Przygotowanie dzieci 6 - letnich do nauki pisania przed rozpoczęciem zajęć w przedszkolu w świetle badań własnych.
Jestem nauczycielką Przedszkola samorządowego nr 7 w Chojnicach. Chojnice są miastem liczącym około 40 tyś mieszkańców z dość dobrze rozbudowaną siecią placówek przedszkolnych. Przedszkole położone jest na osiedlu domków jednorodzinnych na obrzeżach miasta. Do przedszkola uczęszcza 137 dzieci zgrupowanych w 5 Oddziałach. Zaplecze dydaktyczno wychowawcze jest dobre. Do dyspozycji mamy 5 sal dydaktycznych, sale gimnastyczną, każdy oddział posiada własną łazienkę i szatnie. Przedszkole posiada także dobrze wyposażony plac zabaw.
Opanowanie przez dziecko nowych umiejętności porozumiewania z otoczeniem, jakimi są czytanie i pisanie, wymaga „nauczenia się nowego języka" - języka pisanego. Dziecko zatem musi opanować umiejętność:
- wzrokowego wyróżniania podstawowych znaków graficznych oraz kształtowania ich za pomocą własnych czynności manualnych;
- dostrzegania związku między znakami graficznymi, jakimi są litery, a
wyodrębnionymi wcześniej za pomocą analizy słuchowo - artykulacyjnej dźwiękami mowy;
ceIowego kształtowania za pomocą własnych czynności ruchowych odpowiednich liter.
Nabywanie umiejętności mowy pisanej jest zatem niezwykle skomplikowanym i długotrwałym procesem angazującym wiele rozmaitych czynności dziecka: sensorycznych (wzrokowe, słuchowe, kinestetyczne), ruchowych (artykulacyjne i skomplikowane manualnie) i umysłowych. Proces kształtowania i doskonalenia mowy pisanej u dziecka powinien być poprzedzony długim okresem przygotowawczym.
W celu określenia stanu przygotowania dzieci do nauki pisania, na początku roku szkolnego przeprowadzono sprawdzian testowy według Anny Brzezińskiej. Badaniami objęto grupę dzieci 6 - letnich uczęszczających do przedszkola. Test badający przygotowanie dzieci na poziomie psychomotorycznym zawierał 6 zadań do rozwiązania. Badania przeprowadzono indywidualnie z wyjątkiem trzech prób, a mianowicie:
1. Wyróżnienie braków w wyrazach
2. Odczarowywanie znaków
3. Odwzorowywanie szlaczków
Badania przeprowadzono przed południem w przedszkolu. Maksymalna ilość punktów jaką można było uzyskać za rozwiązanie testu wynosiła 72 punkty.
Pierwsze zadanie dotyczyło rozpoznawania i klasyfikacji symboli graficznych. Ćwiczenie przeprowadzono z każdym dzieckiem oddzielnie. Dziecko otrzymało 30 karteczek z narysowanymi na nich różnymi figurami (po 6 każdego rodzaju). Jego zadaniem było poklasyfikowanie figur „Pokażę ci różne figury, a ty postaraj się to jakoś podzielić, poukładać w zbiory.
Kryteria oceny :
Za każdy poprawnie ułożony zbiór - l punkt ; l punkt premii za wszystkie zbiory poprawnie ułożone, wynik maksymalny - 6 punktów.
Drugie zadanie dotyczyło różnicowania znaków graficznych. Dziecko otrzymuje 27 karteczek z narysowanymi na nich różnymi figurami i l kartkę ze wzorem. Polecenie :Masz tu różne figury, odszukaj takie same, jak te na karcie.
Kryteria oceny ;
Za każde poprawne przyporządkowanie - l punkt, wynik maksymalny -9 punktów.
Zadanie trzecie polegało na kojarzeniu symboli graficznych z obrazkami. „Masz tu różne figury i obrazki. Na każdy owoc połóż kwadrat, na każde zwierzę połóż koło, a na każde warzywo połóż krzyżyk". Dziecko otrzymuje następujące obrazki:
koza, świnia, krowa, cytryna, jabłko, wiśnie, kalafior, cebula, kapusta oraz 9 karteczek z rysunkami figur (po 3 - koła, kwadraty, krzyżyki)
Kryteria oceny ;
Za każde poprawne przyporządkowanie l punkt, wynik maksymalny 9 punktów.
Zadanie czwarte polegało na wyróżnianiu braków w znakach. „Pokażę tobie różne znaki, a ty powiesz czym one się różnią". Pokazujemy dziecku kolejno 8 kartek, na każdej z nich są dwa znaki różniące się jednym szczegółem.
Kryteria oceny :
Za każdy prawidłowo wskazany szczegół l punkt, wynik maksymalny 8 punktów.
Zadanie piąte miało na celu odwzorowywanie szlaczków. Dziecko otrzymuje kartę formatu A - 4 i ołówek, kolejno pokazujemy mu 10 znaków: „Narysuj tak samo:.
Kryteria oceny :
Za każde prawidłowe odwzorowanie 2 punkty, wynik maksymalny 20 punktów.
Ostatnie, szóste zadanie polegało na odwzorowywaniu szlaczków.
Dziecko otrzymuje kartę z rozpoczętymi „szlaczkami" i polecenie: „Dokończ te szlaczki” (jest ich 10).
Kryteria oceny :
Za każde poprawne dokończenie dziecko otrzymuje 2 punkty, wynik maksymalny 20 punktów. Uzyskane wyniki z przeprowadzonego testu przedstawiłam w Tabeli.
Wyniki osiągnięte przez dzieci 6 - letnie w badaniu na przygotowanie do nauki pisania pod względem psychomotorycznym.
Lp.
|
Imię dziecka
|
Liczba punktów
|
Razem
|
|||||
|
|
A
|
B
|
C
|
D
|
E
|
F
|
|
l
|
Ola
|
6
|
9
|
9
|
8
|
18
|
20
|
70
|
2
|
Kasia S.
|
6
|
9
|
7
|
7
|
18
|
20
|
67
|
3
|
Kasia F.
|
4
|
8
|
7
|
6
|
12
|
10
|
47
|
4
|
Judyta
|
6
|
8
|
6
|
6
|
10
|
12
|
48
|
5
|
Agata
|
4
|
7
|
8
|
6
|
4
|
6
|
35
|
6
|
Hania
|
6
|
9
|
8
|
8
|
12
|
14
|
57
|
7
|
Dorota
|
0
|
1
|
3
|
2
|
0
|
0
|
6
|
8
|
Karolina
|
2
|
3
|
3
|
6
|
10
|
4
|
28
|
9
|
Agnieszka
|
4
|
4
|
6
|
7
|
6
|
8
|
35
|
10
|
Asia
|
4
|
7
|
3
|
6
|
12
|
10
|
42
|
11
|
Emila
|
6
|
9
|
5
|
7
|
18
|
14
|
59
|
12
|
Monika
|
6
|
8
|
8
|
7
|
14
|
18
|
61
|
13
|
Weronika
|
4
|
8
|
3
|
6
|
12
|
6
|
39
|
14
|
Michał
|
6
|
7
|
8
|
7
|
16
|
14
|
58
|
15
|
Krzysiu
|
6
|
9
|
9
|
8
|
18
|
18
|
68
|
16
|
Damian
|
4
|
6
|
7
|
4
|
12
|
8
|
41
|
17
|
Krystian
|
6
|
8
|
8
|
5
|
6
|
6
|
39
|
18
|
Dawid
|
4
|
7
|
6
|
6
|
6
|
6
|
35
|
19
|
Patryk
|
4
|
7
|
6
|
5
|
12
|
6
|
40
|
20
|
Kamil
|
6
|
8
|
7
|
6
|
12
|
6
|
45
|
21
|
Piotruś
|
4
|
6
|
5
|
4
|
14
|
10
|
43
|
22
|
Karol
|
6
|
7
|
8
|
5
|
12
|
12
|
55
|
23
|
Łukasz
|
6
|
8
|
8
|
7
|
12
|
12
|
53
|
24
|
Paweł
|
6
|
7
|
7
|
8
|
18
|
16
|
62
|
25
|
Bartek
|
6
|
8
|
5
|
6
|
12
|
14
|
51
|
26
|
Mateusz
|
6
|
8
|
7
|
6
|
8
|
4
|
39
|
27
|
Grzesiu
|
6
|
8
|
5
|
7
|
18
|
12
|
56
|
Legenda:
A - rozpoznawanie i klasyfikacja symboli graficznych
B - różnicowanie znaków graficznych
C - kojarzenie symboli graficznych z obrazkami
D - wyróżnianie braków w znakach
E - odwzorowywanic znaków
F - odwzorowywanie szlaczków
Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań przeprowadzonych w Przedszkolu
Samorządowym nr 7 w Chojnicach
Z danych przedstawionych w tabeli, wynika iż dzieci najlepiej radziły sobie z rozpoznawaniem i klasyfikacją symboli graficznych. Na 27 badanych aż 16 uzyskało maksymalny wynik - 6 pkt. Najwięcej problemów miały dzieci z odwzorowywaniem znaków -żadne dziecko nie uzyskało maksymalnej liczby punktów. Po zsumowaniu wyników wszystkich ćwiczeń okazało się, że najwyższą liczbę punktów uzyskała Ola -70 pkt. na 72 możliwych. Z chłopców najlepszy był Krzysiu - 68 pkt. Najmniejszą liczbę punktów uzyskała Dorotka - tylko 6 pkt. Dziecko to jest pod stałą opieką Poradni Neurologicznej i psychologa.
Opracowała: Lucyna Pestka
Bibliografia:
A. Brzezińska - „Czytanie i pisanie - nowy język dziecka” Warszawa WSiP