9010


Thomas Cromble Schelling, urodzony w 1921 r., nagroda Nobla w 2005 r.

National Income Behavior, 1951; International Economics, 1958; The Strategy of Conflict, 1960, Strategy and Arms Control (with Morton H. Halperin) 1961; Arms and Influence, 1966; Micromotives and Macrobehavior, l978; Thinking Through the Energy Problem, 1979; Choice and Consequence, 1984

Zastosował teorię gier do polityki odstraszania (deterrence) zakładając, że różnica między bronią, nuklearną i konwencjonalną jest tak wyjątkowo naturalna, iż umożliwia ograniczenie wojny z pomocą milczącego, nie wypowiedzianego przetargu (tacit barganing).

W Strategii Konfliktu, wydanej w Cambridge, Mass. w 1960 r. przedstawił "teorię współzależnej decyzji"; jeden z przeciwników ogranicza drugiego poprzez tegoż oczekiwania skutków jego własnych działań. Istotą tej taktyki jest dobrowolne lecz nieodwracalne poświęcenie własnej wolności wyboru, opierające się na paradoksalnym przekonaniu, iż władza powstrzymania przeciwnika może zależeć od władzy związania siebie samego tak , że w przetargach słabość często stanowi siłę.

konflikt, "racjonalne" i "nieracjonalne" zachowanie, zamierzone i niezamierzone

rodzaj rywalizacji, w którym uczestnicy usiłują wygrać dzięki racjonalnemu, świadomemu i zręcznemu (rational, conscious, artful) zachowaniu)

racjonalne zachowanie to nie tylko rozumne (intelligent) lecz motywowane przez świadomą kalkulację korzyści, kalkulację z kolei opartą o jawnie wyrażony (explicit) i wewnętrznie spójny system wartości

teoria gier wyodrębnia gry zręczności, gry losowe i gry strategiczne, w których najlepsza linia postępowania każdego z graczy zależy od działań innych graczy

"wygrana" w konflikcie nie ma ściśle agresywnego (competitive) znaczenia, nie chodzi o zwycięstwo nad przeciwnikiem, lecz o korzyści zrelatywizowane do własnego systemu wartości. Może być ona osiągnięta poprzez przetarg, wzajemne przystosowanie bądź unikanie zachowanie wzajemnie szkodliwego

nie chodzi o skuteczne użycie (application) siły lecz o wykorzystanie (exploitation) potencjalnej siły

Strategia nie tyle dotyczy wrogów, którzy nie znoszą się wzajemnie, co partnerów, którzy nie ufają sobie lub spierają się ze sobą. Nie tyle chodzi o podział korzyści i strat między osobami wysuwającymi roszczenia, co o możliwość, że konkretne rezultaty są gorsze (lub lepsze) dla osób wysuwających roszczenia niż jakieś inne rezultaty

głównie interesują autora nie gry o sumie zerowej (constant-sum games), lecz gry o sumie zmiennej (variable-sum games)

"odstraszanie" przestępców"

"odstraszanie" dzieci

wywrócenie łodzi

przetarg może być explicit (dobitny, wyraźny, bez niedomówień, bezpośrednio, bez ogródek) gdy ktoś oferuje ustępstwo bądź też z pomocą milczącego, cichego manewru (tacit maneuver)

Podczas dwunastu lat rozwijania idei "odstraszania" (deterrence) stało się powszechnie uznawanym, iż jego skuteczność zależy od wiarygodności, co z kolei uzależnione jest od kosztów i ryzyka dla grożącego, jakie towarzyszyć mogą realizacji groźby. Przyjęto również, iż staje się ona wiarygodna dzięki zakresowi i formie zobowiązania się (commitment): wnyki, sidła (trip wire - ukryta linka, żyłka uruchamiająca pułapkę, bombę, karabin), zaangażowanie honoru i prestiżu, przekazanie odpowiedzialności najbardziej zdecydowanym. Niezbędna racjonalność drugiej strony (szaleńcy nie reagują), jak również pozostawienie jej możliwej do przyjęcia drogi ucieczki (recourse). Skrajność może wyzwolić skrajność. Pożądana jest zawarta implicite (ukryta, domyślna, nie wprost) obietnica. Wreszcie, ostatnio, w związku z tzw. "środkami zabezpieczenia się przed niespodziewaną napaścią" zaczęto rozważać możliwość poprawienia wzajemnego odstraszania się poprzez kontrolę zbrojeń

strategia konfliktu nie zajmuje się skutecznym użyciem przemocy, lecz stosowaniem gróźb i obietnic

strategia konfliktu nie rozróżnia (nondiscriminatory) konfliktu i wspólnych interesów czy też potencjalnych wrogów i potencjalnych przyjaciół; można ją nazwać teorią kruchego precarious) partnerstwa bądź niepełnego antagonizmu

w przypisie Schelling zastrzega się, iż pojęcie groźba nie musi zawierać agresywnej lub wrogiej konotacji

Zarówno neutralność teorii co do stopnia konfliktowości jak i nacisk tak na ograniczenie jak i okiełznanie (constraining) partnera poprzez jego oczekiwania co do konsekwencji jego działań pozwalają na określenie teorią współzależnej decyzji.

Sądził, iż o ile atakowi nuklearnemu z użyciem wszelkich zasobów zapobiegało wzajemne zaufanie co do określonej siły nuklearnego odstraszania, o tyle zaufanie to może się zwiększyć wraz z liczbą środków odwetowych znajdujących się w posiadaniu każdej ze stron. Była to tak zwana koncepcja stabilnej równowagi (stable-balance).

Dyplomacja oparta o przymus, "coercive diplomacy" w erze nuklearnej jest przedmiotem jego następnej książki, Arms and Influence, New Haven 1966

Odkąd charakter siły militarnej uczynił coraz to trudniejszym jej zastosowanie dla osiągnięcia celów politycznych, państwo musi nauczyć się, jak jej używać dla nakłonienia partnera do ustępstw w danej sprawie w obawie przed skutkami dalszego oporu.

"Manipulacja ryzykiem" wykorzystuje fakt, że rozwój wydarzeń może wymknąć się spod kontroli, dla osiągnięcia korzyści z gróźb, które, gdyby zostały spełnione, okazałyby się katastrofalne również dla strony inicjującej.

Zdaniem Schellinga planowanie nuklearne jest planowaniem wojny wytrzymałości nerwowej, demonstrowania i przetargów", a nie niszczenia celów dla lokalnych celów taktycznych.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
9010
9010
9010
9010
9010

więcej podobnych podstron