizowane zadawanie pytań osobie badanej (pytania zamknięte i otwarte)

b. Testy standaryzowane

100. Wywiad ilościowy

Cechy wspólne metod ilościowych:

1. Język – charakterystyczny dla stosowanych teorii i procedur, bardziej oficjalny; często liczby; oszczędny, precyzyjny

2. Analiza danych – za pomocą modeli statystycznych porównań

3. Narzędzia – oparte na teoretycznych założeniach (czego chcę się dowiedzieć?), które są dokładnie ustalone

4. Organizacja badań – planowane, procedury dokładne; badacz wie, od czego zaczyna

5. Ograniczenia – nie ma poznania subiektywnego świata, nie da się wykroczyć poza dane

Metody jakościowe zbierania danych w naukach pedagogicznych:

Zbieranie danych tą drogą łączy się ze stosowaniem pomiaru, czyli przypisywaniem badanym obiektom wartości liczbowych

OBSERWACJA ILOŚCIOWA – zanotowana w postaci scheduły

• redukcja spostrzeżeń

• rejestrowanie spostrzeżeń (skale kategorii)

• systemy kategorii (triangulacja)

• krytyka danych

EKSPERYMENT

– pozwala weryfikować zaplanowane systemy działań pedagogicznych, opiera się na wprowadzeniu elementu manipulacyjnego (czynnika eksperymentalnego), którego działania oczekujemy

Metody jakościowe – badacz jakościowy poznaje badaną rzeczywistość myśleniem, spostrzeganiem, uogólnieniem, emocjami, intuicją wnika w interakcje między ludźmi, ich historie, świat społeczny.

3 grupy badań:

1. Obserwacja etnologiczna (uczestnicząca)

2. Wywiad narracyjny (etnograficzny)

3. Analiza archiwów -> dokumenty, teksty kultury, źródła (listy, pamiętniki itd.)

Cechy wspólne metod jakościowych:

1. Język potoczny, subiektywny

2. Analiza danych –> redukcja (niepotrzebnych) danych -> reprezentacja (w formie wykresów, tabel itp.) -> wyprowadzenie i weryfikacja wniosków

3. Narzędzia badawcze – zwykle nie da się użyć standardowych, więc intuicyjne

4. Organizacja – nie da się zaplanować, „badanie w działaniu”

5. Ograniczenia – ryzyko subiektywizmu, nie można uogólniać wszystkich wniosków

Wady i zalety badań ilościowych i jakościowych- ich specyfika i związany z nimi sposób postępowania badawczego

metody jakościowe:

plusy:

• narzędzia badawcze są niestrukturalizowane

• brak standaryzacji

• istnieje duża swoboda w gromadzeniu danych i ich opanowywaniu

minusy:

• niski poziom rygoru metodycznego

• subiektywizm- badacz decyduje o podmiocie badania

• brak hipotez

• brak weryfikacji

• opisowa interpretacja zjawisk (opis, narracja, esej, felieton, reportaż)

• jednostkowe z punktu widzenia jednostkowego przypadku

metody ilościowe:

plusy:

• wyrównywanie badanych zjawisk czasie i przestrzeni

• tworzenie wiedzy obiektywnej

• skonkretyzowane

• weryfikowalność, falsyfikowalność

• można je powtarzać

• przeprowadzane na dużej populacji

• mniej czasochłonne i mniej kosztowne

• jasność

minusy:

• badacz jest z góry skazany na powierzchowność

• powstają uogólnienia

• mogą być nie do końca prawdziwe

Specyfikacja metod o charakterze ilościowym i jednościowym

metody jakościowe:

• etnograficzna (obserwacja uczestnicząca) – opis zdarzeń; wpływ struktur społecznych na zachowanie jednostek wobec innych członków; badacz jest w stanie dotrzeć do wiedzy ukrytej

• hermeneutyka- badanie aspiracji, motywacji i zachować człowieka, praktyki, podkreśla rangę interpretacji; cel- rozszerzenie rozumienia innych grup, kultur itp.; przed rozumienie.

• badanie praktyki oświatowej- realizowane przez nauczycieli, inspektorów, praktyków; ważne planowanie; wartościowanie; interpretacja czyichś praktyk, robienie zapisków, notatek, obserwacja, refleksja; współpraca z badanymi

• stadium przypadku- zebranie danych na temat przypadku lub przypadków oraz przygotowanie sprawozdania lub prezentacji wydarzeń zarówno obserwacja uczestnicząca, jak i nie, wywiad; dane statystyczne (testy, kwestionariusze); nie wyklucza uogólnień; badanie opisów z pewnymi elementami metody eksperymentalnej jednego przypadku .