10.03.2008r.

Temat: Tworzywa mineralne

UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI

WYDZIAŁ INŻYNIERII LĄDOWEJ I ŚRODOWISKA

KIERUNEK INŻYNIERIA ŚRODOWISKA

Wykonał:

Wesołowski Janusz gr.15 B

Azbest to grupa minerałów, występujących w formie włóknistej. Włókna i wyroby odznaczają się znaczną odpornością na działanie czynników chemicznych, ścieranie i wysoką temperaturę.

Ze względu na złe przewodnictwo ciepła i prądu jest stosowany jako materiał izolacyjny. Dzięki ogniotrwałości i izolacyjności termicznej stosowany jest do wyrobu tkanin ogniotrwałych i farb ogniotrwałych. Dawniej produkowano z niego okładziny ciernych szczęk hamulcowych i niepalne materiały budowlane (pokrycia dachowe, rury itp). Dzięki niskiej cenie i dobrym właściwościom mechanicznym stosowany był jako wzmocnienie w eternicie.

Aktualnie ze względu na działanie rakotwórcze został wycofany, a np. pokrycia dachowe są sukcesywnie wymieniane. Ze względu na szkodliwość pyłu azbestowego (pylica), usuwanie wyrobów azbestowych z budynków wymaga zabezpieczeń pracowników, a odpady utylizacji.

Azbest jest przyczyną następujących chorób: pylica azbestowa, rak płuc i nowotworu śródbłoniaka opłucnej. Szkodliwość włókien azbestowych zależy od średnicy i długości włókien. Większe włókna nie są tak szkodliwe, gdyż w większości zatrzymują się w górnych drogach oddechowych skąd są usuwane przez rzęski, włókna bardzo drobne są usuwane przez system odpornościowy. Najbardziej niebezpieczne są włókna długie (>5μm), ale cienkie (<3μm), przenikają one do dolnych dróg oddechowych, wbijają się do płuca gdzie pozostają i w wyniku wieloletniego drażnienia komórek wywołują nowotwory. Takie włókna powstają głównie podczas ścierania wykładzin hamulcowych i sprzęgłowych samochodów starszego typu.

Szkło - to materiał otrzymywany w wyniku stopienia tlenku krzemu (krzemionka, SiO2) z różnymi dodatkami dobranymi w odpowiednich proporcjach, a następnie szybkiego ochłodzenia tak, aby nie doszło do pełnej krystalizacji krzemionki, lecz aby w strukturze pozostało jak najwięcej fazy amorficznej, będącej formalnie rzecz biorąc przechłodzoną cieczą.

Surowcem do produkcji tradycyjnego szkła jest piasek kwarcowy (SiO2) oraz dodatki, najczęściej: węglan sodowy (Na2CO3) i węglan wapniowy (CaCO3), topniki: tlenki boru i ołowiu (B2O3, PbO) oraz barwniki, którymi są zazwyczaj tlenki metali przejściowych (kadm, mangan i inne). Surowce są mieszane, topione w piecu w temperaturze 1400-1500°C, po czym formowane w wyroby przed pełnym skrzepnięciem. Produkcja szkła znana była już ponad pięć tysięcy lat temu. W I w. p.n.e. znano metodę wytwarzania przedmiotów przez wydmuchiwanie, w XIX w. wynaleziono metodę odlewania.

Właściwości szkła:
• materiał izotropowy
• słaby przewodnik dla elektryczności
• materiał o dużej odporności chemicznej (nie jest odporny na działanie kwasu fluorowodorowego)
• właściwości mechaniczne szkła budowlanego:
• twardość w skali Mohsa 5-7
• gęstość szkła budowlanego 2400-2600 kg/m3
• wytrzymałość na zginanie 30-50 MPa
• wytrzymałość na ściskanie 800-1000 MPa
• Moduł Younga 70 GPa
Właściwości szkła są uzależnione od sposobu wytopu, oraz w ograniczonym zakresie od składu chemicznego.

Klasyfikacja szkła
• szkło budowlane: płaskie walcowane i ciągnione, zespolone, hartowane, barwne nieprzejrzyste, piankowe, szkła budowlane są zazwyczaj szkłami sodowo/wapniowo/potaso-krzemianowymi.

• szkło jenajskie zwane też szkłem boro-krzemianowym - po raz pierwszy wynalezionym w Jenie, które cechuje stosunkowo niska temperatura topnienia (ok. 400 °C), łatwość formowania i jednocześnie wysoka odporność na nagłe zmiany temperatury. Jest ono stosowane w sprzęcie laboratoryjnym i kuchennym. Jego odmianą jest szkło pyrex, które posiada skład znacznie ulepszony w stosunku do szkła jenajskiego.

• szkło ołowiowe (kryształowe) - przepuszczalne dla ultrafioletu, o bardzo wysokim współczynniku załamania światła, używane do produkcji wyrobów dekoracyjnych, oraz soczewek optycznych.

Niektóre rodzaje szkła budowlanego:
• szkło okienne
• szkło płaskie walcowane
• szkło płaskie zbrojone
• szkło płaskie barwione w masie (często stosowana jest nazwa handlowa - Antisol)
• szyby zespolone.
• szkło hartowane
• szkło refleksyjne
• szkło elektroprzewodzące
• szkło nieprzezroczyste (marblit
• ponadto ze szkła produkowane są wyroby takie, jak np. pustaki szklane, wełna szklana

Szczególnym zastosowaniem szkła jest produkcja tzw. włókna szklanego; powstaje ono przez przeciskanie stopionej masy szklanej przez otwory o b. małej średnicy.

---