KAZIRODZTWO

1. Co to jest?

- utrzymywanie stosunków seksualnych między członkami rodziny, najczęściej w diadach:

Ojciec - Córka (75%)

Brat - Siostra (11%)

Matka - Syn (10%)

Dziadek - Wnuczka (4%)

- może być dobrowolne lub np. wykorzystywanie seksualne dzieci (w celu zaspokojenia potrzeb sprawcy)

2. Uwarunkowania (Pospiszyl):

1) Model podmiotowy - źródeł upatruje się w zaburzeniach rozwoju sprawcy, w sprawcy

szuka się odpowiedzialności. Wyróżniamy 2 rodzaje:

1. Koncepcja biologiczna - koncentruje się na zaburzeniach w układzie chromosomalnym, zaburzeniach centralnego układu nerwowego, nadmiarze testosteronu

2. Koncepcja psychologiczna - można wyróżnić w niej 2 rodzaje:

- Teoria relacji z obiektem: zwraca uwagę na różnicę w relacjach matka - chłopiec (zaburzenia powstają w okresie dzieciństwa gdy matka z dzieckiem ma ścisły, cielesny kontakt) i matka - dziewczynka (następuje odtrącenie, agresywny wzorzec ze strony matki)

- Teoria uczenia się, składają się na nie 3 rodzaje:

• uczenie się uczestniczące - jestem w dzieciństwie ofiarą przemocy, w życiu dorosłym mogę stać się sprawcą;

• uczenie się przez obserwację - nie jestem ofiarą przemocy, ale jestem świadkiem wykorzystywania seksualnego mojej siostry przez ojca (mogę w przyszłości mieć skłonności do takich zachowań);

• symboliczne modelowanie - fantazjowanie (jako skutek wcześniejszych doświadczeń) z czasem nie wystarcza i następuje rozładowanie napięcia;

2) Model społeczny - odpowiedzialne jest społeczeństwo. Występują 3 orientacje w badaniach:

1. Modele funkcjonalne - koncentrują się na wskazywaniu jako przyczyn ważnych społecznie celów, np. przetrwania grupy, określonej misji religijnej, utrzymania statusu materialnego.

2. Teorie chaosu - załamanie się wielu systemów normatywnych, przestają się liczyć wszelkie normy.

3. Wyjaśnienia feministyczne - kazirodcze wykorzystywanie dzieci dotyczy głównie dziewcząt i jest to brak efektów równości płci.

3) Model zintegrowany - łączą elementy modeli podmiotowych i modeli społecznych.

Odpowiedzialność tu jest rozproszona (i po stronie sprawcy i po stronie społeczeństwa).

3. Uwarunkowania / przyczyny z notatek (wg p. Laskowskiej)

- niedowartościowanie seksualne

- utrata, wyjazd małżonka

- patologie (alkohol)

- niejasność pełnionych ról (ktoś przejmuje czyjeś obowiązki)

- pedofilia

- brak potencjalnych kontaktów seksualnych

- pociąg fizyczny (obustronny, jednostronny)

- zaburzony proces wychowania (w przypadku wykorzystywania dziecka - nie wie że to złe)

- w przypadku rodzeństwa: strach przed pierwszym kontaktem seksualnym z dziewczyną /

chłopakiem (stosunek ma być formą pomocy dla brata / siostry)

- w przypadku relacji dziadek - wnuczka: chęć przejęcia spadku

- lokalizacja - tj. gdy mieszka się na wiosce, gdzie nie ma możliwości poznania kogoś (często

w relacji ojciec - córka)

- niesatysfakcjonujące relacje seksualne małżonków (ojciec - córka, matka - syn)

4. Typologia zjawiska (najczęściej występujące w różnych opracowaniach):

1. Z punktu widzenia więzi kazirodczych:

- kazirodztwo endogamiczne (prawdziwe) - czyli współżycie seksualne z krewnymi w linii prostej (krewni wstępni - rodzice dziadkowie, krewni zstępni - dzieci, wnuki)

- kazirodztwo egzogamiczne - współżycie seksualne z krewnymi linii bocznej (np. rodzeństwo, kuzynowie), członkami tego samego klanu itp.

2. Ze względu na formę kontaktu seksualnego:

- kazirodztwo proste - np. ojciec - córka, brat - siostra, dziadek - wnuczka

- kazirodztwo wielopostaciowe (jeśli w akcie seksualnym bierze udział wielu członków rodziny), np. ojciec - córka - syn - matka

3. Z punktu mechanizmów sprawczych:

- sytuacyjne - np. pod wpływem silnego stresu, odurzenia alkoholowego, długiej nieobecności matki;

- psychopatologiczne - dokonane przez osobę osobowościowo zaburzoną czy upośledzoną umysłowo;

- wiążące się z pedofilią - kiedy dziecko jest atrakcyjne seksualnie

- homoseksualne - związane z orientacją na własną płeć

- wiążące się z patologią życia rodzinnego

Notka od p. Laskowskiej:

Kazirodztwo z krewnym przysposobionym - z osobą włączoną do rodziny (np. szwagierka, dzieci z drugiego małżeństwa itp.)

5. Kazirodztwo a polskie prawo:

- art. 201 kodeksu karnego zabrania podejmowania kontaktów kazirodczych z krewnymi w linii prostej, bocznej i przysposobionymi;

- kara pozbawienia wolności: od 3 miesięcy do 5 lat

- wszyscy uczestnicy związku kazirodczego podlegają karze jeśli byli pełnoletni, a ich udział w związku kazirodczym był dobrowolny.

6. Skala zjawiska:

a) Według zarejestrowanych danych:

ojciec- córka (75%)

brat - siostra (11%)

matka - syn (10%)

dziadek - wnuczka (4%)

Badacze podkreślają, że w rzeczywistości najczęściej stosunki seksualne występują między rodzeństwem (brat - siostra), tylko że rzadziej wychodzą na jaw.

b) Na wykorzystanie kazirodcze najbardziej narażone są dziewczynki w wieku 10 - 15 lat

c) W kontaktach między rodzeństwem wiek największego ryzyka to 15 - 20 lat.

7. Typy sprawców nadużyć seksualnych wobec dzieci (wg Weinbergera i Williamsa):

a) endogamiczny - skoncentrowany wyłącznie na rodzinie, traktujący rodzinę jak własność (przekonanie nadrzędne w stosunku do innych spraw);

b) psychopatyczny - postrzegający innych ludzi wyłącznie przez pryzmat ich użyteczności dla realizacji własnych celów;

c) niedojrzały - infantylny, zorientowany na świat dziecka, pedofilijny

8. Ważne pojęcia do tematu:

• KOMPLEKS EDYPA: - w psychoanalizie S. Freuda i C.G. Junga jeden z podstawowych kompleksów związany z rozwojem libido. Jest to skierowanie przez kilkuletnich (3-6-letnich) chłopców pragnień seksualnych (najczęściej nieświadome) w stronę matki, co wywołuje poczucie winy i lęk przed karą, oraz postrzeganie ojca jako rywala. Prawidłowe rozwiązanie kompleksu Edypa ma decydować o późniejszym życiu emocjonalnym człowieka.

• ORIENTACJA SEKSUALNA (Seligmann):

- pociąg i fantazje erotyczne na temat mężczyzn, kobiet lub obu płci.

• PREFERENCJE SEKSUALNE (Seligmann):

W ciągu pierwszych 15 lat życia przyswajamy sobie własne preferencje i zainteresowania seksualne, obiekty zainteresowań erotycznych i odtąd te obiekty i sytuacje będą nas podniecać przez całe życie.

HANDEL LUDŹMI

1. Co to jest?

- to przedmiotowe zawłaszczenie innego człowieka bez jego woli, zgody lub możliwości wyrażenia takiej zgody, w celu zarabiania na nim.

2. Co obejmuje?

„werbowanie, transport, przekazywanie, przechowywanie lub przyjmowanie osób z zastosowaniem gróźb lub użyciem siły, lub też z wykorzystaniem innej formy przymusu, uprowadzenia, oszustwa, wprowadzenia w błąd, nadużycia władzy lub wykorzystania słabości, wręczenia lub przyjęcia płatności lub korzyści do uzyskania zgody osoby mającej kontrolę nad inną osobą w celu wykorzystania. Wykorzystanie obejmuje jako minimum wykorzystanie prostytucji innych osób lub innej formy wykorzystania seksualnego, pracę lub usługi o charakterze przymusowym, niewolnictwo lub praktyki podobne do niewolnictwa, zniewolenie albo usunięcie organów.

[Konwencja Narodów Zjednoczonych w 2000r.]

3. Skala zjawiska:

- handlowy ludźmi sprzyjają kontrasty społeczne co do zamożności;

- najczęściej ofiary handlu kobietami są z Polski, Ukrainy, Rosji, Bułgarii, Rumunii;

- najczęstsze miejsca docelowe to Europa Zachodnia: Niemcy, Holandia, Belgia, Austria, Szwecja;

- wg Departamentu Stanu USA rocznie ok. 800-900 tys. ludzi jest przerzucanych przez granicę w celu handlu (w tym 2/3 do USA);

- w ostatnich czasach problemem jest handel kobietami i dziećmi z Północnej Afryki;

4. Organizacje:

1. La Strada - organizacja pozarządowa zajmująca się zapobieganiem handlowi kobietami i odnajdywaniem tych, których zniknięcie nasuwa podejrzenie, że zostały sprzedane. Umożliwia też rehabilitację kobietom, które znalazły się w podobnej sytuacji.

2. ITAKA - organizacja zajmująca się zaginionymi ludźmi (ogólnie)

5. Kto może być ofiarą handlu ludźmi?

1. KOBIETY - najczęściej sprzedawane do domów publicznych, do prostytucji ulicznej,

do działań przemytniczych, do przymusowej pracy w domu, w rolnictwie, do ciężkiej pracy w fabrykach.

b) DZIECI - najczęściej przeznaczone do żebractwa, do nielegalnej adopcji, do niewolniczej pracy, do prostytucji dziecięcej, wykorzystywania seksualnego, pornografii dziecięcej, do popełniania drobnych przestępstw, do przewożenia lub rozprowadzania nielegalnych produktów np. dziecięcej pornografii lub narkotyków.

Dzieci są całkowicie uzależnione od dorosłych - dlatego ich sytuacja jest dramatyczna.

2. MĘŻCZYŹNI - niewolnicza praca (szczególnie w miejscach odosobnionych - w

odległych farmach, fabrykach, na łodziach rybackich), przymusowe odrabianie „długów”, w celu działań przestępczych.

Wszystkie 3 grupy (szczególnie dzieci pozostawione bez opieki na ulicy, młode kobiety i mężczyźni) są narażone na wykorzystanie ich organów do nielegalnych przeszczepów.

6. Zasady działania sprawców (w przypadku pozyskiwania ludzi na sprzedaż):

1. WYBÓR OFIARY:

- najczęściej kobiety, dzieci, młodzież;

- osoby bezradne, słabe społecznie (pozbawione możliwości wsparcia), wyizolowane ze

środowiska społecznego (skonfliktowane z nim);

- osoby pozbawione źródeł dochodu, bez finansowego zabezpieczenia, wierzące w mity

łatwych zarobków, łatwowierne;

- w przypadku dzieci: miejsca gdzie panują konflikty zbrojne, kryzysy społeczne

(tam, gdzie jest wiele tzw. dzieci niczyich - pozostawionych bez opieki rodzicielskiej);

WERBOWANIE OFIARY:

- manipulacja, NIE przemoc fizyczna!

- zajmują się nią najczęściej wyspecjalizowane grupy przestępcze, posiadające „dojścia” w krajach docelowych jak i w krajach werbunku;

2. REKRUTACJA:

• Kobiety (typowe, niezmienne od lat sposoby):

- ogłoszenia prasowe oferujące dobrą pracę bez konieczności znajomości języka, bez kwalifikacji (kelnerki, opiekunki do dzieci, hostessy, sprzątaczki striptizerki, modelki);

- anonse matrymonialne - oferujące np. ślub z cudzoziemcem;

- bezpośrednio przez specjalnych naganiaczy wyspecjalizowanych w rozpoznaniu środowisk (często patologicznych, zagrożonych bezrobociem) lub przez oszustów matrymonialnych uwodzących dziewczyny (wykorzystują ich zaufanie i sprzedają do domów publicznych);

Jak są wywożone kobiety za granicę?

- legalnie (kobiety jeszcze nie wiedzą, że to porwanie, myślą np. że jadą do pracy i pokazują swój oryginalny paszport);

- nielegalnie (przy użyciu cudzego paszportu, przez niekontrolowane punkty graniczne, np. rzeka, ukryte w samochodzie);

Jak są wywożone dzieci za granicę?

- przy użyciu fałszywych dokumentów adopcyjnych;

- ukryte w samochodzie;

- udając krewnych innych dzieci;

Dziecko często nie jest świadome zagrożenia, może to traktować na początku jak zabawę!

3. PRZEJĘCIE KONTROLI NAD OFIARĄ:

- dezinformacja ofiary: mówi się jej, że jedzie do pracy, do rodziny, do przyjaciół itp.

- osobom dorosłym najczęściej zabiera się dokumenty (np. do kontroli, do zameldowania);

- stosuje się różne kłamstwa, w celu zwiększenia poczucia bezradności ofiary;

- zabiera się charakterystyczne rzeczy osobiste ofierze (przedmioty sentymentalne, talizmany, część ubrań) w celu m.in. uspokojenia rodziny;

4. UTRZYMANIE KONTROLI NAD OFIARĄ (gdy ofiara orientuje się o co chodzi):

- izolacja i przemoc - bicie, gwałty, zastraszenia, głodzenie, rozdzielanie żywności;

- odurzanie, uzależnienie od środków psychoaktywnych, upijanie;

- w przypadku kobiet sprzedawanych do domów publicznych / agencji towarzyskich gwałty są często nagrywane lub fotografowane (służą jako obiekt szantażu);

- mówienie ofierze, że ma długi do spłacenia wobec sprawcy (za przejazd, za pobyt w hotelu, za utrzymanie, za znalezienie pracy itp.);

- pranie mózgu - przekazywanie fałszywych informacji ofierze o rodzinie (np. wmawianie, że ta nie chce jej znać) i o jej obecnej sytuacji (np. wmawianie jej, że pod wpływem odurzenia popełniła przestępstwo lub popełniła je, przekraczając nielegalnie granicę); przekonywanie, że nie ma nikogo kto jej pomoże i że jej los zależy od sprawcy (do tego dochodzi przekonywanie, że ofiara wiele zyska jeśli będzie uległa lub mamienie ofiary uczuciem). Ofiara traci zdolność podjęcia walki o uwolnienie od sprawców.

5. LEGALIZOWANIE POBYTU OFIARY:

- fałszowanie dokumentów pobytu;

- pozwolenia na pracę;

- zawieranie fikcyjnych małżeństw lub adopcji;

- tworzenie fikcyjnych dokumentów;

- przekupstwo urzędników;

7. Skutki dla ofiar (najczęstsze):

- tzw. syndrom stresu pourazowego (o różnym stopniu natężenia)

- poczucie wyuczonej bezradności

- nasilone objawy lękowe (mniej lub bardziej określone)

- syndrom sztokholmski (przywiązanie się do sprawcy- np. porwane dziecko myśli, że sprawca jest jego ojcem/matką i przywiązuje się do niej)

- zaburzenia dysocjacyjne (np. spowolnienie ruchów, trans, histeria, rozdwojenie osobowości)

- zaburzenia typu borderline (niestabilność emocjonalna)

- psychozy

Dla dorosłych ofiar handlu:

- poczucie winy za swoją nieprzewidywalność i łatwowierność, za to, że nie zarobiły pieniędzy, które były celem ich wyjazdu, ze nie będą w stanie spłacić długu, który zaciągnęli by sfinansować wyjazd, że postawili wszystko na „jedną kartę” i teraz nie mają dokąd wrócić.

- lęk przed ponownym staniem się ofiarą handlu w przypadku ujawnienia sprawy przez organy ścigania. Może się on pogłębić w przypadku spotkania ze sprawcą twarzą w twarz.

- lęk przed zemstą sprawców lub ich próbą odzyskania ofiary

- lęk przed możliwością wykorzystania nagrań lub zdjęć pornograficznych, które nie zostały zniszczone i o których ofiara nic nie wie

- lęk przed odpowiedzialnością karną, szczególnie w przypadku godzenia się na współudział w przestępstwie (odmowa skończyłaby się np. pobiciem)

Stres pourazowy - po jakim czasie się pojawia? 

Symptomy dziecka wykorzystywanego seksualnie - pedofilia

Agresja - zaznaczyć czy jest wrodzona, wyuczona czy żadna z tych wymienionych

Alkoholizm - czy nadużywanie i uzależnienie to to samo?

Ciąg alkoholowy- w jakiej fazie występuje?

Kryteria patologii społecznej 

15% to jest odp. o czynnik samobójstw w Polsce 

Hetero i Homoseksualizm- co to, orientacja, preferencja czy zboczenie?

uwarunkowania agresji

ponumerować po kolei fazy uzależnienia od alkoholu

Kto częściej popełnia samobójstwo K czy M?

1. 4 kryteria gdy coś możemy nazwać patologią społeczną

2. zaniedbanie jest przemocą gdy....

3. przemoc to..

4. ustawa o zwalczaniu przemocy (9.07.2003)

5. powody świadczące o tym że dziecko jest ofiarą pedofilii
6. gdy dziecko wyrazi zgodę na akt seksualny to jest to pedofilia i czy dorosły będzie miał akt prawny? odp TAK

7. gdy chociaż raz dziecko zostało wykorzystane seksualnie to jest to pedofilia? odp NIE

8. czy uzależnienie i nadużywanie to to samo? odp NIE

9. czy agresja jest wyuczona, wrodzona czy żadna z nich?

10. fezy/etapy alkoholizmu

11. w której fazie przemocy ofiary proszą o pomoc? odp narastającego napięcia

12. zespół abstynencyjny to..

13. 3 lub 4 charakterystyczne źródła przemocy instrumentalnej

14. przedział wiekowy kazirodztwa u dziewcząt

15. rodzaje kazirodztwa

16. podział samobójstw (wiek)

17. rodzaje przemocy

18. hetero i homoseksualizm...

19. kto częściej popełnia samobójstwo po alkoholu odp mężczyźni

20. kiedy samobójstwo jest świadome i samobójca pragnie śmierci

21. podział pedofilów według Imielińskiego odp właściwy i zastępczy

22. w którym typie alkoholizmu występują ciągi alkoholowe?

23. po jakim czasie występują zaburzenia stresu pourazowego?

24. czy termin dewiacja i patologia używamy zamiennie w podręcznikach?

25. co powoduje samobójstwa?

---