Głowiński: „Tradycja literacka”.
1. Jak Głowiński widzi relacje między utworem literackim a jego genezą?
Geneza jest jego wewnętrzną własnością. Utwór jako swoista konstrukcja nosi w sobie swoją literacką historię.
2. Jak nazywa się sposób życia tradycji literackiej przez daną epokę?
Nazywa się aktualnie żywotnym dorobkiem literackim. W teraźniejszości trwa przeszłość. Epoka tworzy wzór swój własny epoki literackiej.
3. Czym jest tradycja literacka?
Jest swoistą formą istnienia elementów przeszłości literackiej w czasach współczesnych. Będą nią te pierwiastki, które są zdolne aktywnie kształtować współczesną praktykę pisarską, które stają się składnikiem nowego układu historycznoliterackiego nie tracąc jednak znamion swej właściwej przynależności. Tradycja literacka to przeszłość literacka.
4. W jakich 2 grupach tekstów występują elementy tradycji literackiej? Na jakie 2 spos. można mówić o t. lit?
-jako o elemencie praktyki twórczej dzieła
- jako o elemencie świadomości literackiej (programy, manifesty).
5. Co było charakterystyczne dla pozytywistycznego ujęcia tradycji?
-czynnikiem aktywnym jest przeszłość nie zaś teraźniejszość (wg Głowińskiego str. biorąca)
-zasadniczą kategorią był wpływ (filologicznie pozwalająca się wykazać zależność mająca służyć określeniu genezy dzieła)
6. Co jest czynnikiem aktywnym wg G?
Teraźniejszość współczesna kultura.
7. Jaka jest różnica między tradycją a wpływem?
Wpływ: fakt jednostkowy, jednorazowy, ściśle określony stosunek między dwoma tekstami.
Tradycja: całościowe zjawisko, w odniesieniu do calej epoki, prądu, szkoły.
8. Jakim zjawiskiem jest tradycja literacka?
Relatywnym, t. jest to coś dla kogoś określonego w pewnej sytuacji. Proces jej kształtowania się polega na wyborze.
9. Charakter t. lit.
Strukturalny, Jakis element przeszłości przejęty przez epokę współczesną nie jest zjawiskiem samoistnym, jest określony przez system jakiego elementem się staje. Jego sens zależy od kontekstu w jaki został wprowadzony.
10. Na jakie 2 sposoby można kontynuować wzory przeszłości?
Dynamiczny, statyczny.
11.Jak w tym kontekście Słowiński określa zjawisko stylizacji?
Zjaw. Statyczne.
12. Jakim zjawiskiem jest t. lit. ze względu na ciągłość procesu historycznoliterackiego?
Synkretycznym.
Czym jest synkretyzm?
Łączeniem różnych elementów elementów 1 całość, przyswajaniem wszystkiego.
Do jakiej czynności porównuje t. lit?
Do selekcji. Tradycja jest selekcją przeprowadzoną wśród literackich faktów przeszłości.
15. Co tworzy każda epoka w odniesieniu do t. lit?
Swoisty model przeszłości. Michał Głowiński: „Tradycja literacka”
1. Jak Głowiński widzi relacje między utworem literackim a jego genezą?
Geneza jest jego wewnętrzną własnością (bo można ją przeanalizować na podstawie budowy). Utwór jako swoista konstrukcja nosi w sobie swoją literacką historię.
* „utwór jako swoista konstrukcja nosi w sobie literacką historię - innymi słowy: historyczność; geneza literacka jest jego wewnętrzną własnością - daje się przeto wyprowadzić z elementów, które w nim uczestniczą”
2. Jak nazywa się sposób życia tradycji literackiej przez daną epokę?
Nazywa się aktualnie żywotnym dorobkiem literackim. W teraźniejszości trwa przeszłość. Epoka tworzy wzór swój własny epoki literackiej.
3. Czym jest tradycja literacka?
Jest swoistą formą istnienia elementów przeszłości literackiej w czasach współczesnych. Będą nią te pierwiastki, które są zdolne aktywnie kształtować współczesną praktykę pisarską, które stają się składnikiem nowego układu historycznoliterackiego nie tracąc jednak znamion swej właściwej przynależności. Tradycja literacka to przeszłość literacka.
- Definicja tradycji literatury?
- Trzy przypadki:
1. ukształtowane w przeszłości zjawisko staje się powszechnie i traci znamiona historyczności (dziś każdy pisze sylabowcem Kochanowskiego i nie wie o tym).
2. Pewnym utworom czy pisarzom przyznaje się miejsce w historii jako ważnym ogniwom, ale dziś są odbierane tylko biernie
3. Właściwa tradycja literacka: pierwiastki ukształtowane dawniej są zdolne aktywnie kształtować współczesną praktykę pisarską, nie tracąc jednak przy tym znamion swej właściwiej przynależności.
* „TRADCĄ LITERACKĄ są te pierwiastki, które są zdolne aktywnie kształtować współczesna praktykę pisarską, które stają się składnikiem nowego układu historyczno-literackiego, nie tracąc jednak znamion swej właściwej przynależności”
4. W jakich 2 grupach tekstów występują elementy tradycji literackiej? Na jakie 2 spos. można mówić o t. lit? Jakie są 2 sposoby istanienia tadycji literackiej?
- jako o elemencie praktyki twórczej dzieła
- jako o elemencie świadomości literackiej (programy, manifesty)
5. Co było charakterystyczne dla pozytywistycznego ujęcia tradycji?
* Pozytywizm - wpływologia: późniejsze powielanie bierne
- czynnikiem aktywnym jest przeszłość nie zaś teraźniejszość (wg Głowińskiego str. biorąca)
* A wg Kołakowskiego i Głowińskiego teraźniejszość aktywna, bo to współcześni wykazują aktywność w szukaniu inspiracji z przeszłości, a ci przeszli już nie żyją i nic nie mogą robić.
- zasadniczą kategorią był wpływ (filologicznie pozwalająca się wykazać zależność mająca służyć określeniu genezy dzieła)
6. Co różni od w.w. dzisiejszy stosunek, wg Głowińskiego? Co jest czynnikiem aktywnym?
→ obecnie za czynnik aktywny uznajemy teraźniejszość; przeszłość nie wpływa na teraźniejsze czynniki
Teraźniejszość; współczesna kultura
7. Jaka jest różnica między tradycją a wpływem?
Wpływ: fakt jednostkowy, jednorazowy; ściśle określony stosunek między dwoma tekstami; często przypadkowy i nieznaczący.
Tradycja: całościowe zjawisko, w odniesieniu do całej epoki, prądu, szkoły; dotyczy tylko większych całości literackich: epoki, prądy, szkoły poetyckie.
8. Jakim zjawiskiem jest tradycja literacka?
Relatywnym; tradycja literacka jest to coś dla kogoś określonego w pewnej sytuacji. Proces jej kształtowania się polega na wyborze. Tradycja jest relatywna, bo nie ma jednego (określonego) kanonu.
9. Jaki jest charakter tradycji literackiej?
Strukturalny; jakiś element przeszłości przejęty przez epokę współczesną nie jest zjawiskiem samoistnym, jest określony przez system jakiego elementem się staje. Jego sens zależy od kontekstu w jaki został wprowadzony.
10. Czym jest Kategoria gatunku literackiego (jeśli chodzi o poetykę) dla tradycji literackiej?
To punkt odniesienia dla tradycji literackiej.
11. Na jakie 2 sposoby można kontynuować wzory przeszłości?
Dynamiczny, statyczny.
* Dwa sposoby kontynuacji wzorów przeszłości:
- dynamiczny - pisarz przejmuje zasady, które kształtowały dawne utwory i stosuje te zasady w dzisiejszych czasach - np. przejmuje nie język romantyków, tylko ich zasadę kształtowania wypowiedzi na wzór języka mówionego - jest to stosunek twórczy.
- statyczny - pisarz przejmuje gotowe efekty - konwencje literackie np. utarte zestawienia metaforyczne - przykładem jest stylizacja - ale stosunek statyczny nie jest w pełni możliwy, bo język się zmienia i słowa dawniej potoczne, dziś już będą odbierane jako archaiczne.
Przypadkiem pośrednim jest parodia, bo tam pisarz niby przejmuje konwencję, ale po to, żeby nadać jej nowy ośmieszający sens.
12. Jak w tym kontekście Słowiński określa zjawisko stylizacji?
Zjawisko statyczne.
„Szczególną formę przejmowania konwencji stanowi stylizacja. Stylizacja jest to kształtowanie utworu na podobieństwo pewnego spetryfikowanego* wzoru, którego środki artystyczne są określone i ograniczone do jednego tylko typu.”
* spetryfikowany «utrwalony w pewnej formie»
· spetryfikować
1. «utrwalić coś w określonej formie»
2. «wzmocnić grunt budowlany przez wstrzyknięcie jakiegoś utwardzacza»
13. Jakim zjawiskiem jest tradycji literackiej ze względu na ciągłość procesu historycznoliterackiego?
Synkretycznym.
· Tradycja jest synkretyczna (nawarstwiająca), bo dziś patrzymy na Kochanowskiego przez pryzmat późniejszych epok.
· „Ze względu na ciągłość procesu historyczno-literackiego tradycja jest zjawiskiem synkretycznym
14. Czym jest synkretyzm?
Łączeniem różnych elementów elementów 1 całość, przyswajaniem wszystkiego.
15. Do jakiej czynności porównuje tradycji literackiej?
Do selekcji. Tradycja jest selekcją przeprowadzoną wśród literackich faktów przeszłości.
· Tradycja jest selektywna, bo zawsze wymaga wyboru.
· Tradycja literacka jest selekcją przeprowadzoną wśród literatury faktów przeszłości, dokonaną dla jakichś celów i jakiejś konkretnej sytuacji
16. Co tworzy każda epoka w odniesieniu do tradycji literackiej?
Swoisty model przeszłości.