LOBBING- działania podejmowane przez grupy interesu lub ich celowe powstrzymywanie się od działania

Potencjał UE przyciąga wiele narodowych i europejskich grup nacisku. W związku z nowymi rozszerzeniami UE ich liczba stale wzrasta. Obecnie istnieją tysiące organizacji, które funkcjonują jako grupy interesu.

Pochodzą one ze strefy:

- publicznej

- prywatnej (jest ich więcej)

Większość odwiedza Brukselę nieregularnie, tylko gdy toczy się dla nich ważna sprawa na forum KE czy PE.

2000 rok- stałe przedstawicielstwo w Brukseli ma 2600 grup interesu, oprócz tego każde państwo członkowskie i 150 innych państw.

Najważniejsze dziedziny: rynek wewnętrzny, środowisko i zdrowie, rolnictwo, sprawy społeczne. Badania, rozwój, transport.

32%- federacje branżowe, 20%- komercyjni konsultanci, 13%firmy

LOBBING to wymiana. Lobbysta chce uzyskać wpływy natomiast osoba po drugiej stronie musi dostać coś co jest przez niego pożądane.

Grupy nacisku jako karty przetargowej używają:

- informacji i wiedzy specjalistycznej

- siły ekonomicznej

- demokratycznej legitymizacji

- możliwości implementacyjnych

PRZESZŁOŚĆ: grupy nacisku współpracowały z odpowiednia organizacją narodową, by razem docierać na szczebel najwyższy. Do czasów Jednolitego Aktu Europejskiego. Proces decyzyjny to głównie tworzenie prawa wtórnego. Gdy pojawia się kwalifikowana większość głosów metoda ta traci na znaczeniu.

Główny obiekt pożądania grup nacisku to akty prawne, wydanie aktów pochodnych legislacji (np. udzielenie subsydiów), opóźnienie inspekcji, nałożenie opłaty.

Ambicja wszystkich grup nacisku to wpływanie na zarządzanie sprawami publicznymi na poziomie UE. Lepsze są większe grupy, UE też takie preferuje, mniej pracy papierkowej.

Grupy mające wspólne obszary interesu często łączą się tworząc konfederacje, nieformalne sieci lub koalicje ad hoc. Zrzeszają się one także w transnarodowych platformach lobbingowych.

Adresat działania grup nacisku to instytucje:

- najwięcej KE

- PE- sprawy ochrony środowiska, konsumentów, zdrowia, sprawy gospodarczo- walutowe, polityka przemysłowa.

- RUE- działają ministrowie jako strony interesu

- komitet Stałych Przedstawicieli

UE dostrzega rolę grup interesu i mówi o nich jako o środku na deficyt demokracji. Mówi o tym komunikat z 1992 roku o sprawach KE, a grupami interesu, a także art. 118b TWE, art. 245 ust.2, art.229.

Lobbyści muszą składać deklaracje na temat tego kogo reprezentują, jak toczy się sprawa, eurodeputowani co roku składają deklaracje na temat parlamentarnej aktywności oraz współpracy z osobami trzecimi.

Od lat 80- tych wzrasta liczba osób prywatnych i grup chcących wywierać wpływ na proces polityczny w UE. Greenwood obliczył 2003 rok było 2309 grup. Największy stopień reprezentacji to grupy biznesowe. Prawie dwie trzecie wszystkich grup reprezentują interesy prywatne lub przedsiębiorstwa. W Brukseli istnieją 143 usługowe firmy lobbingowe.

Wyspecjalizowane firmy konsultingowe- doradztwo grupom nacisku, główne zadanie to pośrednictwo, rzadko kiedy jest to podejmowanie bezpośredniego działania.

Są także organizacje reprezentujące interesy rozproszone, grupa stowarzyszeń zawodowych, biura reprezentujące rządy lokalne w Brukseli.

Liczba osób tworzących grupy nacisku to 10-30 tysięcy tzw. „społeczeństwo obywatelskie”, rocznie liczba przepustek wydawanych przez PE to około 3400.

BIZNES I FIRMY:

FIRMY PRYWATNE: zaczynają angażować się w latach 70 i 80, ponieważ rządy zaczynają wyznaczać standardy rynkowe.

Największa grupa zatrudnia ponad 80 pracowników.

Europejskie stowarzyszenia sektorowe: CEFIC, konfederacja Organizacji Rolniczych w UE.

Wpływowe organizacje ponadsektorowe: UNICE- org. wszystkich biznesowych org międzynarodowych, zrzesza 32 narodowe federacje biznesu z 22 krajów europejskich zarówno tych z UE jak i spoza niej. Pracownicy codzienne spotykają się z członkami KE, kieruje opinie do instytucji unijnych, jeżeli UNICE nie reprezentuje w sposób zadowalający, można zrobić to kanałami prywatnymi.

ERT- utworzony w 1983 roku, w 2004 liczył 40 firm z różnych sektorów, łączny obrót 850 mld EURO, ponad 4 mln pracowników na całym świecie, w skład wchodzą dyrektorzy największych firm europejskich, członkiem można zostać dzięki zaproszeniu, , dbają o interesy strefy biznesowej.

Od lat 80- tych ERT, UNICE i AMCHAM- EU „wielka trójka biznesu”.

W rzeczywistości to indywidulane firmy dążą do realizacji prywatnych interesów, do połowy lat 90 firmy po równo przekazywały zasoby organizacjom europejskim i krajowym, bezpośredni kontakt z KE w późniejszym okresie okazał się strzałem w dziesiątkę.

Strefa biznesu jest bardzo dobrze reprezentowana, firmy rozwinęły strategie lobbingowe.

ZWIĄZKI ZAWODOWE, INTERESY PUBLICZNE, RUCHY SPOŁECZNE

Do lat 90 tych nie ma dobrej reprezentacji w Brukseli, w latach 90 tych zaczynają konkurować z grupami biznesowymi, wcześniej powierzały sprawy społeczne UE, powstał Komitet Ekonomiczno- Społeczny.

Europejska Konfederacja Związków Zawodowych (ETUC)- 1972 rok, obejmuje 66 krajowych federacji związków zawodowych z krajów unijnych i poza unijnych, zrzeszają 60 mln członków, zrzesza ludzi o podobnym toku myślenia. Impuls do dalszej działalności to traktat z Maastricht, nie bardzo współpracuje z UNICE, grupa ma mały wpływ, większy na kraje niż na UE.

Ochrona środowiska: osiem grup tworzy G8, 70 pracowników, 20 mln członków, członkostwo indywidulane, wpływ na wykonywanie prawa unijnego

Interesy konsumentów: Organizacja Konsumencka: 1962, 9 pracowników, struktura korporacyjna, 34 narodowe organizacje konsumenckie.

Społeczne organizacje pozarządowe: interesy publiczne, 12 grup, wiele z nich to federacje federacji.

Interesy pracowników: Komisja, budżet UE przeznaczony na te grupy, umożliwianie dostępu grup do procesu politycznego UE, złe działanie: selekcja grup na wewnętrzne i zewnętrzne.

Wyłączenie niektórych interesów powoduje bardziej bezpośrednie działania skierowane przeciwko instytucjom unijnym np. demonstracje w Brukseli. W konsekwencji grupy zewnętrzne więcej zdziałają w Brukseli niż wewnętrzne np. ETUC.

INTERESY REGIONALNE:

Przedstawicielstwa władz związkowych, rady regionalne, formalne organizacje państw zdecentralizowanych, liczne stowarzyszenie pośredniczące pomiędzy władzami lokalnymi. Najwięcej biur posiada Wielka Brytania, Francja, Niemcy, Hiszpania i Włochy. Część istnieje od lat 70 tych, a większość pod koniec lat 80 tych po reformach polityki regionalnej. Reforma funduszy strukturalnych z 1988 roku spowodowała świadome „obejście” rządów narodowych przez Komisję i regiony. Partnerstwo między nimi to główna zasada tej polityki. Zaczęto pomijać relacje z władzami regionalnymi, a dofinansowania odbywały się bezpośrednio między tymi dwoma podmiotami. Kolejny krok to powołanie komitetu Regionów. Władze regionalne z największym zakresem kompetencji tj landy maja swoje przedstawicielstwa w Brukseli ze względu na swoje własne kompetencje względem rządów narodowych.

Konsekwencja: system rządów wielopoziomowych.

Regiony mają mniejszy wpływ na politykę niż sfera biznesu, pracownicy czy interesy społeczne.

INTERESY NARODOWE I KARATELE W UE

UE ma system polityczny, który uwzględnia większość preferencji narodowych. Pojawia się konkurowanie nieformalnych i pół formalnych systemów reprezentacji a tymi o wysokim stopniu zinstytucjonalizowania.

Komisja formalnie ma monopol na inicjatywę prawodawczą, w rzeczywistości opracowuje propozycje ustaw z przedstawicielami państw, czyli urzędnikami państwowymi, na nich z kolei mają wpływ grupy interesu. W Komisji nie ma pracowników nieformalnych, współpracuje ona z urzędnikami z instytucji narodowych , jest także administracją wielonarodowościową, trwa proces negocjacji pomiędzy tymi podmiotami.

Proces wykonywania prawa jest nadzorowany przez sieć komitetów regulacyjnych i nadzorczych.

Unijny proces polityczny ma wszystkie cechy modelu reprezentacji interesów. Ważne jest także, aby zachować spójność pomiędzy europejskimi a narodowymi interesami, czasami nacisk odbywa się w drugą stronę. Jeżeli nie dochodzi do porozumienia grupy narodowe decydują się działać razem z rządami.

Proces reprezentacji interesów: aktorzy niepaństwowi chcieli dopuszczenia ich do unijnego procesu politycznego, grupy nacisku dążą do wyników politycznych bliskich ich interesom, a urzędnicy chcą zajmować bardziej wpływowe pozycje.

Przyczyny reprezentacji interesów:

- globalizacja (większa konkurencja, nieograniczony ruch kapitału, firmy chcą ustalać międzynarodowe zasady, dla mniejszych firm zyski się zmniejszyły, firmy nie dbają o priorytety związane z finansowaniem interesów publicznych, zainteresowały się polityką na szczeblu narodowym, zmniejszenie kosztów transakcyjnych prowadzenia biznesu w Europie, wszystko zależy od sektora, jak silna jest konkurencja)

- europeizacja (nastąpiło zmniejszenie kosztów interesów niebiznesowych, wiele możliwości wpływania na kształt polityki UE).

Na poziomie europejskim grupy mogą zmienić kształt polityki na każdym etapie procesu legislacyjnego.

Główne instytucje pozwalające na działanie grup interesu: Komisja, oczekuje ona specjalistycznej wiedzy i informacji, stworzyła przewodnik po europejskich i krajowych grupach nacisku, jeżeli jest nisza i nie grupy w danej dziedzinie to Komisja stara się ją stworzyć.

PE: zwiększył się zakres jego władzy, bardziej popularny cel dla grup interesu, ponad 90% członków stwierdziło, że chociaż raz w miesiącu miało kontakt z grupą nacisku. Częściej kontaktują się z nimi niż z innymi organizacjami na poziomie europejskim., częściej także kontaktują się z tymi co mają zbliżone preferencje polityczne.

Przyczyna by dopuszczać grupy nacisku: walka o władzę w procesie legislacyjnym, grupy nacisku są kartą przetragową, dzięki temu instytucje wyżej wymienione mogą pokonać opozycję.

Mobilizacja grup interesu w kraju wzmacnia pozycję rządów państw członkowskich w Radzie, mobilizacja i realizacja interesów ponadnarodowych wzmacnia pozycję instytucji unijnych.