Agregatowy popyt - (lub popyt zagregowany) To łączna ilość towarów, jaką nabywcy decydują się zakupić w danych warunkach.
Agregatowy popyt jest malejącą funkcją ogólnego poziomu cen i rosnącą funkcją dochodów ludności.
Agregatowy popyt zależy przede wszystkim od dwóch czynników:
- Ogólnego poziomu cen towarów
- Od wysokości dochodów ludności (jako wskaźnik tych dochodów można przyjąć dochód narodowy na 1 mieszkańca).
Indeksacja (z łac.) - system powiązania płac, cen lub stóp procentowych z określonym wskaźnikiem ekonomicznym (najczęściej jest to wskaźnik inflacji bazowej), zmiana wartości tego wskaźnika powoduje proporcjonalną zmianę płacy, ceny czy stopy procentowej.
Indeksację można również opisać jako przeliczenie wartości określonego parametru (np. płacy) w oparciu o wskaźnik pokazujący zmianę czynnika wpływającego na wartość tegoż parametru (np. inflacji).
Zastosowanie
Indeksację stosuje państwo - np. przy wypłacie emerytur i rent - przy wzroście inflacji wzrasta nominalna wartość świadczenia. Państwo powinno[potrzebne źródło] również indeksować granice przedziałów podatkowych. Gdy tego nie robi, obywatele nominalnie zarabiają więcej, ale też „wpadają” w coraz to wyższe przedziały podatkowe, przez co muszą płacić wyższe podatki. Ponadto, gdy państwo nie ideksuje kwoty wolnej od podatku, obywatele realnie płacą coraz większe podatki, ponieważ podstawa opodatkowania się zwiększa.
Indeksację stosują banki - przy wzroście inflacji wzrastają kwoty podlegające zwrotowi. Banki mogą również powiązać kwoty podlegające zwrotowi np. z WIBOR.
Indeksację stosują pracodawcy - indeksacja płac umożliwia dostosowanie zawartych porozumień płacowych do zmienionych warunków (wzrost cen spowodowany inflacją)
Indeksację stosują towarzystwa ubezpieczeniowe - indeksując składki (najczęściej w rocznicę podpisania umowy), zwiększają sumę ubezpieczenia
Indeksacji mogą również podlegać składniki budżetu przy prognozach na kolejne lata. W takim przypadku brany jest przyrost procentowy danej wartości względem okresu poprzedniego.
Cena rynkowa, oscyluje wokół wartości towaru. Zależy od gry popytu i podaży na dane dobro; państwo nie ma na nią bezpośredniego wpływu
Produkt Krajowy Brutto (PKB) na mieszkańca według parytetu siły nabywczej, mimo pewnych wad, jest powszechnie uważany za najbardziej prawidłową miarę rozwoju gospodarczego.
PKB to wartość towarów i usług wytworzonych w gospodarce, wyznaczona w bieżących cenach krajowych. Jeśli chcemy porównać wartość PKB wytworzoną w różnych krajach, pozornie wystarczyłoby w tym celu podzielić wartość PKB przez wartość obowiązującego kursu walutowego. Taka miara mogłaby jednak być myląca.
Bierze się to z faktu, że pomiędzy poszczególnymi krajami występują znaczne różnice w poziomach cen poszczególnych grup towarów i usług. W normalnej statystyce rachunków narodowych wartość wytworzonych towarów i usług (a więc PKB) mierzona jest przy użyciu cen danego kraju. W przypadku dwóch krajów, wytwarzających identyczną ilość towarów i usług, poziom PKB będzie rachunkowo wyższy tam, gdzie wyższy będzie poziom cen. Nieprawidłowość tę daje się w znacznej mierze wyeliminować wyceniając w obu krajach wytworzone towary i usługi z użyciem tych samych cen (np. średniego poziomu cen danych towarów w grupie porównywanych krajów). Porównania PKB, uwzględniające parytet siły nabywczej walut bazują na takim właśnie podejściu. Wartości PKB na mieszkańca według parytetu siły nabywczej określa się zazwyczaj w dolarach (a ściślej w hipotetycznych jednostkach pieniężnych pozwalających w krajach OECD kupić średnio towary wartości 1 dolara).
Warto zauważyć, że ceny w różnych krajach mogą się poważnie różnić z powodu różnego poziomu rozwoju gospodarczego. Aby zrozumieć to zjawisko, musimy podzielić wszystkie dobra, które kupujemy na dwie grupy:
• dobra handlowe, które można wyprodukować w jednym kraju, a potem przetransportować i sprzedać w drugim (przykładem może być samochód). Jeśli na dobra te nie nakłada się dodatkowych podatków lub ceł nie ma też powodu, by cena tych dóbr znacznie różniła się w różnych krajach. I rzeczywiście, ceny samochodów w Polsce i w Niemczech są podobne. Gdyby bowiem różnice cen były większe, Polacy po prostu zaczęliby kupować auta w Niemczech – albo Niemcy w Polsce;
• dobra niehandlowe, to z kolei takie, które muszą być wyprodukowane w tym samym kraju, w którym się je sprzedaje. Charakter niehandlowy ma duża część usług (przykładem mogą być usługi fryzjera lub lekarza). Cena dóbr niehandlowych będzie zależeć od poziomu dochodów (bogatsi od Polaków Niemcy zapłacą znacznie więcej za wizytę u lekarza lub fryzjera). Nie ma też szybko działającego mechanizmu, który wymuszałby wyrównywanie się tych cen.
Skutkiem tego, ogólny poziom cen w kraju zależy od stopnia jego zamożności (PKB na głowę mieszkańca). Jest on generalnie tym wyższy, im zamożniejszy jest dany kraj. Pomiar PKB według parytetu siły nabywczej walut pozwala w znacznej mierze wyeliminować to zjawisko, lepiej pokazując różnice w poziomie życia między krajami.
Nadwyżka operacyjna brutto |
---|
Operating surplus, gross |
---|
Definicja Powstaje w wyniku skorygowania produktu krajowego brutto o transakcje związane bezpośrednio z procesem produkcji (koszty związane z zatrudnieniem, podatki minus dotacje związane z produkcją i importem). |
---|