57. Budowa i topografia układu wydalniczego ze szczególnym uwzględnieniem budowy i funkcji nerki.

W skład układu wydalniczego (moczowego) wchodzą: nerki, moczowody, pęcherz moczowy, cewka moczowa.

Topografia nerek

• To narząd parzysty

• Leżą pozaotrzewnowo na tylnej ścianie jamy brzusznej po obu stronach kręgosłupa

• Na wysokości 3 górnych kręgów lędźwiowych

• Prawa nerka trochę niżej niż lewa

Budowa makroskopowa nerki

Miedniczka nerkowa z jednej strony zwęża się i przechodzi w moczowód, a z drugiej rozgałęzia się na 2-3 kielichy nerkowe większe, a te zaś na kilka do kilkunastu kielichów nerkowych mniejszych.
W miąższu są dwie warstwy - kora nerki i rdzeń nerki. Wypustki kory wnikają w rdzeń tworząc tzn. słupy nerkowe. Dzielą one rdzeń na piramidy skierowane wierzchołkiem ku kielichom, a podstawą ku korze nerki. Na dnie kielichów nerkowych mniejszych (czyli w wierzchołkach piramid) są brodawki nerkowe, a na szczycie każdej brodawki pole sitowe, na którym jest ok. 20 otworków - to ujścia przewodów wyprowadzających mocz. Kielichy i miedniczka wysłane są błoną śluzową pokrytą nabłonkiem wielorzędowym.

Budowa mikroskopowa nerki

Nefron (podstawowa jednostka nerki) zaczyna się tam, gdzie jest kłębek nerkowy (Malfigiego) otoczony torebką Bowmana. Od torebki odchodzi cewka moczowa, w której wyróżniamy 3 odcinki: kanalik kręty I rzędu, pętla Henlego, i kanalik kręty II rzędu uchodzący do kanalika zbiorczego. Kanaliki zbiorcze łączą się w przewody brodawkowe uchodzące w polu sitowym.
Funkcja nefronu wydzielanie i wyprowadzanie moczu.

Przewody wyprowadzające mocz

• Moczowód - długa cewka biegnąca na grzbietowej ścianie jamy brzusznej uchodząca do pęcherza. W ścianie moczowodów jest warstwa okrężna (środkowa) powodująca skurcze perystaltyczne moczowodów.

• Pęcherz - zbiornik położony w miednicy małej poza spojeniem łonowym. Od góry pokryty jest otrzewną. Ściany pęcherza dzięki mięśniówce są bardzo rozciągliwe. Może się w nim pomieścić 0,5l moczu. Na granicy pęcherza i cewki moczowej jest zwieracz pęcherza, który ciągle jest w stanie skurczu z wyjątkiem sytuacji oddawania moczu.

• Cewka moczowa - wyprowadza mocz na zewnątrz. W miejscu jej ujścia jest zwieracz cewki, który podlega kontroli naszej woli.

Pokrycie nerek

• Bezpośrednio do nerek przylega torebka włóknista

• Torebka tłuszczowa

• Torebka powięziowa (najbardziej zewnętrzna) utrzymująca nerkę w określonej pozycji.

---