10.05.2011

Wykład 10

Temat: zarządzanie zapasami

1. Całkowite koszty zamówień:

• K(Z)=F x N

• K(Z) - koszt całkowity zamówień

• F - koszt stały jednego zamówienia

• N - liczba zamówień w ciągu okresu

• Pewne wielkości przyjmujemy jako stałe

Koszt utrzymywania zapasów:

• K(U) = C x P x A

• K(U) - koszt całkowity utrzymania zapasu

• C - wskaźnik udziału rocznych kosztów utrzymywania zapasów

• P - cena jednostkowa

• A - przeciętna liczba sztuk

• Kierunki zmian kosztów w modelu EOQ:

• Koszty zakupu w danym okresie są tym większe, im w mniejszych partiach następują dostawy surowców i materiałów, a tym samym im większa jest liczba zamówień i dostaw i odwrotnie, im dostawy są większe i rzadsze, tym łączne koszty zakupu są mniejsze.

• Koszty utrzymywania zapasów zachowują się odmiennie. Jeżeli wzrasta wielkość pojedynczej dostawy, to wzrasta poziom przeciętnego zapasu i wzrastają koszty utrzymania zapasu.




• EOQ - optymalna partia dostawy

• F - koszty stałe składania i odbioru zamówień

• S - sprzedaż roczna wyrażona w jednostkach produkcji

• C - koszty roczne utrzymania zapasów wyrażone jako procent przeciętnej, wartości zapasów (wskaźnik udziału kosztów otrzymania)

• P - jednostkowa cena zakupu zapasów

• Wady:

• niektóre zmienne nie są stałe, a jak coś się zmieni to trzeba liczyć od nowa

• prognozowane wielkości sprzedaży jest ciężko ustalić w pewnych okresach

• Metody oddziaływania na poziom zapasów:

• Metody czerwonej linii i dwóch skrzyń - metody te wyznaczają limit poziomu zapasu, przy którym należy wznowić zamówienie

• Just in time (dokładnie na czas) - metoda uważana za ryzykowną wymaga dużej synchronizacji procesów technologicznych i logistycznych. Podejście to polega na dostarczaniu do produkcji komponentów w bardzo krótkim czasie od momentu wystąpienia zaopatrzenia. Metoda ta minimalizuje wystąpienie zapotrzebowania. Metoda ta minimalizuje koszty utrzymania zapasu, lecz rosną w tym wypadku koszty zamówień.

• Metoda ABC - dzieli zapasy od najdroższych (grupa A) do najmniej cennych z punktu widzenia przedsiębiorstwa (grupa C). Przechodząc z grupy A do grupy C, zmniejsza się ich udział wartościowy, a zwiększa ilościowy. Metoda ta pozwala skoncentrować się na działaniach w zakresie oszczędności materiałowych, w których spodziewane efekty są największe.

• Metoda XYZ - to podział zapasów według regularności zaopatrzenia. Od grupy X, o regularnym zaopatrzeniu, poprzez grupę Y o zapotrzebowaniu sezonowym, do grupy Z o nieregularnym zaopatrzeniu, można oddziaływać na poziom zapasów w tych grupach, eliminując zapasy nadmierne i zbędne.

• Studium przypadku - ustalanie EOQ:

• Dane:

• Firma sprzedaje 600 000 szt. Wyrobów,

• Cena jednego wyrobu = 15 zł / szt.

• Koszt dostępnego kredytu obrotowego 12% w skali roku

• Stałe koszty składania jednego zamówienia wynoszą 1 000zł

• Udział kosztów utrzymywania zapasów wynosi 20%

• Ustal:

• Wielkość ekonomicznej partii zamówień

• Ilość zamówień składanych w ciągu roku

• Przeciętny stan zapasów (ilościowy, wartościowy) oraz przeciętne koszty ich finansowania przy założeniu 12% kosztu kapitału

• Wielkość całkowitych kosztów zapasów (utrzymywania i zamawiania)

• Moment składania zamówień przy założeniu, że przeciętne dostawy opóźniają się o 1,5 tygodnia

• Moment składania zamówień przy założeniu, ze nastąpić może również nieprzewidziane opóźnienie do 2 dni

Temat: Należności.

6. Należności:

• Powstają, gdy przedsiębiorstwo dokonuje sprzedaży z odroczonym terminem płatności

• Oznacza to, że czeka ono na uiszczenie zapłaty przez klienta

• Odroczenie zapłaty może mieć charakter:

• Manipulacyjny - spłata należności w ciągu kilku dni

• Kredytu kupieckiego - dłuższe odroczenie płatności

• Skutki należności z punktu zarządzania finansami:

• Powstanie należności powoduje, że „przerwany” zostaje cykl operacyjny, w związku, z czym przedsiębiorstwo potrzebuje dodatkowych środków dla sfinansowania jego „ciągłości”

• Powstanie należności pociąga za sobą określone koszty

• Koszty należności:

• Koszty pozyskania dodatkowych źródeł finansowania, co wynika ze zwiększonego zapotrzebowania na zewnętrzne źródła finansowania działalności; innymi słowy są to koszty zamrożenie kapitałów w należnościach

• Koszty monitorowania należności - ciężko je wywnioskować, jest tym większy im:

• Bardziej się angażujemy w kredytowanie

• Bardziej ryzykowną strategię kredytowania prowadzimy

• Koszty wynikające z nieterminowego regulowania (należności przeterminowane) lub utraty części przychodów (należności nieściągalne, utracone) z powodu udzielania kredytu kupieckiego niewypłacalnym odbiorcom

• Koszty sprzedaży kredytowej:

• Sprzedaż na kredyt, (czyli powstanie należności) przynosi przedsiębiorstwu podstawową korzyść w postaci zwiększenia sprzedaży/przychodów - z powodu poprawy atrakcyjności oferty sprzedaży

• Atrakcyjne warunki płatności przyciągają klientów

• Korzyści ta rekompensuje często koszty sprzedaży na kredyt, a koszty kredytu handlowego można wbudować/uwzględnić w cenę wyrobów/towarów.

• Sprzedaż kredytowa to:

• Swoista inwestycja mająca na celu podwyższenie wolumenu sprzedaży

• Element walki konkurencyjnej - oferta atrakcyjniejsza od innych

• Element dostosowania oferty - w warunkach konkurowania - oferta atrakcyjniejsza od innych

• Element dostosowania oferty - w warunkach…

• Cele zarządzania należnościami:

• Uwzględniając ustalanie optymalnej kompozycji pomiędzy kosztami i korzyściami udzielania kredytu handlowego przy uwzględnieniu konieczności zachowania płynności finansowej:

• Trzeba tu uwzględnić koszty i korzyści związane ze sprzedażą wyrobów/towarów z odroczonym terminem płatności

• Zarządzanie należnościami - określenie polityki kredytowej w przedsiębiorstwie.

• Polityka kredytowa przedsiębiorstwa:

• To zbiór zasad uwzględnianych przy decyzjach o kredytowaniu kontrahentów

• W ramach polityki kredytowej przedsiębiorstwo powinno ustalić warunki udzielania kredytów kupieckich, które powinny obejmować:

• Terminy płatności (ich długość)

• Formę zapłaty

• Zasady przyznawania ewentualnych upustów cenowych

• Kary za opóźnienia w płatności

• Ważnym elementem polityki kredytowej przedsiębiorstwa jest ocena wiarygodności kontrahentów

• Strategie polityki kredytowej:

• Konserwatywna:

• Krótkie terminy płatności

• Kredyt kupiecki udzielany wybranym klientom, przy zastosowaniu wielu zabezpieczeń płatności

• Agresywna:

• Długie terminy płatności

• Kredyt kupiecki udzielany wszystkim klientom przy zastosowaniu niewielu zabezpieczeń płatności

• Elastyczna:

• Przewaga elementów strategii konserwatywnej lub agresywnej, w zależności od sytuacji rynkowej

• Stosuje ją większość podmiotów

• Strategia konserwatywna:

• Możliwe pełne unikanie prawdopodobieństwa strat związanych z niewypłacalnością klientów

• Realizację dostawy uzależniamy od uprzedniego dokonania wpłaty za dostawę lub przynajmniej wpłacenia zaliczki

• Kredyt handlowy udzielany jest jedynie stały, sprawdzonym klientom, których wiarygodność jest sprawdzone

• Warunkiem udzielenia kredytu często jest uzyskanie solidnych gwarancji zapłaty (zabezpieczenia)

• Strategia agresywna:

• Kredytom handlowym objęci nawet klienci o wysokim stopniu ryzyka niewypłacalności (Np. nowopowstałe firmy)

• Dzięki temu możliwe jest pozyskanie znacznej rzeszy nowych klientów (skłonnych zgodzić się na wyższe ceny)

• Jeżeli konkurencja stosuje podobne rozwiązania, może dojść do eskalacji udogodnień kredytowych dla klientów

• Rośnie ryzyko strat związanych z należnością klientów ( w szczególności należności nieściągalne i przeterminowane)

• Strategia elastyczna:

• Elastyczniejsza postawa w zakresie udzielania kredytów handlowych

• Rezygnacja z zaliczek i zapłaty z góry

• Na bieżąco dokonuje się starannej analizy stanu zadłużenia klientów

• Kolejne dostawy dokonywane po regulacji należności za poprzednie

• Często stosowany warunek - niedotrzymywanie terminów płatności, wszelkie naruszenie warunków kredytu powoduje jego zatrzymanie

• Indywidualne podejście do klienta, jeżeli potrzebne - Np. duży klient, którego nie chcemy stracić może przeżywać okresowe trudności płatnicze, warto wówczas przedłużyć mu termin płatności.

• „Pozycja” przedsiębiorstwa w kredycie kupieckim:

• Pozycja „dostawcy” kredytu

• oznacza gotowość przedsiębiorstwa do finansowania zarówno swoich odbiorców, poprzez oferowanie im wydłużonego terminu płatności, jak też swoich dostawców poprzez regulowanie zobowiązań (taką politykę prowadzą duże firmy o dobrej sytuacji finansowej)

• Pozycja „odbiorcy” kredytu

• jest przyjmowana przez przedsiębiorstwa posiadające niedostatek kapitału własnego oraz takie, które są w złej sytuacji finansowej

• cykl ich zobowiązań jest dłuższy od cyklu należności

• korzystają one głównie z kredytu dostawcy

• Ważne elementy polityki kredytowej;

• Ocena wiarygodności kontrahentów:

• Źródła informacji

• Metody oceny zdolności kredytowej - przykładowe powiązania, zależne od źródeł informacji

• Etapy oceny wiarygodności kredytowej i podejmowania decyzji o kredytowaniu

• Instrumenty polityki kredytowej:

• Warunki płatności

• Limity kredytowe

• Opusty cenowe

• Źródła informacji:

• Zewnętrzne:

• Inwestycyjne

• Wywiadowanie gospodarcze

• Instytucje ratingowe

• GPW

• Otoczenie kontrahentów

• Dane z rynku

• Np. prospekt emisyjny, doniesienia medialne

• Wewnętrzne:

• Dokumenty źródłowe firmy

• Sprawozdania finansowe

• Podatkowe dokumenty niefinansowe

Rok akademicki 2010/2011

Semestr IV, dr M. Gorczyńska

Przedmiot: Finanse przedsiębiorstwa (wykłady)

4