28.10.2002 uchwalono przepisy ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych, która reguluje następstwa związane z popełnieniem czynów przez osoby fizyczne działające w imieniu i na rzecz podmiotów zbiorowych.

Jeżeli taka osoba zostanie skazana prawomocnym wyrokiem sądu, to w konsekwencji można nałożyć na ten podmiot zbiorowy „kary” przewidziane w tej ustawie, jeżeli ten podmiot był rzeczywistym beneficjentem tego przestępstwa.

Rodzaje kar:

1. Kara pieniężna do 20 mln zł

2. Zakaz promocji i reklamy

3. Zakaz korzystania z subwencji

4. Podmiot nie może brać udziału w przetargach publicznych.

Podział przestępstw

1. Pierwszy podział

1. Przestępstwa powszechne - takie, które może popełnić każdy spełniający ogólne warunki odpowiedzialności karnej (ukończone 17 lat, sprawca w chwili czynu był osobą poczytalną) zaczyna się od zaimka „Kto…”

2. Przestępstwa indywidualne - takie, których nie może popełnić każdy, przestępstwa o ograniczonym kręgu podmiotów np. art. 149 K.K. zaczynający się od słów „Matka…”, art. 231 „Funkcjonariusz… „

1. Indywidualne właściwe

W przepisach K.K. występują jedynie w postaci przestępstwa indywidualnego np. dezercja (nie ma odpowiednika w prawie powszechnym)

2. Indywidualne niewłaściwe

Przestępstwa, które mają odpowiednik wśród przestępstw powszechnych.

Mogą przewidywać karę łagodniejszą niż w przepisie podstawowym - określa się je mianem uprzywilejowanego(art.148 §4 K.K.). Jeżeli przewidziana jest kara surowsza niż w typie podstawowym to takie przestępstwo określa się mianem przestępstwa kwalifikowanego (art.280, art. 148 §2).

2. Podział wg art. 7 K.K. - nie ma innych przestępstw niż zbrodnia i występek, nadto czynem zabronionym przez przepisy kodeksu wykroczeń jest wykroczenie.

1. Zbrodnia

Art.7 §2

Czyn zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 albo surowszy

2. Występek

Art.7 §3

Czyn zabroniony zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności przekraczającą 1 miesiąc

Wykroczenie - art. 1 k. wyk. - jest czyn zabroniony zagrożony karą nagany, grzywny do 5 tys. zł. Karą ograniczenia wolności lub karą aresztu.

3. Podział wg sposobu ścigania

1. Z oskarżenia publicznego

Większość przepisów kodeksu, ściganiem i oskarżaniem sprawców tych przestępstw zajmuje się wyspecjalizowany aparat państwa.

1. Ścigane z urzędu

Uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa musi być podjęta decyzja o ściganiu zgodnie z zasadą legalizmu

2. Ścigane na wniosek

Dla decyzji o wszczęciu wymagają wniosku osoby pokrzywdzonej

2. Z oskarżenia prywatnego

Drobne przestępstwa, których oskarżenie sprawcy należy do uprawnień osoby pokrzywdzonej.

Definicja przestępstwa

Ustawowe znamiona przestępstwa obejmują:

1. Podmiot

2. Stronę podmiotową (umyślność lub nieumyślność popełnienia czynu)

3. Przedmiot

4. Stronę przedmiotową (sposób i okoliczności popełnienia czynu)

Art. 1 §1 K.K. - nie ma przestępstwa bez ustawy.

---