Mechanizm oczyszczania ścieków-oczyszcz.ścieków z wykorzystaniem procesów fizycznych(sedymentacji, flotacji, cedzenia, filtracji)w takich urządzeniach jak np.: osadniki, sita, filtry.

Biologiczne oczyszcz.ścieków- oczyszcz.ścieków wskutek procesów mikroorganicznych oraz roślin, wykorzystywanych w takich urządzeniach jak: zbiorniki osadu czynnego, złoża biologiczne, stawy biologiczne.

Cemiczne oczyszcz.ścieków -oczyszcz., w którym wykorzystuje się zw.chem. wchodzące w reakcje z rozpuszczonymi zanieczyszczeniami, w wyniku czego powstają kłaczki osadu, usuwane następnie z oczyszczanych ścieków.

Mechaniczno-biologiczne oczyszcz.ścieków -system oczyszcz.ścieków, w którym wykorzystuje się mechanizm i biologiczne procesy w oddzielnych urządzeniach oczyszczających.

Chemiczno-biologiczne oczyszcz.ścieków- polega na łączeniu przy usuwaniu zanieczyszczeń ze ścieków metod chemicznych i biologicznych. Stosowane jest przy oczyszczaniu silnie zanieczyszczonych ścieków przemysłowych.

III stopień oczyszcz.ściekó- polega na usunięciu z biologicznie oczyszczonych ścieków subst.biolog., gł. N i P, które stanowią wtórne źródło zanieczyszczenia wód powierzchniowych. W procesie tym do usunięcia biogenów z oczyszczonych innymi metodami ścieków wykorzystuje się różne gatunki roślin. Powyższe oczyszczania można prowadzić na polach irygacyjnych, a także na polach nawadnianych z pełnym rolniczym wykorzystaniem.

Biochemiczne zużycie (BZT5)-ilość tlenu zużyta w ciągu 5 dni w procesie biochemicznego utleniania substancji (gł. organicznych) zawartych w ściekach, mgO₂/l.

Chemiczne zużycie tlenu(ChZT)- ilość tlenu pobrana w procesie chemicznego utleniania ścieków za pomocą np. dwuchromianu potasu, mgO₂/l

Stężenie(koncentracja) zanieczyszczeń ścieków- masa zanieczyszczeń w jednostce objętości, mg/l, g/m³

Równoważny mieszkaniec(RM)- przelicznik z jednostkowego zużycia widy, jednostkowego ładunku zanieczyszczeń wyrażony BZT5

Osad czynny- jest zbiorowiskiem różnego rodzaju organizmów gł. bakterii, które w wyniku swojej działalnośćci życiowej powodują tlenowy rozkład substancji organicznej zawartej w ściekach.

Miejsce pobierania próbek- wyznacza się w zależności od celu badań. Jeżeli celem badań jest określenie stopnia zanieczyszczenia ścieków wpływających do oczyszczalni, to próbki pbrane z kanału doprowadzającego ścieki. Jeżeli chcemy określić stopień oczyszczenia ścieków, to próbki pobiera się z kanału odprowadzającego wody pościekowe z oczyszczalni. Badając właściwości fiz., chem.i sanitarno-higieniczne ścieków przemysłowych, należy zapoznać się z technologią produkcji danego zakładu produkcyjnego. Pozwoli to na określenie typu zanieczyszczeń oraz wybranie właściwych metod badawczych.

Punkt pobierania próbek- w wyznaczonych miejscach wyznacza się punkty pobierania próbek, w których pobierane są próbki pierwotne. W przypadku pobierania w tym samym punkcie wielu próbek pierwotnych na różnych głębokościach każdą z próbek traktuje się jako pobraną w odrębnym punkcie. Jeżeli pobieramy próbki z zaworów, z wylotów rur, hydrantów itp., to punkt pobrania próbek pokrywa się z miejscem jej pobrania.

Próbka pierwotna- jest to próbka o określonej objętości(1-5dm³), otrzymana ze zmieszania próbek pierwotnych, o jednakowej objętości(1-5dm³) pobranych w tym samym czasie, w różnych punktach, w tym samym miejscu lub w kilku miejscach. Jeżeli pobierane są próbki w tym samym miejscu, na różnej głębokości, to traktowane są one jako próbki pierwotne pobierane w różnych punktach.

Przyczyny zmian zachodzące w ściekach:

-pobieranie niektórych składników pokarmowych przez mikroorganizmy oraz wydzielanie ich w formie gazowej w trakcie procesu przemian metabolicznych

-utlenianie niektórych zw.tlenem zawartym w powietrzu, np. zw.organ. i żelaza(II), a także siarczków

-wytrącanie niektórych zw.(np. węglanu (II) wpnia, wodorotlenku metali, fosforanu(V)magnezu) lub utlenianie się(np. O₂, H₂S, oparów rtęci)

-oddziaływanie absorpcji tlenku węgla(IV) z powietrza na zmiany pH

Sposoby zapobiegania zmian zachodzących w ściekach i osadach:

-odpowiedni dobór i przygotowanie przyrządów, a także naczyń do pobierania i przygotowywania próbek

-sposób napełniania naczyń pobranymi próbkami. W przypadku próbek przeznaczonych do badań fiz.i chem., naczynia należy cłkowicie wypełnić pobranymi próbkami. Ogranicza to wstrząsanie w czasie transportu, a tym samym nie dopuszcza do zmian zawartości tlenku węgla(IV) i pH. Zmniejsza także tendencję do utleniania żelaza(II) i zapobiega przemianom wodorowęglanów.

-niezwłoczne przesączenie na odpowiednio dobranym sączku bibułowym próbki, jeżeli planuje się określenie w niej zawartości składników rozpuszczonych

-schłodzenie lub zamrożenie próbki. W czasie transportowania oraz krótkotrwałego przechowywania w wielu przypadkach wystarczającym sposobem zapobiegania zmianom właściwości ścieków i osadów ściekowych jest ich schłodzenie do temp. 2-5^oC. Zamrożenie próbek do -20^oC na ogół wydłuża czas od ich pobrania do rozpoczęcia analizy

-dodawanie ścieków chemicznych utrwalających próbki(stężonych kwasów, roztworów zasad). Dodanie ścieków utrwalających ma na celu zmniejszenie lub całkowite zahamowanie efektywności biologicznej organizmów występujących w ściekach i osadach, a także zahamowanie różnych przemian chemicznych.

Zakres analiz wód ściekowych kierowanych do rolniczego wykorzystania:

1.temp.

2.odczyn

3.zawiesiny łatwo opadające-zawiesiny o średnicy ziaren większej od 0,1 mikrona

4.zawiesiny ogólne Z-100cm³ próbki ścieków odsącza się na bibule filtracyjnej i suszy w temp. 105^oC do stałej masy

-zawiesiny mineralne Zm-spalanie zawiesin ogólnych w piecu elektrycznym w 600^oC

-zawiesiny lotne(organiczne)Zo-różnica między zawartością zawiesin ogólnych a mineralnych

5.suma pozostałości Sp(zw.organ. i nieorgan.)-odparowanie 100cm³ ścieków w parowniczkach na łaźni wodnej i wysuszenie do stałej masy w temp. 105^oC

-pozostałość po prażeniu Spm-ilość substancji otrzymanej po wyprażeniu otrzymanej poprzednio suchej pozostałości w temp. 600^oC

-straty po prażeniu Spo-stanowią różnicę pomiędzy suchą pozostałością a pozostałością po prażeniu

6.substancje rozpuszczalne Sr-oznacza się je przez odparowanie przesączonej próbki ścieków i wysuszenie jej do stałej masy w temp. 105^oC

-subst.rozpuszczalne mineralne Srm-oznacza się przez spalenie w temp. 600^oC otrzymanej ilości substancji rozpuszczonych

-subst.rozpuszczalne lotne Sro-oblicza się z różnicy ilości substancji rozpuszczalnych i substancji rozpuszczalnych mineralnych

7.BZT₅ i ChZT

8.zawartość K, Na, Ca, Mg, P, chlorków, siarczków,

9.zawartość N ogólnego oraz N-NH₄⁺, N-NO₃, N-NO₂

10.detergenty, produkty naftowe, fenole, metale ciężkie

11.badania mikrobiologiczne

Badania, którym poddaje się komunalne osady ściekowe, obejmują oznaczenie w reprezentowanej próbce tego osady:

-odczyn pH

-zawartość suchej masy

-zawartość N ogólnego, w tym N amonowego

-zawartość substancji organicznych

-zawartość P ogólnego

-zawartość Ca i Mg

-zawartość metali ciężkich: Pb, kadm, Hg, Ni, Zn, Cu, Cr

-obecność bakterii chorobotwórczych z rodzaju Salmonella w 100g osadu

-liczby żywych jaj pasożytów jelitowych

Oznaczenie ChZT- musi być wykonane w ściśle określonych warunkach, gdyż rodzaj utleniających związków i stopień utleniania mogą się zmienić w szerokim zakresie, zależnie od takich czynników jak np.: skład ścieków, struktura zw., rodzaj substancji utleniających, stężenie odczynników, temp., czas reakcji i inne. Do oznaczenia ChZT stosuje się następujące metody:

-dwuchromianową-standardową

-jodanową

-cerową

-podbrominową

-nadmanganianową

Oznaczenie ChZT ma duże znaczenie dla szybkiej kontroli pracy oczyszczalni oraz określenie ładunku zw.organ. odprowadzanych do odbiornika.

---