DODATKOWE MATERIAŁY - komunikacja, Dziennikarstwo, Nauka o komunikowaniu

Funkcje, rola społeczna komuikacji, co to jest komunikacja, istota komunikacji.

Komunikowanie jest pojęciem bardzo pojemnym, w szerokim rozumieniu odnosi się do całej przyrody ożywionej:
-świat roślin
-świat zwierząt
-świat ludzi

Akty komunikowania (w większym rozumieniu niz tylko biologicznym) zachodzą zawisze w społeczeństwie. dlatego mowimy o "komunikowaniu społecznym" jako o najszerszym systemie komunikowania w którym mieszczą się wszystkie procesy związane z porozumiewaniem się jednostek ludzkich ponieważ to jedyne istoty żyjące zdolne do myślenia, świadomego tworzenia i używania znaków oraz symboli.

Przyroda również się komunikuje np.pszczoły dają sobie informacje gdzie jest dobry pyłek. Zwierzę jednak nie potrafi być symboliczne i kulturowe! Zwierzę związane jest zawsze z konkretnym miejscem, czasem i sytuacją tu i teraz np. gdy jest głodne to kwiczy, szczeka- daje oznaki.wykonują tylko polecenia instynktowne, fizjologiczne, przyrodnicze. Człowiek zaś potrafi się od tego wyzwolić, od tego "tu i teraz". Potrafi się dostosować. Kultura jest wytworem tylko człowieka. Człowiek jest kulturowy!
-cel
-świadomość
-wolna wola
-niezależność od przyrodniczego skrępowania.

Wolność- jest podstawą komunikacji z tym wiąże się symbolika czyli niejako lekceważenie praw przyrodniczych.
Oznaka- to też komunikat np. żółkniejące liście są oznaką, że idzie jesień.

OZNAKA = SYMPTOM
np. podkrążone oczy, gęsia skórka, rumieniec to symptomy czegoś. W komunikacji społecznej takie symptomy nie mogą mieć miejsca! Musimy przestać być pszczołą.Nie wolno nam być naturalnym, oznakowym, symptomatycznym.

oznaka --> znak
symptom -—> symbol

Znaki mogą być również te drogowe są to przecież też twory kulturowe. Musimy być wysoce kulturowi (w pertraktacjach). Chyba że… specjalnie użyjemy oznak gdy chcemy coś przez to osiągnąć, to jest nasza gra aktorstwo. Smiech może być symboliczny o ile nie jest to śmiech pusty tylko zamierzony. Musm być bardzo ostrożni- wysoce kulturowi.
Ludzie mogą opowiadać o nie "tu i teraz", o innych czasach i przestrzeniach. Wtedy jesteśmy symboliczni i znakowi. Prezentujemy wolność.

Wybitne osiągnięcie kultury to kłamstwo, stanowi 80% komunikacji:
reklama
lekarz
tv
Natura nie potrafi kłamać.
Komunikacja społeczna musi być dobrowolna, to musi być wymiana argumentów, gra argumentów. Musimy umieć grać dobrze. Nie można jednak ingerować w czyjeś ciało (choć też jest to komunikacja np kazać komuś się udusić).

Czasami ludzie ubierają "ciemne okulary" np detektywi. Te ciemne okulary to wysoka oznaka kłamstwa czyli wysoka kultura. Bądźmy kulturalnymi draniami! Czy w kulturze może istnieć prawda? W kulturze odchodzimy od rzeczywistości, operujemy abstrakcjami, mówimy od rzeczy.

ławka, chmurka, dom, słońce są to twory myślowe- symbole. Kazdy taki twór przedstawia nam inny komunikat, każdy ma inny charakter.

-A priori- z założenia. Sąd wydany niezależnie od doświadczenia. Rzeczy wydają nam się inaczej niż są naprawdę same w sobie. Kant: operujemy tylko tym co nam się jawi. Teoretyk Cassirer : świat jest taki jaki nam się jawi. to jest mój własny świat. Nie wiemy jak jest naprawdę. Z tego powstał symbolizm.
W kulturze wyrażamy siebie np malarz traci kontakt z rzeczywistością- on wyraża siebie.

nasze myśli wyrażanie siebie ~~przeciwieństwo~~ istotne rzeczy, prawda

Człowiek to zwierzę symboliczne" animal symbolicum"
Każdy rozmawia sam ze sobą tak naprawdę. KOMUNIKACJA JEST SYMBOLICZNA. Wykorzystujemy ją do własnych celów. To iż jsteśmy tak wysoc kulturowi nie zawsze jest dobre. Przed tsunami które zalało wyspę uciekły zwierzęta i sie uratowały zaś ludzie nie potrafili tego przewidzieć. Zwierzęta wyczuły oznaki niebezpieczeństwa.Człowiek zrywa więź z przyrodą. Wyzbywamy się emocji, fizjologicznych zachowań.

Komunikacja nie ma jednoznacznej definicji.
T. Goben- Klas:
a) komunikacja to przekaz informacji, idei, uczuć, umiejętności to akt lub proces transmisji, przekazywania.
b) komunikowanie jako rozumienie: komunikowanie jest procesem dzięki któremu rozumiemy innych i z kolei sami staramy się być zrozumianymi.
c) komunikowanie jako oddziaływanie: wszystkie sposoby którymi ludzie oddziałują na siebie w celu wymuszenia pewnych postaw, zachowań- peswazja.
d) komunikowanie poprzez proces łączenia ludzi: tworzenie wspólnoty. Polska- wspólny język, kod komunikacyjny który jest najważniejszym spoiwem, znaki.
e) komunikowanie jako proces społeczny: zachowanie społeczne, akt komunikacyjny, przydzielane role, osiągnięta koordynacja wysiłków.

Główna definicja komunikacji:
Dobek- Ostrowska:
KOMUNIKOWANIE JEST PROCESEM POROZUMIENIA SIĘ JEDNOSTEK, GRUP LUB INSTYTUCJI, JEGO CELEM JEST WYMIANA MYŚLI DZIELENIE SIĘ WIEDZĄ, INFORMACJAMI I IDEAMI. PROCES TEN ODBYWA SIĘ NA RÓŻNYCH POZIOMACH, PRZY UŻYCIU ZRÓŻNICOWANYCH ŚRODKÓW I WYWOŁUJE OKREŚLONE SKUTKI.

Oznaka np dym zmienia się w znak. Podpalając coś celowo dajemy znak komunikacyjny. Symbole są podstawą komunikacji interkulturowej. Stosujmy gesty, zdania, zachowanie świadome. Nie stosujmy odruchów, zachowań nieśwaidomych, nieprzemyślanych.

Wykład 2 29.10.2006r.

Zrozumienie symboliki to duża zaleta. Komunikacja polega na kłamstwie. Komunikat jest symboliczny niesie ze sobą potencjał manipulacyjny wywodzący się z wolności. Zwierzę nie potrafi manipulować, to instynkt. Manipulować to my a nie nas!!! Wszystko jednak w granicach etyki komunikacyjnej. Musimy być skuteczni w manipulacji. Kultura jest kulturą kłamstwa. Maska gracza- podstawowy strój komunikatora.

Prosces komunikacyjny i jegobposzczególne elementy które nie istnieją samodzielnie, zawsze są ze sobą powiązane:

1. kontekst: warunki, gama uwarunkowań które mają wpływ na przebieg komunikacji i jej skuteczność. Ten element dzielimy na kilka podgrup:

a) aspekt fizyczny: najbardziej zewnętrzny wyraża się w oświetleniu, wystroju, temperatury, kolory, zapach.
b) aspekt psychologiczny: nastawienie do siebie, życzliwość, uprzedzenia, obcość, wrogość, wychodzenie na przeciw, wywiad o rozmówcy.
c) aspekt historyczny: Niemcy- Polska przeszłość historycznych sporów. Aspekt ten może być tez pozytywny np. Węgry Polska.
d) aspekt kulturowy: sfera wierzeń, języka, gestów, uwarunkowania kulturowe np. amerykanin ma inne obyczaje od europejczyka. Kulturowy aspekt trzeba rozpoznać.

2. Uczestnicy: (wywiad środowiskowy)- każdy uczestnik procesu komunikacji jest indywidualny, ma odrębną osobowość, doświadczenie, wychowanie, zaintersowania, wiedzę emocje.. Warto dowiedzieć sie wcześniej o naszym rozmówcy.

3. Komunikat (przekaz komunikacyjny). Płynie on podczas komunikacji międzt rozmówcami. Posiada on:
a) sens, intencję,akt woli, znaczenie
b) Znak lub symbol (farba, atrament, głos) ujęty w otoczkę materialną. W ramach symboli jest istotne znaczenie sens który "jedzie" od nas.
c) Proces kodowania komunikatu- ten "powóz" musi być paradny. To musi być zaprzęg z pióropuszami, ładny, z błyskotkami, dobrze opakowany. To nie może być np niechlujna mowa.
d) dekodowanie- musimy wychwycać te błyskotki i nie dać się im złapać. Musimy "nauczyć się czytać". Nie dajmy zaślepić się "opakowaniem" Kodować to my a nie nas…

4. Kanał, zmysły. technika.

5, Szum komunikacyjny, natłok informacji:
a) szum zewnętrzny: zaokienny hałas, trzaski w radiu, śnieżenie w tv, przekrzykiwanie się.
b) szum wewnętrzny: związany jest ze stanami psychicznymi i cielesnymi rozmówców. Ból głowy, niewyspanie, zmęczenie to zakłócenia komunikatu i wpływają na jego jakość. Łatwe do wyeliminowania.
c) szum semantyczny, wypaczanie znaczenia słów celowo i niecelowo. Najczęściej celowo utrzymywane. Tu potrzeba dużej umiejętności czytania. Mówimy" aaa wcalenie nie chciałbym zostać dyrektorem…" a w głebi duszy bardzo chcemy.

Wykład 2 29.10.2006r.

Prosces komunikacyjny i jegobposzczególne elementy które nie istnieją samodzielnie, zawsze są ze sobą powiązane:

1. kontekst: warunki, gama uwarunkowań które mają wpływ na przebieg komunikacji i jej skuteczność. Ten element dzielimy na kilka podgrup:

4. Kanał, zmysły. technika.

Wykład 3

- komunikacja masowa (mass medialna)
- komunikacja instytujonalna (organizacyjna), wyraźnie określony nadawca i odbiorca, bez bezpośredniej styczności, anonimowość,asymetria.
- komunikacja grupowa (miedzygrupowa) np grupy etniczne
- komunikacja interpersonalna z innymi osobami, minimum 2 osoby
- komunikacja intrapersonalna (wewnątrz jednostki) całościowość, np burczy mi w brzuchu- jestem głodny, to najstarszy przejaw komunikowania, nie ma drugiej osoby z którą można przeprowadzić dialog - nie ma charakteru społecznego.

3 sposoby komunikowania:
- interpersonalne- bezpośrednie
- interpersonalne- pośrednie
- masowe- pośrednie

komunikacja interpersonalna bezpośrednia: proces komunikacji polegający na przekazie miedzy 2 osobami lub małą grupką, styczność rozmówców w określonym czasie i przestrzeni, face to face, występuje sprzężenie zwrotne w krótkim casie(widać reakcje- jest odpowiedz), daje największe mozliwości komunikowania i porozumienia, powinno sie do niej dążyć, jest najmniej manipulacyjnym sposobem, druga strona moze sie obronić (czego nie ma w masowej i instytucjonalnej).

komunikacja interpersonalna pośrednia- (medialna) pozbawiona styczności, jednego miejsca i czasu (np tel komorkowy, sms, internet itp).

komunikacja masowa- tylko medialny charakter, pośrednia, nie ma sprzężenia zwrotnego, jest impersonalna(czyli niepersonalna), daleko idąca anonimowość, gatekeeper- ktoś kto pilnuje scieżki (poodobny do bramkarza- wpuszcza lub nie), czuwa nad przepływewm informacji, przebiegiem komunikatów, bardzo polityczne stanowisko na ogół redaktor naczelny, coś w stylu censury dyrektor programowy, przeprowadza selekcję, zaangażowany politycznie i ideowo. Publiczność środków masowego komunikowania, nie wiadomo kim jest odbioraca wada m.in jest to ze nie wiadomo jak odbiorca wykorzysta informacje.

Typy komunikacji
- informacyjny
- persfazyjny

Typ informacyjny:
Polega na dostarczani wiedzy, głównym celem tej komunikacji jest zrozumienie, dzielenie się wiedzą, wyjaśnianie oraz instruktarz. Nadawcy nie chodzi o wpływanie na postawy i zachowania odbiorców, nie jest to celem (bardziej marzenie niż fakt) np. może być wykład ale jednak nie zupełnie zawsze jest jakis wybor akcenty, inny przykład to opis (będa jednak emocje, wartościwoanie itp. nawet wybiorczość jest już manipulacją, narracja np w powieściach (opis zdarzenia) ale znowu czy mozna nie opisać tylko wybiórczch faktów. Demonstracje, instruktarz, np. pogram kulinarny(też manipulacja) to jest informacja ale czy instruktarz kulinaryn ma też wpłynąć na ro by kupić książkę danego kucharza a to już chodzi o pieniądze.
Muszą być zachowane pewne zasady:
- wiarygodność nadawcy (powinien być sprawdzony), taki aby można było mu zaufać, choć nie do końca dlatego staje się bardziej kompetentny.
- nowość informacji- nowinki łatwiej się rozchodzą i docierają do odbiorcy
-przekaz wizualny (bardzo często): by wzmocnić prawdę (obrazy, mapy, film) mają zniwelować subiektywne elementy, pozwala na zbliżenie się do faktów (prawda zgodność myśli z rzeczywsitością)
- informacja: prawdziwa, rzeczowa, obiektywna, neutralna, beznamiętna

Typ persfazyjny:
Komuniacja nie ma na celu prawdy, rzeczowości, obiektywności i neutralności, stosowane są w niej pewne techniki mające namawiać, wpływać, zachęcać, oczarować, zmylić, zmienić wartości, sposob myślenia odborcy. Jest zmasowanym procesem w ktorym głownym celem jest nakłonienie odbiorcy do działania, zmienić jego postawę,wartości.

Persfazja różne stopnie, niektóre persfazje są potrzebne, podtypy:

-persfazja przekonująca: chodzi o konsensus o porozumienie miedzy uczestnikami występuje najczęściej w handlu, są różne cele, dlatego każy musi ustąpić (najbardziej łagodna).

- nakłaniająca: może być potrzebna ale tez i negatywna, nie ma porozuminia, jest narzucenie jednego punktu widzenia, nieraz jest potrzebna np w procesie wychowawczym np w resocjalizacji. Nie może być oceniana jednoznacznie ze strony etycznej. Może mieć niezwykle wyniszczający wpływ na postawe ludzi. Ambiwalentna.

-pobudzająca: najbardziej kontrowerysjna pod względem etycznym, społecznym, inaczej agitacja. Celem jest narzucanie odbircy określonych zachowan, ucieka sie do niewybrednych technik, bardzo często występuje kłamstwo, sugestie, hasła skróty myslowe, obietnice( publiczność medialna jest masą- która można popychać , modelowac) na końcu tego działania agitacyjnego jest zazwyczaj czyn i co za tym idzie to co temu towarzyszy to pieniądz. Bardzo częsty przejawem tej persfazji są kapanie najwczęściej wyborcze, mogą byc i reklamowe, marketingowe, referendalne.
- kampania persfazyjna- to działalność komunikacyjna charateryzująca się wyróznikami:
- wyrazisty cel
- oddziaływanie na dużą ilość ludzi
- ściśle określony czas działania
zazwyczaj musi odnieść sukces dlatego musi wykorzystywać profesjonalne metody, manipulować, trzeba mówić językiem który dociera do ludzi(pokonać dysonans poznawczy), zmniejszyć zjawisko oporu.

pragma- działanie

skuteczność w dzialaniu, wzorzec osobowy, wiodąca filozofia, system komunikacyjny

1839- 1914 S. Pierce- filozof, wyznaczył standardy filozofii amerykańskiej (wychwycił to jako pierwszy) ten system to system komunikacyjny.
" Jak uczynić nasze mysli jasnymi?" 1875r - teoria znaku komunikacyjnego i teoria rozumienia
- rozumienie; w komunikatach nie wolno akcentowac strony werbalnej ale mowic to co jest niezbędne (by był skuteczny). By zrozumiec komunikat trzeba go przełożyć na nasze działanie (pragma) trzeba go praktycznie zastosować (reguły postępowania)- komunikat ma spowodować działanie.

pragmatyzm- gl. czyn, działanie (skuteczność w działaniu)

Dobry komunikat nie pozostawia sfery wątpliwości działania. Tylko instrukcje ułatwiające działanie, należy wyłowić je z komunikatu (?)
Amerykanie tak bardzo chcieli być skuteczni w działaniu, że potrzebna im była teoria komunikacji społecznej.

W. James (1842-1910) następca Pierce'a twórca pragmatyzmu, zajął się teorią prawdy.

humanizm pragmatyczny- chce widziec totalnego człowieka w jego działaniu komunikacyjnym, poznawczym. Cały człowiek ma być zaangżowany w tworzenie prawdy. James rozumiał głębokie pokłady ludzkiej osobowości. Prawda jest czymś co człowiek konstruuje, tworzy.

"pragmatyzm"
"doświadcznie religijne" (Jest Bóg czy nie? Stowrzył świat czy nie?)

Prawda- musi być korzystna i czynić zadość w skutecznym komunikowaniu pyt. po co mi prawda jeśli przeszkadza w działaniu?
Czy religia mi coś daje? Czy pomaga w działaniu? James opowiada się za wiarą przyznaje sie do protestantyzmu. Wiara nadaje sens zyciu, daje nadzieje ze nie umrę a prawda to wiara. Wiara jest korzystna daje zyski. Ma przynieść korzyści finansowe. Materializm zaś nic nie daje.
Doktryna Jamesa- komunikat ma być skuteczny i uzyskać pożadany efekt dla osoby która wysyła go. nie chodzi o to by wysłany komunikat był zgodny z prawdą
Nieporozumienie Pierce'a z Jamesem. James wypaczył teorię Peraca. (?) Jest to radykalny,wypaczony pragmatyzm. Pierce obraził się na Jamesa. Nie chciał się podpisywać pod jego ideami. Zmienił nazwę swojej filozofiii z pragmatyzmu na pragmatycyzm.
James- wmówienie komuś ze jest piękny jeśli za to zapłaci.

Formy komuniacji:
werbalna 35%
niewerbalna 65%

Werbalna tj ustna, pisemna
werbalna ustna- totalna + cała otoczka, niewerbalna, mimika itp. można dopowiedzieć zmienić itd., może być bardziej osobista, ukazywać osobowość, trafiać do zmysłów odbiorcy, wieksze możliwości nadawcze. Nieraz może być mało precyzyjna, trudno sprawdzalna, ulotna.

werbalna pisemna- to samo słowo tyle ze inaczej wyrażone, ma ograniczone możliwości stosowania otoczki niewerbalnej, jest trwałe, można wracać do komunikatów (do niej zalicza się też nagrania), jest sformalizowana, można przemyśleć, dopracować zadania, w przeciwieństwie do ustnej- improwizowanej i niezbyt klarownej.

niewerbalna:
kinezjetyka- cały zespół zachowań (od słowa, ruch, gesty, mowa ciała ( nie powinno się naużywać) )

parajęzyk- niby język, zachowania głosowe eee, yyy, wzdychania, wszelkie dzwięki poza słowem głównym, nasilenie głosu, modulowanie, ton, barwa głosu, otoczki dźwiękowe nie językowe ( w reklamach, np niska barwa głosu mężczyzn, widoczne np w panasonic)

autoprezentacja- np budowa ciała, wzrost, wizerunek, ubiór uczesanie.

dotyk- tu nawt liczy się chłód dotyku dłonie, albo poklepianie po pelecach itp.

proksemika- cały proces otaczający komunikację werbalną wiążący się z przestrzenią np wybór odpowiedniego stołu- okrągły albo prostokąt? to ma wpływ na przebieg rozmowy trudno sie rozmawia jesli siedzi sie naprzeciw, ustawienie pozycji poszczególnych uczestników(gospodarka przestrznią) wykorzystać walory przestrzeni.

chronemika- gospodarowanie czasem, punktualność, ważniejści w rozmowie przychodzą później, oczekiwanie zmięcza, wpływa znacząco na rangę tego na kogo się czeka.

kontekst komunikacyjny- otoczenie komunikatu,elementy miejsca gdzie sie odbywa rozmowa, oświetlenie, zapach, kolor kwiatów, wysrój, temp., meble. (wiąze sie z proksemiką).