Do zapamiętania !!! Bardzo ważne na egzaminie – złote myśli.
1. Zwyrodnienie sznurowe:
- niedobór wit. B12 (suplementacja daje całkowite wycofanie objawów)
- Uszkodzenie: sznurów tylnych, dróg korowo-rdzeniowych (sznury boczne) i nerwów obwodowych.
- Objawy: zab. czucia głębokiego, ucisku, wibracji, dotyku
- parestezje w dystalnych odcinkach kończyn, mrowienia
- ZWYRODNIENIE TYLNOSZNUROWE = ??? zaburzenie czucia głębokiego, niezborność tylnosznurowa, upośledzenie czucia dotyku i obniżenie napięcia mięśniowego.
- wygórowane odruchy głębokie
- podwyższone napięcie mięśniowe
- Odruchy patologiczne: Babińskiego, Rossolimo
- niedowład spastyczny
- zab. psychiczne, depresja, drażliwość
2. Czemu zespołowi miastenicznemu towarzyszy rak owsianokomórkowy?
- bo jest on zespołem paranowotworowym
3. Dysrafie z syringomelią!
4. Leczenie obrzęku mózgu:
- diuretyki!
- na końcu sterydy
- gdzie nie wolno stosować sterydów???
5. Różnicowanie CJ a vCJ:
-
-
-
-
6. Astereognozja – trudności w rozpoznawaniu obiektów za pomocą dotyku bez kontroli wzroku (mogą powiedzieć jakie cechy ma obiekt ale nie potrafią scalić wszystkich wrażeń). Lokalizację można rozpoznać po ręce, w której występuje astereognozja - występowanie zaburzenia w prawej ręce oznacza uszkodzenie w lewej półkuli mózgu i odwrotnie, uszkodzenie kory ciemieniowej.
7. Anozognozja – lekceważenie lewej połowy ciała, na przykład ignorowanie niedowładu połowiczego po tej stronie
- uszkodzony płat ciemieniowy niedominującej (prawej) półkuli mózgu.
8. Wgłobienia – co i gdzie:
- nadnamiotowe: zakręt obręczy – między (pod) sierp mózgu a corpus caliosum
- podnamiotowe: hak hipokampa – między namiot móżdżku a pień
- migdałki móżdżku – przez otwór potyliczny
- skutek wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego – objaw charakterystyczny – anizokoria!
9. Zespół Lamberta- Eatona:
- najpierw torowanie dużymi częstotliwościami aby wywołać skurcz tężcowy a potem próba stymulacyjna z niskimi częstotliwościami EMG.
10. Miastenia:
- u kobiet jest w młodym wieku
- u mężczyzn po 60 r.ż. (zwłaszcza jeśli pali papierosy)
- ogólnie częściej występuje u kobiet
11. Różnicowanie GB i CIDP:
GB (inaczej AIDP) | CIDP | |
---|---|---|
Leczenie | Gamma- Immunoglobuliny: 0,4 mg/kg przez 5 dni Plazmafereza GKS przeciwskazane! (bo powodują przewlekanie choroby, nawet przejście w CIDP i nawroty) Zapobieganie zakrzepom, fizjoterapia oddechowa |
GKS: prednison 1-1,5 mg/kg Immunoglobuliny Plazmafereza Leki immunosupresyjne: ew. Azatiopryna, cykofosfamid |
Przyczyny | Nieznane - objawy towarzysza infekcji wirusowej: EBV, CMV, HIV, ospa wietrzna, C. jejuni - po szczepieniach (na wściekliznę, CBG) - po operacjach |
- może występować w przebiegu cukrzycy |
Lokalizacja zmian | - odcinki dosiebne i odsiebne - mogą dotyczyć nn. Czaszkowych (np. obustronne obwodowe uszkodzenie n.VII |
1. Dosiebna 2. Odsiebna 3. Wieloogniskowe zajęcie |
Roszczepienie białkowo-komórkowe | Tak, obecny w 1 tygodniu choroby | ? |
Objawy | - infekcja grypopodobna (najpierw) - epizody jelitowe - najczęściej po kilku tyg. 1. Parestezje stóp i bóle korzeniowe 2. Niedowład kończyn dolnych, potem górnych |
1. Zab. czucia czasami 2. Niedowład wiotki kończyn postępujący 3. Zajęcie nn. Czaszkowych |
Uszkodzenie demielin. | Dotyczy: - korzeni nerwowych i nerwów |
Dotyczy: - korzenie nerwowych i nerwów obwodowych |
Mechanizm | Immunologiczny (komórkowy i humoralny) | Autoimmunologiczny |
Przeciwciała | Przeciwko składnikom mieliny i błon komórkowych Przeciwko Gangliozydom |
Przeciwko składnikom mieliny |
Postaci | Ostra aksonalna neuropatia ruchowa (AMAN) Ostra aksonalna neuropatia ruchowo-czuciowa (ASMAN)- białko w PMR w normie Zespół Millera-Fishera (wariant GB) u 5%- triada objawów: 1) oftalmoplegia zewnętrzna, 2) ataksja 3) zniesienie odruchów głębokich (skokowych) - wstępująca – porażenie wiotkie kończyny dolnej, mm. tułowia i oddechowych, n. VII. |
|
Kryteria rozpoznania | Postępujące osłabienie > 1 kończyny oraz zniesienie lub osłabienie odruchów | Narastanie objawów w czasie dłuższym niż 8 tygodni, symetryczne, dosiebne i odsiebne osłabienie kończyn górnych i dolnych Osłabienie/zniesienie odruchów głębokich |
Kryteria przemawiające za rozpoznaniem | - względna symetria objawów - łagodne objawy czuciowe - zajęcie nn. Twarzowych u 50%, rzadziej opuszkowe i gałkoruchowe - Tachykardia, ortostatyczne spadki ciśnienia - początkowo nie ma podwyższonej temperatury |
- |
Badania | PMR (białko↑ przy malej liczbie komórek), Ig, ENG: ↓szybkości przewodzenia, ↑latencji fali F! Biopsja: demielinizacja, zwyrodnienie aksonalne EKG (kontrola) EMG: demielinizacja |
PMR (białko zwykle >60mg/dl) Ig, ENG: zwolnienie szybkości przewodzenia Biopsja: demielinizacja, remielinizacja, struktury cebulopodobne, nacieki okołonaczyniowe, ubytek włókien |
Śmiertelność | 5% | 11% |
Powikłania | Niewydolność oddechowa (monitorowanie PVC), deficyt neurologiczny, nawroty | Deficyt neurologiczny w 60% |
12. Objawy psychotyczne i omamy dają:
- dopamina
- aminy katecholowe
13. Możliwości regeneracji neuronów:
- komórki macierzyste w hipokampie
14. Warstwy kory mózgowej:
- I – ma liczne wypustki łączące w całej płaszczyźnie i dlatego odpowiada za kojarzenie
- I i VI – dlatego odpowiadają za kojarzenie bo mają poprzeczny/równoległy przebieg włókien nerwowych
15. Afazja transkortykalna:
- uszkodzona jest strefa otaczająca ośrodki afazji
- podobna do afazji czuciowej i ruchowej ale objawy są łagodniejsze i pacjenta można wyprowadzić z niej.
-
16. SLA – badania diagnostyczne:
- EMG- potencjały giganty (patrz tabelka) - badanie roztrzygające
- uczucie chodzących robaków po skórze
17. Krwotok pajęczynówkowy:
- objawy oponowe
- ból głowy jak po uderzeniu impulsownikiem kinetycznym (młotkiem)
- wylewy (wybroczyny) krwawe na dnie oka,
- badanie potwierdzające: badanie PMR (jest krew, potem płyn jest ksantochromiczny), angioTK, angiografia:
gdy nie uwidocznimy tętniaka to powtarzamy po 4 tyg., gdy rozpuści się zakrzep w świetle tętniaka
i będzie możliwe jego zakontrastowanie.
- wysoka śmiertelność – 60% !!!
- leczenie: antagoniści wapnia, bezwzględne unieruchomienie, embolizacja, klipsowanie.
18. Pląsawica – rodzaje:
- mała
- duża
- ???
19. Komórki macierzyste:
- struktura która je zatrzymuje
- migracja – kiedy początek i kiedy koniec
- w październiku 2011 roku uzyskano pierwsze ludzkie komórki macierzyste ze sklonowanego ludzkiego embrionu.
- w listopadzie 2011 roku przeprowadzono reprogramowanie komórek somatycznych za pomocą wektorów genetycznych (np. retrowirusy), czyli transformacja do komórek macierzystych – pluripotencjalnych, jednak proces ten jest nie do końca kontrolowany
- fibroblasty skóry – po manipulacji można cofnąć ją w rozwoju, kroki długofalowe i nieostrożne
20. Zator tętnicy szyjnej wewnętrznej – najbardziej charakterystyczny objaw:
- ślepota na jedno oko – w wyniku zamknięcia tętnicy ocznej/siatkówki???
21. Balizm:
- uszkodzone jądro podwzgórzowe Luisa, a objawy po stronie przeciwnej od uszkodzenia (hemibalizm)
- gwałtowne i obszerne wyrzutowe ruchy kończyn porównywane do wystrzelonego pocisku
22. Dyzartrie:
-
-
-
23. Zespół ogona końskiego:
- zaburzenia czucia w kształcie spodenek do jazdy konnej
24. Czym się różni dodatkowe pole ruchowe półkuli lewej od prawej?
- mową
25. SM:
- neuritis retrobulbaris – najczęstszy objaw, może się wycofać, widzenie przez mgłę, mroczki, zaniewidzenie, zmiany jednostronne, ale tez może wystąpić po drugiej stronie. Czasem ślepota.
- postacie:
1. Remitująco-rzutowa
2. Wtórnie przewlekła
3. Pierwotnie przewlekła (nie ma leczenia!)
4. Rzutowo-przewlekła
26. Zespół on-off
-
27. Lucidum intervalum:
- łac. "jasna przerwa"
– okres chwilowej poprawy stanu pacjenta po urazie mózgu, po którym następuje ponowne pogorszenie stanu.
- charakterystyczny objaw krwiaka nadtwardówkowego
- może trwać kilka minut lub godzin
- krew gromadzi się wewnątrz czaszki, powodując wzrost ciśnienia śródczaszkowego, co prowadzi do uszkodzenia tkanki mózgowej.
- też, po napadzie padaczkowym, tez po ostrym zatruciu tlenkiem węgla (które prowadzi ostatecznie do rozwinięcia się opóźnionej encefalopatii).
28. Co produkuje ACh w mózgu?
- jądro Meynerta
29. Zespół Hornera:
- miosis…
- ptosis…
- endofthalmus…
30. Jak różnicować w którym miejscu doszło do uszkodzenia n. VII?
Np. w kącie mostowo- móżdżkowym: diagnostyka obrazowa?????????????????????????
31. Asomatognozja – niemożność rozpoznawania własnych części ciała.
32. Autotopagnozja – zaburzenie wskazywania oraz identyfikacji części własnego ciała.
- uszkodzenie w płacie ciemieniowym dominującej półkuli mózgu.
33. Czucie naprzemienne?
-
34. Jak odróżnić uszkodzenie przewodnictwa aksonalnego od mielinowego:
- za pomocą elektroneurografii – ocena szybkości przewodzenia w nerwach obwodowych
- stymulacja bodźcem supramaksymalnym (nadprogowym)
- szybkość przewodzenia [m/s] = (odległość między elektrodą stymulacyjną a odbiorczą) [m] / czas odpowiedzi [s]
Uszkodzenie przewodnictwa aksonalnego | Uszkodzenie przewodnictwa mielinowego | |
---|---|---|
Szybkość przewodzenia | Zachowana | Obniżona!!! |
Amplituda odpowiedzi | Obniżona! | zachowana |
Przyczyna: | Urazy, ucisk na nerw, substancje toksyczne, zaburzenia metaboliczne, neuropatie uwarunkowane genetycznie | Demielinizacja, toksyna błonicza, Pb, związki chemiczne, czynniki immunologiczne: ostra poliradikulopatia zapalna GB |
- fala F: umożliwia ocenę funkcji korzeni ruchowych (Z. GB, CIDP) i dosiebnych odcinków nn. obwodowych, pobudzenie wędruje do mięśnia i antydromowo w drugą stronę w kierunku komórek rogów przednich rdzenia.
- Pobudzenie antydromowe= fala o dłuższym czasie odpowiedzi i niższej amplitudzie niż odpowiedź mięśniowa
- rejestracja takiej fali oznacza zachowaną funkcję tych struktur????
35. Budowa nerwów:
-
36. Różnicowanie miastenii z Z. Lamberta-Eatona:
- patrz sfEMG- tabelka
Miastenia | Z. Lamberta-Eatona | |
---|---|---|
Leczenie | - inhibitory ACh-esterazy: Pirydostygmina 60 mg - usunięcie grasicy (u chorych z grasiczakiem) - GKS - plazmafereza (przy nagłym pogorszeniu) - immunoglobuliny: 0,4 mg/kg przez 5 dni NIE WOLNO PODAWAĆ preparatów z Mg2+ !!! |
- guanidyna (toksyczna!) - 3,4-diaminopirydyna - plazmafereza - leki immunosupresyjne - leczenie onkologiczne! - cholinergiki nieskuteczne |
Diagnostyka | - sfEMG: Elektrostymulacja: przy spadku o 20 % próba jest (+) - jakie częstotliwości się stosuje? niskie 2-5 (10) Hz |
sfEMG: przy niskich częstotliwościach nie stwierdza się spadku amplitudy pobudzeni, natomiast przy wysokiej obserwujemy potencjalizację, wzrost A odpowiedzi = torowanie potężcowe. |
mm. gałkoruchowe | Zajęte jako pierwsze – ptosis, dipoidia, zez | Zaoszczędzone, nie zajęte. |
Bolesność mięśni | nie | tak |
Objawy wegetatywne | obecne | Częściej obecne |
Suchość w jamie ustnej | nie | tak |
Przeciwciała | - Przeciwko receptorowi dla Ach (anty-AChR) - Przeciwko specyficznej dla mięśni kinazie tyrozynowej (anty-MuSK) |
- przeciwko kanałom wapniowym (ale ich nie badamy) |
Zaburzenie przewodzenia | Postsynaptycznego | Presynaptyczne |
Patogeneza | Ubytek receptorów Ach | Zaburzenie uwalniania Ach z kolbki presynaptycznej |
Zespół paranowotworowy tworzy z: | Grasiczakiem u 15% | Rakiem drobnokomórkowym płuca u 3% chorych z tym rakiem. Współistnieje z nowotworami w 60% przypadków |
37. Przełom miasteniczny i cholinergiczny:
Przełom miasteniczny | Przełom cholinergiczny |
---|---|
Infekcja, nadczynność tarczycy, poród, poch. kurary, stres za małe dawki leków cholinergicznych (za mało ACh) |
- za duże dawki leków cholinergicznych (za dużo ACh) |
Niewydolność mm. oddechowych – intubacja! Pocenie, tachykardia, ślinotok, rozszerzenie źrenic |
zaburzenia oddychania, drżenia mięśni, bóle brzucha, biegunka, bradykardia, zwężenie źrenic |
Większość występuje w ciągu pierwszych 2 lat choroby | blok depolaryzacyjny w złączu nerwowo-mięśniowym |
GKS: prednison 1mg/kg p.o., Plazmafereza (wymiana 2-4 litrów osocza) lub Immunoglobuliny 0,4mg/kg przez 5 dni przy których odstawiamy Metylazę, leczenie na OIOM-ie!! | Odstawienie leków, atropina, leczenie niewydolności oddechowej |
38. Zespół kąta mostowo-móżdżkowego:
- diagnostyka: potencjały wywołane!
- zdjęcie czaszki wg. Stenwersa - widoczna jest część skalista kości skroniowej i wyrostek sutkowy. Głowa skręcona w bok o kąt 45° - całe ograniczenie kostne oczodołu strony badanej przylega do kasety.
39. Neuropatia typu Wallera (całkowite przecięcie nerwu) i typu dying back (cytostayki).
40. Różnicowanie SM i choroby Devica:
SM | Ch. Devica | |
---|---|---|
Leczenie | 1. GKS 2. Plazmafereza 3. Immunoglobuliny (0,4 g/kg przez 3-5 dni) - Nowy lek: COP- kopolimer- analog zasadowego białka mieliny - Fingolimod (II rzut) - uwaga na serce |
1. Plazmaferezy 2. Leki immunosupresyjne: mitoksantron (zapobieganie atakom) - Zła reakcja na leczenie GKS |
Co poza demielinizacją? | Zwyrodnienie aksonów i uszkodzenie neuronów!!! Dlatego choroba postępuje. | Nic? |
Przeciwciała | - anty- MOG (przeciwko białku mieliny i oligodendrocytów): mają silne działanie demielinmizacyjne - anty MBD (przeciwko białku zasadowemu mieliny) - anty PLP (przeciwko białku proteolipidowemu) |
- przeciwko 4 kanałowi wodnemu (akwaporyna 4) |
Przeciwciała wielospecyficzne | Obecne! (u 80%) Przeciwko co najmniej dwóm wirusom spośród wirusów odry, różyczki i ospy wietrznej. |
Brak (lub tylko u kilku %) |
Objawy | Zmiany w różnych okolicach mózgu i rdzenia kręgowego - patrz notatki |
Tylko n. II (neuritis retrobulbaris) – zaburzenia widzenia i rdzeń (myelitis transversa) – wiotkie porażenie kończyn dolnych, ubytki czucia, zatrzymanie stolca i moczu. - bez zajęcia innych struktur |
Niedowład | Spastyczny | Spastyczny (kończyn dolnych) |
Przebieg | Progresja! | Nie ma przebiegu progresywnego! Objawy – jednoczasowo lub w odstępie kilku dni |
Rokowanie | Zależy od postaci SM | Różne: od wyzdrowienia do śmierci |
Naprawa | Obecna – np. w postaci RR | brak |
Rezonans magnetyczny | Zmiany hipointesywne – czarne dziury (T1) T2 (odwrotnie), FLAIR |
zmiany na długości co najmniej 3 kręgów |
Zmiany w mózgu | Zmiany owalne w ciele modzelowatym, i prostopadle od niego => „pióropusz indianina” | - złogi IgG i IgM razem + dopełniacz - rozmieszczeni tak jak rozmieszczenie białka akwaporyny 4 |
Ubytek akwaporyny 4 | Zależy od stopnia demielinizacji | Nie zależnie od stopnia demielinizacji ubytki są obecne |
41. Różnicowanie Zespołu GB i polineruopatii:
Z. Guillaina-Barrego | Polineuropatia | |
---|---|---|
Diagnostyka | ENG! Nie bada się przeciwciał mimo, że są |
|
42. Różnicowanie zespołów stożka i ogona końskiego:
Zespół stożka końcowego | Zespół ogona końskiego | |
---|---|---|
Poziom uszkodzenia | S2-S5 | L2-S5 |
Co uszkodzone? | Końcowy odcinek rdzenia | Korzenie lędźwiowe, korzenie krzyżowe, splot guziczny |
Objawy ruchowe | Brak (lub niewielki niedowład mięśni odsiebnych, głównie zginaczy podeszwowych palców stopy o niewielkim nasileniu) - - |
Niedowład wiotki kończyn dolnych (zwłaszcza odcinki odsiebne) Zniesienie/osłabienie odruchów kolanowych i skokowych Zanik mięśni Drżenia pęczkowe |
Objawy czuciowe | Zab. czucia powierzchownego (często rozszczepienne). - wokół odbytnicy - wokół okolicy krocza „spodnie jeździeckie” - rzadko samoistny ból |
Z podrażnienia (nasilają się przy kichaniu i kaszlu): - drętwienia w okolicy krocza - bóle korzeniowe (często dominują) Objawy z uszkodzenia: - upośledzenie wszystkich rodzajów czucia - „spodnie jeździeckie” + poszerzony zakres: okolica podkolanowa, okolica tylna podudzi aż do stopy. |
Objawy wegetatywne | Zaburzenia troficzne: - odleżyny w okolicy krzyżowej Uszkodzenia ośrodków przywspółczulnych: - porażenie pęcherza - nietrzymanie kału - niemoc płciowa Zniesienie odruchu odbytniczego (skurcz zwieracza odbytu przy podrażnieniu skóry okolicy odbytu) Zniesienie odruchu opuszkowo-jamistego (skurcz m. opuszkowo-jamistego przy ucisku na grzbiet prącia) |
Zaburzenia troficzne: - odleżyny Zaburzenia funkcji zwieraczy: - niecałkowite opróżniane pęcherza - zatrzymanie lub nietrzymanie moczu. Ponadto: - niemoc płciowa |
Nasilenie objawów | - | W czasie schodzenia w dół lub jazdy na rowerze |
Przyczyny | - urazy okolicy lędźwiowo-krzyżowej - centralna przepuklina jądra miażdżystego - zwężenie kanału kręgowego - pierwotne i przerzutowe procesy nowotworowe - procesy zapalne powikłane ropniem nadtwardówkowym, zap. pajęczynówki - krwotok podpajęczynówkowy!!! - wady rozwojowe |
43. Przykłady napadów częściowych prostych (padaczka):
- np.
44. Zespół Shy-Dragera.
- zanik wieloukładowy z pierwszoplanowymi objawami autonomicznymi (MSA-A)
- hipotonia ortostatyczna (częste omdlenia, uczucie zmęczenia, osłabienie, zawroty głowy, zab. widzenia, upośledzenie koncentracji i pamięci, bóle głowy)
- nietrzymanie moczu (u kobiet)
- impotencja (u mężczyzn)
- chłodne i sine ręce (zab. naczynioruchowe)
- występują wcześnie i z dużym nasileniem
- pandysautonomia – często
- trudny wywiad o trudnych sprawach intymnych
- Diagnostyka: pomiar ciśnienia – w pozycji leżącej i po 2 min. pionizacji, MR, SPECT, PET – różnicowanie z ch. Parkinsona, „kajzerka w moście” (hot-cross).
- Leczenie: fludrokortyzon, midodrin, sildenafil
- czas przeżycia 7-9 lat.
45. Podstawowa jednostka czynnościowa w układzie nerwowym:
- łuk odruchowy!
46. Lateralizacja czynnościowa kory:
- zachodzi we wczesnym okresie życia
- dochodzi do skupienia części funkcji w jednej z półkul
- niewielkie różnice anatomiczne w półkulach
- półkula lewa – najczęściej odpowiada za myślenie konstrukcyjne, zawiera ośrodki mowy (Broca- przed kora projekcyjną dla mm. twarzy, zawiera stereotypy ruchowe dla mowy, uszkodzenie to afazja ruchowa)
- półkula prawa – funkcje emocjonalne.
- ręczność i mowa
47. Płat ciemieniowy:
- objawy z podrażnienia: napady częściowe proste (padaczkowe)- mrowienia, zgodnie z reprezentacją czuciową kory, po stronie przeciwnej od uszkodzenia
- objawy z uszkodzenia: agnozje!!!, Z. Gerstmanna (to uszkodzenie w półkuli dominującej!)
48. Zespół rzekomego guza mózgu:
- przedłużające się nadciśnienie śródczaszkowe z objawami ogólnymi i obecnością tarczy zastoinowej na dnie oka, nie związany z obecnością guza mózgu ani chorobą uogólnioną, bez wyraźnych zmian w układzie komorowym mózgu i bez ogniskowych objawów neurologicznych.
- etiologia zespołu jest niejednolita i nie zawsze jasna: hormonalne, zakażenia?, lekkie urazy czaszki?, po lekach?
- często u młodych kobiet,
- może trwać parę tygodni
49. Koło Willisa:
- jest na podstawie mózgu
50. Ch. Parkinsona:
- test z Lewo-DOPĄ
51. Zespół paranowotworowy- przykład:
- grasiczak + (u 15%) miastenia
- drobnokomórkowy rak płuca + (u 3%) Z. miasteniczny Lamberta-Eatona
- ch. Hodgkina + podostre zwyrodnienie móżdżku
52. Zespól Westa (dot. ruchy mimowolne):
- napady zgięciowe u niemowląt i małych dzieci (mogą być też inne napady)
- najczęściej między 3. a 9. miesiącem życia.
- częściej u chłopców
- objawem osiowym jest skłon ku przodowi (szybki lub powolny)
- rozwój psychoruchowy dzieci zostaje zahamowany.
- rokowanie niepomyślne.
53. Obrzęk tarczy n. II:
- w zapaleniu – zaburzenia ostrości widzenia
- w wzmożonym ciśnieniu – brak zaburzeń widzenia
54. Uszkodzenie n. VII:
- obwodowe
- ośrodkowe
- z zaburzeniami smakowymi
- w kanale kości skalistej
55. Rozszczepienne zaburzenia czucia:
– przebiegające z zaoszczędzeniem czucia dotyku, czucia wibracji i czucia proprioceptywnego przy braku czucia bólu i temperatury po przeciwnej stronie.
Np. w połowiczym uszkodzeniu rdzenia, uszkodzeniu bocznej części rdzenia przedłużonego, niedoborze witaminy B12, uszkodzeniu przedniej części rdzenia.
- zmiany dolnej części mostu, rdzenia przedłużonego i górnej części rdzenia kręgowego mogą powodować rozszczepienne zaburzenia czucia bólu i temperatury w obrębie twarzy.
- odcinkowa, obustronna utrata czucia rdzeniowo-wzgórzowego (bólu i temp, dróg skrzyżowanych) przy zachowanej czynności sznurów tylnych (czucie głębokie) występuje też w uszkodzeniu środkowej części rdzenia (spoidła przedniego). np. przez demielinizację, jamistość rdzenia = syringomielia (zespół wewnątrzrdzeniowy), guzy śródrdzeniowe.
56. EMG – Elektromiografia:
- ocena czynności bioelektrycznej mięśni
- elektrody igłowe
- analiza kształtu, Amplitudy, czas trwania potencjałów
- diagnostyka: fibrylacje, fascykulacje, ciągi miotoniczne (tylko w zespołach miotonicznych, „dźwięk pikującego samolotu”, ciąg pseudomiotoniczny (potencjały w czasie trwania całego ciągu są takie same, ciąg trwa aż do wyjęcia igły), tężyczka (próba ischemiczna lub hiperwentylacja)
- makro-EMG: obudowana elektroda igłowa o dużej powierzchni odbiorczej, badanie całej jednostki ruchowej
EMG prawidłowy | EMG – zapis neurogenny (proces pierwotnie nerwowy) a więc: wtórne uszkodzenie mięśni! |
EMG – zapis miogenny (proces pierwotnie mięśniowy) |
---|---|---|
W spoczynku: brak potencjałów, cisza elektryczna | Potencjały odnerwienia - dodatnie fale wolne (? - wykład) | - |
Lekki wysiłek: zapis prosty = ubogi | - | Zapis interferencyjny (bogaty) – potencjały o bardzo krótkim czasie i małej amplitudzie: „szczotka”, dlatego, że uaktywnia się cała pula neuronów (normalnie są nieaktywne) Uszkodzenie= mobilizacja wszystkiego co jest. |
Maksymalny wysiłek: zapis interferencyjny = bogaty (potencjały nakładają się na siebie) | Zapis prosty (ubogi) – potencjały o wydłużonym czasie trwania i dużej amplitudzie, brak interferencji | Zapis zbliżony do prawidłowego |
Przykład: | SLA – „potencjały giganty”, fascykulacje, fibrylacje | miopatie |
Obszar jednostki ruchowej (czyli grupa włókien mięśniowych unerwiana przez jeden neuron ruchowy): | zwiększony | zmniejszony |
Amplituda: | wzrasta | maleje |
Potencjały wielofazowe: | Spadek ich liczby | wzrost ich liczby |
Czas trwania potencjału | Wydłuża się | Skraca się |
- sf EMG (single fibre): badanie pojedynczego włókna, podczas słabego skurczu, jitter - odstępy pomiędzy parami potencjałów, regularne = norma, najbardziej czuła metoda.
- przy pomocy igły 25 µm, wprowadzonej między dwa włókienka mięśniowe, obraz pobudzeni z 2 włókienek, ale drugie z opóźnieniem.
Postsynaptyczne zaburzenia przewodzenia nerwowo-mięśniowego |
Presynaptyczne zaburzenia przewodzenia nerwowo-mięśniowego |
---|---|
Np. miastenia gravis, miopatie, procesy neurogenne | Np. Zespół miasteniczny Lamberta-Eatona |
Jitter wzrasta, jest zmienny, >50µs Blokowanie w parze na płytce motorycznej |
Jitter ? |
Wypadanie potencjałów = blok transmisji nerwowo-mięśniowej |
- |
Próby stymulacyjne: 3 Hz, 10 Hz: spadek/dekrement o 10% amplitudy ↓ 40 Hz (skurcz tężcowy): wyczerpanie tężcowe |
Próby stymulacyjne: 3 Hz, 10 Hz: niska amplituda, ale bez dekrementu ↓ 40 Hz (skurcz tężcowy): ↓ 3 Hz lub 10 Hz ↓ Paradoksalny wzrost amplitudy = torowanie potężcowe! |
Nużliwość mięśni | Zjawisko potencjalizacji- w wyniku uwalniania Ca2+, które w dużym stężeniu działają pomimo zablokowania swoich receptorów |
57. Różnicowanie miopatii i procesu pierwotnie neurogennego:
- patrz EMG
Proces pierwotnie neurogenny | Miopatie | |
---|---|---|
Mięśnie - wygląd | Zanik mm. odsiebnych (ale przy uszkodzeniu motoneuronów alfa też dosiebne) |
Zanik lub przerost mm. dosiebnych |
Mięśnie - siła | osłabienie | osłabienie |
Odruchy | Osłabienie bardzo wyraźne | osłabione |
Fascykulacje | Obecne | - |
Zaburzenia czucia, zaburzenia autonomiczne | Obecne | - |
ENG | nieprawidłowe | prawidłowe |
EMG | Zmiany neurogenne (patrz wyżej) | Zmiany miogenne |
Biopsja | nieprawidłowa | |
Enzymy | W normie | Podwyższone: CPK, GOT, GPT, LDA |
58. Zapis miotoniczny:
- EMG: ciągi miotoniczne – początkowo wysoka Amplituda a potem częstotliwość się zmniejszają (tylko w zespołach miotonicznych, „dźwięk pikującego samolotu”), blokowanie nerwu lub złącza nie eliminuje czynności miotonicznej, występuje po wkłuciu igły.
- ciąg pseudomiotoniczny (potencjały w czasie trwania całego ciągu są takie same, ciąg trwa aż do wyjęcia igły)
59. Miotonie i zespoły miotoniczne:
Miotonia | Zespoły miotoniczne (astenia) | |
---|---|---|
Definicja | Opóźnienie rozkurczu mięśnia po wykonanym wysiłku (skurczu mięśnia lub bodźcu mechanicznym) | Zwiększona pobudliwość błony włókna mięśniowego |
60. Różnicowanie pląsawicy Huntigntona i Sydenhama
Pląsawica Huntingtona | Pląsawica Sydenhama | |
---|---|---|
Etiologia | Choroba neurozwyrodnieniowa - uwarunkowana genetycznie AD (gen na ch. 4) - mutacja genu - huntingtyny |
Autoimmunologiczna (po infekcji paciorkowcowej) |
Objawy | - zaburzenia ruchowe (obustronne) - zaburzenia poznawcze - zaburzenia psychiatryczne - otępienie - unieruchomienie |
- objawy pląsawicze (jednostronnie, potem uogólnione), gorączka! - narastają w ciągu kilku tyg. i ustępują po kilku miesiącach - poprzedzone zmianami w zachowaniu, za nadpobudliwością, z zaburzeniami emocjonalnymi |
Początek objawów | 30-55 r.ż. | Wiek dziecięcy (częściej dziewczynki) Późniejszy początek u kobiet w ciąży lub stosujących antykoncepcję hormonalną |
Postaci | 1) Westphala - młodzieńcza - < 21 r.ż., od początku sztywność mięśniowa, upadki, zaburzenia połykania, zab. mowy, czas przeżycia 17 lat, czym szybszy początek choroby tym gorszy przebieg | ----------------------------------------------------------- |
Wczesny początek choroby | Wprost proporcjonalny do ilości powtórzeń CAG (czym więcej tripletów tym wcześniej się rozwija choroba) | ------------------------------------------------------------- |
Mechanizm | Agregacja huntingtyny w cytoplazmie i jądrze kom. , potem obumieranie komórek nerwowych | Przeciwciała przeciwko neuronom jądra ogoniastego i jądra niskowzgórzowego |
Zajęte struktury w MRI | Jądro ogoniaste (zanik), skorupa, kora mózgowa (zanik) TK: zmiany zwyrodnieniowe kory, mózg pomniejszony, pogłębione zakręty!!! |
Powiększenie jąder podstawy (jądro ogoniaste, skorupa, gałka blada) PET – wzmożenie metabolizmu w tych obszarach |
Diagnostyka genetyczna | Możliwa (pewne zachorowanie to > 40 powtórzeń CAG | brak |
Leczenie | - tylko objawowe - leki usuwające dopaminę z zakończeń nerwowych = tetrabenazyna - inne neureleptyki - olanzapina |
- objawowe: kwas walproinowy, karbamazepina, pimozyd |
61. Polineuropatia – choroby internistyczne będące jej przyczyną:
WRODZONE
NABYTE:
- cukrzyca
- neuropatia mocznicowa
- alkoholizm
- porfirie
- ch. hormonalne: akromegalia, zaburzenia funkcji tarczycy
- ch. tkanki łącznej: RZS, guzkowate zapalenie tętnic
- neuropatia w przebiegu sarkoidozy
- w nowotworach: Zespoły paranowotworowe (tak drobnokomórkowy płuca, rak sutka- często aksonalna i czuciowa)
- niedoborowe: wit. B12
- ciężka posocznica
- neuropatia w schorzeniach wątroby
- Zespół cieśni nadgarstka – z ucisku
Ponadto:
- poszczepienne
- zapalne: Z. GB, CIDP, MMN- wieloogniskowa neuropatia ruchowa z blokami przewodzenia.
- toksyczne i polekowe (np. Arsen, Tal, kleje, cytostatyki, amiodaron, izoniazyd, nitrofurantoina, mizonidazol, Złoto)
- ciąża (to akurat nie choroba ;))
- ch. zakaźne: …?
- leukodystrofia (nie wiem czy tu nie aspekty genetyczne…)
- toksyna botulinowa
- jatrogenne
Poza tym:
- zaburzenia genetyczne!
CHÓD BRODZĄCY! – opadanie stóp (tez gdy uszkodzenie nn. Strzałkowych), chory wysoko unosi kończyny dolne, nadmiernie zgina w stawach kolanowych i biodrowych, żeby nie zaczepiać palcami stóp o podłoże.
Cienkie włókna nerwowe uszkodzone | Grube włókna nerwowe uszkodzone |
---|---|
Palący ból powierzchowny, allodynia, przeczulica | Tępy ból głęboki |
Zaburzenia czucia bólu i temperatury | Zaburzenia czucia wibracji i ułożenia |
Niedoczulica: „typu skarpetek i rękawiczek” | Deficyt ruchowy |
Zaburzenia naczynioruchowe | Odruchy osłabione |
Potliwość↓ | Napięcie↓ |
Np.: | Np.: |
62. Oczopląsy !!!
- jednooczny – dysocjacyjny, przy uszkodzeniu pęczka podłużnego przyśrodkowego (uszkodzenie w moście lub dolnej części śródmózgowia), dotyczy gałki ocznej po stronie przeciwnej niż uszkodzenie, przy maksymalnym odwiedzeniu = przy porażeniu międzyjądrowym m.in. ten objaw występuje. W SM często obustronnie.
- pionowy – blaszka czworacza
- poziomy – móżdżek, przedsionek
- okrężny – most, pęczek podłużny przyśrodkowy
63. Niedrożność tętnicy szyjnej wewnętrznej:
- amaurosis fugax – przemijające zaburzenia ostrości wzroku, związane z naruszeniem n. II
64. Śródgałkowe zap. n.II:
– zaburzenia ostrości wzroku odróżnia od Zespołu wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego!
- po za tym: obrzęk, zatarcie granic tarczy n. II, krwawe wybroczyny na tarczy)
65. Porażenie międzyjądrowe:
- uszkodzenie pęczka podłużnego przyśrodkowego (łączy jądra nn. III, IV, VI, umożliwia skojarzone ruchy gałek ocznych, czyli ich synergistyczne działanie)
- przyczyna: ognisko demielinizacyjne w moście lub dolnej część śródmózgowia
- po stronie od uszkodzenia: upośledzone przywodzenie gałki ocznej
- po stronie przeciwnej od uszkodzenia: jednooczny oczopląs dysocjacyjny, w pozycji maksymalnego odwiedzenia.
66. Neuralgia n. V:
- nerwoból = rwa twarzowa, najczęstsze schorzenie tego nerwu
Objawowa | Samoistna (idiopatyczna) |
---|---|
Przyczyny: - ucisk pnia nerwu na podstawie mózgu (nowotwór) - zmiany demielinizacyjne - zapalenie zwoju Gassera lub gałęzi czuciowej n. V - półpasiec uszny |
Przyczyny: - ucisk korzenia nerwu V przez naczynia żylne lub tętnicze = konflikt naczyniowo-nerwowy |
Ból o charakterze przewlekłym | Ból silny, napadowy, krótkotrwały Ból promieniuje wzdłuż 2 i 3 gałązki n. V Brak deficytu neurologicznego |
Okresowe zaostrzenia = napady neuralgii n.V | Napady wielokrotne w ciągu doby Remisje trwające kilka dni/ miesięcy (letnich)/ lat |
Punkty spustowe (trigger points): - podrażnienie/ucisk, dotyk, podmuch wiatru, żucie: wyzwala napad bólu |
|
Leczenie: przyczynowe (operacyjne – niszczenie zwoju Gassera za pomocą glicerolu lub termokoagulacji/ dekompresja naczyniowa. | Leczenie: karbamazepina (gabapentyna, fenytoina) Korzystnie działa baklofen |
Powikłania leczenia i urazów n. V: bolesne znieczulenie – zdrętwienie twarzy nasilające się przy niskich temperaturach oraz stały ból. |
67. Padaczki dziecięce:
Padaczka wczesnodziecięca | Padaczka wieku przedszkolnego | Padaczka wieku przedszkolnego i szkolnego | Padaczka miokloniczna okresu młodzieńczego | Padaczka miokloniczna postępująca z ciałami Lafory | |
---|---|---|---|---|---|
Nazwa zespołu | Zespół Westa | Zespół Lennoxa-Gastauta | --------------------- | --------------------- | Unverrichta-Lundborga |
Wiek występ. | 3-8 m.ż. (częściej u chłopców) | 2-4 r.ż. (częściej u chłopców) | 4-14 r.ż. (częściej u dziewczynek) | 14-18 r.ż. | Wiek pokwitania |
Objawy | - napady zgięciowe (nagłe zgięcie głowy do przodu, gwałtowny wyrzut kończyn górnych ku górze z dłońmi skierowanymi na zewnątrz= „ jak do modlitwy”, a potem ich skrzyżowanie na klatce piersiowej i toniczne pochylenie tułowia do przodu, ew. z powolnym odwiedzeniem kończyn górnych) |
- napady toniczne (często w czasie snu, lub podczas zasypiania) - atypowe napady nieświadomości - napady atoniczne - mioklonie (do 28% chorych) Napady są często przyczyną urazów, dziecko pada na twarz |
- napady nieświadomości (absence)= piknolepsja EEG: regularne, uogólnione zespoły iglica-fala wolna (3 Hz) |
- napady uogólnione toniczno-kloniczne - zwykle rano - przebieg łagodny - mioklonie |
- napady uogólnione toniczno-kloniczne - ataksja - mioklonie - łagodne otępienie (wolno postępujące) |
Podłoże | Wady rozwojowe, urazy okołoporodowe, hipoksemiczne uszkodzenie mózgu, zab. metaboliczne, zakażenia | Zaburzenia metaboliczne, Niedotlenienie, urazy okołoporodowe, zakażenia, czynniki szkodliwe |
? | ? | Genetyczne: AR - mutacja genu kodującego cystatynę B |
Leczenie | Kortykotropina (ACTH)!/ Prednison! Wigabatryna |
Kwas walproinowy Lamotrygina Ew. felbamat |
Kwas walproinowy Lamotrygina Ew. topiramat Karbamazepina, jeśli nieskuteczna to Etosuksymid! |
Kwas walproinowy | Kwas walproinowy Benzodiazepiny |
68. Uszkodzenie n. VII na różnych poziomach (wg. Mazura):
- powyżej odejścia struny bębenkowej – zaburzenia czucia smaku 2/3 przednich części języka oraz upośledzenie wydzielania śliny i łez. (Podemski)
- uszkodzenie włókien zaopatrujących n. strzemiączkowy – nadwrażliwość na bodźce słuchowe z powodu przewagi m. napinacza bębenka (Podemski)
I poziom lokalizacyjny = półkulowy (ośrodkowy) |
II poziom lokalizacyjny = pniowy (jądrowy) |
III poziom lokalizacyjny = nerwowy (obwodowy) |
---|---|---|
– uszkodzony neuron ruchowy ośrodkowy – droga korowo-jądrowa | – uszkodzenie jądra n. VII w moście | – zaburzenia n. VII zlokalizowane w kanale kostnym dla tego nerwu (piramida kości skroniowej) |
zespół piramidowy | zespół wiotki | w kanale przebiegają: chorda tympani (smak), n. petrosus superficialis minor (łzawienie) |
- ognisko uszkodzenia w przeciwnej półkuli mózgu | - ognisko uszkodzenia po tej samej stronie | |
- osłabienie dolnej połowy twarzy - brak niedowładu w górnych gałązkach n. VII, ponieważ neurony składające się na nie pochodzą z obu półkul mózgowych!!! |
- niedowład lub porażenie wszystkich mięśni zaopatrywanych przez n. VII | |
- brak zaników mięśniowych | - zaniki mięśniowe | |
-------------------------------------------- | ---------------------------------------- | - zaburzenia smaku 2/3 przednich części języka i łzawienie po tej samej stronie |
69. Stwardnienie rozsiane:
- postać remitująco-rzutowa (RR) – INF beta 1A i 1B, octan gatimeru, natalizumab
- postać wtórnie przewlekła – INF beta 1B, mitoksantron
- postać pierwotnie przewlekła – brak leków!
Fingolimod:
- czemu działa u pacjentów, u których nie działa INF?
- lek immunomodulujący, nigdy w I rzucie bo ma objawy niepożądane (najpoważniejsze to kardiologiczne: po pierwszych godzinach od zastosowania)
- hamuje wytwarzanie przeciwciał w węzłach chłonnych
- jest lepszy bo nie powoduje Przewlekłej wieloogniskowej leukoencefalopatii (PML)
70. Jamistość rdzenia:
- różnicujemy z Sclerosis lateralis amyotrophica (SLA)- tu nie występują zaburzenia czucia
- typowo występuje na poziomie: odcinka szyjno-piersiowego!
- rozszczepienne zaburzenia czucia: zniesienie czucia temp. i bólu a zachowane czucie dotyku i czucie głębokie.
- dominujący objaw: niedowład kurczowy kończyn dolnych???
71. Mózgowe porażenie dziecięce:
- wykład – 3 postacie
72. Niedowład korowy i torebkowy:
Niedowład korowy | Niedowład torebkowy |
---|---|
wiotki | spastyczny |
Zachowane drogi piarmidowe | Uszkodzone drogi piramidowe |
73. Wodogłowie normotensyjne (Z. Hakima)
- cechuje triada objawów (tzw. triada Hakima):
1. stopniowo narastające otępienie, zwykle o niewielkim nasileniu
2. zaburzenia chodu o charakterze ataksji, rzadziej niedowład spastyczny
3. nietrzymanie moczu
74. Uszkodzenie kory przedczołowej:
- moria – liczne połączenia z układem limbicznym
- apatia i abulia – połączenia z SMA - korą przedruchową
Dlaczego 2 typy zaburzeń mimo dużej powierzchni?
- bo kora przedczołowa jest filogenetycznie młoda i przez to bardziej plastyczna, więc kompensuje te uszkodzenia
75. Proces warunkowania:
- skojarzenie dwóch elementów
- bodziec obojętny (1) pozostając w związku czasowym z bodźcem wywołującym (2) ruch bezwarunkowy powoduje wykształcenie nowej drogi aferentnej (np. wydzielanie soku żołądkowego bodźcem słuchowym (1), a nie smakowym(2).)
- warunkowanie zachodzi z udziałem kory mózgowej
76. Zespół szyjny – w jakich chorobach:
- dyskopatia szyjna
- uraz
- zwyrodnienie odcinka szyjnego kręgosłupa
- próba Spurlinga – ucisk na szczyt czaszki przy wyprostowanej szyi i głowie zwróconej w zdrową stroną powoduje ból.
77. Zespół naprzemienny z tętnicy tylnej mózgu:
- Zespól Webera – tożstronne uszkodzenie n. III
78. Odruchy bezwarunkowe:
- zachowawcze np. jedzenie, oddchanie, kopulacja
- obronne/ochronne np. odruchy repulsacyjne i retrakcyjne – wymioty, oddawanie stolca
- celowniczy, orientacyjny – receptory wyczulone są na jakiś bodziec w celu oceny jego wartości biologicznej, np. zwrócenie głowy (telesensorów) w stronę nowego bodźca.
- agresywne – zniszczyć to co nam przeszkadza! np. mucha
79. Nerwy:
- promieniowy - C5-C8 – ręka „opadająca” = „choroba sobotniej nocy”
- łokciowy – C8-Th1 – ręka „szponiasta”
- pośrodkowy – C5-Th1 – ręka „do przysięgi/błogosławiająca”, „ręka małpia”
80. Poziom uszkodzenia rdzenia kręgowego:
<C4 – zespół szyjny: zab. oddychania, tetraplegia (niedowład kurczowy – wyższe części, niedowład kurczowy w kończynach dolnych oraz niedowład wiotki w kończynach górnych- niższe części), Z. Hornera - C4/C5 – osłabiony odruch z m. dwugłowego (m. naramienny, m. dwugłowy ramienia) - C5/C6 – osłabiony odruch promieniowy (m. dwugłowy ramienia, m. ramienno-promieniowy) - C6-C7 – osłabiony odruch z m. trójgłowego (m. trójgłowy) - C7-C8 – osłabiony odruch z m. trójgłowego (drobne m. ręki) |
---|
- odcinek piersiowy – zespól piersiowy, niedowład kurczowy kończyn dolnych + zab. czucia 1-2 segmenty poniżej uszkodzenia: (Th4– sutki, Th6- dolna krawędź mostka, Th10- pępek, Th12- kość łonowa) + ew. zab. oddychania – górna część odcinka piersiowego, - Th12-L1 – (m. biodrowo-lędźwiowy) |
- L2-L3 – osłabiony odruch kolanowy (m. czworogłowy uda) - L3-L4 – osłabiony odruch kolanowy (m. czworogłowy uda, m. piszczelowy przedni) - L4-L5 – (m. prostownik długi palucha, m. piszczelowy tylny) - L4-S1 – n. strzałkowy – stopa opada w ułożeniu końsko-szpotawym - L5-S1 – osłabiony odruch skokowy (m. brzuchaty łydki) |
- S2-S5 – zespół stożka końcowego (patrz tabelka) - L2-L5, korzenie krzyżowe, splot guziczny – zespół ogona końskiego (patrz tabelka) |
81. Zespól cieśni nadgarstka:
- promieniowanie bólu do barku, ramienia
- test Tinela - uderzenie w pośrodkową część nadgarstka
- test Phalena – zgięcie ręki w nadgarstku
- n. pośrodkowy
- badanie neurograficzne: ↓szybkości przewodzenia
- czasem leczenie operacyjne
82. Nazwy handlowe leków:
- Donepezil (Aricept) – na Ch. Alzheimera
- L-dopa + benserazyd (Madopar, Sinemet) – na ch. Parkinsona
83. Różnicowanie otępienia wielozawałowego i alzheimerowskiego:
- na początku objawy rzekomonerwicowe, potem objawy ogniskowe, udarowe, potem otępienie
Skala niedokrwienia (test ischemiczny) Hachińskiego:
Ocena:
0-4 pkt – otępienie pierwotne (ch. Alzheimera)
5-6 pkt – otępienie mieszane
> 7 pkt – otępienie naczyniowe!!!
Dane z wywiadu: | - nagły początek 2 pkt - skokowe narastanie objawów 1 pkt - fluktuacja przebiegu choroby 2pkt - nocne zamącenie świadomości 1 pkt - nadciśnienie tętnicze 1 pkt - udar mózgu przebyty 2 pkt - ogniskowe dolegliwości neurologiczne 2 pkt - dolegliwości narządowe 1 pkt |
---|---|
Dane przedmiotowe: | - względne zachowanie osobowości 1 pkt - depresja 1 pkt - nietrzymanie afektu 1 pkt - objawy miażdżycy 1 pkt - przedmiotowe objawy ogniskowe 2 pkt |
84. Atetoza:
- uszkodzenie gałki bladej
85. Zawroty głowy:
Układowe = vertigo | Nieukładowe = dizziness | |
---|---|---|
Charakter | napadowy | |
Pochodzenie | Obwodowe – przedsionek, nerw przedsionkowy (n.VIII), jądra n.VIII w pniu mózgu | Ośrodkowe |
Odczucia pacjenta | Złudzenie ruchu = wirowania własnego ciała w stosunku do otoczenia lub odwrotnie | Zamęt w głowie, niepewność, wrażenie chwiania się, opadania, niepełna orientacja w przestrzeni |
Objawy towarzyszące | Wymioty, nudności, zaburzenia równowagi, uczucie lęku | Niestabilność chodu i postawy, podwójne widzenie, zab. ostrości wzroku |
Czy pacjent sam potrafi opisać przebieg napadu? | Tak | |
Czas trwania napadu | Kilkanaście minut – kilkunastu godzin, czasami po kilku tyg. | Kilka sekund, ale czasami kilka miesięcy |
Nasilenie objawów | - przy ruchach głowy | |
Oczopląs | Poziomo-obrotowy, faza szybka w stronę zdrowego przedsionka | Dysrytmiczny, skierowany w każdym kierunku, czasami jednooczny |
Upośledzenie słuchu | Czasami, jednostronne | Brak |
Diagnostyka | Metoda Hallpike’a – przy podejrzeniu łagodnego zawrotu głowy, wywołanie zwrotu głowy z oczopląsem przy zmianie pozycji z siedzącej na leżącą ze zwisającą ku tyłowi głową skręconą o 45 stopni w prawo lub w lewo. - EKG, dopler naczyń obszaru kręgowo-podstawnego, słuchowe potencjały wywołane, próby obrotowe i kaloryczne z oceną pobudliwości błędników, Elektronystagmografia, Posturografia (obiektywna ocena ilościowa próby Romberga), badania neuroobrazowe |
|
Leczenie | - przyczynowe, neuroleptyki, leki antyhistaminowe, Flunaryzyna, Piracetam, kinezyterapia, nicergolina. |
Zespół Meniere’a – układowe zawroty głowy, wodniak błędnika
86. EEG – elektroencefalografia:
- badanie spontanicznej czynności bioelektrycznej mózgu
- elektrody powierzchniowe (tak jak czucie powierzchniowe!) rozmieszczone wg. systemu 10-20
- połączone jedno- (wspólna elektroda odniesienia) lub dwubiegunowo (parami ze sobą)
- różnice potencjałów między nimi zapisywane są w postaci krzywych
- pacjent leży, ma zamknięte oczy
- próby aktywacyjne (hiperwentylacja, fotostymulacja – lampa stroboskopowa, badanie po 24 h bezsenności), które zwiększają czułość badania, służą do ujawniania nieprawidłowych zjawisk np. padaczki
- analiza: częstotliwości, amplitudy, symetrię i synchroniczność z oby półkul i obecność zjawisk patologicznych – ich liczbę, topografię (ogniskowe czy uogólnione), charakter występowania (ciągły/napadowy).
Rodzaje fal:
delta | theta | alfa | beta | Ostre, iglice, zjawiska złożone |
---|---|---|---|---|
0-3 Hz | 4-7 Hz | 8-13 Hz | 14-30 Hz | ? |
- w zależności o umiejscowienia patologii | - okolice skroniowo-ciemieniowe | - okolica ciemieniowo-potyliczna | - okolica środkowa i czołowej | - napadowo |
- „efekt z oddali”- przy ogniskowych zmianach występują także w zdrowej półkuli, - w czasie snu prawidłowe |
Może być wysoka Amplituda | wysoka Amplituda | niska Amplituda | |
- zwykle nie mają znaczenia patologicznego | - znikają po otwarciu oczu (reakcja zatrzymania) | - w tylnych odprowadzeniach pojawiają się naprzemiennie z alfa | ||
Patologiczne: w stanie czuwania, świadczą o zap. mózgu (uogólnione), nowotworze (ogniskowo). o CJD (pojawiają się cyklicznie, uogólnione) | Patologiczne: gdy niska częstotliwość, asymetria, charakter napadowy z wyższą Amplitudą, ogniskowy | Podstawowe jednostki prawidłowej czynności bioelektrycznej mózgu | Padaczka |
87. Zespoły Parkinsonowskie - przyczyny:
- Zespoły parkinsonowskie plus (pierwotne z.p.) – (zanik wieloukładowy, ch.Wilsona („drżenia jak trzepot skrzydeł”), ch.Steele’a-Richardsona= Postępujące Porażenie nadjądrowe (PSP)
- parkinsonizm metaboliczny: niedoczynność przytarczyc, ch. Gouchera, encefalopatia wątrobowa
- parkinsonizm wtórny: polekowy, pozapalny, toksyczny: mangan, CO, naczyniowe (brak drżeń), pourazowy.
88. Leczenie ch. Parkinsona:
- preparaty Lewo-DOPY – wartość diagnostyczna i terapeutyczna, + benserazyd (zmniejsza jej rozkład przed dotarciem do OUN) – fluktuacje ruchowe, dyskinezy, dieta niskobiałkowa
- agoniści rec. dopaminergicznego - Ropirinal (u młodych w politerapii, >60r.ż. gdy choroba postępuje)
- inhibitory MAO-B (monoaminooksydazy) - Selegilina
- inhibitry COMT (katecholo-O-metylotransferazy) – Nitekapon, Entakapon.
- leki antycholinergiczne (atropina) – najpierw u młodych
- Amantadyna (najpierw)
- leczymy gdy dolegliwości upośledzają codzienne funkcjonowanie
- zaczynamy od małych dawek
- politerapia
- leczenie operacyjne: DBS, terapia genowa.
89. Późne następstwa urazów głowy:
- padaczka pourazowa
-
90. Opis uogólnionego napadu padaczki:
-
91. Układ limbiczny - struktury:
- jest wyspa!!!
- ciała suteczkowate
- zakręt hipokampa
- …
92. Krwiak nadtwardówkowy jest stanem naglącym, ponieważ to krwawienie żylne, jest bardziej podstępny. Krwiak podtwardówkowy jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia – krwawienie tętnicze.
93. Stan padaczkowy:
- zagrożenie życia bo może być obrzęk mózgu.
94. Leczenie poliomyositis:
I rzut: sterydy, II rzut: leki immunosupresyjne.
95. Przeciwskazania do leczenia trombolitycznego:
-
-
-
-
96. Udar niedokrwienny:
– leki przeciwskazane: GKS – bo stymulują glikolizę (możliwe niedotlenienie obszaru penumbry)
- glukoza tylko z insuliną!
- leki obniżające RR
97. Apraksja ideacyjna:
- inaczej wyobrażeniowa
- to zaburzony plan ruchu dowolnego – przejście z jednego etapu do drugiego jest niemożliwe/utrudnione
- rozpad idei (planu) złożonego aktu ruchowego i niemożności płynnego przejścia z jednego etapu do drugiego
Np. pacjent otwiera tylko szufladę i nie umie wyjąć swetra.
- pojedyncze sekwencje tego złożonego ruchu są wykonywane poprawnie, natomiast nie są łączone w całość
- jej odmianą jest apraksja konstrukcyjna – chory nie jest w stanie złożyć poszczególnych elementów kontrukcyjnych (np. klocków, puzzli).
- uszkodzenie rozlane – często dotyczy płata ciemieniowego dominującej półkuli
98. Lokalizacja ośrodków mowy:
- w półkuli dominującej!!!
- obszar Broca – pole 44 Brodmanna – tylna część, zakrętu czołowego dolnego – pole przedruchowe – kora II-rzędowa płata czołowego
- obszar Wernickiego – pole 22 Brodmanna – tylna część, zakrętu skroniowego górnego – kora II i III-rzędowa kory płata skroniowego
Ponadto w czynności mowy uczestniczą:
- SMA – dodatkowe pole ruchowe – pole 6 Brodmanna - tylna część, zakręt czołowy górny i dolny
- pogranicze skroniowo-ciemieniowo-potyliczne – zakręt kątowy i nadbrzeżny
99. Krwotok do móżdżku:
- czyli krwotok do tylnej jamy czaszki
- w miarę stopniowego powiększania się objętości krwiaka tylnej jamy dochodzi do ucisku na ośrodek oddechowy pnia mózgu, co stanowi bezpośrednie zagrożenie życia i wymaga pilnej interwencji neurochirurgicznej
- wykonuje się kraniotomię odbarczającą i zakłada się zastawkę.
100. Czucie dyskryminacyjne:
- zdolność do rozróżniania działających w tym samym czasie bodźców dotykowych w określonej odległości od siebie
- badanie za pomocą tzw. cyrkla Webera – zakończonego dwoma szpikulcami, dzięki któremu można delikatnie ukłuć badanego w dwóch miejscach jednocześnie, znając przy tym odległość między tymi miejscami. Badanie należy zaczynać od odległości, w której badany informuje o dwóch jednoczasowych ukłuciach i zmniejszać ją do momentu, kiedy uzna, że nastąpiło jedno ukłucie.
- miarą dyskryminacji jest najmniejsza odległość między punktami, w których dotyk badany czuje jako dwa różne bodźce.
- odległość ta w zależności od okolicy ciała może wynosić od 3–8 mm na opuszkach palców rąk do kilku centymetrów na plecach.
- badanie anozognozji przeprowadzamy poprzez ukłucie w dwóch symetrycznie położonych względem osi ciała punktach, w przypadku odczuwania ukłucia tylko po dominującej stronie ciała należy stwierdzić anozognozję.
101. Kernikterus:
- żółtaczka noworodków z zajęciem jąder podkorowych
- przyczyna zespołów pozapiramidowych: atetoza, pląsawica, forma mieszana, ruchy dystoniczne = postać dyskinetyczna mózgowego porażenia dziecięcego
- gałka blada jest bardzo wrażliwa na niedotlenienie (również w życiu płodowym)
- dochodzi do częściowej demielinizacji = obraz mozaiki (dia vo..?) – mielina daje białe zabarwienie, demielinizacja daje szare zabarwienie
- ruchy atetotyczne – obwodowe części kończyn, ruchy dziwaczne, powolne toniczne wykręcanie, zaburzone funkcjonowanie przeciwstawnych mięśni.
102. Obszerne ruchy mimowolne – dotyczą mięśni proksymalnych!
Choreoatetoza = dystalne i proksymalne mięśnie uczestniczą w ruchu mimowolnym
103. Jamistość rdzenia (syringomielia):
- teoria hydrodynamiczna Gardnera – zaburzenie odpływu PMR z komory IV (niedrożność zbiorników podstawy), wzrasta ciśnienie PMR i dochodzi do pulsacji w kierunku kanału środkowego – poszerzenie – wytworzenie wodordzenia, wyściółka kanału środkowego pęka i tworzą się jamy rdzeniowe wypełnione płynem.