I.      ZAŁOŻENIA  I  REALIZACJA  PROGRAMU

Podstawowym  założeniem  programu  jest  pobudzenie  rozwoju  językowego,  podnoszenie  sprawności  mowy,  terapia  wad  wymowy  poprzez  następujące  ćwiczenia:

1. Ćwiczenia  oddechowo-fonacyjne.

2. Usprawnianie  narządów  artykulacyjnych.

3. Kształtowanie  słuchu  fonematycznego.

4. Ćwiczenia  artykulacyjne  usprawniające  poprawną  wymowę

    poszczególnych  głosek.

5. Ćwiczenia  logarytmiczne  i  ruchowo-słuchowo-wzrokowe.

MOTYWACJA   ZAŁOŻEŃ

Sztuka  poprawnego  mówienia  to  szczególnie  ważna  umiejętność.

Doskonale  wiemy  jak  wiele  zmartwień  przysparzają  ludziom  różne  wady  wymowy  i  brak  poprawnego  posługiwania  się  językiem,  co  stanowi  przeszkodę  pełnego  uczestnictwa  w  życiu  społecznym.  Wiadomo  również,  że  im  wcześniej  rozpocznie  się  walkę  z  tym  problemem, tym  szybciej                i  łatwiej  osiągnie  się  pozytywne  rezultaty.

Mowa  najintensywniej  rozwija  się  u  dzieci  w  wieku  przedszkolnym.  Kształtuje  się  wówczas  wymowa,  struktury  językowe,  bogaci  słownictwo.

W  ostatnich  latach  coraz  częściej  dostrzega  się  u  dzieci  brak  swobody            w  posługiwaniu  się  mową,  wady  wymowy  i  głosu.

Dziecko  ogląda,  słucha,  powtarza,  ale  samo  mówi  coraz  mniej

lub  niepoprawnie.

Program  pt.:  „ Gimnastyka  buzi  i  języka''  dla  sześciolatków

postanowiłam  napisać  dlatego,  że  są  to  dzieci,  z  którymi  obecnie  pracuję,  więc  bardzo  dobrze  znam  poziom  rozwoju  każdego  z  nich.  Poza  tym  uważam, że  6  lat  to  ostatni  moment, kiedy  poświęca  się  dziecku  więcej  czasu  na  korektę  wad  niż  w  wieku  szkolnym.  Ma  to  szczególne  znaczenie  w  pierwszych  fazach  nauki  czytania  i  pisania.

II.       CELE   PROGRAMU

• Badania  selekcyjne  dzieci  pod  kątem  rozwoju  mowy

• Kształtowanie  prawidłowej  artykulacji

• Doskonalenie  poziomu  umiejętności  fonologicznych

     niezbędnych  przy  opanowywaniu  czytania  i  pisania

• Stymulacja  i  korekta  zaburzonych  funkcji  mowy

• Kształtowanie  postaw  komunikacyjnych,  umiejętności  porozumiewania  się  [ mówienia  i  rozumienia ]

• Kształtowanie  postaw  metalingwistycznych

METODY:

         SŁOWNE

         OGLĄDOWE

         AKTYWIZUJĄCE

ŚRODKI  DYDAKTYCZNE:

         LUSTRO

         OBRAZKI  I  ILUSTRACJE

         PIOSENKI,  WIERSZE,  RYMOWANKI

         NAGRANIA  DŹWIĘKÓW  OTOCZENIA

         PRZYBORY  I  MATERIAŁY  PLASTYCZNE

PLAN  DZIAŁAŃ:  

ĆWICZENIA  ODDECHOWO-FONACYJNE

A.         ĆWICZENIA  W  POZYCJI  STOJĄCEJ:

         Wdech  nosem,  wydech  ustami

         Wdech  z  wyciągnięciem  rąk  przed  siebie,  wydech  z  opuszczeniem  rąk

         Wdech  z  wyciągnięciem  rąk  ku  górze,  wydech  z  opuszczeniem  rąk  w  dół

         Wdech  z  odchyleniem  rąk  do  tyłu  i  uwypukleniem  klatki  piersiowej,  wydech  z  opuszczeniem  rąk  i  przywiedzeniem  do  tułowia

Wdech  z  podniesieniem  rąk  w  górę,   wydech  ze  skokiem  w  przód

B.          ĆWICZENIA  W  POZYCJI  LEŻĄCEJ

         Głęboki  wdech  z  uwypukleniem  klatki  piersiowej  i  długi  wydech  zakończony  rozluźnieniem  całego  ciała

         Wdech  z  uniesieniem  nóg,  wydech  wraz  z  opuszczeniem  kończyn

Wdech  z  wyciągnięciem  rąk  za  głowę,  wydech  z  opuszczaniem  rąk  do  tułowia

C.          ĆWICZENIA  W  POZYCJI  SIEDZĄCEJ

         Siad  skrzyżny,  wdech  w  pozycji  wyprostowanej,  wdech  przy  skłonie  w  przód

         Wdech  przy  skłonie  w  bok,  wydech  w  pozycji  wyprostowanej

         Siad  klęczny,  wdech  z  uniesieniem  rąk  ku  górze,  wydech  ze  skłonem  w  przód,  ręce  oparte  na  podłodze

         Wdech  z  uwypukleniem  klatki  piersiowej,  wydech  przy  skłonie  w  przód  [ręce  złożone  na  karku]

Wdech  w  pozycji  leżącej,  wydech  podczas  siadania

ĆWICZENIA  ODDECHOWE

       Dmuchanie  piórka

       Zdmuchiwanie  mlecza

       Naśladowanie  dmuchania  balona

       Sapiąca  lokomotywa:  fff  lub  sz sz sz

       Śpiewanie  na  jednym  oddechu  samogłosek  i  sylab

       Gwizdanie  na  jednym  wydechu

       Dmuchanie  na  określone  przedmioty  przez  słomkę

[długo-krótko,  wg  poleceń  nauczyciela  lub  inwencji  twórczej  dzieci]

       Śpiewanie  piosenek,  recytowanie  wierszy

               

          ĆWICZENIA  USPRAWNIAJĄCE  NARZĄDY

                      ARTYKULACYJNE

A.  ĆWICZENIA  JĘZYKA

       Wysuwanie  i  chowanie  języka

       Dotykanie  końcem  języka  wargi  górnej,  dolnej,  lewego  prawego  kącika  ust

       Oblizywanie  warg  przy  szeroko  otwartych  ustach

       Kląskanie  językiem  w  dowolnym  rytmie

       Masowanie  językiem:  zębów,  podniebienia, wewnętrznej  strony  policzków,  dziąseł

Układanie  języka  w  łopatkę,  rulonik

B.  ĆWICZENIA  WARG

         „wesołe  minki” -  wysuwanie  warg  do  przodu [ryjek]  i  spłaszczanie [uśmiech  słoneczka]

         robienie  min  symbolizujących  gniew,  radość,  smutek

         cmokanie  wargami

         masowanie  zębami  górnej  i  dolnej  wargi

         trzymanie  kredki  między  nosem  a  wargą-  „wąsik”

         trzymanie  kartki  wargami - „ siłacz”

wprawianie  ust  w  drganie [parskanie]

D.          ĆWICZENIA  PODNIEBIENIA  MIĘKKIEGO

         Ziewanie,  chrapanie  na  wdechu  i  wydechu

         Głębokie  oddechy  przez  jamę  ustną  przy  zaciśniętym  nosie  i  odwrotnie

         Powtarzanie  sylab: ko,ko  gę,gę  ku,ku

         Powtarzanie  sylab  naprzemiennie - „rozmowa  kosmitów”

Ka,ko,ke, ką kę           ga,go,gy,gę,gą       ak,ok.,yk,ąk   itp.

          ĆWICZENIA   SŁUCHU   FONEMATYCZNEGO

• Wsłuchiwanie  się  w  ciszę  [ wyłapywanie  dźwięków  z  otoczenia  np.  tykanie  zegara,  bzykanie  muchy,  itp.]

• Słuchanie  i  nazywanie  dźwięków  nagranych  na  kasetę  magnetofonową

• Zabawy  słuchowe  typu:  kto  cię  woła,  gdzie  tyka  zegar,  itp.

• Rozpoznawanie  i  nazywanie  dźwięków  z  otoczenia  np.  brzęk  kluczy,  szelest  papieru

• Różnicowanie  i  naśladowanie  głosu  różnych  zwierząt  z  uwzględnieniem  różnej  siły  głosu

• Wyklaskiwanie  rytmu  piosenki

• Układanie  klocków,  kredek  w  odpowiednim  tempie  i  rytmie

• Dzielenie  wyrazów  na  sylaby  i  głoski

• Wyodrębnianie  głosek  w  nagłosie,  śródgłosie,  wygłosie

• Wyszukiwanie  przedmiotów,  których  nazwy  zaczynają  się  na  daną  głoskę

• Różnicowanie  szeregów:  sz,  ż,  cz,  dż        s,  z,  c,  dz       r-l

• Odróżnianie  mowy  prawidłowej  od  nieprawidłowej  np.  sanki-szanki

• Różnicowanie  wyrazów  różniących  się  tylko  jednogłoską  np.  półka-bułka

• Zabawa  w  sklep - kupowanie  przedmiotów  zaczynających  się  na  podaną  głoskę

• Wymawianie  słów  z  opuszczaniem  głosek  np.  …aba

• Wyszukiwanie  wyrazów  w  wyrazach  np.  laska

ĆWICZENIA   ARTYKULACYJNE   USPRAWNIAJĄCE 

POPRAWNĄ  WYMOWĘ  POSZCZEGÓLNYCH  GŁOSEK

         Zabawy  słownikowe  i  dźwiękonaśladowcze,

         „skrzynia  skarbów” - pudełko  zawiera  przedmioty,  których  nazwy  zawierają  głoski  trudne  do  realizacji  np.  żarówka,  szalik,  szpulka.  Każde  dziecko  „ losuje”  przedmiot,  nazywa  go  i  wymyśla  dla  niego  rym

         dzielenie  obrazków  na  grupy  np.  wg  głosek,  które  słychać  na  początku  nazwy  obrazka

         zabawa  dźwiękonaśladowcza  „odgłosy”  np.  szelest  liści,  trzask  drzew

         zabawy  ruchowo - słowne:  wykonywanie  kroków  wg  poleceń  nauczyciela  przy  wymawianiu  słów:

deszcz -kleszcz-leszcz

bajeczka-czapeczka-kropeczka  itp.

      Powtarzanie  sylab -  zabawa „echo”

Szo-szo-szo

Czo- czo-czo

Ża-ża-ża

Cze-cze-cze

Szy-szy-szy   itp.

      Ćwiczenia  twórcze  np.  „co  by  było,  gdyby  śnieg  był  czarny,  lody  słone?

      Wymyślanie  słów  o  przeciwstawnym  znaczeniu  np.  biały-czarny,  słony-słodki  itp.

ĆWICZENIA   LOGARYTMICZNE   I   RUCHOWO-SŁOWNO

-WZROKOWE  Z  WYKORZYSTANIEM   METODY 

                            „DOBREGO   STARTU”

    Zabawy  z  piosenkami  np.  „Jadą,  jadą  misie”,                          

„Uciekaj  myszko'  itp.

    Łączenie  różnych  tekstów  z  elementami  ruchowymi  i  rytmicznymi

    Rysowanie  znaków  graficznych  podczas  słuchania  i  śpiewania  piosenek  [ M.  Bogdanowicz - „Piosenki  do  rysowania” ]

    Ćwiczenia  grafomotoryczne  połączone  z  rozwijaniem  mowy  i  rytmu  np.  ilustrowanie  ruchem  treści  wierszyka

    Pisanie  liter:  w  powietrzu,  palcem  na  dywanie,  na  tacy  z  kaszą  itp.

    Słuchanie  lub  śpiew  wybranej  piosenki  oraz  rytmiczne  uderzanie  dłońmi  o  podłogę,  o  kolana,  tupanie,  wykonywanie  różnych  gestów  do  melodii.

CZAS  REALIZACJI:                   WRZESIEŃ-CZERWIEC

CZĘSTOTLIWOŚĆ  ZAJĘĆ:      JEDNO  ZAJĘCIE  NA

                                                           TYDZIEŃ

MIEJSCE  REALIZACJI:            ZAJĘCIE  ODBYWAĆ 

                                                          SIĘ  BĘDZIE  W  SALI

                                                          PRZEDSZKOLNEJ                                                                            

Literatura:

1. Bogdanowicz M., Kisiel B., Przasnyska M.: Metoda Weroniki Sherorne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka. Warszawa 1992

2. Opieka logopedyczna od poczęcia, pod red. B. Rocławskiego, Gdańsk 1993

3.  Torneus M., Hedstrom G-B., Lundberg I.: Rozmowy o języku. Zabawy i ćwiczenia, Gdańsk 1993

---