PROGRAM URBACT

URBACT, Program Inicjatywy Wspólnotowej tworzy sieć miast URBAN wokół dwóch celów:

• rozwoju międzynarodowej wymiany doświadczeń między miastami uczestniczącymi w programach URBAN I, II oraz w Miejskich Projektach Pilotażowych, ich partnerami i począwszy od 1 maja 2004, wszystkimi miastami z nowych państw członków o liczbie mieszkańców powyżej 20 tysięcy;

• gromadzeniu informacji uzyskanych z analizy tych doświadczeń;

URBACT przyczynia się w ten sposób do opracowania i wdrożenia innowacyjnych rozwiązań odnowy miejskiej, z których będą mogli korzystać wszyscy mieszkańcy miast europejskich.

Zadanie URBACT: spójność społeczna obszarów przeżywających trudności

Miasta europejskie odgrywają podstawową rolę we wzroście gospodarczym, w zwiększaniu zatrudnienia i podnoszeniu konkurencyjności. Jednak napotykają one także poważne trudności: nierównomierny rozwój miast, powstawanie stref wykluczenia gospodarczego i społecznego, degradacji środowiska, utraty bezpieczeństwa, zaniku więzi społecznych.

Działania programu URBACT koncentrują się przede wszystkim na miastach i dzielnicach o wysokim bezrobociu, przestępczości i biedzie oraz niedostatecznym poziomie służb społecznych.

Miasta - motory URBACT-u

Miasta europejskie, ich partnerzy i mieszkańcy są jednocześnie podmiotami i aktorami biorącym udział w programie URBACT. Powodzenie programu zależy od ich chęci do wymiany doświadczeń, wiedzy i utworzenia sieci tematycznych, platform dialogu i refleksji. Wkład przedstawicieli miast jest podwójny: dostarczanie dokładnych informacji o miejscowych doświadczeniach w zakresie zarządzania miastem i innowacyjnych praktykach oraz umożliwianie wykorzystywania tych doświadczeń w terenie.

URBACT, laboratorium

URBACT bierze udział w tworzeniu spójnej polityki miejskiej w Europie poprzez zbieranie i rozpowszechnianie informacji. Aktorzy URBACT opracowują wspólny język i narzędzia, które pozwalają je porównywać i przekazywać. Ambicja URBACT-u nie ogranicza się do przedstawiania pozytywnych doświadczeń. Chodzi też o stworzenie wspólnej refleksji i dynamiki we wzajemnym oddziaływaniu, dzięki której miasta sieci URBACT będą mogły się uczyć i wpływać na siebie wzajemnie. URBACT jest więc swoistym laboratorium, w którym miasta współpracują z ekspertami europejskimi.

Ramy Instytucjonalne: Państwa członkowskie wyznaczyły Francję (Ministra odpowiedzialnego za miasta i renowację miejską) do kierowania programem oraz Kasę Depozytową jako jednostkę finansującą. Zarządzanie programem odbywa się poprzez Komitet Monitorujący, w skład którego wchodzą po dwóch reprezentantów kraju członkowskiego (najczęściej przedstawiciel państwa i miasta), przedstawiciele Komisji Europejskiej (DG Regio) i szefowie filii sieci tematycznych. Najbliższy Komitet Monitorujący, na który będą zaproszeni przedstawiciele nowych państw członkowskich odbędzie się w Paryżu 22 czerwca 2004 r.

Działania URBACT

Działania URBACT są organizowane wokół następujących tematów:

Wykluczenie społeczne Zarządzanie projektami

Integracja mniejszości narodowościowych Odnowa miast

Młodzież: od wykluczenia do włączenia Partycypacja społeczna

Działalność gospodarcza i zatrudnienie Transport i środowisko

Szkolenie Społeczeństwo informacyjne

Zintegrowane podejście Prewencja i bezpieczeństwo w mieście

Partnerstwo publiczno prywatne

Już 100 miast i 14 państw członków UE!

Sieci tematyczne, podstawowy instrument programu Podstawowym instrumentem URBACT-u jest tworzenie i monitorowanie sieci miast i zbiorowości o charakterze miejskim. Sieci te są przeznaczone do sprawdzania i analizowania pozytywnych działań odnowy gospodarczej i społecznej. Całość programu bazuje na gromadzeniu tych doświadczeń, które następnie będą analizowane i rozpowszechniane.

Tworzenie sieci posiada logikę tematyczną, a nie geograficzną. Każda sieć obejmuje co najmniej 5 zbiorowości o charakterze miejskim, należących do 3 różnych krajów. Połączone są one wspólnym zainteresowaniem określonym tematem, niezależnie od różnych kontekstów instytucjonalnych, kulturowych, społecznych czy gospodarczych. Utworzono trzynaście sieci tematycznych grupujących ponad 120 miast i regionów, w tym 12 z nowych państw członkowskich.

Grupy robocze

Grupy robocze maja budowę mniej sztywną niż sieci i zajmują się ściśle określoną tematyką przez określony czas. Mogą one zgromadzić wokół tematu działaczy lokalnych, ekspertów, pracowników naukowych i radnych.

Grupy te pozwalają wzbogacać gromadzoną wiedzę, doświadczenia i innowacje realizowane w miastach.

Powinny one również wzbogacać refleksje prowadzone na poziomie europejskim na temat wyzwań jakie powstają w miastach i roli jaką mogą odgrywać fundusze strukturalne w przyszłości w odniesieniu do tych wyzwań.

Kwalifikacje

Ponieważ pilotaż, zarządzanie i wdrażanie programów i złożonych projektów wymagają rzeczywistej wiedzy, priorytetem staje się poszerzanie możliwości grupy zajmującej się ich wdrażaniem.

To właśnie dlatego URBACT tworzy narzędzia dydaktyczne w celu szkolenia uczestników w terenie, w środowisku miejskim, organizuje seminaria i warsztaty na tematy wspólnego obszaru zainteresowań, może też organizować wizyty studyjne dotyczące realizowanych projektów.

Przeprowadzono wstępną ocenę rzeczywistych potrzeb w dziedzinie szkoleń.

Studia i inne inicjatywy

URBACT może również prowadzić studia nad tematami poruszanymi przez program..

Uczestnicy URBACT-u

URBACT: wielość uczestników

Program URBACT opiera się na wielości uczestników - przede wszystkim miasta, radni i służby miejskie, mieszkańcy, partnerzy z sektora prywatnego i służb użyteczności publicznej - połączeni w łonie międzynarodowych sieci tematycznych.

URBACT nadaje wartość podejściu integrującemu problemy miejskie, które łączą różnych partnerów władz lokalnych. W każdym mieście program dotyczy organizacji reprezentujących mieszkańców i uczestników życia społecznego i gospodarczego w sektorach prywatnym i publicznym.

Szczególne miejsce zajmują obywatele: sieci powinny organizować konsultacje obywateli i pozwalać organizacjom mieszkańców wyrażać ich własny punkt widzenia na prowadzone prace.

Miasta nowych państw członkowskich

Celem URBACT-u jest zdynamizowanie wymiany informacji mobilizując możliwie jak najszerzej wszystkie zainteresowane miasta. To otwarcie jest istotną cechą programu.

Miasta nowych państw członkowskich UE oraz państw sąsiadujących mogły dotychczas, na własną prośbę, uczestniczyć w pracach sieci tematycznych w charakterze ekspertów. W ten sposób całość sieci zatwierdzonych lub w trakcie zatwierdzania pokrywa już w znacznym stopniu mapę Europy 25 państw.

Włącznie się do sieci już istniejących będzie możliwe dla nowych członków między 1 maja a 31 lipca. Oprócz otwarcia istniejących sieci ogłoszone zostało także zaproszenie do składania projektów dotyczących budowy nowych sieci. Jest ono aktualne od 1 maja do 31 lipca 2004 roku.

Począwszy od 1 maja miasta liczące ponad 20 000 mieszkańców będą mogły wybierać między dwiema propozycjami:

• Stać się pełnoprawnym partnerem sieci. Udział miast będzie mógł być wtedy współfinansowany max w 50% przez EFRR

• Brać udział i być zapraszanym do prac sieci jako ekspert. Sieć otrzymuje wtedy 10 000 euro subwencji na miasto eksperta, aby opłacić przejazdy i noclegi reprezentantów miasta eksperta.

Miasta nowych państw członkowskich, które biorą już udział w sieciach tematycznych jako eksperci mogą stać się pełnoprawnymi członkami sieci.

URBACT: tworzenie i gromadzenie informacji

Proponowanie innowacyjnych rozwiązań i inspirowanie polityki miejskiej na przyszłość wymaga tworzenia dobrych jakościowo informacji i ich szerokiego rozpowszechniania.

Celem URBACT-u jest wzbogacenie wiedzy na temat problemów miast z korzyścią dla całości populacji miast europejskich. Z wymiany doświadczeń, na temat osiągnięć jak i trudności powinny móc skorzystać wszystkie obszary miejskie, które napotykają podobne problemy.

Tworzenie informacji tematycznych do przekazania

Każda sieć powinna poruszać w ramach URBACT-u wybrany temat pod szczególnym kątem, sprecyzowany w swoim programie pracy. Analiza punktów widzenia poszczególnych tematów wybranych przez miasta pokazuje zainteresowanie jakim obdarzają one problemy włączenia młodzieży i udziału obywatelskiego w życiu społeczno -ekonomicznym miast.

Sieci URBACT powinna wytwarzać zasób wiedzy użyteczny w działaniach miast i określaniu przyszłych polityk europejskich. Zakłada to z jednej strony, że uczestnicy URBACT-u posiadają język i kadry myślące podobnie i że doświadczenia sieci są dostępne dla jak największej ich liczby.

Sekretariat przygotował narzędzia, takie jak przewodnik po zgromadzonych informacjach, opublikowany w lutym 2004 roku i model karty doświadczenia - które ułatwią wymianę doświadczeń równie dobrze jak ich dystrybucję.

Rozpowszechnianie informacji

Informacje gromadzone przez sieci URBACT powinny dotyczyć zarówno decydentów publicznych, pracowników zajmujących się rozwojem urbanistycznym i społecznym oraz szerokiej rzeszy obywateli. Miasta i ich partnerzy dysponują w tym celu szeroką paletą środków dystrybucji dostosowanych do różnych grup społecznych.

Sieci umożliwiają wymianę bezpośrednią, w ramach seminariów i wizyt w trenie. Dostarczają tekstów pisanych w formie publikacji i raportów półrocznych. Wreszcie przygotowują narzędzia informacji interaktywnej takie jak dokumenty przesyłane pocztą elektroniczną oraz forum dyskusji w witrynie www.urbact.org.

Eksperci tematyczni: pomoc w pracach miast URBACT dał do dyspozycji sieci listę ekspertów i specjalistów, których zadaniem jest wspomaganie szefów filii jeśli o taką pomoc poproszą. Pomoc ta może dotyczyć równie dobrze uaktywnienia sieci, koordynacji prac jak i sformułowania jasnych i spójnych wniosków. Ponadto wnoszą oni spojrzenie horyzontalne do różnych sieci, z którymi pracują wzbogacając ich dorobek na poziomie programu. Eksperci ci są wybierani przez Sekretariat URBACT i szefów odpowiednich filii sieci oddzielnie do każdego tematu.

Zatwierdzone sieci tematyczne URBACT-u

Sieć	Miasto szef filii	Temat	Krótki opis
CHORUS	Bastia	Odnowa miasta	Traktowanie problemu głównie pod kątem narodowego dorobku kulturowego
ECO-FIN-NET	Lipsk	Działalność gospodarcza i zatrudnienie	Zainteresowanie nowymi sposobami lokalnego rozwoju gospodarczego, głównie sposoby finansowania innowacyjnych projektów urbanistycznych
Culture et regeneration urbaine	Lille	Działalność kulturalna i odnowa miasta	Działalność kulturalna jako narzędzie odnowy miasta
Partners4Action	Liverpool	Partnerstwo publiczno-prywatne	Sposoby znalezienia prywatnych partnerów do lokalnych programów odnowy miasta
REGENERA	Lyon	Działalność gospodarcza i zatrudnienie	Promocja zintegrowanego rozwoju dzielnic przeżywających trudności i integracja mniejszości narodowych
Young People	Malmö	Młodzież	Tworzenie związków pomiędzy szkołą i gminą
Information Society	Manchester	Społeczeństwo informacyjne	Wymiana informacji na temat walki przeciwko wykluczeniu społecznemu poprzez użycie technik informacyjnych jak lokalne centra szkolenia zawodowego, przedsiębiorstwa komunalne oraz programy patronackie
REGENERANDO	Reggio Calabria	Działalność gospodarcza i zatrudnienie	Nowe strategie rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw. Udział obywatelski i promowanie działań nakierowanych na kobiety i młodzież
PARTECIPANDO	Rzym		Określenie metodologii i ram działań nakierowanych na wspieranie udziału mieszkańców w programach odnowy miast
SECURITY	Rotterdam	Bezpieczeństwo miejskie	Ulepszenie polityki przeciwko brakowi bezpieczeństwa w miastach. Rozwijanie polityki zapewniania bezpieczeństwa.
MED.-INT	Syrakuzy	Podejście zintegrowane	W ramach tego programu miasta porównują różne strategie zrównoważonego rozwoju miast i środki mające na celu osiągnięcie podejścia zintegrowanego
CITIZ@MOVE	Sevilla	Udział obywatelski	Studiowanie środków wspomagających udział obywatelski poprzez wykorzystywanie nowych technologii.
UDIEX	Wenecja	Wykluczenie społeczne	Walka z wykluczeniem społecznym na przykładzie studium na próbce 300 osób.

1

Już 12 miast z 9 państw przystępujących

oraz 3 miasta państw sąsiednich

---