Pozarządowe organizacje bezpieczeństwa publicznego

konspekt wiedzy

• Aspekty teoretyczne

1. definicja

organizacja międzynarodowa - zrzeszenie podmiotów (państw, innych osób prawnych lub osób fizycznych) pochodzących z co najmniej trzech państw powołane do życia dla realizacji zadań określonych w statucie

organizacje transnarodowe - organizacje, których uczestnicy pozapaństwowi, pozarządowi, niesuwerenni i nieterytorialni świadomie w swojej działalności przekraczają granice państw i wywierają wpływ na stosunki wewnętrzne i międzynarodowe

elementy definicji:

• podmioty:

• państwa

• podmioty pozapaństwowe pochodzące z różnych państw

• osoby prawne

• osoby fizyczne

• cel - realizacja zadań wcześniej określonych

• dokument prawny - statut

• cechy organizacji

1. stałe organy — co najmniej organ zarządzający (często sekretariat)

2. podstawa prawna - statut, czyli umowa cywilnoprawna o charakterze międzynarodowym

3. trwały czas funkcjonowania

4. określony w statucie czas podejmowania decyzji

5. niezorientowanie na zysk

• klasyfikacje organizacji międzynarodowych

1. ze względu na charakter prawny członków

• organizacje międzyrządowe (IGO)

• organizacje pozarządowe (NGO)

• ze względu na kryterium zasięgu członkostwa

• powszechne

• grupowe - państwa spełniają określone kryteria (najczęściej geograficzne)

• ze względu na stopień władzy

• koordynacyjne - o niskim stopniu władzy (nie są w stanie zmusić państw do określonych działań)

• integracyjne - o wysokim stopniu władzy (państwa przekazały im pewien zakres wykonywania swojej suwerenności)

• ze względu na przedmiotowy zakres kompetencji

• o kompetencjach ogólnych

• o kompetencjach wyspecjalizowanych

• funkcje

1. regulacyjne - tworzenie norm i wzorców postępowania w środowisku międzynarodowym

• normy prawne

• normy polityczne

• kontrolne - konfrontowanie stanu faktycznego z rzeczywistością

• ustalenie stanu faktycznego

• ustalenie stanu prawnego

• konfrontacja obu stanów ze sobą

• ustalenie winnego

• sankcje

• operacyjne - bezpośrednie świadczenie usług przez organizacje

• pomoc techniczna

• programy rozwojowe

• utrzymywanie pokoju, tworzenie pokoju

• struktura

1. organy międzyrządowe (decyzyjne)

• plenarne

• skład - reprezentanci wszystkich członków organizacji

• kompetencje - podejmowanie najważniejszych decyzji

• zarządzająco-wykonawcze

• skład - sprawiedliwa reprezentacja członków, organy o ograniczonym członkostwie

• kompetencje - decyzje przekazywane z organu naczelnego, nadzorowanie działań innych organizacji

• organy administracyjne

• skład - wybierany przez organy decyzyjne funkcjonariusze międzynarodowi

• kompetencje - zarządzanie majątkiem, personelem i finansami oraz obsługa techniczna wraz z prowadzeniem działalności operacyjnej

• organy pokojowego rozstrzygania i załatwiania sporów

• organy rozstrzygania sporów

• organy sądowe

• trybunały arbitrażowe

• trybunały administracyjne

• organy załatwiania sporów

• organy koncyliacyjno-pojednawcze

• organy mediacyjne

• organy badawcze

• Pozycja NGO's

1. przyczyny zwiększania aktywności NGO'sów w środowisku międzynarodowym po 1989 roku

1. zwrot ku działaniom humanitarnym

2. zwiększenie się ilości gotówki przeznaczonej na pomoc dla krajów biednych

3. przykładanie większej uwagi do opinii NGO'sów

2. czynniki potęgujące siłę NGO'sów

1. mały rozmiar i struktura pozwalające na unikanie biurokracji, podejmowanie skuteczniejszych działań i lepsze wykorzystanie środków

2. skupienie się na wąskich wycinkach działalności czyniące z nich ekspertów

3. apolityczna natura i niezależność

4. zdolność do długotrwałego oddolnego działania przywiązująca ludzi i budująca pozytywny potencjał

3. NGO'sy a prawo międzynarodowe

1. powiązania z organizacjami międzyrządowymi

• ONZ

• artykuły 70 i 71 Karty Narodów Zjednoczonych

• przedstawiciele organizacji wyspecjalizowanych mogą brać udział w pracach Rady Gospodarczo-Społecznej (RGS) bez prawa głosu

• RGS może konsultować się z organizacjami pozarządowymi w sprawach dotyczących kompetencji RGS

• rezolucja Rady Gospodarczo-Społecznej

• otrzymywanie agendy RGS

• proponowanie włączania zagadnień do agendy

• uczestniczenie w obradach RGS

• kierowanie stanowisk do RGS

• ustne wystąpienia przed RGS

• Rada Europy

• biorą udział w implementacji Europejskiej Karty Socjalnej

• biorą udział w pracach Europejskiego Trybunału Praw człowieka jako dobrowolni eksperci

• wspierają obywateli przy skargach indywidualnym przeciw państwom

• Unia Europejska

• UE wzmacnia NGO'sy w organizacjach międzynarodowych w zakresie ich dostępu do tych organizacji

• w krajach trzecich posługuje się nimi w zakresie:

• rozwoju społeczeństwa obywatelskiego

• demokratyzacji

• rozwoju gospodarczego

• NGO'sy w prawie międzynarodowym - brak uregulowań w prawie międzynarodowym

• rola NGO'sów w globalnym zarządzaniu

1. kształtowanie listy dyskutowanych spraw poprzez:

• protesty

• akcje informacyjne

• lobbing

• przygotowywanie analiz i ekspertyz

• udział w procesie tworzenia norm

• jako gospodarz i mediator

• jako element procesu w organizacjach międzynarodowych

• nieoficjalny konsultant (warsztaty, platforma spotkań)

• monitoring implementacja porozumień

• monitorowanie

• element wczesnego ostrzegania

• forum zbierania informacji

• implementacja

• dostarczyciel usług

• edukacja i działalność treningowa

• koordynacja działań

• udział w odbudowie pokonfliktowej

• reakcja na niepodporządkowanie się

• zbieranie informacji i oszacowywanie stopnia łamania porozumień

• wymuszanie przestrzegania porozumień

• whistle-blowing - ostrzeganie o łamaniu

• budowanie społecznego poparcia przeciw łamiącym porozumienie

• podział NGO'sów (ze względu na zakres zainteresowań)

1. organizacje charytatywne i rozwojowe

2. promujące demokrację prawa człowieka i dobre zrządzanie

3. organizacje zajmujące się rozwiązywaniem konfliktów

4. organizacje zajmujące się wsparciem społeczeństwa i budową wspólnot

5. organizacje wspomagające państwo w zakresie edukacji, systemu ochrony zdrowia i innych usług państwowych

• Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca

1. składniki Ruchu

1. Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża

2. Międzynarodowa Federacja Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca

3. Stowarzyszenia Krajowe Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca

2. cele

1. zapobieganie i łagodzenie ludzkich cierpień

2. ochrona życia i zdrowia

3. zapewnianie poszanowania istoty ludzkiej w konfliktach zbrojnych i nagłych przypadkach

4. zapobieganie katastrofom

5. promowanie zdrowia i dobrobytu

6. rozwijanie gotowości członków Ruchu do udzielania pomocy

3. zasady

1. humanitaryzm - poszanowanie dla ludzkiego bytu

2. bezstronność - brak dyskryminacji

3. neutralność - nieangażowanie się po żadnej ze stron konfliktu

4. niezależność- utrzymanie autonomii Ruchu od państw

5. dobrowolność - praca niezależnie od perspektywy uzyskania korzyści

6. jedność - tylko jedno stowarzyszenie w kraju

7. uniwersalność - stowarzyszenie jest ogólnoświatowe

4. działalność

1. wyzwania dla Ruchu

• utarta przez rządy kontroli nad technologią chorobami i migracją

• zwiększanie się luki między bogatymi a biednymi

• pandemie zaczynające się w Afryce lub Azji a wymagające globalnej reakcji

• nierównomierny dostęp do służby zdrowia

• rozwój wielkich miast i związane z tym problemy

• nowy rodzaj konfliktów - o zasoby

• polaryzacja i radykalizacja narodów i społeczeństw

• wzrost liczby uchodźców i wynikający z niego nacisk na systemy zdrowotne i opieki socjalnej

• przeniesienie odpowiedzialności z rządów państw na inne podmioty

2. strategiczne cele i działania

• wzmocnienie elementów w Ruchu

• poprawianie efektywności Ruchu poprzez zwiększenie współpracy i spójności

• poprawa wizerunku Ruchu i relacji z innymi partnerami

• Amnesty International

1. misja i wizja

1. wizja - świat przestrzegający praw człowieka zapisanych w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i innych międzynarodowych umowach

2. misja - koncentrowanie się na ochronie praw dotyczących:

• fizycznej i psychicznej integralności jednostki

• wolności sumienia i słowa

• wolności od dyskryminacji

• cele

1. uwolnienie więźniów sumienia

2. zapewnienie więźniom politycznym bezzwłocznego i rzetelnego procesu

3. zniesienie kary śmierci, tortur oraz okrutnego nieludzkiego lub poniżającego traktowania

4. nie kresu pozasądowym egzekucjom lub „zaginięciom”

5. pociągnięcie do międzynarodowej odpowiedzialności sprawców naruszeń praw człowieka

6. propagowanie przestrzegania praw gospodarczych społecznych i kulturalnych

7. reagowanie na zagrożenia pozapaństwowe

• działalność

1. ocena sytuacji osób represjonowanych

2. międzynarodowe kampanie medialne

• dotyczące konkretnego problemu w konkretnym kraju

• dotyczące ogólnego problemu

• doroczne raporty dotyczące przestrzegania praw człowieka

• pilne akcje wysyłania listów - apeli dotyczących:

• egzekucji lub tortur

• osób pozbawionych kontaktu z prawnikiem lub rodziną

• pozbawienia opieki medycznej

• więźniów sumienia

• maraton pisania listów

• kampanie regionalne i problemowe - zwracające uwagę na łamanie praw człowieka w konkretnym regionie geograficznym, państwie lub konkretnego problemu np.:

• Prawa człowieka pod Murem Chińskim

• Darfur nie może już czekać

• stop przemocy wobec kobiet

• uchodźcy mają prawa

• misje fact-finding (poszukiwania informacji o naruszeniach, a potem nagłaśnianie ich)

• OXFAM International

1. misja i wizja

1. misja - pomoc w tworzeniu trwałych rozwiązań w walce z biedą

2. wizja - świat bez biedy, gdzie ludzie traktowani są równo i cieszą się pełnią praw obywatelskich

2. cele

1. zmniejszanie ubóstwa i łagodzenie cierpień w każdej części świata

2. poszukiwanie przyczyn i skutków ubóstwa i cierpień oraz likwidacja decydentów w celu likwidacji ubóstwa i cierpień

3. obszary działań

1. sprawiedliwość ekonomiczna

• zwiększenie wydajności gospodarstw rolnych

• sprawiedliwe reguły handlu

• redukcja wpływu zmian klimatycznych

2. prawa kobiet i grup wykluczonych

• wymaganie od rządów, aby zadbały o zdrowie, edukację, dostęp do wody i kanalizacji

• wspieranie organizacji społecznych

• wymuszanie, od państw rozwiniętych, realizacji podjętych zobowiązań, poprawy polityki i dostępności funduszy

• prawa w kryzysach humanitarnych

• powiększanie zdolności ochronnych i pomocowych

• zmiana polityki i działania systemu humanitarnego

• praca na polu bezpieczeństwa ludzkiego dotycząca prewencji i rozwiązywania konfliktów

• sprawy gender

• wspieranie udziału kobiet w polityce

• zmiana otoczenia społecznego wspierającego przestępstwa wobec kobiet

• wzmocnienie własnych zdolności dotyczących gender

• sprawiedliwy dostęp do zasobów naturalnych

• zapewnienie dostępu do żywności i jej równiejszy podział

• zadania z Planu Strategicznego

1. zmiana świata

• prawo do bycia wysłuchanym - przywrócenie ludziom kontroli nad ich życiem i poprawa jego jakości poprzez:

• organizację społeczeństwa obywatelskiego

• dostęp do technologii i informacji

• partycypację w decydowaniu politycznym

• dostęp do wymiaru sprawiedliwości

• globalne obywatelstwo (globalne prawa i obowiązki)

• przywrócenie pozycji kobiety

• wspieranie organizacji i ruchów praw kobiet

• likwidacja barier, szkolenia dotyczące praw kobiet

• likwidacja przemocy skierowanej przeciw płci

• promocja udziału kobiet w polityce

• ochrona życia teraz i w przyszłości

• wzmocnienie mechanizmów antykryzysowych

• redukcja zagrożeń katastrofami

• wzmocnienie antykryzysowej zdolności państw

• działania na poziomie lokalnym zmniejszające ryzyko katastrof i konfliktów

• budowa partnerstwa męsko-damskiego

• odpowiednie wyżywienie

• promocja systemów produkcji żywności odpornych na zmianę klimatu

• wspomaganie społeczności w gospodarowaniu ziemią i wodą

• wspieranie kobiet w roli adwokatów pozytywnych zmian

• wspieranie państw w uatrakcyjnianiu rynków lokalnych

• wspieranie małych producentów przez stworzenie reguł uczciwego handlu i możliwości wzrostu przedsiębiorstw

• poprawa polityki rozdawania żywności szczególnie w krajach wrażliwych

• sprawiedliwe korzystanie z surowców

• monitoring eksploatacji surowców

• przeciwdziałanie konfliktom o surowce

• wspieranie kobiet w korzystaniu z prawidłowego rozdziału surowców

• pomoc dla biedniejszych społeczności w adaptacji do zmian klimatu i udziału w podziale surowców naturalnych

• finansowanie rozwoju i uniwersalnych podstawowych usług

• reforma wspierania programów redukcji biedy

• wzmocnienie lokalnych systemów podatkowych

• wspieranie lokalnych inicjatyw redukcji ubóstwa

• wpływ na międzynarodowe instytucje finansowe, aby przynosiły korzyści także ubogim

• budowa społeczeństwa obywatelskiego niewykluczającego nikogo

• wspieranie kampanii prozdrowotnych

• zmiana sposobu pracy

• tworzenie ogólnoświatowej sieci wpływu

• program poprawy jakości programów edukacyjnych

• wzmocnienie odpowiedzialności wobec społeczności i darczyńców

• inwestowanie w ludzi

• poprawa efektywności kosztowej

• Aliance for Peacebuilding - Sojusz dla Budowania Pokoju

1. misja

1. budowanie pokoju poprzez wspólne działanie wielu podmiotów rządowych, akademickich i pozarządowych na drodze innowacyjnych podejść

2. cele

1. wprowadzenie innowacyjności - pomost między naukowcami a środowiskami kształtującymi politykę

2. oddziaływanie - ścisła współpraca z lokalnymi organizacjami bezpieczeństwa obywatelskiego w celu skutecznego oddziaływania na decydentów

3. łączenie - środowisk lokalnych i praktyków budowania pokoju w celu rozszerzenia wiedzy i umiejętności oraz tworzenia nowych strategii

3. realizacja celów

1. wprowadzanie innowacyjności

• system oceniania

• projekt oceny metod budowania pokoju

• budowa Konsorcjum Oceny Procesów Budowy Pokoju

• mapowanie granic budowania pokoju

• przejście do podejścia dynamicznego oddziaływania wielosektorowego

• budowa placówki badawczej zajmujące się badaniem budowania pokoju

• zapobieganie zbrodniom i konfliktom

• wymiana idei i budowa całościowego podejścia do prewencji oraz współpraca z rządami

• wzmocnienie zdolności w dziedzinie reagowania

• Projekt Systemowej Budowy Pokoju

• wielowymiarowa inicjatywa badawcza

• budowa systemów eksperckich

• oddziaływanie

• lobbowanie na rzecz budowania pokoju i wspieranie globalnych wysiłków budowy bezpieczeństwa

• kampania odzyskiwania narracji budowy pokoju i odejścia od paradygmatu ciągłej wojny

• publikacje - aby dotrzeć do szerszego grona odbiorców
  
  
  
  
  

7