Rozdzielanie mieszanin na składniki
Mieszaniny jednorodne: Mieszaniny niejednorodne:
woda z solą woda z piaskiem
woda wodociągowa siarka z opiłkami żelaza
woda z atramentem groch z kapustą
woda z alkoholem sól z opiłkami żelaza
powietrze kawa z fusami
ropa naftowa woda z olejem
stopy metali
Krystalizacja sedymentacja
Destylacja (miesz. ciekłe jednorodne) sączenie ( filtracja)
Chromatografia metody mechaniczne
użycie rozdzielacza
desaturacja
denaturacja-wydzielanie gazu z roztworu nasyconego ( może to być wywołane podwyższeniem temp. lub obniżeniem ciśnienia) np. podczas otwierania butelek z ciepłym napojem gazowanym
sedymentacja-rozdzielanie zawiesiny przez powolne opadanie stałej substancji rozdrobnionej w cieczy, pod wpływem sił ciężkości ( po zakończeniu, można ciecz zdekantować)
destylacja - metoda rozdzielania mieszanin ciekłych jednorodnych, która wykorzystuje różnice w temp. wrzenia składników
krystalizacja- wykorzystuje zmniejszenie rozpuszczalności wywołanego zmianą temperatury (obniżeniem); wdzielanie substancji stałej roztworu nasyconego ( może być także spowodowana odparowaniem rozpuszczalnika)
chromatografia - np. bibułowa lub kolumnowa; podstawą tej metody jest wykorzystanie substancji wykazującej dobre właściwości adsorpcyjne ( bibuła filtracyjna, krzemionka, węgiel aktywny). Przez nieruchomy adsorbent przepływa mieszanina, którą chcemy rozdzielić. Poszczególne składniki tej mieszaniny przesuwają się wzdłuż adsorbentu z różną szybkością.
Metoda ta jest dziś podstawową metodą wykorzystywaną w laboratoriach naukowo-badawczych i kontrolnych. Nadaje się do jakościowego badania składu mieszanin i do określania liczby składników.
Przykłady: Mieszanina opiłków żelaznych i siarki
Cel doświadczenia: rozdzielenie na składniki mieszaniny opiłków żelaznych i siarki
Sprzęt: łyżeczka, magnes, probówka (zlewka, słoik), folia z polietylenu ( woreczek śniadaniowy)
Odczynniki: siarka, opiłki żelaza, woda
Czynności: przygotowaną mieszaninę opiłków żelaza i siarki dzielę na dwie części. Jedną część wsypuje do probówki z wodą i wytrząsam. Do drugiej części przykładam magnes owinięty folią ( aby łatwiej było potem usunąć opiłki).
Obserwacje: Po wytrząśnięciu mieszaniny, siarka wypływa na powierzchnię a opiłki żelaza toną.
Magnes przyciąga opiłki żelaza.
Wnioski: Aby dokładnie oddzielić opiłki żelaza od siarki pierwszą metodą, należy jeszcze przeprowadzić sączenie. Czyli ta metoda jest dłuższa, wymaga użycia większej ilości sprzętu i jest mniej dokładna (ponieważ często siarka zlepia się z opiłkami żelaza).
Użycie magnesu owiniętego folią jest metodą prostszą i bardziej dokładną.
Atrament
Rozdzielanie składników atramentu.
zlewka ( słoik, szklanka),
ocet ( lub alkohol), pisak brązowy, bibuła,
. Z bibuły wycinamy wąski pasek i w niewielkiej odległości od końca paska rysujemy pisakiem kreskę. Umieszczamy taki pasek z bibuły w naczyniu z octem, tak aby końcówka bibuły była zanurzona w occie.
Ciecz wędruje ku górze paska bibuły a wraz z nią różne składniki atramentu, z różną szybkością. Na bibule powstała tęcza: czerwono-żółto-niebieska.
Badany atrament zawierał 3 składniki, różniące się przyczepnością do bibuły.
Jeśli potniemy pasek na kawałki, z każdego możemy wypłukać tylko jeden barwnik.
Woda z atramentem
1. Rozdzielanie mieszaniny atramentu i wody
2. probówka, korek
3. gleba ( lub węgiel aktywny kupiony w aptece) , woda, atrament
4. Do probówki wsypuję glebę a następnie wlewam wodę z atramentem. Zatykam
probówkę korkiem i wytrząsam, po czym odstawiam aż do opadnięcia na dno gleby
5. Woda nad glebą jest prawie całkowicie odbarwiona.
6. . Gleba zaadsorbowała cząsteczki substancji wchodzących w skład atramentu.
Można następnie zlać wodę znad gleby ( dekantacja). Metoda ta jest jednak mało dokładna a atrament pozostaje zaadsorbowany w glebie.
PODOBNIE ZRÓB TE PRZYKŁADY!
DAJĘ CI MAŁE PODPOWIEDZI
Sól z wodą
krystalizacja- tracimy jeden ze składników ( wodę); Jeśli krystalizacja zachodzi powoli to kryształy soli są duże, jeśli szybko- drobne. Wytworzone kryształy należy odsączyć, przemyć i wysuszyć.
Destylacja - metoda bardziej dokładna. Nie tracimy żadnego ze składników. Wymaga bardziej skomplikowanego sprzętu.
Ogrzewamy ciecz do wrzenia i odparowujemy rozpuszczalnik, pary wody chłodzimy w chłodnicy. Para po skropleniu ścieka do odbieralnika. W kolbie pozostaje sól.
Kawa z fusami
sedymentacja- opadanie fusów na dno naczynia dekantacja - zlewamy fusy znad kawy.
Metoda mało dokładna.
II. sączenie ( filtracja) - metoda bardziej dokładna
Woda z olejem
Można zebrać olej pływający po wodzie - mało dokłane
Można ochłodzić nieco mieszaninę w celu lepszego rozwarstwienia składników i użyć rozdzielacza - bardziej dokładne rozdzielenie
Kreda z wodą
Sedymentacja, dekantacja, sączenie.
Żelazo i sól
Wsypujemy mieszaninę do wody ( sól się rozpuści) sączenie ( opiłki żelaza zostaną na sączku) krystalizacja przesączu (rozdzielenie mieszaniny wody z solą)
Woda Gazowana
I. desaturacja:
W korku butelki z wodą gazowaną robimy otwór, do którego wkładamy rurkę. Drugi koniec rurki wkładamy do korka z otworem ( korkiem tym jest zatkana probówka).
Butelkę umieszczamy w naczyniu z gorąca wodą.
Na skutek tego, że w wyższej temp. rozpuszczalność CO2 maleje, z roztworu wydostaje się gaz, który zbieramy w probówce.