Kiedy może być wszczęte postępowanie administracyjne?
Każdą sprawę załatwianą w urzędzie, od złożenia wniosku o dowód osobisty, po złożenie wniosku o wydanie pozwolenia na budowę może nazwać postępowaniem administracyjnym. Kiedy dokładnie jest ono wszczynane?
Postępowanie administracyjne wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu.
Na wstępie należy podkreślić, że postępowanie administracyjne wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu. Zdecydowana większość spraw w urzędach, to sprawy wszczynane na wniosek zainteresowanej strony, nikt bowiem bardziej od samej strony nie wie, jakie postępowanie, a w konsekwencji jakie rozstrzygnięcie będzie dla tej strony najbardziej potrzebne.
Warto zaznaczyć, że większość postępowań jest wszczynana na wniosek strony, gdyż trudno byłoby konstrukcję wszczynania z urzędu zastosować np. do pozwolenia na budowę. Tylko sama zainteresowana strona wie najlepiej, kiedy o takie pozwolenie wystąpić.
Są jednak sytuacje, gdy organ administracji publicznej może ze względu na szczególnie ważny interes strony wszcząć z urzędu postępowanie także w sprawie, w której przepis prawa wymaga wniosku strony.
W takim jednak przypadku organ obowiązany jest uzyskać na to zgodę strony w toku postępowania. Jeżeli organ takiej zgody nie uzyska, zobowiązany jest całe wszczęte postępowanie umorzyć.
Datą wszczęcia postępowania na żądanie strony jest dzień doręczenia żądania organowi administracji publicznej.
W sytuacji, kiedy w wyniku zgłoszenia żądania wszczęcia postępowania okaże się, że zainteresowane mogą być także inne strony, organ zawiadamia wszystkie takie osoby o wszczynanym postępowaniu.
Pan Tomek złożył do starosty wniosek o pozwolenie na budowę restauracji. Starosta uznał, iż restauracja z racji swojego przeznaczenia może być uciążliwa dla sąsiadów działki, na której ma się znajdować. Starosta postanowił zatem wezwać sąsiadów do udziału w postępowaniu, jako strony zainteresowane.
Podstawa prawna: Kodeks postępowania administracyjnego
Co powinna zawierać decyzja administracyjna
Podstawowym dokumentem, w którym organ administracji publicznej załatwia sprawę, jest wydawana przez niego decyzja, chyba że przepisy kodeksu stanowią inaczej. Decyzja administracyjna to pismo, które po uprawomocnieniu określa prawa i obowiązki strony postępowania. Podstawowe zasady redagowania pism prawnych w postępowaniu administracyjnym reguluje ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego.
Decyzja administracyjna kończy postępowanie.
Do kogo adresowana jest decyzja
Pismo w postępowaniu administracyjnym adresowane jest do strony.
Definicje strony zawiera art. 28 Kodeksu postępowania administracyjnego, który stanowi, że stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.
Stronami mogą być osoby fizyczne i osoby prawne, a gdy chodzi o państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne i organizacje społeczne również jednostki nie posiadające osobowości prawnej.
Elementy decyzji
Decyzja powinna zawierać:
oznaczenie organu administracji publicznej;
datę wydania, jest elementem koniecznym;
oznaczenie strony lub stron, zazwyczaj oznaczenie strony ogranicza się do podania imienia i nazwiska (nazwy) strony oraz jej adresu;
powołanie podstawy prawnej, należy podać jak najbardziej szczegółowo;
rozstrzygniecie;
uzasadnienie faktyczne i prawne;
pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie;
podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji lub, jeżeli decyzja wydana została w formie dokumentu elektronicznego, powinna być opatrzona bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu.
Decyzja, w stosunku do której może być wniesione powództwo do sądu powszechnego lub skarga do sądu administracyjnego, powinna zawierać ponadto pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa lub skargi.
Odwołanie od decyzji administracyjnej
Organy administracji wydają rozstrzygnięcia w formie decyzji. Mamy więc decyzję o pozwoleniu na budowę, decyzję o zameldowaniu, decyzję o wydaniu koncesji. Co jednak zrobić gdy jesteśmy niezadowoleni z wydanej decyzji.
Odwołanie od decyzji uregulowane jest w KPA
Zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego organ administracji załatwia sprawy w drodze wydania decyzji bądź postanowienia. Przy czym warto wiedzieć, że rozstrzygnięcia merytoryczne następują w drodze decyzji. Najważniejsze sprawy wójt czy starosta załatwiają właśnie poprzez wydanie decyzji.
Decyzja zapada w sprawach o pozwolenie na budowę, w sprawach o wydanie prawa jazdy, w sprawach o meldunek. Stronie, która jest niezadowolona z decyzji służy odwołanie
Zasady wnoszenia
Odwołanie wnosi się do organu wyższego stopnia. W wypadku decyzji wydanych przez wójta czy starostę organem takim, co do zasady będzie samorządowe kolegium odwoławcze. Odwołanie natomiast wnosi się za pośrednictwem organu, który wydał decyzję w pierwszej instancji. Dlatego też odwołanie kierujemy do samorządowego kolegium odwoławczego ale przekazujemy je wójtowi (staroście, jeżeli to on wydał decyzję).
Termin do wniesienia
Odwołanie wnosi się w terminie 14 dni. Termin ten liczy się od daty doręczenia decyzji a jeżeli decyzja była ogłoszona to od momentu ogłoszenia. Jeżeli odwołanie zostało złożone po terminie wtedy organ odwoławczy stwierdza postanowieniem niedopuszczalność odwołania. Od takiego postanowienia stronie nie służy zażalenie.
Forma i treść
W odwołaniu strona nie musi podawać konkretnych zarzutów wobec decyzji. Odwołanie można oprzeć na każdej przesłance. Strona może napisać, że po prostu nie zgadza się z wydaną decyzją i na tym zakończyć pisanie decyzji. Przedstawiona tu taj rozwiązanie jest zasadą natomiast ustawy inne niż k.p.a. mogą w odmienny sposób regulować kwestię wymogów dotyczących odwołania.
Inne środki zaskarżenia
Trzeba również wyjaśnić, że nie od każdej decyzji można się odwołać. Kodeks postępowania administracyjnego wyróżnia dwa rodzaje decyzji, od których nie można wnieść odwołania. Chodzi mianowicie o decyzje wydane przez ministra oraz przez samorządowe kolegium odwoławcze (jako organ pierwszej instancji). W takich wypadkach stronie przysługuje specyficzny środek zaskarżenia jakim jest wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.
Do wymienionego wyżej wniosku stosuje się odpowiednio przepisy o odwołaniu.
Rozpatrzenie odwołania
Odwołanie co do zasady rozpatruje organ wyższego stopnia. W wyniku wniesienia odwołania organ wyższego stopnia wydaje ponownie decyzję. Od tej decyzji nie przysługuje już odwołanie gdyż postępowanie administracyjne jest tylko dwuinstancyjne. Natomiast od decyzji organu odwoławczego można wnieść skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego.
Co to jest ugoda administracyjna?
Sprawy urzędowe załatwiane są nie tylko poprzez wydane decyzje czy postanowienia. Kodeks postępowania administracyjnego dopuszcza zawieranie ugody w trakcie postępowania pomiędzy stronami.
Ugoda może być zawarta w każdym czasie, ale maksymalnie do czasu wydania przez organ decyzji w sprawie.
Kodeks przewiduje trzy warunki, kiedy może być zawarta ugoda w postępowaniu administracyjnym. Są one następujące:
Przemawia za tym charakter sprawy
Przyczyni się to do uproszczenia lub przyspieszenia postępowania
Nie sprzeciwia się temu żaden przepis prawa.
Z inicjatywą zawarcia ugody może wystąpić organ administracji, przed którym toczy się postępowanie, lub strony.
Ugoda może być zawarta w każdym czasie, ale maksymalnie do czasu wydania przez organ decyzji w sprawie. Ugodę można zawrzeć zarówno w postępowaniu w pierwszej instancji, jak i w postępowaniu odwoławczym.
Wniosek stron
Jeżeli strony postępowania złożą zgodne oświadczenie o zamiarze zawarcia ugody, organ administracji publicznej odroczy wydanie decyzji i wyznaczy stronom termin do jej zawarcia. W przypadku zawiadomienia przez jedną ze stron o odstąpieniu od zamiaru zawarcia ugody, organ administracji publicznej załatwia sprawę w drodze decyzji, wedle własnego uznania.
Co zawiera ugoda
Ugodę zawiera się w formie pisemnej. Powinna ona zawierać:
oznaczenie organu, przed którym została zawarta,
datę sporządzenia,
oznaczenie stron,
przedmiot i treść ugody,
wzmiankę o jej odczytaniu i przyjęciu,
podpisy stron oraz podpis pracownika organu administracji publicznej, upoważnionego do sporządzenia ugody.
Organ administracji publicznej utrwala fakt zawarcia ugody w aktach sprawy, w formie protokołu.
Ugoda wymaga zatwierdzenia przez organ administracji publicznej, przed którym została zawarta. Ugoda, która została zatwierdzona przed organem administracji ma takie same skutki, jak wydana przez ten organ decyzja administracyjna.