Niepełnosprawność

Niepełnosprawność - długotrwały stan, w którym występują pewne ograniczenia w prawidłowym funkcjonowaniu człowieka. Ograniczenia te spowodowane są na skutek obniżenia sprawności funkcji fizycznych lub psychicznych. Jest to także uszkodzenie, czyli utrata lub wada psychiczna, fizjologiczna, anatomiczna struktury organizmu. Utrata ta może być całkowita, częściowa, trwała lub okresowa, wrodzona lub nabyta, ustabilizowana lub progresywna.

Niepełnosprawność jest jednym z ważniejszych problemów współczesnego świata. Wynika to z powszechności i rozmiaru tego zjawiska. Z niepełnosprawnością fizyczną wiąże się ponadto zazwyczaj tzw. niepełnosprawność społeczna, czyli niemożność pełnego funkcjonowania w społeczeństwie. Rok 2003 ogłoszono rokiem niepełnosprawnych.

Rodzaje niepełnosprawności

1. Obniżona sprawność sensoryczna (zmysłowa) - brak, uszkodzenie lub zaburzenie funkcji analizatorów zmysłowych (są to m.in. osoby niewidome, niedowidzące, głuche, niedosłyszące, z zaburzeniami percepcji wzrokowej i słuchowej)

2. Obniżona sprawność intelektualna - upośledzenie umysłowe, demencja starcza

3. Obniżona sprawność funkcjonowania społecznego - zaburzenia równowagi nerwowej, emocjonalnej oraz zdrowia psychicznego

4. Obniżona sprawność komunikowania się - utrudniony kontakt słowny (zaburzenia mowy, autyzm, jąkanie się)

5. Obniżona sprawność ruchowa - osoby z dysfunkcją narządu ruchu (wrodzoną lub nabytą)

6. Mózgowe porażenie dziecięce

7. Obniżona sprawność psychofizyczna z powodu chorób somatycznych - np. nowotwory, guz mózgu, cukrzyca, rak)

Najczęstsze przyczyny niepełnosprawności

1. Wady wrodzone

2. Choroby przewlekłe (80%)

3. Nagłe - wypadki, urazy, zatrucia

Polskie przepisy prawne

Według ustawy o pomocy społecznej niepełnosprawność oznacza niezdolność do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych albo zaliczenie do grupy inwalidów lub legitymowanie się stopniem niepełnosprawności w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Wyróżnia się ponadto:

• Inwalidztwo - częściowa niezdolność do wykonywania pracy zawodowej, spowodowana długotrwałym lub trwałym naruszeniem sprawności organizmu. O inwalidztwie mówi się, gdy choroba trwa powyżej sześciu miesięcy.

• Kalectwo - niedorozwój, brak lub nieodwracalne uszkodzenie narządu lub części ciała (trwałe uszkodzenie organizmu). Może, ale nie musi spowodować zmniejszenia lub utraty zdolności do pracy zawodowej.

Niepełnosprawność społeczna

Znak, że miejsce jest dostępne dla niepełnosprawnych.

Niepełnosprawność społeczna (ang. disability) - warunki jakie społeczeństwo stwarza niepełnosprawnym.

Niepełnosprawność społeczna jest w dużej mierze wyznaczana przez warunki jakie społeczeństwo zapewnia osobom niepełnosprawnym - takim jak przysposobienie transportu czy budownictwa dla osób niepełnosprawnych. Mówiąc obrazowo to społeczeństwo określa kto i w jaki sposób jest niepełnosprawny; dla przykładu osoba studiująca na wyższej uczelni i na wózku inwalidzkim jest niepełnosprawna tylko wtedy, kiedy nie może wjechać do budynku wyższej uczelni, w którym są wysokie schody.

Rozwiązania prawne

Anglia

W Anglii Disability Discrimination Act (Prawo Dyskryminacji Niepełnosprawnych) definiuje niepełnosprawność w sensie medycznym jako pewnego rodzaju warunki ograniczające dzienną aktywność. Wymaga jednak, żeby pracodawcy zrobili "sensowne zmiany" w sposobie działalności, tak żeby dostosować się do modelu "niepełnosprawności socjalnej".

Polska

W Polsce obowiązuje definicja opracowana przez Zespół przy Pełnomocniku Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych określająca, iż "Niepełnosprawną jest osoba, której stan zdrowia fizycznego lub psychicznego powoduje trwałe lub długotrwałe utrudnienie, ograniczenie lub uniemożliwienie udziału w stosunkach społecznych i wypełnianie ról wg przyjętych kryteriów i obowiązujących norm".

USA

Jednym z najlepszych rozwiązań na świecie - bardzo efektywnym w praktyce - w dziedzinie prawodawstwa dla ludzi niepełnosprawnych jest Americans with Disabilities Act of 1990 (Prawo dla Amerykanów Niepełnosprawnych z 1990 roku), które jest aktem normującym cywilną odpowiedzialność za dyskryminację przeciw ludziom niepełnosprawnym. Akt ten traktuje niepełnosprawność jako dyskryminację podobną do dyskryminacji rasowej, ze względu na płeć, pochodzenie, lub wyznanie (opisane w Civil Rights Act of 1964; pol. Akt Prawa Cywilnego z 1964). Pewnego typu niepełnosprawność - alkoholizm i transseksualizm są wyłączone z tego aktu.

Niesprawność społeczną należy skontrastować z niepełnosprawnością medyczną.

To jest tylko zalążek artykułu związanego z medycyną. Jeśli potrafisz, rozbuduj go.

Bibliografia [edytuj]

Hanna Żuraw, Szanse zatrudnienia niepełnosprawnych absolwentów i studentów wyższych uczelni - stan obecny, przyszłość, bariery i możliwości, Warszawa, 2004, s48, PILOT PROJECT COPERNICO, [1]

Zobacz też [edytuj]

• Fundacja Aktywnej Rehabilitacji - jedna z organizacji w Polsce traktująca niepełnosprawność w sensie społecznym

• sporty niepełnosprawnych

Link zewnętrzny [edytuj]

• Niepełnosprawni - pełnosprawni w kulturze? (w magazynie Histmag)

Źródło: "http://pl.wikipedia.org/wiki/Niepe%C5%82nosprawno%C5%9B%C4%87_spo%C5%82eczna"

Kategorie: Zalążki artykułów - medycyna • Niepełnosprawność

3

---