Hipoteza umiarkowanych zakłóceń głosi, że bioróżnorodność jest najwyższa wtedy, gdy zakłócenia nie są zbyt rzadkie ani zbyt częste. Przy silnych zakłóceniach utrzymują się w środowisku tylko gatunki najbardziej odporne. Przy silnych zakłóceniach wzrasta wpływ konkurencyjnych wykluczeń.
Czynniki zakłócające w rafach koralowych: huragany, cyklony, wiatry sztormowe, dopływy słodkiej wody, stada drapieżników, rozbijane osady denne.
Czynniki zakłócające w skalistych terasach zalewowych: fale uderzeniowe itp.
Różnorodność biologiczna – oznacza zmienność żywych organizmów z wszelkich źródeł, włączając lądowe, morskie i inne ekosystemy wodne, których są składnikami; pojęcie to obejmuje różnorodność gatunków, relacji między gatunkami i ekosystemów.
Trzy miary różnorodności gatunkowej (Whittaker, 1972):
α – liczba gatunków występujących lokalnie, w jednym ze środowisk.
β – względna miara zróżnicowania tych środowisk wewnątrz większego obszaru.
γ – obejmuje obie składowe: γ = α + β.
Różnorodność α i γ mierzy się liczbą gatunków. Różnorodność β jest liczbą niemianowaną, oznaczającą ile razy wzrośnie liczba gatunków po uwzględnieniu wszystkich środowisk danego obszaru.
Np. współczynnik różnorodności β dla obszaru złożonego z dwóch środowisk o identycznym składzie gatunkowym wynosi 1; obszar złożony z dwóch zbiorowisk o takiej samej liczbie….
Metody obliczania różnorodności (wskaźniki różnorodności gatunkowej):
D1 = S/logA
D2 = S/logN
D3 = S – 1/logN
D4 = S/
D5 = S/1000 osobników. (gdzie D – różnorodność, A – jednostka powierzchni, S – liczba gatunków, N – liczebność).
Wskaźnik Shannona:
H = -Σpi log2pi. (pi – stosunek liczebności danego gatunku do liczebności ogólnej).
Wskaźnik równomierności:
J – H/Hmax.
Czyli stosunek realnej różnorodności do różnorodności maksymalnej przy tej samej liczbie elementów.
Przy wzroście masy materii .żywej w trakcie sukcesji wzrasta różnorodność (Odum 1975, Emeljanow 1998).
Biomasa zespołów rośnie przy wzroście bogactwa gatunkowego (Tilman et All. 2001).
Spadek różnorodności zespołów z powodu eutrofizacji.
Ze wzrostem biomasy zespołu spada różnorodność.
Te rozbieżności można wyjaśnić uznając dwa kierunki zmian w relacji biomasa : różnorodność. Jeden z nich to naturalna sukcesja; drugie – szybko następujące zmiany antropogeniczne.