Wykład 5.10.2008r.
ERGONOMIA I OCHRONA PRACY
Ergonomia - jest syntetyczną dyscypliną wiedzy, zajmującą się problematyką dostosowania warunków pracy do fizjologicznych, morfologicznych i psychologicznych możliwości człowieka oraz człowieka do warunków pracy i mający na celu zapewnienia maksymalnej wydajności pracy i powodująca pogorszenia stanu zdrowia.
Termin ergonomia pochodzi od greckich słów ergon - praca, nomos - prawo i został przyjęty w 1949r.
Ważna cechą ergonomii jest interdyscyplinarność, szczególnie bliski związek łączy ją z następującymi czynnikami:
fizjologia pracy - zajmująca się badaniem wpływu pracy na stan czynnościowy ustroju człowieka oraz jego poszczególnych układów i narządów;
higiena pracy - nauka o wpływie środowiska na organizm ludzki (ochrona zdrowia, medycyna zapobiegawcza);
psychologia pracy - dziedzina zastosowania psychologii do rozwiązania praktycznych problemów pracy ludzkiej.
W ergonomii wyróżnia się dwa kierunki:
ergonomia koncepcyjna - która opracowuje zalecenia do projektowania budynków i pomieszczeń pracy, instalacji tłumiących hałas i wibracji konstrukcyjnych maszyn, narzędzi i urządzeń, organizacja pracy tak aby zapewnione zostało bezpieczeństwo i niezawodność działania oraz minimalizacja zmęczenia i obciążenia psychologicznego człowieka;
ergonomia korekcyjna - zmierza do usprawnienia istniejących materialnych warunków pracy, jej organizacji oraz adaptacji maszyn i urządzeń do cech psychofizycznych pracowników.
Fizjologia człowieka zajmuje się nie tylko poznaniem czynności poszczególnych narządów ale i ich wzajemną zależnością. Fizjologia jest podstawą nauk medycznych (metabolizm - przemiana materii i anabolizm - polegający na gromadzeniu energii w organizmach żywych, katabolizm - rozpad związany ze zmniejszeniem energii).
Ćwiczenia 11.10.2008r.
I. Ergonomia w kształtowaniu warunków pracy
Podstawowe zagadnienia ergonomii
Wybrane zagadnienia z fizjologii pracy
Psychologiczne właściwości człowieka a praca
Ergonomia w kształtowaniu warunków pracy.
II. Ryzyko zawodowe
Metody oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy
Zarządzanie ryzykiem zawodowym w przedsiębiorstwie
Koszty ograniczenia ryzyka zawodowego
Zapobieganie skutkom ryzyka zawodowego
III. Zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy
Koncepcja zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy w przedsiębiorstwach
Systemowe zarządzanie bezpieczeństwem pracy w przedsiębiorstwie
Podstawowe zasady skutecznego zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy
Obowiązki pracodawcy w zakresie zapewnienia bezpiecznych warunków pracy.
art. 207 UP
badania kontrolne → powyżej 90 dni na zwolnieniu
wstępne
okresowe
Ryzyko PN - N. 18002 / 2000
Skala 5 stopni ryzyka
bardzo małe
małe
średnie
duże (nieakceptowane)
bardzo duże (nieakceptowane)
Ćwiczenia 23.11.2008r.
Kodeks Pracy.
Zagadnienia bezpieczeństwa i ochrony pracy: dział 10 Kodeksu Pracy.
Art. 1. (zakres regulacji) Kodeks pracy określa prawa i obowiązki pracowników i pracodawców.
Art. 2. Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracy powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.
Art. 3. Pracodawcą jest jednostka organizacyjna choćby nie posiadała osobowości prawnej a także osoba fizyczna jeżeli zatrudniają one pracowników.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dn. 26.09.1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy tj. Dz. Ust. z 2003r. nr. 169 poz. 1650.
Identyfikacja zagrożenia - proces rozpoznawania tego czy zagrożenie istnieje oraz określenie jego charakterystyk.
Ryzyko zawodowe - to prawdopodobieństwo wystąpienia nie żądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą powodujących straty w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposoby wykonywania pracy.
Ocena ryzyka zawodowego - proces analizowania ryzyka zawodowego i wyznaczania jego dopuszczalności. ?
Zagrożenie - stan środowiska pracy mogący spowodować wypadek lub chorobę.
Zagrożenie znaczące - to zagrożenie mogące spowodować poważne i nieodwracalne uszkodzenie zdrowia lub śmierć występujące w szczególności podczas wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych lub w sytuacjach poważnych awarii.
Poważna awaria - to zdarzenie w szczególności emisja, pożar lub eksplozja powstała w trakcie procesu przemysłowego magazynowania lub transportu w których występuje jedna lub więcej niebezpiecznych sytuacji prowadzące do natychmiastowego powstania zagrożenia życia lub zdrowia ludzi, stanowiska.
Zdarzenie potencjalnie wypadkowe - to niebezpieczne zdarzenie związane z wykonywaną pracą podczas którego nie dochodzi do urazów lub pogorszenia stanu zdrowia.
Wykład 14.12.2008r.
Zaliczenie 17 stycznia 2009r. w formie testu, 15 pytań.
Zagadnienia:
Umowa o pracę - pracownik.
30 dni można zgłaszać działalność ale tylko wtedy gdy zatrudnia się przynajmniej 1 pracownika (jeśli się nie zatrudnia pracowników to nie ma obowiązku zgłaszania działalności).
Art. 207 Kodeksy Pracy określa obowiązki pracodawcy (przestrzeganie BHP)
Powstrzymanie się od pracy w chwili gdy coś zagraża to pracownik ma prawo przerwać pracę.
Ocena ryzyka zawodowego.
Szkolenie wstępne:
instruktarz ogólny - BHPowiec
instruktarz stanowiskowy - przełożony lub osoba wyznaczona przez pracodawców (skończony kurs BHP dla pracodawców lub osób kierujących pracownikami). Bez szkolenia pracownik nie może przystąpić do pracy (minimum 2x45min. - instruktarz ogólny).
Art. 229 Badania lekarskie:
wstępne
okresowe
kontrolne (ponad 30dni na zwolnieniu)
Co to jest ergonomia (pojęcia z zajęć)
Art. 149 Kodeksu Pracy
Uciążliwe, niebezpieczne, szkodliwe (czynniki) - jeśli szkodliwy to i uciążliwy, ale jeśli uciążliwy to nie koniecznie szkodliwy.
Hałas 85 decybeli - najwyższa dopuszczalna wartość
Do 80 decybeli bez słuchawek, 80-85 ze słuchawkami
Zagrożenia.
- 3 -