Nierówności społeczne, socjologia


Nierówności społeczne- nierówność wynikająca z przynależności do różnych grup społecznych lub zajmowania różnych pozycji społ. Jednak odmienność nie zawsze jest nierównością. Aby mówić o nierówności musi wystąpić coś więcej niż tylko różnica.

Cenione społeczne dobro- nie jest je łatwo zdobyć, nie starcza go dla wszystkich, zaspakaja potrzeby, daje satysfakcje. Dobra powszechnie upragnione, których zasób jest ograniczony. Są nimi takie dobra jak: bogactwo, władza i prestiż. Bogactwo upragnione jest ze względu na podłoże naturalne i kulturowe. Władza częściowo jest upragniona z przyczyn autotelicznych, dla samej władzy, rządzenia, potęgi ale co ważniejsze z przyczyn instrumentalnych, władza jest wymienialna na inne dobra głównie materialne. Np. prezydent Filipin Estrada okradł społeczeństwo dzięki władzy na 80 milionów dolarów.

Prestiż- także dobro rzadkie, ważne ze względu wyrobienia sobie u ludzi jaźni odzwierciedlonej czyli patrzenia na siebie przez pryzmat tego jak inni na nas patrzą- wartość autoteliczna( aplauz, poklask, aprobata ludzi) i wartość instrumentalna- wymienne dobro na lepsze zarobki, lepszą pracę, prestiż wymienialny jest też na władzę.

Prócz tych trzech głównych dóbr, które dzielą ludzi jest też wykształcenie- instrumentalnie ma ona takie znaczenie, że przekłada się lub może się przekładać na 3 wyżej wymienione dobra, a także zdrowie- sprawność fizyczna, w obu przypadkach ograniczone są tutaj instytucje, organizacje które te dobra wspomagają wykształcać lub rozwijać. Wg Bourdieu można mówić o kapitale kultury fizycznej w danej grupie.

-wszystkie te dobra mają charakter gradacyjny, można je posiadać w mniejszym lub większym stopniu

Stratyfikacja społeczna ( uwarstwienie społ.)- grupowe lub pozycyjne różnice dostępu do cenionych społecznie celów. Zdarzają się dysharmonie pomiędzy drabinami np. pielęgniarka nisko w drabinie prestiżowej może zajmować wysoką pozycję w drabinie bogactwo, bo ma bogatego męża, albo prof. w Polsce średnie zarobki, niski poziom władzy, wysoki prestiż- to nazywa się rozbieżność czynników albo aspektów stratyfikacji. Te rozbieżności mogą mieć różne skutki: mogą wywoływać poczucie dysonansu albo swoistej niesprawiedliwości.

Ruchliwość pionowa-przemieszczanie się pomiędzy pozycjami i grupami społecznymi umieszczonymi na różnych szczeblach hierarchi np.

- awans zawodowy

1. A.Z. obejmujący całe kategorie społeczne- np. po II wojnie światowej, migracja ze wsi do miast, rewolucje, zmiany technologiczne, zmiany po 89- w uproszczeniu jest to najczęściej relatywne

a. wewnątrzpokoleniowe- emigranci ojciec zajmuje wyższą pozycje za granica niż w państwie rodzimym, a jego dzieci idą już na uniwersytet

b. międzypokoleniowe- po II w. św. dziadek-podstawowe, rodzice-średnie, dzieci- wyższe

Państwa, w których występują najczęściej awanse społeczne USA-społeczeństwo otwarte, na drugim biegunie są Indie- jestem tym kim się urodziłeś- kasty- społeczeństwo- społecz.zamknięte

Awans skokowy-USA, polega na tym, ze nie trzeba przejść całej drabiny hierarchii w firmie, przeciwieństwem do tego jest Japonia, gdzie należy przejść całą drabinę od samego pomywacza do dyrektora, taka różnica w zdobywaniu awansu jest zależna nie tylko od państwa, ale też od dziedzin zawodowych, np. artystyczne, korporacyjne…

- kariera: sekwencja następujących po sobie awansów

- degradacja: przechodzenie do grup niżej ulokowanych zawodowo

Ruchliwość pozioma- migracja, emigracja, podróż turystyczna

Formy dyskryminacji przy ruchliwościach pionowych

  1. rasowe

  2. segregacja zawodowa np. dyskryminacja kobiet

  3. zamknięcie lub ograniczenie dla mniejszości etnicznych

  4. ograniczenie szans edukacyjnych- np. koszta związane z pokryciem edukacji na uczelniach wyższych

Kanały alternatywne do uzyskania awansu społ.-sport, muzyka

KARL MARKS- Niemiec, twórca ideologii komunistycznej. Działalność, która wyróżnia człowieka spośród przyrody jest PRACA, a zatem centralna dziedziną życia wg Marksa jest ekonomia- sposób produkowania i dystrybucja dóbr. Marks zauważa problem, ze ludzie przestają lubić prace, staje się ona koniecznością i udręką. Źródłem takiej sytuacji jest prywatna WŁASNOŚĆ środków produkcyjnych, która rozbija społ., na klasy posiadające i pracujące. Dlatego krytykuje kapitalizm, uważa, że należy znieść podziały klasowe i uspołecznić kapitał. Cel taki można osiągnąć tylko na drodze rewolucji, działalność musi być ideologiczna i organizacyjna.

Nierówności dychotomiczne- 3 odmiany. Przeciwstawienie:

  1. klasa posiadająca- klasa pracująca ( nie posiadająca)

  2. grupa większościowa- grupa mniejszościowa

  3. przeciwstawienie płci: mężczyzna- kobieta

Środki produkcji ( dobra kapitałowe) to takie które pomnażają swoją wartość, przynoszą zarobek, podwajają zysk np. maszyny, narzędzia, ziemia, zwierzęta…

Fakt posiadania dóbr kapitałowych dzieli społeczeństwo na dwie wielkie grupy:

Klasa właścicieli i klasa pracownicza, maja oni przeciwstawne cele- W. chce płacić mało pracownikowi i chce żeby dużo pracował, P chce mało pracować, dużo zarobić, mimo, ze obie grupy nie mogą bez siebie istnieć to i tak W, ma monopol na miejsca pracy i to on dyktuje tutaj warunki dlatego wytworzyła się reakcja eksploatatorska.

Taka sytuacja wpływa na tworzenie się grup- ma charakter grupo-twórczy. Pojawia się świadomość klasowa, wspólna ideologia i zarazem przeciwstawna do interesów klasy przeciwnej. Pojawia się:

endogamia klasowa- zrzeszanie się i integracja wew. Jednej grupy,

walka klasowa- obrona własnych interesów

klasa dla siebie poczucie odrębności klasowej

SŁOWNIK:

1. asymilacja- zatopienie się mniejszościowej grupy w większościowej tym samym uzyskanie pełnych i takich samych szans życiowych

2 . biegunowy model klas społecznych- uproszczony model klas społecznych, dychotomiczny, widzi tylko dwie klasy posiadających i pracujących, upraszcza struktury

3. dychotomiczna wizja nierównośći- przedstawia przeciwstawność dwóch klas spol. Posiadającej i pracującej

4. gradacyjna wizja nierówności- stopniowalne stopnie nierówności miedzy jednostkami i zbiorowością w ramach różnych hierarchii stratyfikacji społ.

5.kanały ruchliwości społecznej- typowe dla danego regionu scenariusze awansu społecznego

6.kapitał kulturowy- zdobyty na drodze socjalizacji przez egalitarne grupy społeczeństwa, ułatwiają utrzymanie takich grup, a także SA ich symbolem- wykształcenie, pozycja społeczna

7. kariera- sekwencja występujących po sobie zmian sytuacji zawodowej w szczególności awansów

8. klasa społeczna- wielki segment społeczeństwa obejmujący ludzi o podobnej sytuacji ekonomicznej

9. klasa w sobie- klasa na początkowym stadium krystalizacji, nie jest jeszcze świadoma swojej odrębności i możliwości podjęcia walki z klasa przeciwna

10. klasa dla siebie- klasa w końcowym etapie krystalizacji, jest świadoma swojej odrębności, swojej ideologii, dysponuje świadomością klasową i różnymi formami organizacji

11. warstwa społeczna- różnią się miedzy sobą więzią subiektywną i obiektywną, zbiorowymi szansami osiągnięcia takich dóbr jak: wykształcenie, władza, prestiż, bogactwo oraz wynikającym z tego stylem życia, ideologią i obyczajami.

12, wartość dodatkowa- wartość ekonomiczna, jaka zyskuje pracodawca, różnica miedzy wartością produktów wytworzonych a płacą roboczą

13, zbieżność hierarchi ( harmonii)stratyfikacyjnych- zajmowanie różnych drabin w hierarchii stratyfikacyjnej np. niskie wykształcenie- duże bogactwo, duży prestiż- małe bogactwo…



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Modul 3 Zroznicowanie i nierownosci spoleczne SOCJOLOGIA
Sztompka- Nierówności społeczne (fragm), SOCJOLOGIA
09 Nierownosci spoleczne. Stratyfikacja spoleczna, studia, wprowadzenie do socjologii
nierównośc społeczna- ekonomiczna, socjologia, prezentacje
plec jako kategoria nierownosci spolecznej, materiały na UKW, socjologia
socjologia - czas w społeczeństwie, Socjologia ogólna
PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY KOMUNIKACJI INTERPERSONALNEJ(2), Technik Administracji, SOCJOL I PSYCH SPOŁEC
63 CENTRALNA I PERYFERYJNA STRATEGIA ZMIANY POSTAW, Technik Administracji, SOCJOL I PSYCH SPOŁECZNA,
Społeczeństwo i socjologia ziem zachodnich w fazie przełomu i otwarcia przemysłowego, Prace z socjol
NIERÓWNOŚCI SPOŁECZNE WE WSPÓŁCZESNEJ POLSCE
Sztompka Socjologia - ROZDZIAŁ 7 Od działań masowych do ruchów społecznych, Socjologia, Socjologia.
Test z psychologii społecznej, Technik Administracji, SOCJOL I PSYCH SPOŁECZNA, Socjologia i Ps
Globalne procesy społeczne, Socjologia, Socjologia. Różne pliki
wts wymiana społeczna, socjologia
Rola społeczna, Socjologia
Metodologia nauk społecznych, Socjologia, Socjologia. Różne pliki
Struktury zawodowe współczesnych społeczeństw, Socjologia

więcej podobnych podstron