OSTEOLOGIA KOŃCZYNA DOLNA

• Miednica kostna

Ma kształt pierścienia kostnego

Zbudowana jest przez dwie kości miednicze (os coxae), kość krzyżową i kość guziczną

• Kość Miednicza

Składa się z 3 kości

• Kość biodrowa ( os ilium)

• Kość kulszowa ( os ischii)

• Kość łonowa ( os pubis)

U dorosłego tworzą one jedną całość

U dzieci aż do wieku pokwitania są oddzielone od siebie wyraźną warstwą chrząstki

• Os ilium (kość biodrowa)

Składa się z talerza (ala ossis ilii) i trzonu (corpus ossis ilii) oddzielonych od siebie po wewnętrznej stronie kresą łukowatą (linea arcuata)

Na talerzu kości biodrowej wyróżniamy dwie powierzchnie:

• pośladkową (facies glutea) – zewnętrzną

• krzyżowo-miedniczną (facies sacropelvina) - wewnętrzną

Ponadto wyróżniamy grzebień biodrowy (crista iliaca) stanowiący górną granicę oraz brzeg przedni i tylny

Na powierzchni pośladkowej znajdują się trzy kresy pośladkowe:

• kresa pośladkowa przednia (linea glutea anterior)

• kresa pośladkowa tylna (linea glutea posterior)

• kresa pośladkowa dolna (linea glutea inferior)

Powierzchnia krzyżowo-miedniczna tworzy dół biodrowy (fossa iliaca)

Ku tyłowi od dołu znajduje się powierzchnia uchowata (facies auricularis) łącząca się z jednoimienną powierzchnią na kości krzyżowej

• od przodu i dołu ograniczona przez bruzdę przypanewkową (sulcus paraglenoidalis)

• do tyłu i góry od niej leży guzowatość biodrowa (tuberositas iliaca)

• Grzebień biodrowy

  • rozpoczyna się kolcem biodrowym przednim górnym (spina iliaca anterior superior)

  • poniżej leży kolec biodrowy przedni dolny (spina iliaca anterior inferior)

  • ku dołowi brzeg przedni przechodzi w wyniosłość biodrowo-łonową (eminentia iliopubica)

  • Brzeg tylny grzebienia kończy się kolcem biodrowym tylnym górnym (spina iliaca posterior superior)

  • poniżej niego leży kolec biodrowy tylny dolny (spina iliaca posterior inferior)

Na grzebieniu możemy wyróżnić trzy równolegle biegnące listewki:

• wargę zewnętrzną (labium externum)

  • Z wargi zewnętrznej do tyłu od kolca biodrowego przedniego górnego (ok. 5 cm) uwypukla się guzek biodrowy (tuberculum iliacum).

• kresę pośrednią (linea intermedia)

• wargę wewnętrzną (labium internum)

Ku dołowi poniżej kolca biodrowego tylnego dolnego brzeg tylny przechodzi we wcięcie kulszowe większe (incisura ischiadica major)

Trzon kości biodrowej wytwarza ok. 2/5 górne panewki kości miednicznej (acetabulum).

• Os ischii (kość kulszowa)

Składa się z:

• trzonu (corpus ossis ischii)

• gałęzi (ramus ossis ischii)

Tworzy tylno-dolny odcinek kości miednicznej

Trzon tworzy nieco więcej niż 2/5 panewki.

Na górnym brzegu otworu zasłonionego (w obrębie k. kulszowej, na jej brzegu przednio-dolnym) znajduje się guzek zasłonowy tylny (tuberculum obturatorium posterius).

Na tylnym brzegu trzonu leży kolec kulszowy (spina ischiadica).

• Powyżej kolca widoczne jest wcięcie kulszowe większe (incisura ischiadica major)

• poniżej - między kolcem a guzem kulszowym (tuber ischiadicum) leży wcięcie kulszowe mniejsze (incisura ischiadica minor)

• Poniżej wcięcia kulszowego mniejszego leży wydatny guz kulszowy.

Oba wcięcia kulszowe są zamknięte więzadłami, tworząc odpowiednio otwór kulszowy większy i mniejszy

Gałąź k. kulszowej łączy się z gałęzią dolną k. łonowej. Wyróżniamy na niej:

• powierzchnię zewnętrzną i wewnętrzną

• brzeg górny i dolny.

• Os pubis (kość łonowa)

Składa się z:

• trzonu (corpus ossis pubis)

• gałęzi górnej (ramus superior ossis pubis)

• gałęzi dolnej (ramus inferior ossis pubis).

K. łonowa tworzy około 1/5 panewki. Przyśrodkowo i do przodu od panewki znajduje się wyniosłość biodrowo-łonowa (eminentia iliopubica).

Na gałęzi górnej wyróżniamy

• powierzchnię tylną, górną i dolną

• brzeg przedni i tylny

Brzeg tylny powierzchni górnej wytwarza grzebień k. łonowej (pecten ossis pubis), który ku tyłowi przedłuża się w kresę łukowatą (linea arcuata)

Kresa ta wraz z linią biegnącą między powierzchnią miedniczną a podstawą k. krzyżowej, w jej częściach bocznych, i wzgórek wytwarzają kresę graniczną (linea terminalis), oddzielającą miednicę większą od mniejszej

Brzeg przedni powierzchni górnej kończy się guzkiem łonowym (tuberculum pubicum)

Powierzchnia dolna przechodzi w bruzdę zasłonową (sulcus obturatorius)

Ostry brzeg między powierzchnią dolną i tylną skierowany ku dołowi tzw. grzebień zasłonowy (crista obturatoria), ma guzek zasłonowy przedni (tuberculum obturatorium anterius)

Przyśrodkowo gałąź górna kończy się powierzchnią spojeniową (facies symphysialis).

Gałąź dolna ma:

• brzeg przyśrodkowy i boczny

• powierzchnię wewnętrzną i zewnętrzną

Przyśrodkowy brzeg tej gałęzi jest odchylony bocznie tworząc grzebień łonowy (crista pubica).

• Panewka (acetabulum)

Jest położona na zewnętrznej powierzchni kości miednicznej

Utworzona jest przez trzony wszystkich trzech kości budujących kość miedniczną:

po ok. 2/5 tworzą kości biodrowa i kulszowa

pozostałą 1/5 tworzy trzon k. łonowej

Panewka jest objęta rąbkiem panewki (limbus acetabuli)

• przerwanym u dołu przez wcięcie panewki (incisura acetabuli).

Do brzegu rąbka panewki przyczepia się obrąbek panewkowy (labrum acetabulare)

• Obrąbek w miejscu wcięcia panewki tworzy więzadło poprzeczne panewki (ligamentum transversum acetabuli)

• Wcięcie panewki prowadzi do dołu panewki (fossa acetabuli), otoczonego od przodu, góry i tyłu przez powierzchnię księżycowatą (facies lunata).

• Otwór zasłoniony (foramen obturatum)

Jest ograniczony kością łonową i kulszową

Do brzegów otworu przyczepia się błona zasłonowa (membrana obturatoria). U góry brzegi błony zasłonowej nie dochodzą do górnego brzegu, lecz przyczepiają się do:

• guzka zasłonowego przedniego (tuberculum obturatorium anterius) położonego na grzebieniu zasłonowym k. łonowej

• do guzka zasłonowego tylnego (tuberculum obturatorium posterius), położonego na trzonie k. kulszowej tuż pod wcięciem panewki

• Błona zasłonowa (membrana obturatoria)

  • zamyka niecałkowicie otwór zasłoniony

  • służy jako przyczep mięśni zasłaniaczy

    • wewnętrznego

    • zewnętrznego

• W ten sposób zostaje ograniczony kanał zasłonowy (canalis obturatorius)

Ograniczony:

• od góry - bruzda zasłonowa

• od przodu - guzek zasłonowy przedni

• od tyłu - guzek zasłonowy tylny

• od dołu - wolny, górny brzeg błony zasłonowej

Przez kanał ten przechodzi nerw, tętnica i żyły zasłonowe

• Połączenia miednicy

Kość krzyżowa i kości miedniczne (w zasadzie biodrowe) łączą się stawowo za pomocą stawów krzyżowo-biodrowych (articulatio sacroiliaca).

Dwie kości łonowe łączą się z przodu za pomocą spojenia łonowego (symphysis pubica).

Więzozrosty miednicy, łączą poszczególne elementy w obrębie miednicy.

Staw krzyżowo-biodrowy (articulatio sacroiliaca)

Staw płaski (nie jest możliwe rozróżnienie główki i panewki).

Powierzchnie stawowe są utworzone przez powierzchnie uchowate k. biodrowej i k. krzyżowej.

Torebka stawowa silnie napięta, przyczepia się do brzegów powierzchni stawowych.

Więzadła:

• więzadła krzyżowo-biodrowe brzuszne (ligamenta sacroiliaca ventralia) - łączą powierzchnię miedniczną części bocznej k. krzyżowej z brzegiem przednim powierzchni uchowatej k. biodrowej.

• więzadło biodrowo-lędźwiowe (ligamentum iliolumbale) - rozpoczyna się na wyrostkach poprzecznych L4 i L5, a kończy się na tylnej części grzebienia k. biodrowej oraz powierzchni wewnętrznej talerza k. biodrowej i powierzchni górnej części bocznej k. krzyżowej

• więzadła krzyżowo-biodrowe międzykostne (ligamenta sacroiliaca interossea) - łączą odpowiednio guzowatości k. biodrowej i k. krzyżowej

• więzadła krzyżowo-biodrowe grzbietowe (ligamenta sacroiliaca dorsalia) - łączą grzebień krzyżowy pośredni i boczny z brzegiem tylnym talerza k. biodrowej (na przestrzeni od kolca biodrowego tylnego górnego do dolnego). Ze względu na przyczep dalszy tego więzadła wyróżniamy w nim dwa pasma

  • więzadło krzyżowo-biodrowe grzbietowe krótkie (ligamentum sacroiliacum dorsale breve) - przyczepiające się do kolca biodrowego tylnego górnego

  • więzadło krzyżowo-biodrowe grzbietowe długie (ligamentum sacroiliacum dorsale longum) - przyczepiające się do kolca biodrowego tylnego dolnego.

• Spojenie łonowe (symphysis pubica)

Powierzchnie spojeniowe kk. łonowych, pokryte chrząstką szklistą, są dopasowane za pomocą krążka międzyłonowego (discus interpubicus). Występowanie małej szczelinowatej jamy wewnątrz krążka międzyłonowego przemawia za tym, ze spojenie łonowe jest formą przejściową między chrząstkozrostem i połączeniem maziowym.

Spojenie łonowe jest wzmocnione przez dwa więzadła :

• więzadło łonowe górne (ligamentum pubicum superius) - biegnie po brzegu górnym spojenia łonowego, przyczepiając się do górnego brzegu krążka międzyłonowego, a rozpoczyna się na guzku łonowym jednej strony i kończy się na guzku łonowym drugiej strony.

• więzadło łonowe łukowate (ligamentum arcuatum pubis) - biegnie wzdłuż brzegu dolnego gałęzi dolnej jednej k. łonowej do drugiej, przyczepiając się po drodze do brzegu górnego krążka międzyłonowego.

• Pozostałe więzozrosty miednicy:

więzadło krzyżowo-guzowe (ligamentum sacrotuberale)

• biegnie od kolców biodrowych tylnych : górnego i dolnego, od brzegu bocznego k. krzyżowej i górnych dwóch kręgów k. guzicznej

• dochodzi do powierzchni przyśrodkowej guza kulszowego

• Wzdłuż przyśrodkowego brzegu gałęzi k. kulszowej biegnie wąskie pasmo tego więzadła, tzw. wyrostek sierpowaty (processus falciformis). Wyrostek ten wraz z gałęzią k. kulszowej tworzą rowek, w którym zawarte są naczynia sromowe wewnętrzne oraz nerw sromowy, które tą drogą zdążają poprzez otwór kulszowy mniejszy do dołu kulszowo-odbytniczego.

więzadło krzyżowo-kolcowe (ligamentum sacrospinale)

• rozpoczyna się na brzegu bocznym dolnej części k. krzyżowej i górnych kręgach guzicznych

• kończy się na kolcu kulszowym.

Oba te więzadła przekształcają wcięcia kulszowe w otwór kulszowy większy (foramen ischiadicum majus) i otwór kulszowy mniejszy (foramen ischiadicum minus)

• Otwór kulszowy większy jest ograniczony

  • od przodu - przez wcięcie kulszowe większe

  • od góry - przez kolec biodrowy tylny dolny i brzeg boczny k. krzyżowej

  • od tyłu - przez więzadło krzyżowo-guzowe

  • od dołu - przez więzadło krzyżowo-kolcowe i kolec kulszowy.

• Otwór kulszowy mniejszy jest ograniczony

  • od przodu - przez wcięcie kulszowe mniejsze

  • od góry - przez więzadło krzyżowo-kolcowe i kolec kulszowy

  • od tyłu - przez więzadło krzyżowo-guzowe

  • od dołu - przez guz kulszowy

Więzadło pachwinowe (ligamentum inquinale) - jest to więzadło nietypowe, będące niejako zgrubiałym dolnym brzegiem włókien rozcięgnowych mięśni skośnych brzucha : zewnętrznego i wewnętrznego oraz m. poprzecznego brzucha (głównie m. skośnego brzucha zewnętrznego). Od zewnątrz jest widoczne jako bruzda pachwinowa (sulcus inquinalis). Przyczepia się do kolca biodrowego przedniego górnego i do guzka łonowego. Przed dojściem do guzka łonowego część włókien więzadła pachwinowego oddziela się, biegnąc w kierunku grzebienia k. łonowej i wytwarzając więzadło rozstępowe (ligamentum lacunare). Mniej więcej w połowie długości więzadła pachwinowego oddziela się część włókien pod postacią tzw. więzadła biodrowo-grzebieniowego (ligamentum vel arcus iliopectineus) i dochodzi do wyniosłości biodrowo-łonowej.

• Miednica kostna jako całość

Pierścień kostny utworzony przez k. krzyżową, guziczną i obie kk. Miedniczne

Kresa graniczna (linea terminalis) dzieli miednicę kostną na dwa odcinki

• górny, czyli miednicę większą (pelvis major)

  • utworzona przez lędźwiowy odcinek kręgosłupa oraz talerze kk. Biodrowych

  • bierze udział w wytwarzaniu ścian jamy brzusznej

• dolny, czyli miednicę mniejszą (pelvis minor)

  • jest ograniczona od tyłu kością krzyżową i guziczną, z boku kk. kulszowymi i częściowo kk. biodrowymi, od przodu spojeniem łonowym i kk. łonowymi.

• płaszczyzny i wymiary miednicy

Wyczuwalne punkty kostne miednicy pozwalają na pobranie wymiarów, które pozwalają wnioskować, czy jama miednicy jest dostatecznie szeroka dla przejścia części przodującej płodu w czasie porodu

Płaszczyzna wchodu miednicy (planum aditus pelvis) - jej miano wywodzi się z faktu, że jest pierwszą płaszczyzną, którą musi "pokonać" (wstawić się) część przodująca płodu w czasie akcji porodowej

• Płaszczyzna ta biegnie przez kresę graniczną : tj. górny brzeg spojenia łonowego, grzebienie kk. łonowych, kresy łukowate, linie łączące powierzchnię miedniczną k. krzyżowej z jej podstawą oraz wzgórek (promontorium)

  • Wzgórek - kąt lędźwiowo-krzyżowy, zależnie od źródeł, jest określany jako krążek międzykręgowy pomiędzy L5 i S1 lub najbardziej ku przodowi wysterczający punkt pierwszego kręgu k. krzyżowej.

Płaszczyzna próżni miednicy (planum amplitudinis pelvis)

• biegnie przez 1/2 wysokości spojenia łonowego, środki panewek stawów biodrowych oraz krążek międzykręgowy pomiędzy S2 i S3.

Płaszczyzna cieśni miednicy (planum angustiae pelvis)

• biegnie przez dolny brzeg spojenia łonowego, końce kolców kulszowych oraz wierzchołek k. krzyżowej.

Płaszczyzna wychodu miednicy (planum exitus pelvis)

• wyróżniamy płaszczyznę wychodu przednią i tylną, w postaci dwóch trójkątów

  • tylny rozpoczyna się na wierzchołku k. guzicznej, a kończy na linii łączącej oba guzy kulszowe

  • przedni rozpoczyna się na dolnym brzegu spojenia łonowego, a kończy się również na linii łączącej oba guzy kulszowe

W każdej z wymienionych płaszczyzn wyróżniamy wymiary :

• wymiar prosty (diameter recta) - czyli największą odległość od spojenia łonowego w płaszczyźnie strzałkowej w obrębie danej płaszczyzny (lub największa odległość między dwoma punktami danej płaszczyzny w obrębie płaszczyzny strzałkowej)

• wymiar poprzeczny (diameter transversa) - jest to największa odległość między dwoma punktami danej płaszczyzny w obrębie płaszczyzny czołowej

• Dodatkowo w obrębie płaszczyzny wchodu wyróżniamy trzeci wymiar - wymiar skośny (diameter obliqua) - jest to odległość szczeliny stawowej stawu krzyżowo-biodrowego jednej strony od wyniosłości biodrowo-łonowej strony przeciwległej. W tym wymiarze "wstawia się" szew strzałkowy główki płodu do płaszczyzny wchodu

Oprócz wymiarów stosuje się także sprzężne :

• sprzężna anatomiczna (conjugata anatomica) - jest wymiarem prostym płaszczyzny wchodu.

• sprzężna prawdziwa (conjugata vera s. obstetrica) - jest to najkrótsza odległość promontorium od tylnego brzegu spojenia łonowego (nieco poniżej sprzężnej anatomicznej).

• sprzężna przekątna (conjugata diagonalis) - łączy szczyt promontorium z dolnym brzegiem spojenia łonowego.

• Oś miednicy (axis pelvis) - jest to linia łącząca środki wymiarów prostych wszystkich płaszczyzn miednicy

  • Leży w niej macica

Nachylenie miednicy (inclinatio pelvis) - jest to kąt między płaszczyzną wchodu a płaszczyzną poziomą.

• Różnice płciowe miednicy męskiej i żeńskiej

U kobiety płaszczyzna wchodu ma kształt poprzecznie położonego owalu, u mężczyzny przybiera kształt sercowaty.

Talerze kk. biodrowych są u kobiet szerzej rozstawione.

K. krzyżowa u kobiety jest szersza.

Kyfoza krzyżowa jest u kobiety głębsza.

Gałęzie dolne kk. łonowych tworzą u mężczyzny kąt podłonowy, a u kobiety łuk łonowy.

U mężczyzny promontorium jest bardziej wydatne.

U mężczyzny spojenie łonowe jest wyższe.

• KOŚĆ UDOWA

Kość długa

Składa się z:

• Trzonu

• Końca bliższego

• Końca dalszego

Trzon k. udowej:

Posiada silnie wypukłą powierzchnię przednią, która bez wyraźniej granicy przechodzi ku tyłowi w dwie powierzchnie, oddzielone od siebie kresą chropowatą (linea aspera):

Kresa chropowata:

Odróżniamy w niej dwie wargi boczną i przyśrodkową

Ku dołowi rozchodzą się ograniczając trójkątne pole – powierzchnie podkolanową i przechodzą w kresy nadkłykciowe

• Warga przyśrodkowa kończy się małym guzkiem – guzkiem przywodzicieli

• Ku górze warga przyśrodkowa rozdwaja się przechodząc w kresę międzykrętarzową oraz w kresę grzebieniowa

• Ku górze warga boczna przechodzi w guzowatość pośladkową

  • Czasem w jej górnej części występuje krętarz trzeci – trochanter tertius

Koniec bliższy:

• Głowa k.udowej

  • Powierzchnia stawowa głowy k. udowej

  • Dołek głowy kości udowej

• Szyjka k. udowej

• Krętarz większy

  • Dół krętarzowy – na przyśrodkowej powierzzchni krętarza

• Krętarz mniejszy

Koniec dalszy:

• Zbudowany z dwóch kłykci : przyśrodkowego i bocznego

  • Z tyłu podzielone są dołem międzykłykciowym, oddzielonym u góry od powierzchni podkolanowej kresą międzykłykciową

  • Z przodu powierzchnie stawowe obu kłykci łączą się w powierzchnię rzepkową

    • Powyżej tej powierzchni wyróżniamy dół nadrzepkowy

  • Na zewnętrznych powierzchniach obu kłykci znajdują się nadkłykcie

  • Na powierzchni bocznej kłykcia bocznego tuż poniżej nadkłykcia bocznego znajduje się rowek podkolanowy

    • Wcięcie podkolanowe prostowników

    • Wcięcie podkolanowe zginaczy

• Articulatio coxae (staw biodrowy)

Staw kulisty panewkowy.

Główką stawową jest powierzchnia stawowa głowy kości udowej (facies articularis capitis femoris); panewką jest powierzchnia księżycowata panewki kości miednicznej (facies lunata acetabuli) oraz obrąbek panewkowy (labrum acetabulare), który przyczepia się do brzegu zewnętrznego powierzchni księżycowatej panewki kości miednicznej. Część tego obrąbka, przechodzi ponad wcięciem panewki (incisura acetabuli) i nosi nazwę więzadła poprzecznego panewki (ligamentum transversum acetabuli).

Torebka stawowa Błona włóknista przyczepia się do rąbka panewki (limbus acetabuli), na zewnątrz od obrąbka panewkowego, oraz do więzadła poprzecznego panewki. Na kości udowej przyczep z przodu jest szeroki : sięga od kresy międzykrętarzowej do połowy długości szyjki. U góry przyczep na szyjce biegnie przyśrodkowo od dołu krętarzowego, z tyłu przyśrodkowo od grzebienia międzykrętarzowego, prawie w połowie szyjki kości udowej i u dołu powyżej krętarza mniejszego.

Błona maziowa przyczepia się do brzegów powierzchni stawowych i wyściela powierzchnie kości, dochodząc do miejsc przyczepu błony włóknistej, przechodząc na jej wewnętrzną powierzchnię, powodując fakt, że bliższa połowa szyjki kości udowej jest wyścielona błoną maziową.

• Więzadła

  • więzadło biodrowo-udowe (ligamentum iliofemorale) biegnie od okolicy kolca biodrowego przedniego dolnego (spina iliaca anterior inferior) i górnego brzegu panewki kości miednicznej (należącego do trzonu kości biodrowej). Dzieli się na dwa pasma : pasmo poprzeczne przyczepia się do podstawy krętarza większego i górnej części kresy międzykrętarzowej; pasmo podłużne dochodzi do dolnej części kresy międzykrętarzowej sięgając do podstawy krętarza mniejszego

  • więzadło kulszowo-udowe (ligamentum ischiofemorale) biegnie od tylnego brzegu panewki kości miednicznej (na trzonie kości kulszowej) i dochodzi do przedniego brzegu krętarza większego

  • więzadło łonowo-udowe (ligamentum pubofemorale) biegnie od trzonu i gałęzi górnej kości łonowej do górnego brzegu krętarza mniejszego. Wymienione więzadła wysyłają część włókien do warstwy okrężnej

  • warstwa okrężna (zona orbicularis) leży na wewnętrznej powierzchni błony włóknistej, tworzy pętlę obejmującą szyjkę kości i przyczepia się w okolicy kolca biodrowego przedniego dolnego.

  • więzadło głowy kości udowej (ligamentum capitis femoris) biegnie od obu końców powierzchni księżycowatej panewki i więzadła poprzecznego panewki do dołka głowy kości udowej

• Ruchy:

  • zgięcie (flexio)

  • prostowanie (extensio)

  • odwodzenie (abductio)

  • przywodzenie (adductio)

  • obrót do wewnątrz i na zewnątrz (rotatio interna et externa)

  • obwodzenie (circumductio).

• K. PISZCZELOWA

Kość długa

Składa się z:

• Trzonu

• Końca bliższego

• Końca dalszego

Trzon:

• Posiada trzy powierzchnie:

  • Przyśrodkową

  • Boczną

  • Tylną

    • U góry przebiega skośnie od góry i boku do dołu i przyśrodkowo – kresa mięśnia płąszczkowatego (linea m. solei)

• Posiada trzy brzegi

  • Przedni

    • U góry rozpoczyna się guzowatością piszczeli

  • Przyśrodkowy

  • Boczny (międzykostny)

Koniec bliższy:

• Składa się z dwóch kłykci: przyśrodkowego i bocznego

• Na powierzchniach górnych obu kłykci znajdują powierzchnie stawowe górne

• Pomiędzy nimi znajduje się wyniosłość międzykłykciowa

  • ograniczona od obu stron przez guzek międzykłykciowy przyśrodkowy i boczny

  • od przodu znajduje się pole międzykłykciowe przednie

  • od tyłu pole międzykłykciowe tylne

• Wokół końca bliższego poniżej powierzchni stawowych grnzch znajduje się brzeg podpanewkowy

• Na kłykciu bocznym wyróżniamy powierzchnię stawową strzałki

Koniec dalszy:

Na powierzchni bocznej znajduje się wcięcie strzałkowe

Powierzchnia przyśrodkowa przedłuża się ku dołowi w kostkę przyśrodkową

• Na jej powierzchni bocznej znajduje się powierzchnia stawowa kostki przyśrokowej

• Na powierzchni tylnej znajduje się bruzda kostkowa

Na powierzchni tylnej znajduje się bruzda mięśnia zginacza długiego palucha

Dolna powierzchnia tworzy powierzchnię stawową dolną

• STRZAŁKA

Kość długa

Składa się z:

• Trzonu

• Końca bliższego – głowa strzałki

• Końca dalszego – kostka boczna

Trzon:

• Powierzchnie:

  • Przyśrodkowa

  • Boczna

  • Tylna

    • W 2/3 górnych występuje grzebień przyśrodkowy dzielący powierzchnię tylną na dwie części

• Brzegi:

  • Przyśrodkowy (międzykostny)

  • przedni

  • tylny

  • Głowa strzałki:

  • Zakończona jest wierzchołkiem głowy strzałki

  • Po stronie przyśrodkowej znajduje się powierzchnia stawowa głowy strzałki

  • Oddzielona jest od trzonu szyjką

Koniec dalszy – kostka boczna:

• Na powierzchni przyśrodkowej znajduje się powierzchnia stawowa kostki bocznej

• Na tylnym brzegu biegnie bruzda kostkowa

  • Przyśrodkowo od niej leży dół kostki bocznej

Rzepka:

• Jest największą trzeszczką

• Wbudowana jest w ścięgno m. czworogłowego uda

• Wyróżniamy:

  • Podstawę rzepki

  • Wierzchołek

  • Powierzchnię przednią

  • Powierzchnię stawową – wypukłą

Pole boczne – większe

Pole przyśrodkowe - mniejsze

• ARTICULATIO GENUS (staw kolanowy)

Staw zawiasowy zmodyfikowany.

Główkę stawową stanowią powierzchnie stawowe kłykci kości udowej (facies articulares condyli femoris) i powierzchnia stawowa rzepki (facies articularis patellae)

panewkę tworzą powierzchnie stawowe górne kłykci piszczeli (facies articulares superiores condyli tibiae) pogłębione przez łąkotki stawowe (menisci articulares) oraz powierzchnia rzepkowa kości udowej (facies patellaris femoris)

Torebka stawowa

Błona włóknista w przedniej ścianie stawu nie istnieje; jest zastąpiona przez ścięgno mięśnia czworogłowego uda. Właściwa błona włóknista tworzy ściany : tylną, boczną i przyśrodkową. Na kości udowej błona włóknista przyczepia się poniżej obu nadkłykci, a na powierzchni tylnej do powierzchni podkolanowej (facies poplitea femoris), około 1 cm powyżej kresy międzykłykciowej (linea intercondylaris). Na piszczeli przyczep biegnie wzdłuż brzegu podpanewkowego (margo infraglenoidalis), przyczepiając się około 0,5 cm poniżej poziomu powierzchni stawowych górnych kłykci piszczeli.

Błona maziowa na kości udowej z przodu przyczepia się do brzegu górnego powierzchni rzepkowej i wyściela dół nadrzepkowy na szerokość palca powyżej tej powierzchni i wytwarzając kaletkę maziową nadrzepkową (bursa suprapatellaris) przechodzi na wewnętrzną powierzchnię ścięgna mięśnia czworogłowego uda. Z boku i przyśrodkowo przyczep biegnie poniżej obu nadkłykci, po wewnętrznej stronie błony włóknistej. Z tyłu błona maziowa przyczepia się do brzegów powierzchni stawowych kłykci kości udowej (do tylnej krawędzi dołu międzykłykciowego, ale go nie wyściela). Na piszczeli przyczepia się do brzegów powierzchni stawowych, otaczając każdą z osobna. Wreszcie na rzepce : do brzegu powierzchni stawowej.

Łąkotki stawowe

Mają kształt półksiężyców, zbudowane z chrząstki włóknistej. Na przekroju poprzecznym mają kształt trójkąta (klina), stąd wyróżnimy powierzchnie : górną, dolną i zewnętrzną (zwróconą do torebki stawowej) oraz brzegi : górny, dolny i wewnętrzny. Każda łąkotka ma róg przedni i tylny (cornu anterius et posterius).

Łąkotka przyśrodkowa : róg przedni przyczepia się w polu międzykłykciowym przednim (area intercondylaris anterior); róg tylny przyczepia się w polu międzykłykciowym tylnym.

Łąkotka boczna : róg przedni przyczepia się do przedniej powierzchni guzka międzykłykciowego bocznego (tuberculum intercondylare laterale); róg tylny przyczepia się do tylnych powierzchni obu guzków międzykłykciowych piszczeli.

Zewnętrzne powierzchnie łąkotek zrastają się z błoną włóknistą torebki stawowej, natomiast do brzegów : górnego i dolnego, przyczepia się błona maziowa.

Więzadła zewnątrzstawowe

Więzadło rzepki (ligamentum patellae) stanowi środkową część ścięgna mięśnia czworogłowego uda. Przyczepia się do przedniej powierzchni i obu brzegów rzepki i do guzowatości piszczeli.

Troczki rzepki (retinacula patellae) - przyśrodkowy i boczny, są częściami ścięgien głowy bocznej i przyśrodkowej mięśnia czworogłowego uda. Odchodzą od odpowiednich brzegów rzepki (przyśrodkowego lub bocznego) i dochodzą do przedniej powierzchni kłykcia piszczeli (także po odpowiedniej stronie).

Więzadło poboczne piszczelowe (ligamentum collaterale tibiale) przyczepia się do nadkłykcia przyśrodkowego kości udowej, zrastając się bezpośrednio z torebką włóknistą stawu i dochodzi do przyśrodkowej części brzegu podpanewkowego. Istotny jest fakt, że przez zrost z torebką włóknistą zrasta się także z łąkotką przyśrodkową (unieruchamiając ją warunkuje jej częstsze uszkodzenia).

Więzadło poboczne strzałkowe (ligamentum collaterale fibulare) biegnie od nadkłykcia bocznego kości udowej, oddzielone od błony włóknistej torebki stawowej tkanką tłuszczową i dochodzi do głowy strzałki.

Więzadło podkolanowe skośne (ligamentum popliteum obliquum) biegnie od tylnej powierzchni kłykcia bocznego kości udowej skośnie w dół i przyśrodkowo po tylnej ścianie torebki włóknistej stawu, w której część włókien gubi się, a pozostała część włókien przechodzi w ścięgno mięśnia półbłoniastego i powięź mięśnia podkolanowego.

Więzadło podkolanowe łukowate (ligamentum popliteum arcuatum) rozpoczyna się również na powierzchni tylnej kłykcia bocznego kości udowej, nieco niżej niż poprzednie, biegnie głębiej od więzadła skośnego w tym samym kierunku; część jego włókien dochodzi do głowy strzałki jako troczek więzadła łukowatego (retinaculum ligamenti arcuati).

Więzadła wewnątrzstawowe:

Więzadło krzyżowe przednie (ligamentum cruciatum anterius) biegnie od wewnętrznej powierzchni kłykcia bocznego kości udowej (w pobliżu brzegu tylnego) do pola międzykłykciowego przedniego piszczeli (area intercondylaris anterior)

Więzadło krzyżowe tylne (ligamentum cruciatum posterius) biegnie od wewnętrznej powierzchni kłykcia przyśrodkowego kości udowej (w pobliżu brzegu przedniego) i dochodzi do pola międzykłykciowego tylnego piszczeli (area intercondylaris posterior).

Więzadła krzyżowe ograniczają ruch obrotowy do wewnątrz w stawie kolanowym.

Więzadło poprzeczne kolana ( ligamentum transversum genus) łączy najbardziej do przodu wysunięte punkty obu łąkotek.

Więzadła łąkotkowo-udowe przednie i tylne (ligamentum meniscofemorale anterius et posterius) biegną od tylnego rogu łąkotki bocznej, wzdłuż przedniej i tylnej powierzchni więzadła krzyżowego tylnego i dochodzą do wewnętrznej powierzchni kłykcia przyśrodkowego kości udowej.

W jamie stawowej stawu kolanowego leży tzw. ciało tłuszczowe podrzepkowe (corpus adiposum infrapatellare)

• jest to fałd błony maziowej wypełniony tkanką tłuszczową.

• Składa się z : dwóch fałdów skrzydłowych (plicae alares), przyśrodkowego i bocznego oraz fałdu maziowego podrzepkowego (plica synovialis infrapatellaris). Fałdy skrzydłowe przyczepiają się do brzegów powierzchni stawowej rzepki i biegną w dół. Poniżej rzepki łączą się w linii pośrodkowej i od miejsca ich połączenia odchodzi fał maziowy podrzepkowy dochodzący do przedniego brzegu dołu międzykłykciowego kości udowej.

• Mechanika stawu kolanowego:

• Ruchy

  • zgięcia (flexio)

  • prostowania (extensio)

w pozycjach pośrednich (nie w maksymalnym zgięciu, bądź wyproście) także ruchy:

• obrotu do wewnątrz i na zewnątrz (rotatio interna et externa).

• Połączenia kości podudzia:

Na połączenia kości goleni składają się :

• staw piszczelowo-strzałkowy (articulatio tibiofibularis)

  • główką w tym stawie jest powierzchnia stawowa głowy strzałki (facies articularis capitis fibulae); panewką jest powierzchnia stawowa strzałkowa piszczeli (facies articularis fibularis)

  • Torebka : przyczepia się do brzegów powierzchni stawowych.

  • Więzadła

    • więzadło przednie głowy strzałki (lig. capitis fibulae anterius)

    • więzadło tylne głowy strzałki (lig. capitis fibulae posterius)

  • Ruchy : bardzo nieznaczne polegające głównie na amortyzacji odchylenia kostki bocznej w stawie skokowym górnym.

• więzozrost piszczelowo-strzałkowy (syndesmosis tibiofibularis) - stanowi połączenie między wcięciem strzałkowym piszczeli (incisura fibularis tibiae), a powierzchnią przyśrodkową dolnego końca strzałki. Jest wzmocnione przez więzadła : piszczelowo-strzałkowe przednie i tylne (lig. tibiofibulare anterius et posterius).

• błona międzykostna goleni (membrana interossea cruris) - jest rozpięta między brzegami międzykostnymi piszczeli i strzałki; ku dołowi przedłuża się we wspomniany powyżej więzozrost piszczelowo-strzałkowy. Błona ta hamuje przesuwanie się kości goleni względem siebie oraz służy jako pole przyczepu mięśni.

• STOPA (pes)

zbudowana jest z trzech odcinków:

• stępu (tarsus)

• śródstopia (metatarsus)

• palców (digiti)

Stęp:

Zbudowany jest z siedmiu kości ułożonych w dwa szeregi:

• pierwszy jest utworzony przez k. skokową (talus) i k. piętową (calcaneus);

• drugi składa się z k. sześciennej (os cuboideum), trzech kości klinowatych (ossa cuneiformia : mediale, intermedium et laterale).

• Między kośćmi pierwszego i drugiego szeregu leży k. łódkowata (os naviculare), stąd jej stara nazwa os centrale tarsi

Kość skokowa (talus)

Składa się z:

• Trzonu

• Szyjki

• głowy

Na powierzchni górnej trzonu znajduje się bloczek (trochlea tali) dla połączenia stawowego z kośćmi goleni.

• Część środkowa bloczka nosi nazwę powierzchni górnej (facies superior)

• Po stronie bocznej na bloczku znajduje się powierzchnia kostkowa boczna (facies malleolaris lateralis), położona na wyrostku bocznym (processus lateralis tali) służąca do stawowego połączenia z kostką boczną

• Na powierzchni przyśrodkowej znajduje się powierzchnia kostkowa przyśrodkowa (facies malleolaris medialis) do połączenia stawowego z kostką przyśrodkową. Poniżej tej powierzchni leży przyczep dla więzadła trójgraniastego (lig. deltoideum)

Powierzchnia tylna trzonu poniżej powierzchni stawowej ma wyrostek tylny (processus posterior tali) podzielony bruzdą ścięgna m. zginacza długiego palucha (sulcus tendinis m. flexoris hallucis longi) na dwa guzki : przyśrodkowy i boczny (tuberculum mediale et laterale tali).

Powierzchnia dolna trzonu posiada powierzchnie stawową piętową tylną (facies articularis calcanea posterior).

Powierzchnie stawowe piętowe : środkowa i przednia (facies articulares calcaneae media et anterior) leżą na powierzchni dolnej szyjki (collum tali), między powierzchnią tylną a środkową znajduje się bruzda k. skokowej (sulcus tali).

Na głowie k. skokowej (caput tali) znajduje się powierzchnia stawowa łódkowa (facies articularis navicularis).

• Kość piętowa (calcaneus)

W części przedniej powierzchni górnej leżą trzy powierzchnie stawowe : pośrodku powierzchnia stawowa skokowa tylna (facies articularis talaris posterior), a do przodu i przyśrodkowo oddzielone od niej bruzdą k. piętowej (sulcus calcanei) leżą powierzchnie stawowe skokowe : środkowa i przednia (facies articulares talares : media et anterior). Powierzchnia stawowa skokowa środkowa jest położona na wyrostku zwanym podpórką k. skokowej (sustentaculum tali).

Tylna powierzchnia tworzy guz piętowy (tuber calcanei), który kończy się dwoma wyrostkami, przyśrodkowym i bocznym (processus medialis et lateralis tuberis calcanei)

Napowierzchni przedniej znajduje się powierzchnia stawowa sześcienna (facies articularis cuboidea)

Na powierzchni przyśrodkowej w części dolnej podpórki k. skokowej znajduje się bruzda ścięgna m. zginacza długiego palucha (sulcus tendinis m. flexoris hallucis longi). Do przodu od centrum powierzchni bocznej znajduje się bloczek strzałkowy (trochlea peronealis). Nad i pod bloczkiem znajdują się dwie bruzdy, objęte wspólną nazwą bruzdy ścięgien mm. Strzałkowych (sulcus tendinuum mm. peroneorum)

• Zatoka stępu (sinus tarsi)

Utworzona jest przez bruzdę k. skokowej (sulcus tali) oraz odpowiadającą jej bruzdę k. piętowej (sulcus calcanei).

Zawiera :

• więzadło skokowo-piętowe przednie

• więzadło skokowo-piętowe międzykostne

• tkankę tłuszczową

• kaletkę zatoki stępu (bursa sinus tarsi)

• gałąź zatoki stępu od tętnicy grzbietowej stopy

• Kość łódkowata (os naviculare)

Na powierzchni przyśrodkowej znajduje się guzowatość k. łódkowatej (tuberositas ossis navicularis)

• Jest ona punktem orientacyjnym przy otwieraniu stawu poprzecznego stępu.

• Kości klinowate (ossa cuneiformia)

Są trzy:

• przyśrodkowa (os cuneiforme mediale)

• pośrednia (os cuneiforme intermedium)

• boczna (os cuneiforme laterale).

• Kość sześcienna (os cuboideum)

Na powierzchni dolnej znajduje się guzowatość k. sześciennej (tuberositas ossis cuboidei) przed którą biegnie bruzda ścięgna m. strzałkowego długiego (sulcus tendinis m. peronei longi)

• śródstopie (metatarsus)

• 5 Kości śródstopia (ossa metatarsalia)

  • Są kośćmi długimi, na każdej z nich można odróżnić podstawę, trzon i głowę

    • Podstawa I kości śródstopia ma bocznie guzowatość (tuberositas ossis metatarsalis I)

    • na brzegu bocznym podstawy V k. śródstopia znajduje się również guzowatość (tuberositas ossis metatarsalis V)

      • jest punktem orientacyjnym dla tzw. linii Lisfranca.

• Palce (digiti)

Kości palców stopy (ossa digitorum pedis)

• Palce od II do V posiadają po trzy paliczki

• palec I posiada dwa paliczki.

• STAWY STOPY

staw skokowo-goleniowy (articulatio talocruralis), in. staw skokowy górny

staw skokowo-piętowo-łódkowy (articulatio talocalcaneonavicularis), in. staw skokowy dolny

inne stawy między pozostałymi kośćmi stępu

• staw piętowo-sześcienny (articulatio calcaneocuboidea)

• staw poprzeczny stępu [(articulatio tarsi transversa), w skład którego wchodzą : staw skokowo-łódkowy i piętowo-sześcienny], staw klinowo-łódkowy (articulatio cuneonavicularis),

stawy stępowo-śródstopne ( articulationes tarsometatarseae)

stawy międzyśródstopne ( articulationes intermetatarseae)

stawy palców stopy : stawy śródstopno-paliczkowe (articulationes metatarsophalangeae), stawy międzypaliczkowe stopy (articulationes interphalangeae pedis)

• Articulatio talocruralis (staw skokowy górny, in. skokowo-goleniowy)

Staw zawiasowy

Główkę tworzy powierzchnia stawowa bloczka kości skokowej (facies articularis trochleae tali) podzielona na trzy części : górną, boczną (facies articularis malleolaris lateralis) i przyśrodkową (facies articularis malleolaris medialis);

panewkę tworzą : powierzchnia stawowa dolna piszczeli (facies articularis inferior tibiae) oraz powierzchnie stawowe kostek – bocznej i przyśrodkowej (facies articularis malleoli lateralis et medialis).

Torebka stawowa Błona włóknista przyczepia się wzdłuż brzegów powierzchni stawowych zachodząc z przodu na szyjkę kości skokowej. Błona maziowa uwypukla się ku górze w obręb więzozrostu piszczelowo-strzałkowego.

Więzadła

Więzadło przyśrodkowe in. trójgraniaste (ligamentum mediale s. deltoideum), składa się z czterech części biorących swój początek na kostce przyśrodkowej.

• część piszczelowo-łódkowa (pars tibionavicularis) przyczepia się do grzbietowej powierzchni kości łódkowatej

• część piszczelowo-skokowa przednia (pars tibiotalaris anterior) dochodzi do powierzchni grzbietowej kości skokowej

• część piszczelowo-piętowa (pars tibiocalcanea) przyczepia się do podpórki kości skokowej

• część piszczelowo-skokowa tylna (pars tibiotalaris posterior) dochodzi do brzegu przyśrodkowego bloczka kości skokowej

Więzadło skokowo-strzałkowe przednie (ligamentum talofibulare anterius) biegnie od brzegu przedniego kostki bocznej do brzegu przedniego powierzchni stawowej kostkowej bocznej bloczka kości skokowej

Więzadło skokowo-strzałkowe tylne (ligamentum talofibulare posterius) biegnie od brzegu tylnego kostki bocznej do guzka bocznego wyrostka tylnego kości skokowej

Więzadło piętowo-strzałkowe (ligamentum calcaneofibulare) od wierzchołka kostki bocznej do powierzchni bocznej kości piętowej.

Ruchy:

W stawie skokowym górnym wykonujemy ruchy zgięcia grzbietowego (flexio dorsalis) i zgięcia podeszwowego (flexio plantaris).

• Articulatio talocalcaneonavicularis (staw skokowy dolny in. skokowo-piętowo-łódkowy)

Staw złożony

Stanowi połączenie między kością skokową a piętową i łódkowatą

Więzadło skokowo-piętowe międzykostne dzieli staw na dwa całkowicie odrębne

• Staw skokowy tylny

• Staw skokowy przedni.

• Articulatio talocalcanea s. subtalaris (staw skokowy tylny)

Główkę stanowi powierzchnia stawowa skokowa tylna kości piętowej (facies articularis talaris posterior calcanei)

panewkę tworzy powierzchnia stawowa piętowa tylna kości skokowej (facies articularis calcanea posterior tali)

Torebka stawowa Przyczepia się do brzegów powierzchni stawowych.

Więzadła

Więzadło skokowo-piętowe tylne (ligamentum talocalcaneum posterius) biegnie od guzków wyrostka tylnego kości skokowej do powierzchni górnej kości piętowej, do tyłu od powierzchni stawowej skokowej tylnej.

Więzadło skokowo-piętowe przednie (ligamentum talocalcaneum anterius) łączy kość skokową i piętową bezpośrednio do przodu od ich powierzchni stawowych tylnych. Leży w zatoce stępu do tyłu od więzadła skokowo-piętowego międzykostnego.

Więzadło skokowo-piętowe przyśrodkowe (ligamentum talocalcaneum mediale) przyczepia się do guzka przyśrodkowego wyrostka tylnego kości skokowej i do tylnego brzegu podpórki k. skokowej

Więzadło skokowo-piętowe boczne (ligamentum talocalcaneum laterale) biegnie od guzka bocznego wyrostka tylnego kości skokowej do powierzchni bocznej kości piętowej

Więzadło skokowo-piętowe międzykostne (ligamentum talocalcaneum interosseum) biegnie od bruzdy kości skokowej do bruzdy kości piętowej, wypełniając zatokę stępu.

• Articulatio talocalcaneonavicularis (Staw skokowy przedni in. staw skokowo-piętowo-łódkowy)

Główkę tworzy powierzchnia stawowa łódkowata głowy kości skokowej (facies articularis navicularis tali) oraz powierzchnie stawowe piętowe środkowa i przednia kości skokowej (facies articulares media et anterior tali)

panewkę tworzą odpowiednio : powierzchnia stawowa skokowa kości łódkowatej (facies articularis talaris ossis navicularis) oraz powierzchnie stawowe skokowe przednia i środkowa kości piętowej (facies articulares talares anterior et media calcanei) oraz blaszka włóknisto chrzęstna (fibrocartilago navicularis) włączona w więzadło piętowo-łódkowe podeszwowe

Torebka stawowa Przyczepia się ściśle wzdłuż brzegów powierzchni stawowych.

Więzadła

Więzadło piętowo-łódkowe podeszwowe (ligamentum calcaneonaviculare plantare) przyczepia się do brzegu przedniego i przyśrodkowego podpórki k. skokowej oraz do dolnej i przyśrodkowej powierzchni kości łódkowatej, zawiera włóknisto-chrzęstną powierzchnię stawową (fibrocartilago navicularis) - dźwiga na sobie głowę k. skokowej

Więzadło piętowo-łódkowe ( ligamentum calcaneonaviculare) stanowi część przyśrodkową więzadła rozdwojonego (ligamentum bifurcatum) i biegnie od brzegu przedniego powierzchni grzbietowej kości piętowej do tylnego bocznego kąta kości łódkowatej. (Część boczna więzadła rozdwojonego - więzadło piętowo-sześcienne (ligamentum calcaneocuboideum) biegnie do powierzchni grzbietowej k. sześciennej. Obie części więzadła rozdwojonego wzmacniają staw poprzeczny stępu (articulatio tarsi transversa in. staw Choparta).

• Więzadło skokowo-łódkowe (ligamentum talonaviculare) biegnie od powierzchni grzbietowej szyjki k. skokowej do powierzchni grzbietowej k. łódkowatej.

• Mechanika stawu

ruchy odwracania i nawracania.

• Staw piętowo-sześcienny (articulatio calcaneocuboidea)

Utworzony jest przez powierzchnię stawową sześcienną k. piętowej i odpowiednią powierzchnię stawową piętową k. sześciennej

Torebka przyczepia się wzdłuż brzegów powierzchni Stawowych

Staw jest wzmocniony przez więzadła :

• więzadło piętowo-sześcienne (część boczna więzadła rozdwojonego)

• więzadło piętowo-sześcienne grzbietowe (lig. calcaneocuboideum dorsale)

• więzadło podeszwowe długie (lig. plantare longum)

• więzadło piętowo-sześcienne podeszwowe (lig. calcaneocuboideum plantare)

Staw poprzeczny stępu (articulatio tarsi transversa s. articulatio Choparti)

Jest utworzony przez dwa stawy

• skokowo-łódkowy

• piętowo-sześcienny.

Punktem orientacyjnym przy umiejscowieniu tego stawu jest guzowatość k. łódkowatej

Tzw. "kluczem" do stawu jest więzadło rozdwojone (klucz = więzadło, po przecięciu którego praktycznie otwieramy staw).

• Stawy stępowo-śródstopne (articulationes tarsometatarseae s. Lisfranci)

Są utworzone przez powierzchnie stawowe kości klinowatych i sześciennej z powierzchniami bliższymi podstaw kk. śródstopia.

Staw wzmocniony jest przez więzadła stępowo-śródstopne grzbietowe i podeszwowe oraz międzykostne.

Punktem orientacyjnym przy wejściu do stawu jest guzowatość V k. śródstopia, a kluczem" więzadło stępowo-śródstopne międzykostne przyśrodkowe".

oba powyższe stawy mają znaczenie historyczne, wykorzystywano je jako poziomy amputacyjne (obecnie amputacji dokonuje się raczej na poziomie 2/3 górnych piszczeli).

• Staw klinowo-łódkowy (articulatio cuneonavicularis)

Utworzony jest przez powierzchnie dalszą k. łódkowatej i powierzchnie bliższe trzech kk. klinowatych.

Więzadłami wzmacniającymi staw są :

• ligg. cuneonavicularia dorsalia et plantaria

• lig. cuboideonaviculare dorsale et plantare

• ligg. intercuneiformia dorsalia, plantaria et interossea

• lig. cuneocuboideum dorsale, plantare et interosseum

• Stawy międzyśródstopne (articulationes intermetatarseae)

  • Utworzone są przez skierowane do siebie powierzchnie podstaw kk. śródstopia II - V.

  • Wzmocniony przez więzadła śródstopne grzbietowe, podeszwowe i międzykostne.

• Stawy palców stopy

  • stawy śródstopno-paliczkowe

  • stawy międzypaliczkowe palców stopy

• SKLEPIENIE STOPY

Stopa nie jest tworem ukształtowanym płasko (najlepiej widać to na mokrym śladzie)

Wyróżniamy wysklepienie podłużne i poprzeczne

Najważniejszym elementem stabilizującym wysklepienie podłużne jest pionowe ustawienie kości skokowej na kości piętowej. Jakiekolwiek zaburzenie tej równowagi (zesunięcie się k. skokowej do przodu lub do tyłu) natychmiast zaburzy architektonikę stopy i spowoduje "opadnięcie" stopy - jej spłaszczenie. Wysklepienie podłużne składa się z pięciu łuków podłużnych : trzy przyśrodkowe biegną przez trzy kk. klinowate i k. łódkową do k. skokowej; dwa boczne przechodzą przez k. sześcienną do k. piętowej

Punktami podparcia stopy są

• guz piętowy

• głowa I k. śródstopia

• głowa V k. śródstopia

Wysklepienie podłużne stopy stabilizują i warunkują :

• 1. lig. calcaneonaviculare plantare

• 2. lig. calcaneocuboideum plantare

• 3. musculus quadratus plantae

• 4. tendo musculi tibialis anterioris

• 5. tendo musculi tibialis posterioris

• 6. aponeurosis plantare

• 7. tendo musculi flexoris hallucis longi

• 8. ligamentum plantare longum

• 9. tendo musculi flexoris digitorum longi

Wysklepienie stopy jest także stabilizowane przez tzw. łuki poprzeczne, wzmocnione przez

• 1. tendo musculi peronei longi

• 2. caput transversum musculi adductoris hallucis

• 3. więzadła o poprzecznym przebiegu

• 4. więzadła stępowo-śródstopne.