Anna Dobrut

TUK rok drugi sem. trzeci

Praca zaliczeniowa

Prowadząca: mgr Eleonora Rynia

Przedmiot: Kosmetologia

„Zastosowanie laserów w kosmetyce upiększającej”

Spis treści:

1. Ogólna charakterystyka laserów

2. Lasery niskoenergetyczne

3. Lasery wysokoenergetyczne

4. Laser przy zmianach naczyniowych

5. Laserowe usuwanie owłosienia

6. Laser w zwalczaniu cellulitu

7. Laserowe usuwanie zmian barwnikowych

8. Fotoodmładzanie skóry

9. Podsumowanie

10. Bibliografia

Ad. 1 Ogólna charakterystyka laserów

Wygląd naszej skóry w dużej mierze zależy od higienicznego trybu życia, regularnych wizyt u kosmetyczki i odpowiedniego doboru kosmetyków. Unikanie nadmiernej mimiki (mrużenia oczu, marszczenia czoła, nosa) zapobiega powstawaniu przedwczesnych zmarszczek, a stosowanie naturalnych preparatów (np. aloesu, avocado, alg morskich, mleczka pszczelego czy na nowo odkrytego korzenia żeń-szeń) wpływa na opóźnienie procesu starzenia się skóry. Dobre efekty daje też stosowanie kremów z liposomami.

Od niedawna pojawiły się nowe możliwości, polegające na wykonywaniu zabiegów kosmetycznych za pomocą aparatów do biostymulacji komórek skóry i mięśni, np. laserów helowo-neonowych lub półprzewodnikowych. Leczenie laserem polega na pobudzeniu skóry twarzy za pomocą fali elektromagnetycznej. Można stosować naświetlanie punktowe lub powierzchniowe. Efektem leczniczego działania promieniowania laserowego jest poprawienie ukrwienia i dotlenienia skóry, wzrost liczby włókien kolagenowych i elastycznych, lepsze wchłanianie wilgoci, uregulowanie procesów barwnikotwórczych i rogowacenia. Dzięki tym zabiegom skóra staje się sprężysta, elastyczna (wygładzają się zmarszczki), jest lepiej nawilżona, znikają bądź bledną plamy i przebarwienia, zamykają się pory, ustępuje rogowacenie. Aby leczenie laserem dało pożądany efekt, należy wykonać 10 do 20 zabiegów w odstępach 2 - 3-dniowych. Potem co 6 - 8 tygodni wskazane są zabiegi podtrzymujące. Pełną kurację można wykonywać dwa razy w roku. Działanie lasera nie ma jednak nic wspólego z cudem i ostateczny efekt zależy od wielu innych czynników, m.in. od stosowania odpowiednich kremów po zabiegach, zaniechania szkodliwych nawyków, a więc nadużywania alkoholu, palenia papierosów, braku ruchu na świeżym powietrzu, niedosypiania i nadmiernej mimiki. Zabiegom odmładzającym można poddać nie tylko skórę twarzy, ale także brzucha, ud lub piersi.

Laser to urządzenie wytwarzające i wzmacniające wiązkę promieniowania elektromagentycznego (zwykle światła), przy czym otrzymywne promieniowanie charakteryzuje się znacznie większym natężeniem niż konwencjonalne źródła światla. Nazwa pochodzi od pierwszych liter angielskiej nazwy tego procesu. Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation, co znaczy: wzmacnianie światła przez wymuszoną emisję promieniowania. Właściwości promieniowanie wytwarzanego w laserze dość zasadniczo różnią się od promieniowana emitowanego przez słońce lub żarówkę. Na świecie już od ponad 25 lat stosuje się lasery zarówno w medycynie, jak i w kosmetyce. Również u nas od kilku lat wykonuje się laserem różne zabiegi. Nie wszystkie skutki oddziaływania promieni laserowych na skórę zostały dokładnie poznane. Wiadomo jednak, że:

• regulują procesy rogowacenia naskórka i wchłaniania przez niego wilgoci;

• ułatwiają drenaż limfatyczny;

• pobudzają produkcję kolagenu;

• normalizują funkcję komórek produkujących barwnik skóry melaninę);

• działają przeciwzapalnie;

• wyraźnie pobudzają wzrost włosów i paznokci.

Wśród najpopularniejszych typów laserów można wyróżnić następujące:

• rubinowy,

• aleksandrytowy,

• neodymowy,

• holmowy,

• erbowy,

• argonowy,

• CO₂,

• helowo-neonowy,

• półprzewodnikowy.

Pierwszych siedem typów określane są mianem laserów "twardych", a moc ich promieniowania (w porównaniu ze źródłami konwencjonalnymi) jest duża bądź bardzo duża. Noszą też miano skalpeli laserowych. Zabiegi laserami twardymi wykonywane są przez lekarzy.

Lasery CO₂ oraz neodymowy są urządzeniami tnącymi (skalpele). Można nim usuwać brodawki zwykłe, blizny, tatuaże, a także leczyć niektóre nowotwory skóry. Jego zalety polegają na zmiejszaniu krwawienia, przyspieszeniu gojenia się oraz wyjałowieniu tkanki.

Naświetlanie laserem argonowym stosuje się przy leczeniu plam i przebarwień, znamion naczyniowych, teleangiektazji (rozszerzonych naczynek krwionośnych) czy nowotworów naczyniowych. Zielone promieniowanie tego lasera jest bowiem najmocniej pochłaniane przez materiały i tkanki koloru czerwonego, a więc w organizmie przede wszystkim przez hemoglobinę. Można nim zatem usuwać zarówno pojedyncze rozszerzone naczyńka krwionośne, jak i duże znamiona naczyniowe twarzy.

Trzeba zaznaczyć, że u niektórych pacjentów istnieją przeciwwskazania stosowania promieniowania laserowego szczególnie przy leczeniu odkrytych obszarów skóry. Najistotniejszym z nich jest skłonność do bliznowacenia. Dlatego przed przystąpieniem do właściwego zabiegu, szczególnie przy użyciu laserów dużej mocy, stosuje się naświetlenia próbne na niewielkiej powierzchni ciała. Jeśli po takim zabiegu skóra dobrze się goi, blizna jest mało widoczna, to można sądzić, że ostateczny efekt całego zabiegu będzie pozytywny. Jeśli natomiast po próbnym naświetleniu długo utrzymuje się stan zapalny, a potem pozostaje widoczna blizna, z wykonania zabiegu tą metodą należy zrezygnować. Ponieważ sam przebieg zabiegu nie jest też całkowicie bezbolesny, na ogół nie stosuje się terapii laserowej u dzieci, które też mają większą niż dorośli skłonność do bliznowacenia. Oczywiście indywidualna reakcja na ból u poszczególnych pacjentów może być różna. Na ogół nie stosuje się znieczulenia, gdyż środki znieczulające powodują zwężenie drobnych naczyń krwionośnych, co utrudnia precyzyjne wykonanie zabiegu. Ból jednak nie jest tak dotkliwy, by pacjentowi trudno było go znieść. Stosowanie terapii laserowej wymaga też od pacjenta pewnej dozy wytrwałości, gdyż zabiegi należy zwykle powtarzać kilkakrotnie, a widoczną poprawę można zauważyć po około trzech miesiącach od rozpoczęcia kuracji.

Lasery holmowy i erbowy oferują całkowicie nowe możliwości terapeutyczne w dermatologii i estetycznej chirurgii. Lasery te nietylko mogą być stosowane jako narzędzia tnące, ale powodują również ablację (momentalne odparowanie) tkanki. Unika się w ten spoób nekrozy tkanki. Jest idealnym narzędziem dla usuwania cienkich warst skóry, praktycznie bez obrażeń. Laser erbowy można z powodzeniem stosować także do usuwania zmarszczek (skin resurfacing). Jest to laser znacznie bardziej przyjazny dla pacjenta, przyspieszając procesy gojenia z rewelacyjnymi efektami estetycznymi.

Rysunek Laserowe naświetlanie części lędźwiowej kręgosłupa przy stanach zwyrodnieniowych

Rysunek Laser biostymulacyjny

Lasery o małej mocy, zwane laserami "miękkimi" (bądź biostymulacyjnymi), helowo-neonowe i półprzewodnikowe, stosowane są w gabinetach kosmetycznych. Naświetlania laserem helowo-neonowym i półprzewodnikowym przyspieszają gojenie się ran i owrzodzeń oraz pobudzają produkcję kolagenu, który nadaje skórze sprężystość. Za pomocą laserów miękkich można likwidować zmarszczki, przebarwienia skóry, plamy barwnikowe, ostudę oraz blizny, a także leczyć trądzik pospolity i zaburzenia rogowacenia skóry. Ponadto lasery te mogą być używane w celu przyspieszenia gojenia się ran i owrzodzeń podudzi, a także w leczeniu różnego typu łysienia. Oprócz wymienionych chorób lasery miękkie mogą być stosowane przy leczeniu egzemy, uporczywego swędzenia, opryszczki, liszaja płaskiego, oparzeń i odleżyn. Zabiegi takimi laserami mogą być wykonywane przez odpowiednio przeszkolone i doświadczone pielęgniarki i kosmetyczki.

Należy podkreślić, iż przy posługiwaniu się laserem trzeba zwrócić szczególną uwagę na to, by w żadnym przypadku nie skierować promieniowania laserowego bezpośrednio na siatkówkę oka. Niezależnie bowien od mocy lasera może to doprowadzić do uszkodzenia wzroku. Dlatego tak pacjent, jak i osoba wykonująca zabieg powinni w czasie pracy lasera nosić okulary ochronne dobrane do długości fali promieniowania lasera, a jednocześnie nie ograniczające zbytnio widoczności.

Po naświetlaniu mogą wystąpić:

• obrzęk skóry, zaczerwienienie, uczucie pieczenia - najczęściej ustępują w ciągu 24 godz.

• strupki w miejscu powierzchownie występujących naczyń - ustępują po około 3-4 dniach

• odbarwienie skóry, gdy naświetlono skórę opaloną - utrzymuje się kilkanaście tygodni

Po zabiegu w miejscu naświetlania należy unikać:

• ekspozycji na słońce (opalanie, solarium)

• stosowania kosmetyków

• makijażu

Przeciwwskazania do zabiegów laserowych:

- choroby infekcyjne skóry
- ciąża
- cukrzyca
- bliznowce
- bielactwo
- łuszczyca
- stosowanie leków immunosupresyjnych i uwrażliwiających na światło

Ad.2 Lasery niskoenergetyczne

Ich zadaniem jest wywołanie efektów fotochemicznych w komórce; skutkiem tych efektów jest hyperpolaryzacja błon komórkowych, fotoaktywacja enzymów, zwiększona produkcja ATP oraz intensyfikacja syntezy DNA i RNA. Przyspieszają odpowiedź fizjologiczną organizmu. Efekty: działanie przeciwzapalne i przeciwobrzękowe, przyspieszenie metabolizmu tkankowego i mikrokrążenia w tkance. Lasery te są wykorzystywane we wspomaganiu terapii wielu osób z chorobami skórnymi, takimi jak trądzik pospolity czy stany zapalne. Naświetlanie punktowo grudek, krost i nacieków zapalnych może zapobiegać tworzeniu się blizn i bliznowców. Biostymulacja laserowa poprzez zwiększenie aktywności fibroblastów oddziałuje również na syntezę kolagenu. Naświetlenie istniejących już blizn i bliznowców wpływa na właściwości elastyczne i wygląd tkanki. Ten rodzaj lasera wykorzystywany jest również w leczeniu stanów zapalnych wału paznokciowego, towarzyszącego wrastaniu paznokci.

Rysunek Przebieg zabiegu laseroterapii

Rysunek Urządenie wielofunkcyjne: peeling kawitacyjny i laser

Ad. 3 Lasery wysokoenergetyczne

Lasery wysokoenergetyczne powodują dostarczenie energii do odpowiednich tkanek na określoną głębokość, w przeciwieństwie do leserów niskoenergetycznych, które nie podnoszą temperatury tkanek. Dr. Anderson i dr. Parrish¹ opracowali teorię laseroterapii wysokoenergetycznej zwanej wybiórczą fototermolizą. Mówi ona, że dobór długości oraz energii o odpowiedniej gęstości mocy pozwala na termiczne zniszczenie określonej tkanki. Energia zaabsorbowana przez tkankę wywołuje u niej zmiany termicznej relaksacji². Niepożądane ciepło przekazywane jest z nagrzewanej tkanki do sąsiedniej. Będzie ono minimalne, jeśli czas impulsu nie przekroczy termicznej relaksacji. Wybór długości fali określa głębokość penetracji oraz rodzaj tkanki zdolnej do wybiórczej obsorpcji tego widma promieniowania przez poszczególne chromatofory³.

Lasery różnią się długością emitowanej fali, czasem trwania impulsu oraz gęstością mocy. Parametry te są najważniejsze dla osiągnięcia pożądanej temperatury w tkance docelowej. Nie ma więc uniwersalnego lasera.

Rysunek Laser wysokoenergetyczny

Ad. 4 Laser przy zmianach naczyniowych

Rysunek Działanie lasera na rozszerzone naczynka

Zmiany naczyniowe mogą dotyczyć naczyń włosowatych, przedwłosowatych, tętniczych oraz żylnych lub być mieszane. Zazwyczaj dotykają twarzy, dekoltu i kończyn dolnych. W wyniku zaburzeń unaczynienia powstają plamy o różnej wielkości i gęstości sieci naczyń. Mogą one być wrodzone (naczyniaki, znamiona ogniste) lub nabyte - powstają samoistnie lub jako objaw towarzyszący innym schorzeniom (trądzik różowaty, cukrzyca). Mają postać naczyniaków gwiaździstych, starczych, punktów rubinowych i tzw. teleangiektazji nabytych (trwale, patologicznie rozszerzonych, małych naczyń krwionośnych).

Głębokość położenia naczyń krwionośnych, ich grubość oraz wielkość ciśnienia tętniczego krwi, ma duże znaczenie dla doboru odpowiedniego typu lasera oraz jego parametrów pracy. W przypadku naczyń umiejscowionych głęboko, o większej średnicy, należy zastosować dłuższą falę, o większej mocy, aby zapewnić odpowiednią głębokość penetracji. Obecnie stosowane metody pozwalają tą drogą skutecznie leczyć teleangiektazje, naczyniaki i zmiany naczyniowe zbudowane z naczyń małego kalibru (do 1,0 mm). Największy problem laseroterapii estetycznej stanowią uszkodzone naczynia żylne kończyn dolnych o średnicy powyżej 1 mm.

Celem działania światła laserowego przy leczeniu rozszerzonych naczynek jest hemoglobina i oksyhemoglobina zawarte w naczyniach krwionośnych skóry. Najsilniej absorpcja energii przez te chromofory zachodzi przy długości fali od 400 nm do bliskiej podczerwieni, a jej szczyt przypada na falę o długości 418, 542 i 577 nm.

Rysunek Przed i po leczeniu laserem rozszerzonych naczynek

Do usuwania zmian naczyniowych stosuje się lasery:

• pulsacyjne barwnikowe (577 nm, 582 nm)

• argonowe (488 nm, 514 nm)

• barwnikowe o długim impulsie (585 nm, 590 nm, 595 nm, 600 nm)

• miedziowe (578 nm)

• KTP (532 nm)

• półprzewodnikowe-diodowe (800-810 nm)

• IPL

Najczęściej stosowanym laserem w terapii zmian naczyniowych małego i średniego kalibru jest laser kosmetyczny KTP. Potencjalnym jego ograniczeniem jest płytka penetracyjna (ograniczony wpływ na głębiej położone naczynia większego kalibru). Dla potrzeb usuwania zmian naczyniowych większego kalibru używa się lasera Nd-YAG (1064 nm).

Objawy niepożądane:

• przebarwienia

• pęcherze, strupy

• martwica

• bliznowacenie

• brak satysfakcjonujących efektów przy złej kwalifikacji do zabiegu

Przeciwskazania

• opalona skóra

• ciąża

• stosowanie leków uwrażliwiających skórę na światło i zmniejszających krzepliwość krwi

• stany zapalne skóry

Ad. 5 Laserowe usuwanie owłosienia

Laseroterapia wysokoenergetyczna jest coraz powszechniejszą metodą pozbywania się niepożądanego owłosienia.

Budowa mieszka włosa i fazy cyklu jego wzrostu

Cebulka włosa składa się z żywych komórek, a jego trzon jest strukturą martwą.

Rysunek Budowa włosa

Fazy cyklu wzrostu włosa:

• anagen – trwa kilka lat, w tym czasie następuje wzrost nowego włosa

• katagen – okres trwający od 2 do 3 tygodni, w czasie którego włos obumiera

• telogen – trwa kilka miesięcy, podczas niego martwy włos zostaje wypchnięty przez noworosnący, zrogowaciała opuszka wznosząc się w kierunku powierzchni naskórka pozostawia za sobą w mieszku włosowym pasmo komórek, które łączy ją z zanikającą brodawką

Rysunek Fazy cyklu wzrostu włosa

Jedynie włos w fazie anagenu można trwale usunąć za pomocą lasera. Czas trwania anagenu jest zależny od obszaru skory, wieku, płci, a także funkcji hormonalnej.

Zabieg laserowego usuwania owłosienia

Aby zabieg był skuteczny należy zniszczyć trwale struktury włosa, odpowiedzialne za jego wzrost. Znaczna część włosa odpowiedzialna za jego wzrost znajduje się na głębokości 2-7 mm. Na tę głębokość wnikają jedynie promienie z zakresu czerwieni i podczerwieni. Obecnie stosuje się kilka systemów laserowych, mogących trwale uszkodzić mieszek włosa na drodze selektywnej termolizy. Specyficznym chromatoforem w tym przypadku jest obecna w mieszku włosa melanina. Największą skuteczność w epilacji laserowej obserwuje się w przypadku osób z jasną karnacją i ciemnymi włosami. Z jednej strony dochodzi u nich do znacznej kumulacji energii w bogatym w melaninę mieszku włosa, z drugiej zaś pochłanianie energii przez ubogi w melaninę naskórek jest niewielki. Ciemna karnacja lub skóra opalona zwiększa absorpcję energii przez naskórek, a przez to grozi jej termicznym uszkodzeniem. Ciemna karnacja i ubogie w melaninę włosowe znacznie zmniejszają lubb uniemożliwiają skuteczną epilację.

W celach epilacji laserowej stosowane są lasery:

• diodowe (800-810 nm)

• Nd-YAG (1064 nm)

• aleksandrytowe (755 nm)

• rubinowe (694 nm)

• IPL

Przeciwwskazania do zabiegu:

• ciąża,

• włosy blond, siwe,

• fotodermatozy i choroby pęcherzowe skóry,

• bielactwo, łuszczyca, padaczka (względne) ,

• skłonność do przebarwień (względne),

• skłonność do bliznowców,

• aktywne infekcje skóry,

• rozrusznik serca

• czasowe :
  - świeża opalenizna, skóra po stosowaniu samoopalaczy, skóra podrażniona,
  - terapia doustna retinoidami ( Roaccutane),
  - terapia lekami i ziołami światłouwrażliwiającymi,
  - terapia miejscowa kremami z Vit. A, C, kw. owocowymi i lekami złuszczającymi,
  - wcześniejsza depilacja przez wyrywanie ( pęseta, wosk, depilatory mechaniczne)
  - wcześniejsze, niektóre zabiegi dermokosmetyczne i chirurgicze,
  - stany zapalne skóry w miejscu planowanego zabiegu

Najczęstsze działania niepożądane, jakie mogą wystąpić po laseroterapii, to obrzęk, rumień, bolesność, odbarwienia i przebarwienia, jeśli w ciągu 3-4 godzin po zabiegu opalimy miejsce poddane laseroterapii.

Przed zabiegiem należy włosy ogolić, ale na tyle wcześnie, aby odrastające włosy były widoczne. Nie wolno ich woskować ani wyrywać, ponieważ z włosem usunie się cały jego barwnik i światło lasera nie będzie miało na co działać.

Rysunek Fotoepilacja pach

Ad. 6 Laser w zwalczaniu cellulitu

Cellulit to choroba, w której w obrębie tkanki tłuszczowej powstają zmiany zwyrodnieniowe charakterze obrzękowo-włóknisto-stwardnieniowym. Pojawia się on szczególnie u kobiet i obejmuje tkankę podskórną (najczęściej w okolicach ud, bioder, pośladków i brzucha). Pierwszeobjawy lipo dystrofii u kobiet mogą pojawić się już w okresie dojrzewania, jak również w ciąży lub menopauzy. W skórze dotkniętej cellulitem adipocyty ulegają silnemu powiększeniu, a sieć białkowa nadmiernie się rozrasta, tworząc nieregularny układ. Efektem jest powstanie guzków cellulitowych, którymi są skupiska mocno powiększonych adipocytów otoczonych patologicznie rozrośniętymi włóknami kolagenowymi. Włókna kolagenowe tkanki podskórnej są przyczepione do powierzchni skóry, co powoduje, że powiększona tkanka tłuszczowa ściąga górne partie skóry, tworząc w miejscach przyczepu włókien wklęsłości, dające obraz „pomarańczowej skórki”.

Rysunek Po lewej stronie skóra dotknięta cullulitem, po lewej zdrowa

Czynniki sprzyjające powstaniu cellulitu:

• niewłaściwie zbilansowana dieta – spożywanie zbyt dużych ilości soli powoduje zatrzymanie wody w organizmie i sprzyja tworzeniu obrzęków; nadmiar składników energetycznych w diecie wzmaga odkładanie się tłuszczu w adipocytach i przyczynia się do pogorszenia stanu skóry skłonnej do cellulitu

• siedzący tryb życia – praca mięśni umożliwia nam ruch, wzmaga także pracę układu krwionośnego; mięśnie kurcząc się powodują przepychanie krwi w naczyniach wbrew siłom grawitacji, odciążając tym samym serce (pompa mięśniowa); w wyniku niedostatecznej ilości ruchu pompa mięśniowa zostaje wyłączona lub jej działanie w znacznym stopniu jest ograniczone, wówczas w naczyniach, szczególnie w dolnej partii ciała zaczynają się zastoje krwi, prowadzące do obrzęków; długie siedzenie powoduje również naciska na naczynia, dodatkowo zaburzając krążenie krwi i limfy

• noszenie zbyt obcisłych ubrań – ucisk jaki powoduje noszenie ciasnych ubrań, utrudnia krążenie, sprzyja zastojom żylnym i tworzeniu się obrzęków
  -systematyczne noszenie butów na wysokim obcasie – buty na wysokich obcasach ograniczają ruch stóp podczas chodzenia i tym samym uniemożliwiają prawidłowe działanie pompy mięśniowej dolnej części nóg

• stres – kortyzol – hormon wydzielany przez rdzeń nadnerczy podczas stresu wzmaga odkładanie się tłuszczu w niektórych partiach ciała, ponadto długotrwałe napięcie mięśni towarzyszące stresowi utrudnia przepływ krwi

• ciąża – macica w zaawansowanej ciąży uciska naczynia utrudniając przepływ krwi, okres ciąży to kres dużych skoków hormonalnych, co także może skutkować pojawieniem się objawów cellulitu

Rysunek Przekrój skóry chorej i zdrowej

Lasery biostymulujące

Światło laserowe wnikając w skórę, wywołuje w niej efekt termiczny. Rozszerzeniu ulegają naczynia, ułatwiając przepływ krwi i limy. Dzięki temu istniejące zastoje i stanowiące ich skutek obrzęki, zostają zmniejszone, przyczyniając się do poprawy wyglądu skóry z cellulitem. Światło laserowe pobudza ponadto aktywność komórek odpowiedzialnych za proces regeneracji skóry i wspomagając odbudowę uszkodzonej tkanki.
W trakcie kuracji antycellulitowej używa się masaży i olejków eterycznych. Są to masaże drenujące, które pomagają w usunięciu nadmiaru chłonki z danej części ciała  i przywrócenie odpowiedniego krążenia oraz masaże próżniowe. Dla wspomagania efektu zabiegów stosuje się różne preparaty z odpowiednimi olejkami i substancjami, które wzmagają ciepło w tkankach i pomagaj ą w usuwaniu toksyn z organizmu, które również są odpowiedzialne za powstanie cellulitu.

Rysunek Masaż próżniowy

Olejki eteryczne o działaniu antycellulitowym:
-jałowcowy
-rozmarynowy
-geraniowy
-paczulowy
-kminkowy

Rysunek Zabieg laserowy przy cellulicie

Do środków zalecanych w przeciwdziałaniu cellulitowi zalicza się także preparaty o działaniu lipo tycznym (wspomagającym rozkład tłuszczu):
-kofeina
-teofilina
-L-karnityna
-jod
-wyciągi z: żeń-szenia, alg, koleusa

Ad. 7 Laserowe usuwanie zmian barwnikowych

Chromatoforem docelowym w przypadku zmian barwnikowych jest melanina, która znajduje się w melanosomach. Barwnik ten absorbuje promieniowanie laserowe w tym zakresie jest spektrum 200-1200 nm. To promieniowanie jest równie dobrze pochłaniane przez inne chromatofory zawarte w skórze, takie jak hemoglobina i woda. W zakresie 630-110 nm absorpcja światła przez melaninę jest wyższa niż w przypadku hemoglobiny, a światło przenika głęboko do tkanki. Zniszczenie struktur melanosomu odbywać się może nie tylko na drodze wchłaniania energii cieplnej, lecz także przy zastosowaniu odpowiednio krótkich (trwających mniej niż 1 µs) impulsów o dużej mocy. Komórkę niszczy fala uderzeniowa powstająca w wyniku gwałtownego rozszerzania tkanki (Q-Switch).

W przypadku zmian barwnikowych należy rozważyć, czy barwnik znajduje się w naskórku czy skórze właściwej albo też w obu warstwach jednocześnie. Najłatwiej usuwa się zmiany dotyczące naskórka.

W fototerapii zmian barwnikowych stosuje się lasery:

• pulsacyjne barwnikowe (510 nm)

• rubinowe w trybie zwykłym i w trybie Q-Switch (694 nm)

• Nd-Yag w trybie zwykłym i w trybie Q-Switch (1064 nm)

• KTP w trybie zwykłym i w trybie Q-Switch (532 nm)

• aleksandrytowe w trybie Q-Switch (755 nm)

• ablacyjne CO₂ (10 600 nm)

• Er-Yag (2940 nm)

• IPL

Ad. 7 Fotoodmładzanie skóry

W przebiegu procesu starzenia się skóry dochodzi do zmniejszenia liczby warstw żywych komórek naskórka, spowodowane to jest zmniejszeniem zdolności do proliferacji⁴ keranocytów oraz zwiększeniem grubości warstwy rogowej. Fibroblasty stają się mniejsze i zmniejsza się ich aktywność w syntezie kolagenu. Włókna kolagenowe ulegają fragmentacji. Na skórze zaczynają być widoczne zmarszczki i przebarwienia.

Zabieg laserowy poprawie stan starzejącej się skóry na drodze dwóch mechanizmów: ablacji i czynnika termicznego. Jego celem jest usunięcie zniszczonego naskórka i określonej warstwy skóry właściwej. Uszkodzenia cieplne powstałe w skórze właściwej prowadzą do znacznego kurczenia się tkanki łącznej. W wyniku zmniejszenia objętości kolagenu proces ten wygładza skórę i zwiększa jej napięcie.

Obraz histologiczny skóry

Fotoodmładzanie ablacyjne

Polega ono na odparowaniu warstw naskórka i górnych warstw skóry. Do tego celu służą lasery Er-YAG i CO₂. Mogą one pracować zarówno w trybie ablacyjnym, jak i subglacyjnym. Długość fali lasera Er-YAG odpowiada głównie szczytowej absorpcji wody (2940 nm). Głębokość penetracji wiązki laserowej jest więć w tym przypadku ograniczona do niewielkiego obszaru. W porównaniu z laserem CO₂ absorpcja energii przez wodę jest 10-15 razy większa. Przy zastosowaniu pojedynczych impulsów lasera Er-YAG ryzyko uszkodzenia termicznego jest zminimalizowane. Powszechnie uważa się, że laser Er-YAG skutecznie usuwa powierzchniowe i wczesne zmarszczki, przy czym ryzyko objawów niepożądanych w postaci urazów termicznych, w porównaniu z laserem CO₂, jest w jego przypadku znacznie mniejsze. Z uwagi na płytką ablację laser Er-YAG jest mało przydatny w eliminowaniu zmarszczek średnio głębokich i głębokich.

Fotoodmładzanie nieablacyjne

Jest to fotoodmładzanie bez usuwania naskórka.

Wyróżnia się kilka jego typów:

- fotoodmładzanie polegające na usuwaniu przebarwień i plam naczyniowych – w wyniku silnego lokalnego przegrzania tkanek dochodzi do uszkodzenia komórek zawierających barwnik lub na skutek koagulacji następuje zamknięcie naczynia, zabiegi te powodują wyrównanie koloru skóry

-fotoodmładzanie polegające na wywołaniu zmian strukturalnych skóry, poprawienie jej elastyczności i spłyceniu zmarszczek – do zmian strukturalnych skóry dochodzi w wyniku kontrolowanego przegrzania skóry właściwej

- fotodmładzanie polegające na zastosowaniu promieniowania laserowego i fotouczulacza (pochodnej kwasu lewulinowego) – celem tej terapii jest szybkie i skuteczne zlikwidowanie procesów zapalnych skóry oraz kontrolowana fotodestrukcja wybranych jej struktur.

Do fotoodmładzania nieablacyjnego stosuje się m.in. lasery Nd-YAG, barwnikowe i IPL.

Wskazania do fotoodmładzania:

1. łagodne zmiany naczyniowe:
   - teleangiektazje
   - trądzik różowaty
   - rumień

2. zaburzenia pigmentacji skóry:
   - posłoneczne zmiany pigmentowe
   - piegi

3. zmiany strukturalne skórne i naskórkowe:
   - zmarszczki - niezbyt głębokie
   - zmiany sprężystości skóry
   - rozszerzone pory.

Ad. 8 Podsumowanie

Dzisiejsza technika laserowa jest bardzo nowoczesna i ogólno dostępna. Laser z gabinetów fizjoterapeutycznych wszedł do salonów kosmetycznych i świetnie zastępuje wiele innych zabiegów. Jednak nieumiejętnie obsługiwany niesie duże ryzyko poparzeń i innych uszkodzeń skóry. Dlatego ważne jest, by osoba która wykonuje zabieg była odpowiednio przeszkolona, a sprzęt na którym pracuje-nowy i dobrej jakości. Ważne też byśmy same, poddając się zabiegom laserowym, były uprzedzone o wskazaniach i przeciwwskazaniach do zabiegu oraz miały zabezpieczone oczy. Nieodpowiednio zabezpieczone oczy mogą zostać uszkodzone, co może doprowadzić nawet do ślepoty. Pomieszczenie, w którym przeprowadzany jest zabieg powinno mieć matowe ściany, gdyż kafle mogą odbijać światło lasera i uszkodzić rogówkę. Bądźmy świadome zagrożeń i korzystajmy z renomowanych gabinetów. Sprawdzajmy również uprawnienia na wykonywanie zabiegów i sprawdźmy wcześniej gabinet zabiegowy.

Ad. 9 Bibliografia

1. W. Kasprzak, A. Mańkowska, „Fizykoterapia, medycyna uzdrowiskowa i SPA”, Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2008. Technika laserowa w kosmetologii i medycynie estetycznej, s.352-359

2. M. Noszczyk, „Kosmetologia pielęgnacyjna i lekarska”, Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2007. Hirsutyzm i metody usuwania zbędnego owłosienia, s. 367.

3. M. Karniewska, Kosmetologia. Podstawy, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2011, w: Lipodystrofia typu kobiecego – cellulit, s. 186-192.

Strony internetowe:

www.dermikos.pl data ostatniego dostępu: 16.09.2012

www.cimit.org data ostatniego dostępu: 15.09.2012

---

1. Obaj zostali uhonorowani w 2007 r.przez Światową Fundację Dermatologii i otrzymali nagrodę za swoje odkrycia dotyczące działań laserów wysokoenergetycznych na tkanki wewnętrzne oraz za teorię o wybiórczej fototermolizie.↩

2. Czas, w którym tkanka pozbywa się połowy dostarczanej energii termicznej.↩

3. struktury tkanki↩

4. w biologii oznacza mnożenie się komórek↩