06 grudnia 2009 ( niedziela )

Temat : Walory krajoznawcze dóbr kultury .

Podział dziedzictwa narodowego :

- nieruchome ( 64 459 ) :

1) założenia przestrzenne ;

2) architektura i budownictwo ;

3)parki i cmentarze ;

4) budownictwo przemysłowe ;

5) stanowiska archeologiczne ;

Najwięcej zabytków nieruchomych :

1) woj. Dolnośląskie - 8.203 obiekty :

- założenie przestrzenne - 117 ;

- budownictwo i architektura - 5 444 ;

- parki i cmentarze - 1 019 ;

- budownictwo przemysłowe - 214 ;

- stanowiska archeologiczne - 1 409 .

2) woj. Mazowieckie

3) woj. Wielkopolskie i Małopolskie ; …

…) Podlaskie - 2.325 obiektów

- założenia przestrzenne - 66 ;

- budownictwo i architektura - 1 549 ;

- budownictwo przemysłowe - 82 ;

- parki i cmentarze - 381 ;

- stanowiska archeologiczne - 247 .

16) Zachodniopomorskie .

- ruchome ( 131 764 ) :

1) wyposażenie świątyń ( obrazy , freski , krzyże ) ;

2) obiekty w kolekcjach ;

3) technika ;

4) pozostałe ( np. książki ) ;

Najwięcej zabytków ruchomych :

Dolnośląskie ( 16 363 );

Podlaskie ( 2 800 );

Wyposażenie świątyń :

Dolnośląskie ( 15 964 ) ;

Podlaskie ( 2 648 );

Obiekty w kolekcjach :

Dolnośląski ( 372 );

Podlaskie ( 65 );

Technika :

Dolnośląskie ( 219 )

Podlaskie ( 14 )

Pozostałe :

Dolnośląskie ( 2 788 ) ;

Podlaskie ( 77 ) ;

Największą wartość mają Obiekty UNESCO :

1) na świecie ( 754 Obiekty z czego 572 kulturowe , 149 przyrodnicze i 23 mieszane )

2) w Polsce ( 13 obiektów ) ;

• Kraków ( 1978 - zespół historyczny miasta Krakowa - Zamek Królewski na Wawelu , Średniowieczne miasto Kraków , średniowieczne miasto Kazimierza ) ;

• Kopalnia soli w Wieliczce ( 1978 )

• Obóz koncentracyjny Oświęcim - Brzezinka ( 1979 );

• Stare Miasto w Warszawie ( 1980 ) - za wierne odtworzenie ( Bazylika , Barbakan , Kamienice Starego Miasta , Zamek Królewski );

• Stare Miasto w Zamościu ( 1992 ) ;

• Puszcza Białowieska ( 1992 ) ;

• Malbork ( 1997 ) - Zamek Krzyżacki ;

• Zespół Starego Miasta w Toruniu ( 1997 ) - Stare i Nowe Miasto Torunia , Gotycki Zamek Krzyżacki , Krzywa Wieża ;

• Kalwaria Zebrzydowska ( 1999 ) - Kapliczki drogi krzyżowej ;

• Jawor i Świdnica ( 2001 ) ;

• Drewniane kościoły południowej Polski ( 2002 ) ; - Dębno Podhalańskie , Lipnica Murowana , Sękowa , Binarowa , Blizne , Haczów ;

• Park Mużakowski w Łęknicy ( woj. Lubuskie ) ( 2002 ) - park w stylu angielskim ;

• Hala Ludowa we Wrocławie ( 2008 ) ;

Podział dóbr kultury na grupy i ich wartość historyczną :

1) grupa 0 - 66 obiektów , skala światowa , pomniki historii ( kultury narodowej ) ;

2) grupa 1 - 1695 obiektów , zabytki architektury pochodzące z różnych epok ;

3) grupa 2 - 5495 obiektów , zabytki regionalne ;

4) grupa 3 - 14970 obiektów , przeciętna wartość ;

5) grupa 4 - w złym stanie technicznym ;

Wykaz najwybitniejszych zabytków architektonicznych Polski :
- Arkadia koło Łowicza ;

- Baranów Sandomierski ;

- Boguszyce koło Rady Mazowieckiej ;

- Brzeg - Zamek Książąt Piastowskich ;

- Częstochowa - Klasztor Ojców Paulinów ;

- Dębno Podhalańskie - kościół z XV wieku ;

- Frombork - wzgórza Mikołaja Kopernika ;

- Gdańsk - najwyższy kościół gotycki w Polsce , Najświętszej Marii Panny - XIV w. ,

- Twierdza Wisłoujście ;

- Gniezno - katedra ;

- Kazimierz Dolny ;

- Kraków - Wawel , Ołtarz Wita Stworza , Klasztor Kamedułów , Sukiennice

- Legnickie Pola - Klasztor Bernardynów - XIII wiek . ;

- Lidzbark Warmiński ;

- Lublin - Kaplica Zamkowa św. Trójcy ;

- Łańcut - Zamek , park ;

- Malbork ;

- Ostrów Lednicki - siedziba Mieszka I , gród ;

- Poznań - ratusz - XIII w. , Kościół pojezuicki ;

- Sandomierz ;

- Toruń - Stare i nowe miasto , ratusz staromiejski , Kamienica pod gwiazdą barokowa , kościół gotycki Jana Chrzciciela ;

- Trzebnica - grobowiec św. Jadwigi ;

- Warszawa - Wilanowo , Łazienki ;

- Wąchock - Opactwo Cysterskie;

- Wiśnicz Nowy kolo Bochni - Zamek gotycki ;

- Wrocław - Ostrów Tuński , Ratusz , Kościół Jana Chrzciciela ;

- Zamość - zespół miejski , Padwa północy ;

- Żagań - zespół pałacowy XVI - XVII wiek .

Zabytki archeologiczne :

1) obiekty zabytków :

- grodziska ;

- kurhany ( nasypy ziemne ) ;

- jaskinie ;

- miejsca kultu ( kopce ) ; - Łysa Góra ;

- ośrodki produkcyjne ;

- osady otwarte ;

- cmentarzyska ;

Np. Biskupin , Giecz , Cmentarzysko Częstochowa - Raków , Ośrodek Górniczy w Krzemionkach Opatowskich , Cmentarzysko i Kamienne kręgi w Odrach koło Chojnic , piece hutnicze w Słupinowej , ośrodek kultu na Łysej Górze , Sobótka , ośrodek kultu na górze Ślęża , stanowisko człowieka w jaskinie Ciemnej koło Ojcowa

Muzea :

Kategorie :

British Muzeum - XVIII wiek. Metropolitan w NY , Luwr .

Pierwsze muzeum powstało w Puławach i założyła ją Izabela Czartoryska .

W Polsce mamy 623 muzea . Dzielimy je na :

- muzea centralne : np. Muzeum Narodowe w Krakowie , Państwowe Muzeum na Majdanku .

- muzea okręgowe :

- muzea regionalne ;

- muzea prywatne , np. diecezjalne ;

- muzea specjalistyczne ;

1

---