praca, 1. ROLNICTWO, produkcja roślinna


Praca kontrolna z produkcji roślinnej

dr Magdalena Trojanowska

Katarzyna Tarkowska

Semestr 1

Rolnictwo 1

Omów procesy powstawania gleby

Zacznę od wyjaśnienia terminu gleba. Gleba to wierzchnia warstwa skorupy ziemskiej, zapewniająca wzrost i rozwój roślin, a także bytowania wielu gatunków mikroorganizmów oraz mikro-, mezo- i makrofauny. Właściwość ta odróżnia ją od martwej skały. Gleba jest źródłem pokarmów, powietrza, wody dla roślin. Jej budowa ,skład i właściwości mają decydujący wpływ na rozwój i plony roślin.

Powstawanie gleby odbywa się pod wpływem działania czynników glebotwórczych na wietrzejący materiał skalny. W procesach glebotwórczych w glebie gromadzi się materia organiczna, która jest materią saprofagów glebowych, a zamiana w próchnice nie jest źródłem wielu składników mineralnych, lecz również głównym źródłem podstawowego pierwiastka biogennego jakim jest azot. Do czynników glebotwórczych zaliczamy:

Omówię teraz poszczególni czynniki glebotwórcze i ich znaczenie.

a) Skały macierzyste.

Zwietrzeliny skalne stanowią główną masę fazy stałej gleby od ich składu i mineralnego zależą jej właściwości chemiczne, takie jak: zawartość poszczególnych form składników mineralnych, ich dostępność dla roślin, oraz zjawisko sorpcji kationów i anionów. Skład mineralogiczny zwietrzeliny również wpływa również na stosunki wodna-powietrzne, zwięzłość, infiltrację i zatrzymywanie wody.

b) Biocenoza to żyzność siedliska i stosunki wilgotnościowe. Ma to wpływ na zbiorowiska roślinne i towarzysząca im zoocenozę.

c) Warunki klimatyczne odgrywają znacząca rolę w procesach glebotwórczych, a szczególnie ilość i rozkład opadów atmosferycznych oraz stosunki cieplne, których wykładnikami są średnie temperatury roczne i miesięczne. Im temperatury są wyższe i większa ilość opadów atmosferycznych, tym procesy wietrzenia skał są intensywniejsze, a tworzenie się gleby szybsze. W sferach o większej ilości opadów niż ilość wody wyparowanej do atmosfery, powstają gleby kwaśne. Z kolei, gdzie parowanie jest większe niż ilość opadów, tworzą się się silnie zasolone gleby często o odczynie alkalicznym.

d) Kolejnym czynnikiem glebotwórczym jest rzeźba terenu, zależą od niej przede wszystkim stosunki wilgotnościowe i cieplne. Na glebach piaszczystych woda opadowa całkowicie wsiąkają w nią i szybko przez nią przesiąkają. Woda utrzymująca się na powierzchni gleb zwięzłych wywołuje w nich warunki beztlenowe i redukcje żelaza z trój- do dwuwartościowego. Jest to proces glejowy. Jest to reakcja redox, która powoduje zmianę barwy gleby na zielonkawy. W takich glebach może wystąpić brak tlenu, co wpływa negatywnie na rozwój roślin.

e) Niezależnie od omówionych składników glebotwórczych rodzaj gleby jest związana z jej wiekiem. Czas to kolejny czynnik glebotwórczy. W miarę jego upływu skały ulegają stopniowemu wietrzeniu, a zwietrzelina przekształca się charakterystyczne dla procesu glebotwórczego poziomy glebowe. Czas przekształcania się skały w glebę, zależy od podatności skał na wietrzenie od warunków klimatycznych, trwa os kilkuset do kilku tysięcy lat.

f) Działalność człowieka też jej związana z powstawaniem gleby. Człowiek użytkując powierzchnię ziemi, może pozytywnie bądź negatywnie wpływać na jej właściwości.

Etapy powstawania gleby:

Pierwszym etapem powstawania gleby wietrzenie skał. Jest to proces przede wszystkim fizyczny, polegający na rozkruszaniu i rozdrabnianiu skał pod wpływem wody, gwałtownych zmianach temperatury, wiatrów itp..

Wietrzenie fizyczne wpływa na głębokość wpływu atmosfery, a więc wpływu powietrza, promienia słonecznego i wody. Zasięg wietrzenia pokrywa się na ogół z zasięgiem opadów atmosferycznych i kończy się na zwierciadle wód gruntowych. Woda, która zwykle wypełnia szczeliny i wgłębia skały, zamarzając zwiększa swoją objętość w przybliżeniu o 9%, co powoduje rozsadzenie i kruszenie skały. Jest to proces o dużym znaczeniu w strefie klimatu umiarkowanego, zimnego i górskiego. W Polsce działanie mrozu kruszące skały sięga na głębokość około 0.8m. Proces ten nie powoduje zmian chemicznych warstwy skalnej. Wahania temperatur są jednym z najważniejszych czynników wietrzenia. Rożnicę pomiędzy temperaturami dnia i nocy, a zwłaszcza pomiędzy temperaturami latem i powoduje nierównomierne nagrzewanie się skał. W wyniku tego występują różnice w rozszerzaniu się i kurczeni poszczególnych warstw. Skały zaczynają się rysować, a następnie pękać i kruszyć. Skały i minerały są złymi przewodnikami ciepła, dlatego też warstwy powierzchniowe nagrzewają się szybciej niż warstwy głębsze. W składzie o różnym składzie minerałów, mają różne przewodnictwo cieplne i barwę pod wpływem różnic temperatury powstają naprężenia powodujące ich rozpadanie się. Wiatr porywając cząsteczki pyłu, a nawet piasku uderza nimi o powierzchnię skał i stopniowo je rozkrusza. Zwłaszcza silne może być działanie wiatru na skały miękkie, np. skały wapienne.0x08 graphic

Kolejnym etapem jest wietrzenie chemiczne skał. Powodowane jest ono działaniem wody z rozpuszczonym w niej dwutlenkiem węgla oraz rożnymi związkami mineralnymi. Ponadto w wodzie rozpuszczając się związki organiczne, zwłaszcza kwasy, które towarzyszą rozwijającym się na powierzchni skał roślin niższych, bakteriom, grzybom. Wietrzenie chemiczne łączy się tu z elementami wietrzenia biologicznego. Szybkość wietrzenia chemicznego zwiększa się wraz we wzrostem wilgotności i temperatury,wietrzenie biologiczne polega na bezpośrednim działaniu organizmów żywych, w którego wyniku ostatecznie tworzy się gleba.

Działanie organizmów żywych polega na mechanicznym rozluźnianiu i kruszeniu skał przez korzenie roślin. Wydzieliny mikroorganizmów i korzeni roślin powodują ponadto chemiczny rozpad skał pod wpływem wydzielających się kwasów takich jak azotowy czy węglowy. Rola organizmów żywych polega więc na dodatkowym, bardzo intensywnym nasileniu procesów fizycznych i chemicznych wietrzenia skał.

Mechaniczne rozdrabnianie skał odbywa się a z do momentu, w którym cząsteczki osiągną średnice 0,25-0,05 mm, później rozdrobnienie następuje tylko w procesach biologicznych i chemicznych. W skałach macierzystych gleb powstają jeszcze zwykle widoczne większe okruchy skalne, które powstały w wyniku niecałkowitego rozdrobienia skał. Produkty wietrzenia są często przenoszone za pomocą wody, wiatrów oraz lodowców itp. przy czym odbywa się sortowanie ich pod względem wielkości. W wyniku tych procesów powstają pokłady żwirów, pasków, glin itp. W naszej strefie klimatycznej przeważają procesy wietrzenia chemicznego. W wyniku ich powstają ze skał macierzystych gliniane produkty wietrzenia, o dużej zawartości minerałów ilastych.

W naszych warunkach klimatycznych mają miejsce następujące procesy glebotwórcze:

I. Proces bielicoziemny zachodzi pod roślinnością borów iglastych. Polega on na silnym zakwaszeniu mineralnego podłoża, przyśpieszającym wietrzenie minerałów glinokrzemianowych. Przesiąkające wody opadowe usuwają z górnych warstw zwietrzeliny związki żelaza, glinu, wapnia, magnezu i inne, a w zwietrzelinie pozostają odbarwione, białawe ziarn kwarcu i krzemionki. Przekształcanie w gleby bielicowe ulegają głownie luźne piaski kwarcowe, piaskowce, granity i inne skały zasobne w SiO2.

II. Tworzenie się gleb brunatnych zachodzi w procesie brunatnienia głównie po lasami liściastymi, na skałach zawierających kalcyt lub minerały zawierające wapń i magnez. Związki wapnia neutralizują kwasy mineralne i organiczne pojawiające się w glebie. Wówczas w warunkach obojętnego lub słabo kwaśnego odczynu, krzemiany wietrzeją i przekształcają się w e wtórne minerały ilaste, stanowiąc frakcje ilastą fazy stałej. Uwalniane związki żelaza zabarwiają zwietrzelinę na kolor brązowy. Zmienione w ten sposób zwietrzeliny nazywamy poziomami brunatnienia.

III. Proces płowienia polega na tym, że część wód opadowych infiltrując przez profil glebowy, przemieszcza frakcje koloidalną z warstwy powierzchniowej i podpowierzchniowej do warstw głębszych. W glebach takich tworzą się zubożałe w substancje koloidalne poziomy wyługowania barwy jasnobeżowej (płowej) i poziomy wzbogacania w te substancję barwy brunatnej. Gleby takie nazywamy płowymi.

IV. Proces czarnoziemny polega na przekształceniu pewnej warstwy martwej materii organicznej w specyficzną glebową substancję organiczną, która nazywamy próchnicą. Próchnica tworzy się w każdej glebie, lecz jest jej szczególnie dużo, gdy zamierających corocznie części roślin jest znaczna ilość. Ma to miejsce pod trwał roślinnością łąkową i stepową. W warunkach dużej ilości biomasy jej część jest mineralizowana a część zmienia się na względnie trwałe związki próchnicze. Powstają w ten sposób silne próchniczne poziomy powierzchniowe, barwy czarnej. Takie gleby określane są jako czarnoziemy (stepy) i i czarne ziemie (łąki).

V. Proces glejowy przebiega w warunkach beztlenowych, kiedy w glebie między przestrzeniami między ziarnami glebowymi są stałe lub stałe przez pewien okres w ciągu roku wypełnione wodą. Rozwijające się wówczas drobnoustrojowe beztlenowe wykorzystują do utlenienia materii organicznej utleniacze mineralne, którymi są związki żelaza i magnezu. Utleniana jest materia organiczna, a wymienione związki są redukowane. Zredukowane związki żelaza są zielonkawe i na taki kolor zabarwiają się bezpróchniczne poziomy podpowierzchniowe. Poziomy glejowe następują w przypadkach wysokiego poziomu wód. gruntowych lub zalegania wód opadowych w glebach ciężkich, zawierających większą ilość frakcji ilastej.

VI. Procesy bagienne mają miejsce na terenach podtopionych, gdzie z pokładów obumarłych roślin tworzą się torfy lub gleby murszowe, w których powierzchniowe poziomy zawierają bardzo duże ilości niecałkowicie rozdrobnionej substancji organicznej.

Myślę,że dobrym podsumowaniem mojej pracy będzie schemat graficzno-słowny opisujący proces glebotwórczy:

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

Bibliografia

  1. Nowoczesna uprawa roślin, (red.) I. Tomicka, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1976,

  2. Ogólna uprawa roślin ogrodniczych, H. Skąpski, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1970,

  3. Produkcja roślinna, (red.) M. Janus, Wydawnictwo REA, Warszawa 2008,

ISBN 978-83-7141-983-6.

rzeźba terenu

biosfera

człowiek

klimat

hydrosfera

zwietrzałe skały

Skała macierzysta

Gleba o wykształtowanym profilu

PROCES GLEBOTWÓRCZY

CZAS

C Z Y N N I K I G L E B O T W Ó R C Z E



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
PRACA KONTROLNA BHP, Technikum rolnicze, produkcja roślinna(1)
rzepak, Technikum rolnicze, Produkcja roślinna
Rolnicza produkcja roślinna-wykład, Technikum rolnicze, Produkcja roślinna
Uprawa zbóż, 1. ROLNICTWO, Produkcja Roślinna4
Nawoży organiczne, Technikum rolnicze, Produkcja roślinna
czynniki, Technikum rolnicze, Produkcja roślinna
Technologia produkcji, Technikum rolnicze, Produkcja roślinna
rzepak, Technikum rolnicze, Produkcja roślinna
Rolnictwo, rolnik2015, produkcja roslinna
PODSTAWY PRODUKCJI ROŚLIN ROLNICZYCH, medycyna roślin sem.4, podstawy produkcji roślin rolniczych
EKOLOGIA I BIOLOGIA CHWASTÓW, 1. ROLNICTWO, Podstawy Produkcji Roślinnej i Leśnej
Podstawy produkcji roślinnej egzamin, studia rolnictwo, semestr 6 ( w budowie)
podstawy produkcji rolniczej(1), rolnik2015, produkcja roslinna
Podstawy produkcji roślin rolniczych egzamin
Omówienie wartości i przydatności rolniczej gleb, rolnik2015, produkcja roslinna
Produkcja roślinna, Rolnictwo i ogrodnictwo
Główne elementy technologii produkcji roślin motylkowatych, zagadnienia z rolnictwa
Czynniki kształtujące produktywność roślin, niezbędnik rolnika 2 lepszy, ogólna uprawa

więcej podobnych podstron