Kurs obsługi programu PASW Statistics

Opcje użytkownika

autor: dr Dorota Juszczak, dr Joanna Karłowska-Pik, na podst. A. Griffith: SPSS for Dummies

Po wybraniu z menu Edycja / Opcje pojawia się okno dialogowe, w którym można ustawić własne opcje pracy z programem. Każda z zakładek: Ogólne, Raporty, Dane, Użytkownika, Etykietowanie, Wykresy, Tabele przestawne, Lokalizacje plików, Skrypty, Wielokrotne podstawienia, Polecenia umożliwia ustawienie innej grupy opcji.

• Ogólne

  • Listy zmiennych

    • Pokaż etykiety - w oknach dialogowych pojawia się etykieta zmiennej.

    • Pokaż nazwy - w oknach dialogowych pojawia się nazwa zmiennej.

    • Alfabetycznie - zmienne w oknach dialogowych wyświetlane są w kolejności alfabetycznej.

    • Plik - zmienne w oknach dialogowych wyświetlane są w kolejności, w jakiej występują w pliku *.sav.

    • Poziom pomiaru - zmienne w oknach dialogowych uporządkowane są według poziomu pomiaru, w kolejności: nominalny, porządkowy, ilościowy.

  • Role - pozwala określić, czy program ma automatycznie przypisywać zmienne do okien dialogowych zgodnie z rolami zdefiniowanymi w pliku danych.

  • Windows

    • Wygląd - SPSS Inc. Standard (domyślnie) lub Windows.

    • Otwórz na starcie okno języka poleceń - wraz z uruchomieniem programu otwiera się okno języka poleceń (Syntax Editor).

    • Otwieraj jednocześnie tylko jeden zbiór danych - po wybraniu tej opcji w momencie otwarcia nowego pliku danych, poprzedni jest zamykany.

  • Kodowanie znaków w danych i poleceniach - regionalnie lub Unicode.

  • Raport

    • Można zablokować zapisy z uzyciem notacji naukowej, wybrać system pomiarowy oraz jeżyk, w jakim mają się tworzyć wyniki raportu.

    • Powiadomienie o wyniku

      • Przesuń na wierzch okno wynikowe - w momencie uzyskania wyniku automatycznie przechodzi do okna, w którym jest on wyświetlony, np. do okna raportu, okna języka poleceń.

      • Przewiń do nowego wyniku - automatycznie przewija do nowo uzyskanego wyniku.

      • Dźwięk - możliwość sygnalizowania dźwiękiem pojawienia się nowego wyniku.

  • Interfejs użytkownika - pozwala wybrać język używany w menu, oknach dialogowych i innych funkcjach interfejsu użytkownika. Nie ma wpływu na język wyników w raporcie.

• Raporty (zmiana ustawień będzie widoczna w nowo utworzonym raporcie)

  • Stan raportu wynikowego - dla każdego elementu raportu (który można wybrać z listy) mozna określić, czy ma on być wstępnie wyświetlony, czy ukryty. Po utworzeniu raportu można jego poszczególne elementy wyświetlać lub ukrywać.

    • Polecenia w dzienniku - określa, czy zapisywać wykonane polecenia w dzienniku (plik *.jnl, którego lokalizację można ustawić w zakładce Lokalizacje plików).

  • Tytuł - możliwość ustawienia parametrów czcionki tytułu. Tytuł pojawia się na górze pierwszej strony raportu.

  • Tytuł strony - możliwość ustawienia parametrów czcionki tytułu strony. Tytuł strony pojawia się na górze każdej strony raportu oprócz pierwszej.

  • Wynik tekstowy - możliwość ustawienia parametrów czcionki wyników tekstowych.

• Dane

  • Opcje przekształceń i scalania danych - określa kiedy mają być wykonane te operacje. Opcję Przeliczaj wartości na żądanie warto wybierać w przypadku dużych plików danych.

  • Format wyświetlania zmiennych wynikowych - określa liczbę wyświetlanych znaków zmiennych numerycznych. Szerokość - określa liczbę znaków łącznie ze znakiem oddzielającym miejsca dziesiętne. Miejsca dziesiętne - określa liczbę cyfr z prawej strony znaku oddzielającego miejsca dziesiętne.

  • Generator liczb losowych - do wyboru jest starszy generator zgodny z wcześniejszymi wersjami programu lub nowszy.

  • Odczytywanie danych zewnętrznych - automatycznie ustawia poziom ilościowy przy wczytywaniu danych, które posiadają odpowiednio dużo różnych wartości.

  • Zaokrąglanie i przycinanie wartości numerycznych

  • Okres stuletni dla dwucyfrowego zapisu dat - automatyczny (1941-2040) lub podawany przez użytkownika.

  • Dostosuj widok zmiennych... - pozwala ustawić opcje widoku w zakładce Zmienne edytora danych.

  • Zmień słownik... - wybór słownika (nie ma polskiego).

• Użytkownika

  • Formaty wynikowe użytkownika - możliwość ustawienia pięciu formatów wyświetlania danych. Formaty te mogą zawierać specjalny symbol przed lub po oraz w określony przez użytkownika sposób wyświetlać liczby ujemne.

• Etykietowanie

  • Opisywanie struktury raportu

    • Zmienne opisywane są w strukturze przez:
      - Etykiety (widoczne w kolumnie o nazwie Etykieta w zakładce Zmienne edytora danych),
      - Nazwy,
      - Nazwy i Etykiety.

    • Wartości zmiennych opisywane są przez:
      - Etykiety (chodzi o etykiety wartości, które wpisuje się w kolumnę Wartości w zakładce Zmienne edytora danych),
      - Wartości (liczbowe),
      - Wartości i Etykiety.

  • Opisywanie tabel przestawnych

    • Zmienne w opisach pokazywane są poprzez:
      (jak przy strukturze raportu).

    • Wartości zmiennych w opisach pokazywane są jako:
      (jak przy strukturze raoprtu).

• Wykresy

  • Szablon wykresu

    • Zastosuj bieżące ustawienia.

    • Użyj wzorca wykresu z pliku szablonu - pliki szablonu znajdują się w C:\\ProgramFiles\SPSSInc\PASWStatistics18\template (szablon domyślny) oraz w C:\\ProgramFiles\SPSSInc\PASWStatistics18\Looks (dodatkowe pliki szablonu). Pliki szablonu mają rozszerzenie *.sgt. Część szablonów dotyczy wykresów tradycyjnych, a część wykresów tradycyjnych interaktywnych. Można zapisać własny plik szablonu. W tym celu należy utworzyć wykres o żądanych właściwościach i zapisać go jako szablon z rozszerzeniem *.sgt (w oknie Edytora wykresów należy wybrać Plik -> Zapisz).

  • Proporcje wykresu - wartość współczynnika można określać w zakresie od 0,1 do 10,0. Wartość 1 spowoduje utworzenie wykresu kwadratowego. Wartość mniejsza od 1 spowoduje, że wykresy będą wyższe niż szersze. Wartość większa od 1 spowoduje, że wykresy będą szersze niż wyższe.

  • Aktualne ustawienia - można tu zmieniać ustawienia zaznaczone jako bieżące.

  • Wykorzystanie stylów dla oznaczeń elementów danych - umożliwia dostosowanie kolorów, stylów linii, symboli znaczników oraz deseni wypełnień dla nowych wykresów. Można zmienić kolejność kolorów i deseni używanych podczas tworzenia nowego wykresu.

• Tabele przestawne

  • Szablon TableLook - można wybrać plik szablonu instalowany wraz z programem lub utworzyć własny za pomocą Edytora tabel przestawnych wybierając Format / Szablony TableLook.

  • Szerokość kolumn

    • Dostosuj do etykiet i danych z wyjatkiem bardzo duzych tabel - w przypadku tabel nie większych niż 10 000 komórek umożliwia dostosowanie szerokości kolumn do większej z dwóch wartości: etykiety kolumny i największej wartości danych. Dla tabel większych niż 10 000 komórek szerokość kolumn jest dostosowywana do szerokości etykiety kolumny.

    • Skoryguj tylko dla etykiet - dostosowanie szerokości kolumny do szerokości jej etykiety.

    • Dopasuj we wszystkich tabelach do etykiet i danych - szerokość kolumn jest dostosowywana do większej z dwóch wartości: etykiety kolumny i największej wartości danych.

  • Wyświetlaj tabelę jako bloki wierszy - opcja uzyteczna przy pokazywaniu dużych tabel, niemieszczących się na 1 stronie.

  • Domyślny tryb edycji tabel - pozwala ustawić sposób wyświetlania tabel (w oknie raportu lub osobno).

  • Kopiowanie szerokich tabel do schowka w formacie RTF - pozwala ustawić opcje dla kopiowania dużych tabel.

• Lokalizacje plików

  • Foldery startowe dla okien dialogowych Otwórz i Zapisz - pozwala ustawić ścieżkę do folderu, z którego będziemy otwierać lub do którego będziemy zapisywać pliki.

  • Dziennik sesji - wybieramy, czy chcemy rejestrować polecenia w dzienniku, a jeśli tak, to gdzie go zapisywać.

  • Folder tymczasowy - podajemy ścieżkę do foldera tymczasowego.

  • Liczba wyświetlanych ostatnio użytych plików

• Skrypty (umożliwia określenie domyślnego języka skryptów i autoskryptów)

• Podstawienia (stosowane w celu uzupełnienia braków danych)

  • Oznaczanie podstawianych danych - domyślnie komórki zawierające podstawiane dane mają inny kolor niż komórki zawierające dane niepodstawiane. Można je wyróżnić również krojem czcionki.

  • Wyniki analizy - wybieramy, czy uwzględniać w analizie dane uzyskane przez podstawienie.

• Polecenia (możliwość ustawienia opcji Edytora poleceń (Syntax Editor))

  • Kolorowanie składni,

  • Kolorowanie błędów w kodzie,

  • Ustawienia autouzupełniania,

  • Ustawienia identyfikacji poleceń,

  • Panele,

  • Optymalizuj dla języków od prawej do lewej.

Wybierając Widok -> Pasek stanu możemy wyświetlić albo ukryć pasek stanu. Pasek ten zawiera informacje o aktualnym stanie programu, np. o wykonywaniu danego polecenia, o podziale zbioru danych na podzbiory.

Widok -> Paski narzędzi -> Data Editor - pozwala wyświetlać albo ukrywać pasek narzędzi.

Widok -> Paski narzędzi -> Dostosuj... - pozwala użytkownikowi dostosować pasek narzędzi dla okien edytora danych, edytora poleceń i okna raportu.

Ćwiczenie 1. Otwórz plik alcohol.sav wybierając z menu Plik -> Otwórz -> Dane... Zwracając uwagę na sposób wyświetlania zmiennych w oknach dialogowych, wykonaj:

1. Analiza -> Opis statystyczny -> Częstości... Pojawi się okno dialogowe. W okienku po prawej stronie (Zmienne), umieść zmienną kids, oznaczającą liczbę dzieci w gospodarstwie domowym. Zaznacz opcję Pokaż tabele częstości i kliknij Wklej.
   
   W tym momencie zostanie utworzony plik poleceń *.sps zawierający polecenie utworzenia raportu z podstawowymi informacjami o zmiennej kids i tabelą częstości.

2. Wykresy -> Wykresy tradycyjne -> Kołowy.... W oknie dialogowym wybierz Opisy dla grup obserwacji i Definiuj. W kolejnym oknie dialogowym wybierz N obserwacji, Podziel według: kids i kliknij Wklej.
   
   Wówczas w istniejącym pliku pojawi się polecenie utworzenia wykresu kołowego.

3. Wykresy -> Wykresy tradycyjne -> 3W Słupkowy... Zaznacz, że osie X i Z reprezentują grupy obserwacji i kliknij Definiuj. Słupki mają przedstawiać liczbę obserwacji. Na osi X umieść zmienną adults, a na osi Z zmienną kids. Kliknij Wklej.
   
   W pliku pojawi się polecenie utworzenia trójwymiarowego wykresu słupkowego prezentującego zależność liczby dorosłych i liczby dzieci w badanych rodzinach.

Zapisz plik poleceń pod nazwą alcohol1.sps. Zaznacz całe polecenie myszką i uruchom je. Otrzymasz raport. Zapisz plik raportu pod nazwą alcohol1.spv i zamknij oba pliki (raport i polecenia).

Wybierz Edycja -> Opcje.

• W zakładce Ogólne zmień ustawienia w Listy zmiennych, Windows - Wygląd.

• W zakładce Raporty ustaw wyświetlanie wszystkich elementów i zmień kolory dla wszystkich czcionek.

• W zakładce Etykietowanie zmień sposób opisywania zmiennych raportu i tabel przestawnych.

• W zakładce Wykresy zmień szablon wykresu z domyślnego na Dante i proporcje wykresu, na współczynnik 0,7.

• W zakładce Tabele przestawne zmień szablon TableLook na BlueYellowContrast.

• W zakładce Lokalizacje plików ustaw ścieżki dostępu do plików według swoich upodobań.

• W zakładce Polecenia zmień wygląd pliku poleceń.

Następnie otwórz plik poleceń i uruchom zapisane w nim polecenie. Zapisz nowy raport pod nazwą alcohol2.spv. Porównaj wygląd tego raportu z poprzednim.