Wykład 12

1.Ręka i stopa podobieństwa i różnice morfologiczne i funkcjonalne.

RĘKA	STOPA
1.SZKIELET Wyróżniamy trzy odcinki : nadgarstek śródręcze palce Kości nadgarstka jest 8 , tworzą dwa szeregi : bliższy : k.łódeczkowata,k.księżycowata, k.trójgraniasta,k.grochowata dalszy : k.czworoboczna większa i mniejsza k.głókowata i k.haczykowata Kości nadgarstka układają się w łuk wypukłością skierowany grzbietowo . Po str.dłoniowej powstaje bruzda nadgarstka. Kości śródręcza jest 5 Kości długie składają się z podstawy, trzonu i głowy. Podstawa łączy się z kośćmi nadgarstka ,głowa z paliczkami palców. Kości palców - 14 sztuk Palce 2-5 mają po trzy paliczki tj.bliższy,środkowy i dalszy. Palec 1 (kciuk) ma dwa paliczki bliższy i dalszy Trzeszczki : małe kosteczki - zwykle 2 szt. Występują po str.promieniowej i łokciowej głowy I k.śródręcza . 2.STAWY Wyróżniamy tu stawy : promieniowo-nadgarstkowy śródnadgarstkowy międzynadgarstkowe nadgarstkowo-śródręczne nadgarstkowo-śródręczny kciuka międzyśródręczne śródręczno-paliczkowe międzypaliczkowe Kość grochowata łączy się jedynie z kością trójgraniastą, pozostając na uboczu szeregu bliższego i nie ma odpowiednika w k.stępu. Swoisty dla ręki jest staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka (typ siodełkowy) ,który umożliwia przeciwstawianie kciuka i warunkuje zdolności chwytne ręki. Staw promieniowo-nadgarstkowy jest stawem eliptycznym o dwóch osiach ruchu Stawy śród i międzynadgarstkowe są stawami złożonymi lub płaskimi o niewielkiej ruchomości Stawy międzyśródręczne (płaskie) o znikomej ruchomości Stawy śródręczno-paliczkowe (kuliste) o dwóch osiach ruchu Stawy międzypaliczkowe (zawiasowe) - jednoosiowe . 3.MIĘŚNIE Mięśnie krótkie ręki rozmieszczone są jedynie na jej powierzchni dłoniowej i między kośćmi śródręcza i podzielone są na trzy grupy : mięśnie kłębu mięśnie kłębika mięśnie środkowe dłoni Wśród mięśni kłębu obecny jest mięsień przeciwstawiacz kciuka ,który niema swego odpowiednika na wyniosłości przyśrodkowej stopy Wśród mięsni kłębika obecny jest mięsień dłoniowy długi (m.skórny),którego brak na wyniosłości bocznej podeszwy stopy. Mięśnie glistowate i międzykostne analogiczne w zakresie dłoni jak i stopy. Ruchy zginania i prostowania palców oraz odwodzenia i przywodzenia zachowane. Zakres ruchów zgięcia największy. Ruchy w poszczególnych stawach możliwe choć ograniczone. 4.FUNKCJA Podstawową funkcją jest czynność chwytna ręki, która możliwa jest dzięki zdolności przeciwstawiania kciuka. Zakres ruchów zginania, prostowania, odwodzenia i przywodzenia w stawach ręki duży, umożliwia swobodną manipulację i wykonywanie drobnych ruchów precyzyjnych jak też silnych ruchów chwytnych.	wyróżniamy trzy odcinki : stęp śródstopie palce Kości stępu jest 7 ,tworzą dwa szeregi : bliższy : k.skokowa i k.piętowa dalszy : trzy kk.klinowate i k.sześcienna K.łódkowata położona jest między oboma szeregami i nie ma odpowiednika w zakresie nadgarstka. Natomiast szereg bliższy i dalszy odpowiadają odpowiednim szeregom nadgarstka. Podobnie wysklepione są k.stepu w szeregu daalszym ,wypukłe grzbietowo. Kości śródstopia jest 5 Budowa analogiczna jak k.śródręcza. Kości palców - 14 sztuk Budowa analogiczna jak palców ręki Palec 1 (paluch) ma dwa paliczki, pozostałe palce 2-5 po trzy paliczki. Paliczki palców stopy są mniejsze i krótsze . Trzeszczki ; analogiczne - 2 szt. Występują po str.bocznej i przyśrodkowej I kości śródstopia. Wyróżniamy tu stawy : skokowo-goleniowy (skokowy górny) skokowo-piętowo-łódkowy (skokowy dolny przedni) skokowo-piętowy (skokowy dolny tylny) poprzeczny stępu (skokowo-łódkowy i piętowo-sześcienny) klinowo-łódkowy stępowo-śródstopne międzyśródstopne śródstopnio-paliczkowe międzypaliczkowe Analogiczny staw skokowy górny jest stawem zawiasowym o jednej osi ruchu Analogiczne stawy : skokowe dolne (przedni i tylny),poprzeczny stepu i klinowo-łódkowy maja podobny typ ukształtowania powierzchni stawowych i poza stawem skokowym dolnym wykazują niewielką ruchomość. Charakter powierzchni stawowych stawów międzyśródstopnych, śróstopno-paliczkowych i międzypaliczkowych identyczny jak w ręce. Ruchomość stawów palców nieco mniejsza niż w ręce. Mięśnie krótkie stopy rozmieszczone są nie tylko od strony podeszwowej - podobnie jak mięśnie ręki ,w trzech grupach : mięśnie wyniosłości przyśrodkowej (palucha) mięśnie wyniosłości bocznej (palca małego) mięśnie wyniosłości pośredniej , ale również od strony grzbietowej stopy, gdzie wyróżnia się : mięsień prostownik krótki palucha mięśień prostownik krótki palców Wśród mięśni wyniosłości pośrodkowej obecny m.czworoboczny podeszwy oraz m.zginacz krótki palców, które nie mają swych odpowiedników w zakresie dłoni. Ruchy zginania palców silniejsze od prostowania gdyż mięśnie podeszwy nie dochodzą do rozcięgien grzbietowych palców ,w przeciwień- stwie do mięśni dłoni. Ruchy odwodzenia i przywodzenia palców niemal zniesione .Ruchy w pojedynczych stawach palców zniesione. Podstawową funkcją jest czynność podporowa i dźwiganie ciężaru ciała. Dzięki dużej ilości stawów i silnemu aparatowi więzadłowemu ma duża sprężystość ,przez co dobrze dopasowuje się do podłożą. Mięśnie stopy aktywnie uczestniczą w utrzymaniu i regulacji sklepienia stopy oraz poprzez swoje napięcie stabilizują stopę podczas stania.

---