Globalizacja: wymiar kulturowo-społeczny, ekonomiczny i polityczny
WYMIAR EKONOMICZNY
Globalizacja w wymiarze ekonomicznym polega w głównej mierze na ujednoliceniu rynków i obracanych na nich różnorodnych towarów. Powoduje to zniesienie większość barier występujących w handlu międzynarodowym, przez co w założeniu firmy z Azji czy Ameryki Południowej mogą konkurować swoimi towarami na rynkach europejskich, czy amerykańskich. W centrum globalizacji gospodarki nie znajdują się jednak lokalne firmy, a ponadnarodowe korporacje, które swoje siedziby mają w zamożnych państwach północnej części świata. Pod względem gospodarczym korporacje są silniejsze od większości państw. Poza tym w sferze gospodarki kryzysy finansowe w jednej części świata powodują, że są one odczuwane globalnie.
WYMIAR SPOŁECZNO-KULTURALNY
Globalizacja w wymiarze społeczno-kulturowym jest rezultatem rozwoju masowej turystyki, wzmożonych migracji, komercjalizacji produktów kulturowych oraz rozprzestrzeniania się ideologii konsumeryzmu. Do jej rozwoju przyczyniają się również działania marketingowe międzynarodowych korporacji oraz rozwój masowych środków komunikacji. W tym kontekście często wspomina się również o makdonaldyzacji społeczeństwa, amerykanizacji czy konsumpcjonizmie. Tożsamość narodowa ustępuje wobec identyfikacji ze społeczeństwem globalnym.
WYMIAR POLITYCZNY
W wyniku procesu globalizacji politycznej powstały takie organizacje międzynarodowe jak: Bank Światowy, Międzynarodowy Fundusz Walutowy czy Światowa Organizacja Handlu. Organizacje te wpływają na gospodarkę światową, a przez to ograniczają niezależność państw narodowych. W tym kontekście często wymienia się również Unię Europejską. Powstały także inne unie kontynentalne: Unia Afrykańska (UA), Unia Narodów Południowoamerykańskich (UNASUR). Duże ubogie niegdyś państwa stają się podmiotami znaczącymi coraz więcej na arenie międzynarodowej – głównie Chiny, Indie, Brazylia. Istotnym wymiarem globalizacji jest system organizacji pozarządowych, wypełniający funkcje uzupełniające i wyręczające instytucje państwa opiekuńczego
.
3. Efekty funkcjonowania korporacji transnarodowych we współczesnej gospodarce światowej.
Korporacje transnarodowe (KTN) są to przedsiębiorstwa będące spółką kapitałową, które składają się z przedsiębiorstw macierzystych i ich filii zagranicznych. (UNCTAD)
Głównymi atrybutami KTN jest własność majątku i rozbudowana struktura organizacyjna, obejmująca własne jednostki i/lub jednostki powiązane kapitałowo, którymi można zarządzać w celu realizacji interesów przedsiębiorstwa macierzystego, czyli bezpośredniego inwestora zagranicznego.
Cechy KTN:
suwerenność – niezależność od interesów państw,
złożoność – działalność prowadzona w posiadanym majątku produkcyjnym, jak i w niezależnych przedsiębiorstwach po zawarciu z nimi porozumień,
rozproszenie geograficzne – otwieranie filii na całym świecie,
specjalizacja – podejmowanie przez filie ściśle określonych działalności,
zdolność arbitrażowania – dokonywanie transakcji w ramach własnych struktur organizacyjnych,
elastyczność organizowania – zmieniające się sposoby angażowania zasobów oraz przesunięcia w rozdziale zadań i koordynacji ich realizacji,
globalna efektywność – obniżenie kosztów netto w całym systemie korporacyjnym, ale niekoniecznie we wszystkich jednostkach organizacyjnych w danym czasie,
zdolność integrowania – oznacza ścisłe powierzanie i koordynowanie działalności organizacyjnych poprzez wzajemny przepływ informacji
KTN mają duży udział w tworzeniu światowego PKB, sięgając ok. 25% bądź nawet wyższy. We współczesnej gospodarce KTN w sferze potęgi ekonomicznej porównywane są do państw.
O ich istotnym znaczeniu w gospodarce świadczą dane dotyczące udziału tych podmiotów w międzynarodowych przepływach towarów i czynników wytwórczych. Ocenia się, iż z ich udziałem realizowane jest ok. 80% handlu międzynarodowego, przy czym korporacje występują tu jako jedna (transakcje między KTN a innymi podmiotami) lub dwie strony transakcji (między dwoma jednostkami KTN z różnych krajów wymiana wewnątrzkorporacyjna, stanowiąca ok. 35% wartości światowego handlu).
Powiązania i przepływ towarów w ramach KTN mają obecnie duże znaczenie dla kształtowania się ogólnej wymiany między krajami, a ponadto wymiana wewnątrzkorporacyjna stanowi ważny komponent handlu wewnątrzgałęziowego i wewnątrzregionalnego.
Ważnym aspektem oddziaływania KTN na zamiany w handlu międzynarodowym jest rozwój produkcji i sprzedaży wyrobów przez filie zagraniczne (tzw. produkcji międzynarodowej) na tle światowego eksportu. Wartość sprzedaży przez filie zagraniczne przewyższyła eksport światowy o 32,9% w 1990 r. i o 90,5% w roku 2003.
Znaczenie KTN w handlu międzynarodowym jest bardzo widoczne w niektórych grupach towarowych, np. samochody, farmaceutyki, urządzenia elektroniczne czy telekomunikacyjne. Są to dziedziny produkcji i handlu wymagające wielkich nakładów na prace B+R, stosowania nowych technologii i wysokich kwalifikacji, uruchamiania wielkoseryjnych produkcji i masowej sprzedaży, z wykorzystaniem znanych marek i dużych wydatków na marketing. Tylko najzasobniejsze i największe KTN są w stanie konkurować i umacniać swoją pozycję na rynku globalnym. Najskuteczniejsze KTN dominują w sprzedaży, oligopolizują rynki, np. rynek samochodowy.
KTN mają również duże znaczenie w kwestiach przepływów ZIB. Zaangażowanie w ekspansję inwestycyjną na świecie, czyli w lokowanie ZIB, było silniejsze niż w ekspansję handlową. Zasadnicze motywy zaangażowania KTN w ZIB są związane z poszukiwaniem atrakcyjnych rynków zbytu i konkurencyjnych zasobów/zdolności wytwórczych, dążeniem do podnoszenia efektywności (przez obniżkę kosztów wytwarzania) i pozyskiwaniem aktywów strategicznych. Główna formą lokowania ZIB w latach 90. XX w. stały się fuzje i wykupy firm w innych krajach, natomiast obecnie wzrósł udział nowych projektów inwestycyjnych (greenfield investments). Strumienie inwestycyjne są kierowane przede wszystkim do sfery usług. Ważnym dla inwestorów sektorów gospodarek goszczących pozostaje nadal przemysł przetwórczy (ok. 40% zasobów ZIB). Inwestycje KTN mają głównie charakter horyzontalny, tzn. służą wytwarzaniu produktów w filiach na potrzeby obcych rynków zbytu, natomiast ZIB wertykalne służą obniżce kosztów produkcji przez rozmieszczenie jej różnych fragmentów w krajach o niskich płacach i cenach zaopatrzenia.
Bardzo ważnym aspektem znaczenia KTN w gospodarce światowej jest ich udział w przepływach technologii oraz realizacji prac badawczo-rozwojowych (B+R) na świecie. Przyjmuje się, że udział KTN w międzynarodowej wymianie technologii wynosi ok. 80 %. Ponieważ zagraniczne filie przedsiębiorstwa stanowią główny kanał transferu technologii, przyjmuje się, że ZIB lokowane przez przedsiębiorstwa stanowią główny kanał transferu technologii w skali światowej. Drugim ważnym kanałem dla strumieni technologii są umowy licencyjne, uprawniające licencjobiorców do korzystania z technologii w zamian za opłatę oraz spełnienie innych warunków zawartych w umowie. W praktyce KTN są grupą zarówno dominującą w podaży technologii na rynku mnr, jak i zgłaszającą największe zapotrzebowanie na wiedzę technologiczną.
Ze względu na faktyczny zasięg geograficzny KTN nie są podmiotami działającymi w skali globalnej, lecz najczęściej w skali regionalnej. W istocie ważne jest natomiast ich holistyczne podejście do zarządzania działaniami tworzącymi wartość dodaną, co jest realizowane w skali międzynarodowej, w sposób zintegrowany (scalony i połączony) i skoordynowany ponadgranicznie przez centralę przedsiębiorstwa lub regionalny sztab wielkiej KTN.
Funkcje KTN:
przemieszczanie zasobów i zdolności produkcyjno-handlowych,
pobudzanie wzrostu i efektywności gospodarczej,
stymulowanie restrukturyzacji przez przejęcia i fuzje,
aktywizowanie lokalnych zasobów i konkurencji na rynku,
transmitowanie nowych metod i wzorców; technologii,
wyrównywanie warunków działania,
integrowanie działalności przedsiębiorstw i gospodarki,
wpływanie korporacji na procesy i dziedziny jakie zachodzą w gospodarce światowej
4. Użyteczność metody delfickiej w procesie prognostycznym.
Metoda delficka należy do grupy metod heurystycznych (eksperckich). Metody te służą do rozwiązywania problemów poprzez zorganizowany i ukierunkowany wysiłek grupy ludzi. Często stosuje się je w procesach podejmowania decyzji, w projektowaniu oraz w prognozowaniu.
Metoda delficka wywodzi się z burzy mózgów. Po raz pierwszy metodę tę przedstawili i opisali N. Dalkey i O. Helmer w 1963 r.
Polega najczęściej na badaniu opinii ekspertów w sprawie prawdopodobieństwa luba czasu zajścia określonego przyszłego zdarzenia. Przeprowadzana jest poprzez opracowywanie szczególnych ankiet skierowanych do wybitnych specjalistów z różnych dziedzin wiedzy i stopniowe (kilkuetapowym) uzgadnianie opinii przez informowanie ekspertów o wynikach ankiet.
Twórcy metody uznali, że opinia grupy ekspertów na określony temat (zdefiniowany problem) cechuje się większą trafnością niż prognozy pojedynczych osób pod warunkiem, że eksperci przeprowadzają proces wytwarzania opinii w odizolowaniu od pozostałych ekspertów.
Etapy postępowania w metodzie delfickiej:
Wybór problemów – przedmiotów prognozowania
Wybór grupy ekspertów na podstawie wymagań badawczych
Przygotowanie i rozesłanie ankiety
Analiza otrzymanych odpowiedzi z ankiety
W przypadku osiągnięcia zgody przedstawienie wyników, brak zgody ponowne sformułowanie pytań do ekspertów
Otrzymanie kwestionariuszy z drugiej rundy
Zebranie i statystyczna analiza uzyskanego materiału
Metodą delficką sporządza się głównie prognozy długookresowe, co powoduje konieczność odłożenia w czasie ich weryfikacji. W kwestionariuszu wysyłanym do ekspertów należy ograniczyć się do pytań najistotniejszych, zaś ich pełna lista powinna zawierać 20-25 pytań. Wyniki w tej metodzie prezentowane są w postaci miar przeciętnych.
Metoda delficka stosowana jest głównie do prognozowania techniki, rozwoju gospodarczego oraz różnych rodzajów ludzkiej działalności.
Wykorzystuje się ją w szczególności:
Wyznaczania dat wystąpienia interesującego zjawiska
Określenia punktów zwrotnych trendów zjawisk
Wyznaczania prawdopodobieństwa wystąpienia danego zdarzenia
Oceny ważności i skutków wystąpienia zmian w zakresie czynników determinujących analizowany proces.
Zalety metody delfickiej:
Niezależność opinii ekspertów, uzyskaną przez izolowanie od siebie ekspertów w trakcie badania
Duże zobiektywizowanie opinii – uzgadnianie i sumowanie opinii osób kompetentnych
Wieloetapowość postępowania wykorzystująca efekt sprzężenia zwrotnego
Anonimowość wypowiadanych sądów zamieszczonych w ankiecie przesyłanych korespondencyjnie
Statystyczna analiza wyników
Główne wady tej metody:
Wysokie koszty
Czasochłonność – od kilku miesięcy do roku (używanie internetu zmniejsza czas i koszty)
Trudności w doborze odpowiednich osób
Konieczność zaangażowania dużej liczby osób reprezentujących różne problemy
Brak bezpośredniej wymiany poglądów między ekspertami
Duży subiektywizm pojedynczych ocen
5. Proszę wymienić podstawowe założenia, które powinny by ć spełnione przez daną sytuację społeczną, jeśli ma być ona rozważana na gruncie teorii gier.
Teoria gier jest stosowana do analizy strategicznych sytuacji decyzyjnych, czyli takich, w których decydent nie sprawuje kontroli nad parametrami, kształtującymi sytuację, nie zna rozkładów ich prawdopodobieństwa i nawet nie jest w stanie sformułować żadnych hipotez na ten temat.
Warunki:
Uczestnicy – aby sytuacja miała charakter gry, uczestniczyć w niej musi co najmniej 2 strony pozostające ze sobą w jakiś interakcjach, np. PiS i PO.
Interesy – uczestnicy winni posiadać obiektywnie istniejące interesy polityczne i dobrze znać zarówno interesy własne, jak i interesy drugiej strony.
Sprzeczność interesów – w teorii gier zakłada się istnienie obiektywnej lub tylko subiektywnej (świadomościowej) sprzeczności interesów, przy czym teoria ta w ogóle nie interesuje się tym, co ją spowodowało.
Strategie – uczestnicy powinni znać swoje strategie działania, które mogą wykorzystać, jak i strategie przeciwnika. Strategia to plan działania przyjęty przez gracza. Zwykle przyjmuje się dwie strategie podstawowe : pokojową (współprac y, miękka, kooperatywna, altruistyczna; polega na szukania kontaktów z drugą stroną, ewentualnie aż stawianiu wspólnych interesów ponad swoją; zaufanie) i wojenną (egoistyczna, konfliktowa, zdradziecka, twarda; bezwzględne dążenie do maksymalizacji realizacji własnych interesów kosztem drugiej strony, a nawet kosztem obu stron; nieufność).
Wyniki – starcie różnych interesów stron, uzewnętrzniające się w przyjmowaniu strategii , powoduje powstawanie wyników gry na przecięciu strategii. Strony wiedzą, gdzie następuje przecięcie macierzy i stąd mogą podejmować racjonalne wybory.
Działania – działania stron wspólnie określają wyniki. Działania są z reguły podejmowane równocześnie.
Zasady – działania i zachowania uczestników gry są określane przez bardzo precyzyjne zasady gry ściśle przestrzegane przez jej uczestników (nawet zasada „nie ma żadnych zasad” jest zasadą).
Racjonalność – uczestnicy działają racjonalnie, tj. znają hierarchię swoich preferencji i dążą do maksymalizacji spodziewanej użyteczności, tzn. do maksymalizacji swoich celów, pod warunkiem, że pozostali uczestnicy zachowują się tak samo.
Zachowanie racjonalne, ale technicznie błędne – działają racjonalnie, ale w oparciu o błędne informacje i złe interpretacje
Z. nieracjonalne – czysto emocjonalne, brak logicznych operacji; decydują w oparciu o stereotypy, uprzedzenia, kierują się emocjami.
Z. irracjonalne – oparte na nierealistycznych koncepcjach odnoszących się do środowiska i celów czy środków;
Z. aracjonalne – racjonale z twojego pkt widzenia, ale z mojego już nie.
6. Proszę wymienić metody heurystyczne w prognozowaniu i scharakteryzować jedną z nich. (Polus lubi prognozowanie ;p)
Metody heurystyczne stosowane są przeważnie w prognozowaniu jak też w procesach podejmowania decyzji. Nazywane są również metodami twórczego rozwiązywania problemów. Ich nazwa pochodzi od greckiego słowa „heusisco”, co oznacza umiejętność znajdywania, poszukiwania. Posługiwanie się tymi metodami oznacza odkrywanie nowych faktów i relacji między innymi faktami, jak też dochodzenie do nowych prawd. Jedną z pochodnych metod heurystycznych jest prognozowanie heurystyczne. Jest to przewidywanie nowych obrazów rzeczywistości, które nie zawsze da się opisać za pomocą analizy przeszłości. Często tez nazywa się je intuicyjnymi gdyż opierają się one na zdrowym rozsądku i wyobraźni człowieka.
Sednem metod heurystycznych jest dochodzenie do nowych rozwiązań poprzez formułowanie hipotezy. Wykorzystują one opinie specjalistów oparte tak na intuicji jak i doświadczeniu, do stworzenia odpowiedniej prognozy.
Połączenie w prognozowaniu heurystycznym świadomego wymyślania przyszłości oraz nieświadomego porządkowania i kojarzenia informacji dotyczących zajmującego nas fragmentu rzeczywistości, pokazuje nam możliwy obraz przyszłości, niekoniecznie będący tym, co dotychczas sprawdziliśmy. Myślenie systematyczne to akt świadomego umysłu zaś myślenie intuicyjne to dar naszej podświadomości. Intuicja i przeczucie mogą doprowadzić do powiązania ze sobą wielu odległych faktów.
Metody heurystyczne są oparte na opinii ekspertów. Dlatego tez bardzo ważnym elementem jest ich właściwy dobór. Wspomnianym wyżej ekspertem jest osoba, która została zaproszona do udziału w badaniu za względu na swoja osobowość, wiedzę oraz szerokie horyzonty myśleniowe. Trafność sądów grupowych jest o wiele lepsza niż indywidualnych toteż bardzo często eksperci łączą się w grupy. Szeroka i wyjątkowa wiedza w określonej dziedzinie jednego eksperta może rekompensować niewiedzę i ignorancję innych ekspertów, mających obszerna wiedzę w innych dziedzinach. Jeżeli uczestnicy badania zostaną skrupulatnie dobrani będą się oni wymieniać swoja wiedza i nawzajem uzupełniać. Ma to duże znaczenie w metodzie delfickiej, w której dąży się do uzyskania zgodnej opinii ekspertów.
METODY HEURYSTYCZNE:
Burza mózgów
Metoda delficka
Metoda wpływów krzyżowych (metoda wzajemnych oddziaływań)
Metoda ankietowa
Brainstorm: Twórcą metody jest Alex Osborn. Jako metoda heurystyczna oparta jest na dwóch podstawowych wymaganiach metodycznych:
nie krytykować,
stymulować jak największą liczbę pomysłów.
Na początku podawane są zwykle rozwiązania znane, tradycyjne, później pojawia się coraz więcej propozycji nowych i oryginalnych. Uzupełniający charakter mają inne warunki i wymagania metodyczne, dzięki którym uczestnicy burzy mózgów mogą:
zgłaszać wszystkie pomysły,
łączyć i doskonalić pomysły,
zgłaszać nasuwające się sugestie bez śledzenia cudzych pomysłów i oczekiwania na swoją kolejkę wypowiedzi,
prezentować pomysły jasno i zwięzłe,
wykorzystywać i rozwijać pomysły innych.
Przy poszukiwaniu rozwiązań za pomocą burzy mózgów wyodrębnia się 3 podstawowe fazy:
I faza przygotowania obejmuje:
sprecyzowanie problemu,
zebranie informacji o badanym problemie,
dobór grupy ekspertów.
Wyróżnia się dwa rodzaje grup ekspertów:
zespół twórczy, którego celem jest tylko tworzenie pomysłów,
zespół oceniający, którego celem jest analiza i ocena wytworzonych pomysłów, a następnie opracowanie wariantu rozwiązania danego problemu badawczego.
II faza tworzenia rozpoczyna się od przedstawienia problemu oraz przypomnienia zasad burzy mózgów, zgłaszane pomysły są notowane w sposób widoczny dla wszystkich uczestników badania. Na zakończenie sesji poszukiwań każdy pomysł otrzymuje swój numer identyfikacyjny, co ułatwia tworzenie wariantów rozwiązań w etapie oceniania.
III Faza oceniania obejmuje:
ustalenie kryterium oceny,
analiza i ocena pomysłów,
przedstawienie ostatecznego sposobu rozwiązania problemu.
7. Wizja rzeczywistości międzynarodowej, postrzeganej z perspektywy realizmu politycznego
Realistyczna wizja rzeczywistości międzynarodowej w sposób dojrzały została sformułowana w latach czterdziestych za sprawą polemiki z liberalną wizją rzeczywistości międzynarodowej
Polityka zagraniczna jest realizacją interesu państwa
Jest to wizja nastawiana państwowocentrycznie (uważa się, że państwa są jedynymi podmiotami stosunków międzynarodowych);
najważniejszym celem państwa jest zapewnienie bezpieczeństwa (power politics ); możliwość zapewnienia bezpieczeństwa zależy od „potęgi” państwa z jej wszystkimi materialnymi i niematerialnymi składnikami. Trzeba jednak pamiętać, że potęga państwa ma charakter względny. Można ją określić jedynie przez odniesienie do potęgi innych państw. Państwa zawsze czują się niepewne swego przetrwania, jeżeli istnieją silniejsze od nich. Rodzi to konieczność nieustannego zabiegania o pozycję państwa na arenie międzynarodowej.
polityczna organizacja świata ma charakter zdecentralizowany - brak jest w stosunkach międzynarodowych nadrzędnej władzy (swoistego rodzaju „rządu światowego”);
Działania polityczne są ważniejsze od moralności (interes a nie etyka)
państwa dążą do zwiększenia swojej pozycji - następują zbrojenia, rewolucje technologiczne;
realiści uważają, że konflikty są nieuniknione w stosunkach międzynarodowych;
anarchia międzynarodowa - brak nadrzędnej władzy; wojny pochodzą z naturalnych egoizmów - „wojna wszystkich ze wszystkimi” (Thomas Hobbes);
Realiści nie odrzucają możliwości współpracy miedzynarodowe oraz ustanowienia norm regulujących w określonym stopniu stosunki między państwami – pod warunkiem, że będzie to służyć interesowi narodowemu definiowanemu w kategoriach potęgi.
Relatywny charakter potęgi powoduje, że państwa w obawie przed realnym lub potencjalnym zagrożeniem nieustannie zabiegają o polepszenie swojej pozycji na arenie międzynarodowej, która jest miejscem ciągłej rywalizacji państw o względną pozycję definiowaną w kategoriach potęgi.
wszystkie organizację międzynarodowe są określone przez granicę państw. Są raczej instytucjami wielostronnej dyplomacji służące realizacji interesów państw (zwłaszcza najpotężniejszych) a nie samodzielnymi uczestnikami życia międzynarodowego
8. Liberalne postrzeganie rzeczywistości międzynarodowej
1. Prymat aktorów społecznych
jednostki i grupy społeczne to podstawowi aktorzy w SM
interpretacja zjawisk od jednostek/grup społ do systemu międzynarodowego- bottom up
mechanizmy w SM wychodzą od jednostek i od nich zależą
jednostek i grupy społ działają zazwyczaj racjonalnie
zachowanie jednostek/ grup- konkurencja, współzawodnictwo, brak harmonii
2. Współzależność i system międzynarodowy
Społeczeństwa i narody działają na arenie międzynarodowej za pośrednictwem państw, które stanowią formę ich polityczno-terytorialnej organizacji.
państwa funkcjonują w ramach systemu międzynarodowego
państwa na siebie oddziałują
elementy teorii systemowej- wzajemne oddziałujące na siebie elementy- sprzężenie zwrotne
współzależność na 2 poziomach: państw i grup społecznych
strategie państw w systemie są pochodna preferencji
Możliwość uczynienia stosunków w sferze międzynarodowej „pokojowymi i racjonalnymi” jest oparta na bardzo istotnym dla wizji liberalnej założeniu, mówiącym o istnieniu harmonii interesów narodów i społeczeństw
Rzeczywistym interesem każdego narodu jest zdaniem liberałów pokój.
Przyczyny wojen tkwią w naturze państw niedemokratycznych
Polityka zagraniczna państwa jest zawsze funkcją polityki wewnętrznej. Ta ostatnia determinuje politykę zagraniczną, od niej też przede wszystkim zależy postępowanie państw na arenie międzynarodowej.
W procesie realizacji swych interesów państwa kierują się we wzajemnych stosunkach zasadami „samoograniczania”, umiarkowania i kompromisu. Dzięki temu wszystkie spory i konflikty między nimi mogą być uregulowane za pomocą negocjacji i kompromisu, zgdonie z regułami prawa międzynarodowego.
ważna rola instytucji i prawa międzynarodowego
9. Postpozytywistyczne nurty badań nad współczesnymi stosunkami międzynarodowymi
Pozytywizm przeciwstawia nurty racjonalne (neorealizm, neoliberalizm) nurtom krytycznym (postmodernizm, teoria krytyczna, feminizm, poststrukturalizm. Zakłada on empiryczne podejście do uprawiania nauki i konieczność rozciągnięcia metod nauk przyrodniczych na społeczne. Postpozytywistyczne nurty badań przeciwstawiają się tym założeniom.
Krytyka pozytywizmu:
Zawężenie podstaw badawczych, jeśli coś się pojawia w umyśle jest nieuchwytne, niematerialne
Obserwujemy raczej korelację a nie przyczynowość
Nie jest możliwa zupełnie niezależna obserwacja
Istnieje wiele rozumów, to część społecznej rzeczywistości
Teoria krytyczna
Szkoła Frankfurcka (1923 – powstanie Frankfurckiego Instytutu)
Przedmiot zainteresowania: schorzenia cywilizacji i próba znalezienia sposobów ich naprawy krytyka kapitalistycznych stosunków społ., pojawienie się społ. masowego, degradacja kultury, alienacja jednostki
Przekonanie o zagrożeniu człowieka rozwojem techn. wspomaganym naukę i jej niekontrolowany rozwój, który prowadzi do zobojętnienia (opisuje to, co jest, a nie formułowanie normatywnych teorii krytyka pozytywizmu i braku wartościowania)
Nowe poznanie świata poprzez wyzwolenie człowieka z jego ograniczeń
Program całościowych zmian, wypracowanie nowych metod badawczych
Nie jest możliwe oddzielenie obserwatora od przedmiotu analizy
Teoria zawsze zakorzeniona jest w jakimś kontekście społecznym
Kwestionuje istniejący porządek, zachowując wobec niego dystans
Każda teoria zawsze komuś służy
Epistemologia feministyczna
Teza o strukturalnym podporządkowaniu kobiet mężczyznom
TSM głównego nurtu ignorują znaczenie płci w powstawaniu i funkcjonowaniu instytucji tj handel, wojna czy dyplomacja
Odzwierciedlają męską perspektywę świata
Kwestia tego jak wprowadzić kobiecą perspektywę do nauki wcześniej zdominowaną przez mężczyzn
W ramach feminizmu występują różne nurty np. f. liberalny (domaga się tych samych praw i możliwości działania dla kobiet, co dla mężczyzn), f. marksistowski (doszukuje się dyskryminacji kobiet w kapitalistycznym systemie produkcji), f. postmodernistyczny (traktuje pleć kulturową jako subiektywną, a więc płynną i arbitralną strukturę społeczną) itd.
Postmodernizm i poststrukturalizm
Protest przeciwko wierze w rozum i postęp,
Przeciwko obiektywnemu poznaniu świata,
Przeciwko anarchii
Relacje władzy i wiedzy kto ma władzę produkuje wiedzę
Brak obiektywizmu wiedzy
Badanie genezy słów, kontekstu w którym powstały, sposób w jaki się zmieniały
Tekstualizm – takie czytanie tekstu, które bierze pod uwagę nie tylko to, co autor chce nam otwarcie przekazać, lecz wszystkie jego wymiary, zwłaszcza znaczenia ukryte
Rozumienie świata, w tym stosunków międzynarodowych, zależy od tekstów na jego temat
SM to wielowymiarowa przestrzeń, w której różne teksty mieszają się i zderzają ze sobą
Intertekstualność – dzieła tworzone są w reakcji nie na rzeczywistość społeczną, lecz w odpowiedzi na wcześniejsze utwory i konwencje
Metoda dekonstrukcji – najpierw trzeba wskazać jak dany tekst zależy od hierarchicznej dychotomii (przeciwieństw par konceptów o charakterze gry o sumie zerowej) np. hierarchia – anarchia, wewnętrzny – zewnętrzny i odwrócić ten porządek. Potem trzeba podważyć tę dychotomię, zerwać relację między parami i usunąć logocentryczny tekst z danego kontekstu.
Dekonstruktywizm jest formą krytycyzmu, który ma na celu nie odrzucenie teorii, lecz jej ponowne napisanie.
Odczytywanie znaczeń na nowo, szukanie nowych kontekstów
Pojęcie różni – nigdy znaki, słowa, wyrażenia, koncepcje nie znaczą tego samego
Każdy ma prawo interpretować rzeczywistość
Postmodernizm jest pojęciem szerszym niż poststrukturalizm
Poststrukturalizm - krytyka strukturalizmu, który przypisuje moc sprawczą strukturom i nie docenia działania podmiotów
10. Proszę wyjaśnić zjawisko „poszerzania” i „pogłębiania” pojęcia bezpieczeństwa po zakończeniu zimnej wojny
Konsekwencją zakończenia zimnej wojny było rozszerzenie bezpieczeństwa narodowego przez zaklasyfikowanie do sfery bezpieczęństwa nowych dziedzin aktywności społecznej. Najbardziej znany jest podział Barry`ego Buzana, który wyróżnił 5 sektoró bezpieczeństwa: militarny, polityczny, społeczny, ekonomiczny, ekoligiczny. Tradycyjne bezpieczeństwo militarne określane jest niekiedy mianem bezpieczeństwa twardego, natomiast bezpieczeństwo w nowych dziedzinach – mianem bezpieczeństwa miękkiego.
Czynnikami stanowiącymi podłoże zmiany znaczenia pojęcia po zimnej wojnie były zanik zagrożenia i napięcia między NATO i UW (Układ Warszawski) oraz pojawienie się szeregu nowych zagrożeń.
Poszerzanie: rozciągnięcie bezpieczeństwa na inne sprawy lub sektory niż militarne
sketory: mlitarny (tradycyjny), polityczny, ekonomiczny, społeczny, środowiskowy
rozważania nad pozamilitarnymi zagrożeniami dla bezpieczństwa, jak degradacja środowiska, rozsprzetzrzenianie się chrób, przeludnienie, ruchy migracyjne, nacjonalizm, tożsamość, terroryzm, kwestie gender
Pogłębianie: rozszerzenie podmiotów bezpieczeństwa
poziom analizy
świat – system międzynarodowy
region
państwo (tradycyjny)
grupa społeczna, religijna
jednostka społeczna
odkrywanie kto? lub co? stoi za konkretnym rozumieniem bezpieczeństwa; czyje interesy? Jaka teoria?
11. Proszę przedstawić charakterystykę współczesnych konfliktów zbrojnych
Pojęcie konfliktu zbrojnego jest szersze od pojęcia wojny. Obejmuje ono wszelkiego rodzaju walkę zbrojną pomiędzy państwami – nawet wówczas, kiedy wojna nie zostanie wypowiedziana w sposób oficjalny, jak również różnego rodzaju specyficzne konflikty zbrojne, tzn. takie, w których uczestniczą strony nie uznane za podmioty prawa międzynarodowego.
Trendy zauważalne w konfliktach zbrojnych po 1945 r.
Z jednej strony spadek liczby konfliktów międzypaństwowych na rzecz różnego rodzaju konfliktów wewnętrznych. W ramach konfliktów wewnętrznych będziemy mieli też do czynienia z konfliktami wewnętrznymi umiędzynarodowionymi.
Relatywny spadek konfliktów państwowych. Np. w przeciągu dekady – początek lat 90. – 52 konflikty zbrojne, 2005 r. – nastąpił spadek o 40%.
Przyczyny: koniec kolonializmu przyniósł koniec jednego z głównych źródeł politycznej przemocy; koniec zimnej wojny i zakończenie podtrzymywania „wojen zastępczych” przez mocarstwa; wzrost aktywności międzynarodowej w tym ONZ; wzrost popularności norm, takich jak zakaz użycia siły militarnej
Krytyka
Problem metod klasyfikacji i badania
Stan braku wojny i braku pokoju – permanentny stan „nie-pokoju”
Podział na „strefę pokoju” i „strefę wojny”
Rozlewanie się konfliktów
Zmiana charakteru wojny – „nowe wojny”, „małe wojny”, konflikty o niskiej intensywności.
Koszt użycia siły
Oprócz konfliktu zbrojnego, występuje pojęcie współczesny konflikt zbrojny. To pojęcie pojawia się tuż po zakończeniu zimnej wojny. Konflikty zmieniły radykalnie swój przebieg po rozpadzie układu bipolarnego na świecie. Zasadnicza różnica, w stosunku do konfliktu w poprzednim okresie, polega na tym, że prawie wszystkie konflikty zbrojne toczone są wewnątrz państw, a nie pomiędzy państwami. W rozumowaniu współczesnego konfliktu zbrojnego, istotną rolę odegrał rok 1990. Był to rok przełomowy dla przebiegu i natury konfliktów, ze względu na upadek bloku wschodniego i wszystkie następstwa tego faktu. Pomiędzy rokiem 1990, a początkiem XXI wieku radykalnie zmniejszyła się liczba wojen klasycznych, w dotychczasowym rozumieniu.
Współczesne konflikty zbrojne charakteryzują się cechami:
toczą się pomiędzy grupami wewnątrz jednego państwa
(nie nabierają charakteru międzynarodowego; nie są przedmiotem zainteresowania prawa międzynarodowego aż do momentu, kiedy ONZ nie uzna sytuacji za zagrażającą pokojowi i bezpieczeństwu w świecie i nie postanowi o podjęciu akcji na podstawie rozdziału VII Karty Narodów Zjednoczonych; konflikt zbrojny to walka pomiędzy dwiema lub więcej frakcjami, z których wszystkie są podmiotami należącymi do jednego państwa)
są asymetryczne
(najczęściej jedną ze stron walczących jest legalny rząd państwa, a drugą – opozycja; przy czym, opozycja służąca obaleniu rządu i zastąpienia go innym, własnym; rząd atakowany słabnie na tyle, że nie jest w stanie sprawować władzy i jedyne, co daje mu legitymację do rządzenia, to powoływanie się na legalność, tj. na stan sprzed wybuchu konfliktu.
najczęściej skierowane są przeciw ludności cywilnej
(wielkie straty w ludności cywilnej i coraz mniejsze w siłach zbrojnych; według UNICEF w pierwszej wojnie światowej ludność cywilna stanowiła zaledwie 5% ofiar, a w drugiej wojnie światowej stosunek ofiar cywilnych do wojskowych wynosił 50% do 50%, to w konfliktach zbrojnych lat 90. ubiegłego wieku ofiary cywilne stanowiły od 80% do 90% wszystkich ofiar)
Analizy współczesnych konfliktów zbrojnych prowadzonych przez badaczy Barasha i Webla w 2002 roku, doprowadziły do wniosków, które zostały zawarte w 8. punktach:
Wzrastają ludzkie, środowiskowe i ekonomiczne koszty wojen oraz liczba ofiar śmiertelnych pośród ludności cywilnej.
Rozszerza się przestrzeń geograficzna, na której toczone są bitwy.
Przedłuża się czas trwania bitew, wzrasta liczba bitew na rok w ramach jednej wojny oraz liczba bitew w wojnie.
Zmniejsza się czas trwania wojny przy jednoczesnym zmniejszaniu się proporcji pomiędzy latami wojennymi i latami pokoju.
Wzrost liczebności armii i wzrost stosunku wielkości armii do ogólnej liczby ludności, wzrost liczby żołnierzy biorących udział w bitwie, wzrost liczby ludności cywilnej biorącej udział w przygotowaniach do wojny.
Obniżenie współczynnika strat pośród walczących (proporcjonalnie mniejsza liczba walczących jest raniona lub zabita).
Wzrost szybkości, z jaką konflikty rozprzestrzeniają się na sąsiadujące rejony, zwiększenie liczby jednostek terytorialnych biorących udział w wojnie i zwiększenie przestrzeni zaangażowanej w konflikcie (wojnie).
Od czasu drugiej wojny światowej wzrosła liczba konfliktów zbrojnych pomiędzy podziałami wewnątrz państw.
12. Charakterystyka „nietradycyjnych” zagrożeń dla bezpieczeństwa
Do najważniejszych nietradycyjnych (asymetrycznych) zagrożeń dla bezpieczeństwa, czyli niezwiązanych z bezpośrednim użyciem siły militarnej, a wynikających z pojawienia się podmiotów pozapaństwowych w SM, należą:
1) terroryzm
uwzględniając najczęściej wskazywane wyróżniki, można przyjąć, że jest to – służąca realizacji programu politycznego przemoc lub groźba jej użycia ze strony podmiotów pozapaństwowych, która ma wzbudzić strach w grupie szerszej niż zaatakowani (niebędący przy tym personelem organów państwowych bezpośrednio zaangażowanych w walkę z terrorystami) do zniszczenia dotychczasowego porządku politycznego.
Terroryzm może mieć charakter:
międzynarodowy – gdy jest świadomie wymierzony w obywateli, terytorium lub mienie innego państwa niż to, z którego pochodzą sprawcy
wewnętrzny – gdy ogranicza się do jednego państwa
Tendencje współczesnego terroryzmu:
terroryzm miesza się z ruchami powstańczymi
wymiar transnarodowy
samobójcze ataki terrorystyczne
szybkość uczenia się
rozwój przekazów medialnych
atakowanie celów gospodarczych
zamachy masowe i broń masowej zagłady
2) handel narkotykami
45-280 mld $ obrotów światowych, 200 mln ćpunów rocznie wg ONZ
4 rynki:
maryhuanina – wytwarzana w 176 państwach, 162 mln ćpunów, głównie Europa, USA, Pakistan, Afganistan
dragi syntetyczne – 480 ton rocznie; głównie Azja Wschodnia, Europa, USA
koks – obrót raczej na skalę regionalną niż globalną; spożycie: Europa i USA, produkcja: Kolumbia, Peru; meksykańscy hurtownicy
opiaty i heroina – 16 mln ćpunów; towar głównie z Afganistanu i Birmy
problemem nr 1 nie same dragi, tylko przemoc stosowana przez kartele
narkotyki są elementem globalizacji i cechą współczesnych społeczeństw kapitalistycznych, dlatego w Meksyku i całej Ameryce Łacińskiej gwałtownie wzrosła ich popularność
3) przestępczość zorganizowana
konw. ONZ: Transnarodowa grupa przestępcza to porozumienie co najmniej trzech osób, utrzymujące się przez określony czas przed podjęciem i po podjęciu uporządkowanych działań zmierzających do popełnienia „poważnego przestępstwa”, mającego na celu korzyści majątkowe lub inne.
2 typy organizacji przestępczych:
mafia
struktury bliższe charakterem korporacjom międzyn.
rozwinęły się dzięki postępowi technologicznemu – mogą się komunikować błyskawicznie i dyskretnie + przemianom politycznym (rozpad ZSRR, utworzenie Schengen, łatwość przemieszczania się)
3 najważniejsze sektory nielegalnej gospodarki:
handel narkotykami
handel ludźmi
handel bronią
inne branże: samochody, egzotyczne rośliny i zwierzęta (do wyrobu esencji męskości xD), alko, fajki, dzieła sztuki, bogactwa naturalne (krwawe diamenty), piracenie filmów i płyt, torebek lui witą, wyłudzanie danych do kont bankowych
też na małą skalę – haracze od przedsiębiorców, hakerzy
środki działania: pranie brudnych pieniędzy i korupcja
3 poziomy wpływu transn. przestępczości zorganizowanej na bezp.
międzynarodowy
przestępczość transnarodowa, więc i problem międzynarodowy, logiczne
podważa normy i instytucje decydujące dla funkcjonowania systemu międzyn. – łamią zasady ochrony środowiska, zmuszają państwa do ograniczania przepływów kapitału, zapatrują terrorystów w broń
krajowy
zagrożenie dla spójności wewn. państwa
podważenie społ., gosp., polit. i wojsk. przesłanek potęgi państwa
jednostki
po prostu niebezpieczeństwo dla ludzi
koncepcja „bezpieczeństwa jednostki”
narkomania, handel ludźmi, przypadkowe ofiary przy wojnach gangów
4) zanieczyszczenia środowiska naturalnego
degradacja środowiska i wyczerpywanie się zasobów niestabilność polityczna i konflikty (zwłaszcza Południe) by zapobiec: zrównoważony rozwój
podstawowy podział geopolityczny – uwarunkowane ekologicznie trudności polityczne Południa vs. bogata Północ
Robert Kaplan: „Nadchodzi anarchia”
„środowisko to kwestia, wokół której będzie się obracać bezpieczeństwo narodowe XXI w.”
destabilizacja, jakiej ulegnie Południe, może przelać się na bogactwa Północy
na wysoko rozwiniętej Północy degradacja środowiska rzadko jest traktowana jako przyczyna niestabilności politycznej, a więc zagrożenia dla bezpieczeństwa
Zagrożenia ekologiczne: co mówi nauka?
Homer-Dixon – potwierdził istnienie zależności między zmianami w środowisku a występowaniem konfliktów, ale wykluczył zmiany w środowisku jako istotną przyczynę wojen
rola umiejętności zarządzania napięciami społecznymi przez państwa i instytucje
społeczeństwa muszą odpowiadać na wyzwania ekologiczne pomysłowo i elastycznie
niedostatek bogactw naturalnych rzadko prowadzi do przemocy, konfliktów czy rozpadu państw, ale często przemoc łączy się z obfitością zasobów
do wojen o zasoby dochodzi tam, gdzie państwo nie potrafi obdzielić społeczeństwa dochodami
związki między konsumpcją na Północy a napięciami i przemocą na Południu
tak szybkie zmiany w środowisku mogą doprowadzić do konfliktów społecznych, a nawet wojen w rezultacie:
niedostatku żywności
zmniejszenia się dostępności wody słodkiej i pogorszenia się jej jakości
zakłóceń w dostępności energii
bardziej narażona na zmiany klimatyczne i mniej zdolna do przystosowania się do nich będzie ludność uboższych regionów świata masowe migracje konflikty
5) migracje międzynarodowe
zagrożenia ze strony migracji:
czynnik umiędzynarodowienia wojen domowych
same w sobie mogą być źródłem wojen
mogą sprzyjać rozwojowi terroryzmu
mogą powodować trudności gospodarcze i rywalizację o dobra i zasoby
mogą osłabiać istniejące w państwach przyjmujących struktury władzy, instytucje, tożsamość kult. i spójność społ.
RUCHY LUDNOŚCI A GWAŁTOWNE KONFLIKTY
uchodźcy
przenoszą poziom destabilizacji z miejsca z którego uciekają w nowe miejsce
państwo do którego przyłażą miesza się w konflikt w państwie, z którego uciekają (np. wyposaża ich w broń)
czasem stają się terrorystami – np. WTC, Londyn
RUCHY LUDNOŚCI A POLITYKA ZAGRANICZNA
migranci utrzymują silne więzi z ojczyznami, gdy coś się w nich dzieje, reagują i krytykują
wspierają opozycję, zbierają kasę, pomagają ofiarom
wpływ na politykę państwa przyjmującego poprzez lobbing, np. Żydzi w USA
społeczności migrantów są wykorzystywane przez państwa wysyłające i przyjmujące w ich wzajemnych relacjach, ale czasem powodują spięcia, bo zagrażają suwerenności
RUCHY LUDNOŚCI A BEZPIECZEŃSTWO WEWNĘTRZNE
napływ cudzoziemców zagraża wizerunkowi i sile państwa narodowego multi-kulti
wyzwanie dla koncepcji przynależności państwowej, narodowości i obywatelstwa
przestępczość, opieka społeczna, obciążenie ekonomiczne, kultura same problemy
13. NIEUWARUNKOWANE I UWARUNKOWANE FORMY ZAPŁATY
NIEUWARUNKOWANE SPOSOBY ZAPŁATY- czyli płatności czyste, zapłata uzależniona nie jest od spełanienia określonych warunków. Czeki i polecenia wykonania wypłaty, wiążą się z ryzkiem.
Weksel- papier wartościowy o określonej formie, regulowanej przez każde państwo w jego prawie wekslowym. Nie ma jednolitego prawa obecnie i wyróżniamy dwa:
system konwencyjny (genewski)
system anglossaski (duża swoboda)
Rodzaje:
weksel trasowany- wystawca zwany trasantem poleca innej osobie, zwanej trasatem, zapłacić w oznaczonym terminie określoną sumę pieniędzy na rzecz lub na zlecenie wymienionej w wekslu osoby, zwanej remitentem.
Wystawcą tego weksla jest sprzedający/eksporter, który poleca kupującemu/importerowi lub jego bankowi, jeśli tak się umówiono, zapłatę określonej sumy. Weksel trasowany zwany jest tratą lub wekslem ciągnionym.
Weksel własny- inaczej sola weksel, weksel prosty, wystawca zobowiązuje się do zapłacenia w oznaczonym terminie określonej sumy pieniężnej na rzecz lub na zlecenie wymienionej w wekslu osoby. W tym przypadku wystawcą i zobowiązanym do zapłaty jest ta sama osoba.
W handlu zagranicznym wystawcą weksla własnego jest zobowiązany do zapłaty za towar lub usługę importer.
Weksel jako papier wartościowy jest dokumentem potwierdzającym zobowiązanie osób, które go podpisały, wierzytelność ma charakter abstakcyjny czyli oderwane od przyczyny wystawienia.
Czek jest papierem wartościowym o formie ściśle określonej przez prawo czekowe, które ustala zasady jego wystawiania. Nie istnieje żadne jednolite międzynarodowe prawo czekowe, mimo to jest ono wszędzie bardzo podobne i akceptowane. Istnieje:
Konwencyjny system czekowy (podpisany w Genwie w 1931) i
anglosaskim systemie czekowym (opartym na angielskim prawie, USA Kanada i reszta )
Czek jest dokumentem, w którym wystawca zleca bankowi wypłacenie określonej sumy pieniężnej okazicielowi lub oznaczonej osobie, wymienionej w treści czeku.
Może być wypałata gotówkowa lub bezgotówkowa. Za kasę ponosi odpowiedzialność wystawca, bank nie ponosi żadnej odpowiedzialności.
Polecenie wypłaty- Jest to otrzymanie z banku zagranicznego lub skierowane do banku zagranicznego zlecenie wypłacenia określonej kwoty pieniężnej na rzecz wyznaczonego beneficjenta. Najczesciej przelew na konto.
Płatność w rachunku otwartym - polega na tym, że eksporter przesyła towar wraz z dokumentami importerowi, który w określonym czasie płaci za towar kierując do banku polecenie wypłaty (w praktyce jest to krótkoterminowy kredyt). Ważne jest określenie momentu od którego liczy się okres kredytowania, w taki sposób żeby z góry było wiadomo kiedy zapłata powinna być dokonana. Następuje tylko wtedy, jeśli eksporter posiada pełne zaufanie do importera a sytuacja polityczno-ekonomiczna w kraju importera jest stabilna.
UWARUNKOWANE SPOSOBY ZAPŁATY- aby zmniejszyć ryzyko niezapłacenia za towar w uzgodnionym terminie. To uwarunkowanie uzależnia dokonanie płatności do spełnienia określonych warunków czyli dokumentowe formy zapłaty – inkaso dokumentowe i akredytywa dokumentowa.
Inkaso dokumentowe – operacja bankowa wynikająca z umowy między podawcą inkasa/eksporterem i bankiem, polegającą na wydaniu importerowi dokumentów reprezentujących towar w zamian za zapłatę (inkaso gotówkowe) lub wydaniu mu dokumentów po spełnieniu przez niego innych warunków niż zapłata gotówkowa np. zaakceptowanie traty, złożenie weksla własnego (inkaso terminowe/akceptacyjne).
Akredytywa dokumentowa – zobowiązanie banku wobec eksportera, podjętym przez bank na zlecenie importera, do wypłacenia (lub zabezpieczenia zapłaty) eksporterowi określonej sumy w zamian za złożenie przez niego w przewidzianym terminie ustalonych w treści akredytywy dokumentów, spełniających wszystkie wymogi, określone w tejże akredytywie
Zobowiązany do zapłaty jest bank, i to on podejmuje decyzję o zapłacie za towar eksporterowi.
14. ZWYCZAJE I UZANSE W HANDLU MIĘDZYN.
Zwyczaj handlowy – może dotyczyć np. sposobów zawierania kontraktów, interpretacji terminologii stosowanej w handlu lub realizacji kontraktu. Zwyczaj handlowy pełni w handlu międzynarodowym ważną rolę, ma pierwszeństwo w zastosowaniu przed normami dyspozytywnymi (względnie obowiązującymi) prawa regulującego daną umowę. Zwyczajem będą zatem: sposoby komunikacji stosowane przez długi czas współpracy stron (sposób zawierania umów, powiadomienia o zmianach w umowach, wymiany informacji na temat przebiegu realizacji kontraktu), ustalone praktyki branżowe (dotyczące tolerancji ilościowych w kontrakcie, zwyczajowych opakowań, sposobu pakowania, standardowych świadectw o jakości towaru, dopuszczalnych tolerancji jakościowych, sposobu przewożenia określonych towarów), uzanse handlowe (zwyczaje handlowe, które zostały przeanalizowane przez miarodajny zespół ekspertów czy instytucję i uznane jako godne polecenia do stosowania przez praktyków z określonej dziedziny – np. Incotermsy)
15. KONTRAKT W HANDLU ZAGR.
def: umowa kupna-sprzedaży zawarta z kontrahentem zagr. W jej wyniku eksporter sprzedaje towary lub usługi, natomiast importer zobowiązuje się do dokonania zapłaty
zawsze forma pisemna!
określa: przedmiot, cenę, ilość, warunki dostawy, termin, klauzule, inne obowiązki stron
rodzaje:
jednodokumentowy – wszystko w 1 dokumencie, do dużych transakcji
wielodokumentowy – wystarczy przesłać mailem/faxem, nie wymaga obecności stron, 3 dokumenty: zapytanie ofertowe, oferta sprzedaży, zamówienie)
podstawy prawne kontraktu w HZ – Konwencja NZ o umowach międzyn. sprzedaży towarów
podstawowe obowiązki stron:
eksporter: przekazanie towaru, dostawa, przekazanie dokumentów do towaru, przenisienie własnośc do towaru, zabezpieczenie jakości towaru i inne
importer: zapłata ceny za towar, odbiór zgodnie z umową
Wyszukiwarka