CZĘŚCI MOWY

• Spójnik :

• łączne, np. a, i, oraz, tudzież

• rozłączne, np. albo, bądź, czy, lub

• wykluczające, np. ani, ni

• przeciwstawne, np. a, aczkolwiek, ale, jednak, lecz, natomiast, zaś

• wyjaśniające, np. czyli, mianowicie

• wynikowe, np. dlatego, i, przeto, tedy, więc, zatem

• spójniki podrzędne (hipotaktyczne), np. aby, bo, choć, czy, jeżeli, ponieważ, że.

Partykuła : Razy, tylko, nie, ani, by, chyba, czy, niech, niechaj, oby, tak, bodaj, się, oby

Zaimek : Ze względu na "odziedziczony" rodzaj odmiany wyróżniamy w języku polskim następujące typy zaimków:

• odmienne - odmieniają się przez przypadki, liczby i rodzaje

• rzeczowne - zaimek rzeczowny (np. ja, ty, my, wy, oni, kto, co, nic, ktoś)

• przymiotne - zaimek przymiotny (np. mój, twój; nasz, taki, który, inny, tamten, ta, ci)

• liczebne - zaimek liczebny (np. ile, tyle, kilka)

• nieodmienne

• przysłowne - zaimek przysłowny (tak, tam, tu, wtedy, gdzieś, tamtędy, kiedyś)

ze względu na funkcje:

• osobowe (np. ja, ty, my, wy, oni, one, ona, on)

• zwrotne (np. się, siebie, sobie)

• dzierżawcze (np. mój, twój, nasz, wasz, ich, jego, jej)

• wskazujące (np. ten, ta, to, tamten, tam, tu, ów, tędy, taki, ci, tamci, owi)

• pytające (np. kto? co? jaki? który? gdzie? kiedy? jak? komu? czemu? kogo?)

• względne (np. kto, co, komu - bez znaku zapytania; łączą zdanie nadrzędne z podrzędnym)

• nieokreślone (np. ktoś, coś, jakiś, gdzieś, kiedyś, cokolwiek)

• przeczące (np. nic, nikt, żaden, nigdy, nigdzie)

• upowszechniające (np. wszyscy, zawsze)

Przysłówek - nieodmienna część mowy określająca cechy czynności, stany oraz inne cechy. Występuje przeważnie z czasownikiem, przymiotnikiem lub innym przysłówkiem. Pełni funkcję okolicznika lub orzecznika. Ze względu na funkcję składniową do przysłówków należą także zaimki przysłowne.

W języku polskim tworzy się je najczęściej od przymiotników za pomocą końcówek -e, -o. Przysłówki utworzone od przymiotników (odprzymiotnikowe) zazwyczaj stopniują się (tak jak przymiotniki, od których pochodzą). Pozostałe przysłówki, np. dziś, wczoraj, zawsze, nie stopniują się. Niektóre przysłówki pochodzą od wyrażeń przyimkowych. Najczęściej są to skostniałe formy tych wyrażeń, w których zachowały się archaiczne formy deklinacji (np. celownik przymiotnika na -u).

Przyimek - Przyimki proste - np. z, do, na, bez, za, pod, u, w, nad, od, po... przyimki złożone, są złożone z przyimków prostych (np. z + nad = znad, po + przez = poprzez) Przyimki złożone pisze się łącznie np. sprzed, zza (z + za = zza)