RODZAJE HIPOKSJI I ICH CHARAKTERYSTYKA.
Hipoksja - jest to patologiczny stan organizmu, w którym dochodzi do niedostatecznego utlenowania (niedotlenienia) tkanek ustroju. Skrajnym przypadkiem hipoksji jest anoksja - ogólne niedotlenienie ustroju. Anoksemia - niedotlenienie krwi. Wyróżniamy 4 typy kliniczne hipoksji - wg Wiggersa: 1) anoksemiczny 2)anemiczny 3)zastoinowy 4)histotoksyczny
1)typ anoksemiczny - zmniejszona jest prężność tlenu we krwi, co pociąga za sobą niedotlenienie hemoglobiny. Przyczyny pozaustrojowe: przebywanie w atmosferze o obniżonej zawartości tlenu, np. na dużych wysokościach lub podczas oddychania w przestrzeni zamkniętej. Przyczyny ustrojowe : zaburzenia układu oddechowego, prowadzące do zaburzeń wentylacji płuc - zwężenia dróg oddechowych, zmiany chorobowe płuc i opłucnej ograniczające powierzchnię oddechową płuc tj.: zapalenie płuc, nowotwory płuc, obrzęk płuc, zwyrodnienie (rozedma) płuc, zatory płuc, ucisk na płuca w skutek wysięku opłucnej oraz ograniczenie ruchów oddechowych klatki piersiowej z powodu zmian kostnych lub porażenia ośrodka oddechowego; niewydolność i wad serca
2)typ anemiczny - niedotlenienie wywołane jest niskim poziomem hemoglobiny we krwi . Do tego typ niedotlenienia dochodzi również na skutek zablokowania hemoglobiny przez powstanie karboksyhemoglobiny lub methemoglobiny
3)typ zastoinowy - powstaje wskutek niedostatecznego krążenia, zastoju krwi . Następuje zwiększona redukcja hemoglobiny w tkankach, co powoduje zwiększenie ilości hemoglobiny zredukowanej we krwi żylnej i występowanie sinicy. W zastoju krwi zwiększona redukcja oksyhemoglobiny na hemoglobinę zredukowaną jest ułatwiona dzięki zwiększonej zawartości dwutlenku węgla, przez co zakwaszenie powoduje zwiększoną dysocjację oksyhemoglobiny.
4)typ histotoksyczny - powstaje wskutek uszkodzenia układu enzymów oksydoredukcyjnych komórek (zablokowania tkanek enzymów oddechowych) - najsilniejsze działanie wykazuje cyjanowodór i różne cyjanki oraz niektóre narkotyki.
Na skutek hipoksji dochodzi do niedostatecznej podaży tlenu do tkanek, ich niedożywienia, a nawet martwicy.
Symptomy chorobowe: bóle i zawroty głowy, omdlenia, spłycenie oddechu, uczucie zmęczenia lub euforii, objawy ze strony układu pokarmowego, sinica. Sinica powstaje, gdy ilość hemoglobiny zredukowanej wynosi co najmniej 4,5g na 100 ml krwi. Zabarwienie skóry może przyjmować różne odcienie; w przypadku bardzo wysokiej zawartości hemoglobiny zredukowanej we krwi powłoki mogą stać się atramentowo niebieskie lub prawie czarne.
Powikłania długotrwałej hipoksji: nadmierna produkcja erytrocytów, zaburzenia krzepnięcia -skaza krwotoczna, upośledzenie funkcji nerek (białkomocz, podwyższony poziom kreatyniny), krwioplucie, osteoartropatia przerostowa -nadmierny rozrost tkanki kostnej.
Bibliografia:
„Fizjologia patologiczna” Antoni Horst, PZWL, 1986.