Zasady nauczania wg. Davisa , Alexandra , Yelona
Jeśli chcesz aby twoi uczniowie uczyli się lepiej to :
1. zasada doniosłości - pozwól każdemu uczniowi zobaczyć sens swego uczenia się
2. zasada niezbędnych warunków wstępnych - sprawdź jakie warunki spełnia każdy uczeń by mógł podjąć skuteczną naukę
3. zasada wzorcowa - zapewnij każdemu uczniowi okazję do zetknięcia się ze wzorcem zachowania którego od niego wymagasz
4. zasada dostępności - zapewnij każdemu uczniowi maxymalny dostęp do przekazywanych treści
5. zasada nowości - nie nudź za każdym razem rób coś nowego w nowy spsób
6. zasada wiązania teorii z praktyką - daj każdemu uczniowi okazję do ćwiecznia umiejętności
7. zasada rozkładania ćwiczeń w czasie - bądź systematyczny nie przesycaj ucznia treściwymi zasadami nie pozwól uczniowi zapomnieć co ostatnio przerabialiście
8. zasada wygaszania pomocy nauczyciela - pozwól każdemu uczniowi na samodzielne decyzje zwłaszcza na samokontrolę
9. zasada przyjemności - nagradzaj i karz zgodnie z zasługami i potrzebami , buduj zdrowe relacje z każdym uczniem zapewnij każdemu uczniowi poczucie bezpieczeństwa aby dobrze wspominał twoje zajęcia
Taksonomia celów wychowania
Poziomy:
1. działania a) uczestnictwo w działaniu b) podejmowanie działania
2. podstawy c) nastawienie na działanie d) system działań
Taksonomia jest zhierarchizowana oraz to element pracy nauczyciela , jest elementem planowania
Cele wychowawcze wg taksonomii Niemierki
Cel ogólny - uczeń szanuje pracę jako wartość w życiu
1a. Uczeń wspólnie z innymi uczestniczy w wycieczce do urzędu pracy
1b. Uczeń systematycznie zbiera materiały na temat sytuacji na lokalnym rynku pracy , które wykorzystuje do gazetki szkolnej
2c. Uczeń samorzutnie i systematycznie organizuje spotkania z ludźmi którzy uczestniczą w organizacji lokalnego rynku pracy
2d . Uczeń spontanicznie podejmuje w obcym sobie nieprzychylnym gronie dyskusje w obronie pracy zatrudnienia jako wartość w życiu człowieka
Przykłady celów wg. taksonomii Blooma ( sfera poznawcza )
Cel ogólny - uczeń zna podstawowe elementy struktury ustrojowej w Polsce współczesnej
1. Uczeń wymieni nazwiska aktualnych członków rządu polskiego
2. Uczeń wyjaśni na czym polega istota ustroju demokratycznego podając przykłady
3. Uczeń opisze zasady funkcjonowania ordynacji wyborczej w Polsce na przykładzie
4. Uczeń poda przyczyny zakłócenia sprawności funkcjonowania obecnego rządu polskiego
5. Uczeń przedstawi perspektywy rozwoju sytuacji politycznej w Polsce na najbliższy rok
6. Uczeń zorganizuje wybory do samorządu szkolnego na wzór
Opracuje i przeprowadzi grę symulacyjną na komputerową pt . „Wybory do sejmu III RP”
POZIOMY OBSZARY WIEDZY
1. zapamiętywanie fakty
2. zrozumienie pojęcia i zasady
3. zastosowanie zasady
4. analiza problemy typu „odkryć”
5. synteza problemy typu „wynaleźć”
6. ocena problemy typu decyzyjnego
Funkcja taksonomicznej analizy treści i celów kształcenia:
1. konstrukcja programu kształcenia
a) planowanie celów b) analiza materiału c) planowanie kontroli osiągnięć
2. Realizacja zajęć - formułowanie pytań poleceń i innych elementów organizujących sytuację dydaktyczną
3. Ocenianie programu kształcenia i ocena jakości pracy szkoły w tym pracy nauczyciela
4. Samokontrola i samoocena ucznia
Ocenianie uczniów i ewolucja edukacji. Przedmiot oceny szkolnej (wg. Sośnickiego)
WIEDZA |
ROZWÓJ |
ocena aktualistycza |
ocena dyspozycjonalna |
pomiar dydaktyczny |
ewaluacja jakościowa |
sprawdzający system edukacji |
Różnicujący system edukacji |
ocenianie symulujące |
ocenianie kształtujące |
SZKOŁA TRADYCYJNA |
SZKOŁA ALTERNATYWNA |
Funkcje oceniania szkolnego:
1. informacyjna - jak daleko jesteśmy od celu kształcenia
szkoła tradycyjna: jaki jest poziom osiągnięć ucznia w stosunku do założeń programu
szkoła alternatywna: jaki jest poziom rozwoju ucznia w stosunku do jego możliwości
2. motywacyjna - przez jakie ocenianie wpłynąć na równowagę między wysiłkiem ucznia a jego rezultatami w nauce
szkoła tradycyjna: jakie oceny wystawiać by zwiększyć efektywność kształcenia
szkoła alternatywna: czy i jak oceniać by maxymalnie sprzyjać rozwojowi ucznia
3. selekcyjna - jak rozpoznać ucznia który realizuje cele kształcenia
szkoła tradycyjna: jakie najdoskonalsze procedury selekcji zastosować ( dydaktyczne , polityczne )
szkoła alternatywna: po co stosować selekcję uczniów w procesie kształcenia
K. S O Ś N I C K I
Pedagogikę zasad określał jako naukę humanistyczną traktującą o przygotowaniu każdego człowieka do samowychowania zgodnego z dobrze rozumianym, przemyślanym i zaakceptowanym ideałem.
Celem naczelnym pedagogiki zasad powinien być rozwój życia duchowego człowieka. Zgodność akceptowanych wartości z działaniem to podstawowy warunek siły i trwałości więzi społecznych między ludźmi.
Wypowiedzi prof. Kazimierza Sośnickiego odnosiły się również do metod wychowania w rodzinie, szkole oraz w każdej placówce oświatowej i opiekuńczej. Podkreślał, że zasady powinny wrastać w psychikę człowieka i kształtować jego postawę życiową stopniowo przez dłuższy czas: „Powolne i przygotowawcze wprowadzanie w świat zasad jest głównym zadaniem wychowania młodzieży”.
Wymienia trzy ogólne zasady, z których starano się wyprowadzić program nauczania:
zasada życiowości
zasada psychologiczna
zasada kultury.
Zasady te mogą być ze sobą łączone i kombinowane, a każda z nich może być mniej lub bardziej podkreślona i dlatego zachodzi możliwość powstawania na tej podstawie różnych programów racjonalnych. Zasada życiowości postuluje taki wybór materiału nauki, który przedstawia wartość dla przygotowania do życia. Ma się tu na myśli życie człowieka dorosłego.
W. O K O Ń - cel ogólny
Podstawowym celem kształcenia ogólnego jest opanowanie przez uczniów określonego systemu wiadomości i umiejętności.
W tak rozumianym kształceniu ogólnym wyróżniamy dwie strony:
- rzeczową (obiektywną - poznawanie świata obiektywnego i zdobycia sprawności umożliwiających przeobrażenie otaczającej rzeczywistości)
- osobowościową (podmiotową - poznawanie samego siebie oraz zdobycie sprawności, które umożliwiają rozwój i doskonalenie własnej osobowości)
W harmonijnym procesie kształcenia obie strony są ze sobą integralnie związane.
Kształcenie ogólne rozpatrywane od strony rzeczowej (obiektywnej):
1) opanowanie podstaw wiedzy naukowej o przyrodzie, społeczeństwie, technice i sztuce,
2) ogólne przygotowanie uczniów do działalności praktycznej,
3) kształtowanie u uczniów przekonań i opartego na nich poglądu na świat jako swoistej całości.
od strony osobowościowej (podmiotowej):
4) ogólny rozwój sprawności umysłowej i zdolności poznawczych,
5) kształtowanie potrzeb, motywacji, zainteresowań i zamiłowań uczniów,
6) wdrożenie do samoedukacji
3