TEORIE POPYTOWO - ­PODAŻOWE WYMIANY HANDLOWEJ

1. Geneza - założenia B. Ohlina ( 1933 r. )

1. preferencje konsumentów są różnorodne

2. preferencje wywierają wpływ na rozwój handlu

Przedmiotem tych teorii są związki występujące między popytem i podażą jako determinanty handlu międzynarododwego.

2. Związki między popytem i podażą.

Strona popytowa Strona podażowa

Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Misala ,,Wymiana międzynarodowa i gospodarka światowa'', 2005.

3. Teoria podobieństwa preferencji ( S. Burenstam - Linder, 1961 )

Omówienie

W teorii tej jako przedmiot międzynarodowej wymiany handlowej traktowane są artykuły przemysłowe. Dany kraj eksportuje tylko te z nich, na które istnieje reprezentatywny popyt na rynku wewnętrznym.

Ze względu na ograniczoność informacji o rynkach zagranicznych i ryzykowność eksportu, produkcja dóbr przemysłowych kierowana jest najpierw na rynki wewnętrzne. Towary krajowe będą eksportowane przede wszystkim do tych partnerów, u których także istnieje reprezentatywny popyt. Jeśli kraj nie jest w stanie przy pomocy rozwoju własnej produkcji zaspokoić popytu własnego i krajów - importerów, może również niezbędne dobra pozyskiwać drogą importu.

Czynniki wpływające na popyt ( wybrane ):

• Poziom dochodu

• Preferencje konsumentów

• Poziom rozwoju gospodarczego kraju

• Sytuacja makroekonomiczna kraju ( inflacja, bezrobocie )

• Oczekiwania co do przyszłej sytuacji gospodarczej

• Dostępność kredytów konsumpcyjnych

• Popyt na inne dobra

• Dostępność produktu

Burenstam - Linder uznał za najistotniejszy czynnik poziom dochodu per capita. Mniejsze zróżnicowanie pod względem dochodu w kraju partnerskim, jego zdaniem, przyczynia się do zintensyfikowania handlu artykułami przemysłowymi, a pośrednio także innymi.

W odniesieniu do dóbr inwestycyjnych teoria ta głosi, że intensywność ich wymiany jest skorelowana dodatnio z poziomem przeciętnych dochodów indywidualnych w krajach biorących udział w wymianie ( intensyfikacja w krajach bogatych ).

4. Teoria zróżnicowania produktów ( P.S. Armington, 1969, rozwinęli: G.C. Hufbauer i H. Hesse )

Przedmiotem handlu międzynarodowego są nie tylko produkty homogeniczne, ale także produkty zróżnicowane jakościowo.

Zróżnicowanie produktów można podzielić na 2 rodzaje:

1. zróżnicowanie ze względu na kraj pochodzenia

2. zróżnicowanie w wyniku konkurencji monopolistycznej, dywersyfikacji popytu i polityki przedsiębiorstw

Ad a)

Autorem koncepcji zróżnicowania ze względu na kraj pochodzenia jest Armington.

Ad b)

Przedsiębiorstwa działające w warunkach konkurencji monopolistycznej, dążące do maksymalizacji swego zysku, starają się oferować coraz szerszą gamę wyrobów. Produkty te mogą być albo rzeczywiście zróżnicowane, albo tylko pozornie przy zastosowaniu odmiennych technik marketingowych lub dzięki subiektywnym odczuciom konsumenta.

Cechy i funkcje wyrobu:

Teoria zróżnicowania produktów ma charakter dynamiczny. Stopień zróżnicowania rośnie w miarę wzrostu dochodów indywidualnych oraz dywersyfikacji preferencji konsumentów. Wzrasta on również w ostrej walce konkurencyjnej mającej w dużej mierze znamiona konkurencji pozacenowej.

Proces dywersyfikacji dóbr inwetycyjnych i półproduktów odznacza się pewną specyfiką. W odniesieniu do dóbr konsmpcyjnych najistotniejsze są walory estetyczne wyrobu, natomiast w przypadku dóbr inwetycyjnych i półproduktów podstawowe znaczenie mają względy ekonomiczno - techniczne , a zwłaszcza stopień użyteczności i niezawodności.

Właściwości symboliczne, np. marka

Cechy ekonomiczne

Właściwości fizyczne i użytkowe

Parametry techniczne

Usługi towarzyszące zbytowi

Popyt gwarantujący zyski

Kontynuacja produkcji

Zaniechanie produkcji

TAK

NIE

Potencjalna nieuświadomiona potrzeba

Kreowanie potrzeby

Walory estetyczne

Element podstawowy - główna funkcja

Teza Armingtona

Inwestorzy i konsumenci traktują zazwyczaj identyczne produkty z różnych krajów jako odmiene ( przesłanki racjonalne i psychologiczno - kulturowe ).

Założenie:

Rozmiary i struktura międzynarodowych obrotów handlowych są pochodną postępującej dywersyfikacji produktów przemysłowych a także usług.

Badanie rynku, reklama, nowe segmenty rynkowe, poszerzanie asortymentu

Występowanie określonego zapotrzebowania

Faktycznie zaistniały popyt

Uświadomienie potrzeby

Produkcja wyrobu

Badania rynku

Impuls do rozpoczęcia produkcji

Informacja

Założenia:

1. Intensywność handlu międzynarodowego artykułami przemysłowymi jest tym większa, im bardziej zbliżone do siebie są struktury popytu krajów - partnerów.

2. Intensywność handlu międzynarodowego artykułami przemysłowymi jest tym większa, im mniejsze są różnice przeciętnych dochodów indywidualnych w krajach - partnerach.

POPYT REPREZENTATYWNY - jest to określone zapotrzebowanie społeczeństwa na dane dobro w rozmiarach gwarantujących podjęcie opłacalnej produkcji i prowadzenie skutecznej konkurencji z producentami identycznych lub podobnych dóbr zagranicznych.

---