6 Metody badawcze
Analiza systemowa w politologii polega na konstruowaniu modelu pojęciowego zjawisk politycznych. Różnorodne dziedziny rzeczywistości politycznej interpretuje się nie jako luzne zbiory izolowanych elementów lecz jako wewnętrznie zintegrowane wyróżniające się z otoczenia i kierujące się swoistymi prawidłowościami całości.
Metoda porównawcza (analogii, komperatywna)
Polega na wykrywaniu podobieństw między procesami i zjawiskami, które prowadzą do ustalenia różnic między nimi.
Punktem wyjścia do jej stosowania w politologii jest określenie zakresu badań.
W wyborze przedmiotu porównań stosuje się podejście instytucjonalne - polegające na doborze instytucji politycznych podobnych jako tworzywa do porównań wyselekcjonowanych wg cech zewnętrznych (formalnych) - łatwo dostrzegalnych we wstępnej fazie badań.
Np. system partyjny Wielkiej Brytanii i USA, ustrój polityczny krajów Europy Środkowej i Wschodniej, rozwój demokracji i kultura polityczna w krajach zachodnioeuropejskich i w Polsce. Ma istotne znaczenie w rozpoznawaniu stosunków międzynarodowych - ładu globalnego. Znamienne jest w praktyce politycznej wykorzystywanie wiedzy komperastycznej w wymiarze wzorca lub luki
Wymiar wzorca- naśladuje model rozwoju cywilizacyjnego, zjawisk i procesów, w tym rozwiązań politycznych, społecznych, gospodarczych krajów o wysokim poziomie rozwoju kulturowego.
Wymiar luki - polega na odkrywaniu przez przedmioty polityki ( przez mocarstwa i ich instytucje) płaszczyzn i możliwości realizacji misji cywilizacyjnej, osiągania dla siebie różnych korzyści w przestrzeni globalnej i lokalnej. Np. w krajach o tzw. Niższym poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego i politycznego.
Metoda instytucjonalno prawna
Przez pojęcie instytucja prawna rozumie się zespół norm prawnych określających konkretne zjawisko lub wyodrębnioną strukturę organizacyjną.
O instytucji prawnoustrojowej mówi się jeżeli rozpoznawalne zjawisko lub struktura wiąże się z ustrojem politycznym państwa.
W poznaniu instytucjonalno-prawnym rzeczywistości politycznej czyli analizie norm prawnych, fundament stanowi rozpoznawanie tekstów aktów normatywnych,
Metoda polega na zakreślaniu pola badań do sfery określonych przepisów prawnych.
Przyjmuje się założenie charakteryzujące kulturę prawną, wyrażające się w przekonaniu, że ustawodawca dysponuje wiedzę zracjonalizowana, możliwie pełną w zakresie jezyka, znajomość stanu prawnego i aktualną wiedzą empiryczną.
Stosowanie analizy w politologii istotne jest w badaniu funkcjonowania instytucji politycznych, systemów politycznych, stosunków międzynarodowych, zarządzania i komunikacji, podejmowania decyzji politycznych.
Metoda symulacyjna
Polega na tworzeniu kompleksowych modeli rzeczywistości politycznej zwłaszcza: zachowań psychologicznych, socjologicznych, decyzyjnych, na poszukiwaniu danych, drogą gier i zabaw, dyskusji a następnie powtarzaniu ich przez urządzenia informatyczne.
Jej cechą jest jednoczesne posługiwanie się analizą i syntezą z uwzględnieniem podstawowych zasad logiki: porównywania, abstrahowania, uogólnienia, przy czym ujawnia się tzw. ,,myślowy eksperyment”
Mając dane wyjściowe i warunki ograniczające oraz znając cel badania, analizuje się zależności i związki zachodzące między danymi wyjściowymi. Celem stosowania metody jest dochodzenie do nowych rozwiązań przez wykrywanie nowych faktów i związków miedzy nimi zachodzących w realnie istniejącej rzeczywistości. W celu wyzwolenia aktywności ludzi w warunkach eksperymentalnych (np. szkolnych) tworzy się interdyscyplinarne zespoły, których zadaniem jest generowanie (wysuwanie) nowych pomysłów. W czasie dyskusji, gier i zabaw stosuje się inspiracje, prowokacje skłaniającą do wyzwolenia się twórczych idei wyrażających się w opiniach, ocenach, propozycjach. Prognozach rozwoju życia politycznego.
Metoda decyzyjna
Specyfika polega na rozpatrywaniu zjawisk i procesów społeczno-politycznych przez pryzmat:
Ośrodka decyzji - traktowanego jako przedmiot działania politycznego
Procesu decyzyjnego - zespołu powiązań przyczynowo-skutkowych dotyczących rozwiązywanego problemu, występujących wewnątrz ośrodka decyzyjnego oraz powiązaniach z jego otoczeniem.
Decyzji politycznej - poprzez wybór sposobu działania politycznego, ostatecznego jego efektu
Implementacji politycznej - proces urzeczywistnienia decyzji politycznych poprze uruchomienie odpowiednich środków działania, głównie drogą przekształcania decyzji politycznych w decyzje państwowe
Pozwala na całościowe ujmowanie rozpoznawalnych zjawisk, sprzyja dokonywaniu analizy dynamicznych przemian rzeczywistości politycznej, pozwala wyjaśnić dlaczego bieg wydarzeń jest taki a nie inny.
Stosowanie metody można odnieść do szeroko dostępnych materiałów i różnych decyzji politycznych.