Integracja Społeczna
-na podstawie książki M. Winiarskiego „Rodzina, szkoła, środowisko lokalne”.
Integracja-(łączyć, powiększać, uzupełniać, scalać) proces kształtowania się ludzkiej społeczności
Wg Jaher scalanie- łączyć coś w całość; łączyć różne elementy. Scalanie ma sens, gdy, mówimy o różnorodności
Integracja społeczna- stan lub proces formowania się zorganizowanej zbiorowości zdolnej do spełniania określonych zadań skupionych więzią stosunków nieantagonistycznych. Integracja jest naturalnym procesem wytwarzania się całości nie tylko przez tworzenie wspólnych instytucji formalnych, lecz przez wytwarzanie wspólnych wartości, wzorów działania, interesów i poglądów.
.Rodzaje (typy) integracji wg. Landeckera:
1. normatywna- akceptowanie i upowszechnianie określonego systemu wartości i wzorów postępowania wśród członków określonej zbiorowości.
2. funkcjonalna- umiejętne i sprawne współdziałanie w zakresie realizacji określonych zadań przez daną zbiorowość.
3. komunikatywna- sprawne, wzajemne porozumiewanie się, wymiana poglądów i ich uzgadnianie w ramach określonej zbiorowości.
4. kulturowa- harmonia wewnętrzna między wartościami i normami kulturowymi.
Czynniki kształtujące Integrację Społeczną wg. J. Fichter:
a) podstawowe- wartości, które są ważne dla społeczeństwa (wartości uniwersalne i narodowe)
b) istotne- wspólnotę czynności działań, działania na rzecz kogoś i siebie, pobudzające człowieka do działania, przyczyniające się do rozszerzenia motywacji społecznej, wspólnie wykonywane zadania i przedsięwzięcia zgonie z kompetencjami jednostki
c) inne- wyrażają się w zintegrowanej osobowości społecznej, związanej z uczestniczeniem jednostek w różnych grupach społecznych, zróżnicowanych pod względem kulturowym i pełnionych w nich odmiennych ról.
Czynniki te są wzajemnie powiązane. Ujawnia się to w następujący sposób:
„1) ludzie są wzajemnie zintegrowani, gdy posiadają wspólne wartości i czynności;
2) wspólne wartości kierują ludźmi wykonującymi razem wspólne czynności;
3) wspólna realizacja czynności zwiększa poważanie między uczestnikami i wobec wspólnych czynności.”
Do mniej ważnych czynników integracji Fichter zalicza: sposoby reagowania na zagrożenia zewnętrzne, mechanizmy i techniki upowszechniania konformizmu wobec wzorów zachowań, splot interesów różnych grup funkcjonujących w ramach społeczeństwa.
Uwarunkowania oraz główne procesy integracji:
W teorii integracji społecznej wyodrębnia się dwa rodzaje jej źródeł:
1. zewnętrzne - wpływ kontroli społecznej, zależność funkcjonalna od szerszej zbiorowości, układ ekologiczny, ogniwa kierujące, hierarchia statusów społecznych, systemy odniesienia
2. wewnętrzne - czynniki aksoafektywne: atrakcyjność wspólnego celu, działania zbiorowego, przynależności do grupy, atrakcyjność wynikająca z powiązań interpersonalnych.
Są to równocześnie czynniki generujące bądź hamujące proces integracji.
Integracja społeczna może być rozpatrywana w trzech płaszczyznach:
a) osobowej (brak sprzeczności między rolami pełnionymi przez jednostkę)
b) grupowej (członkowie realizują wspólny cel pozostając we wzajemnej zależności i zgodzie)
c) społeczeństwa globalnego (współpraca małych i wielkich grup tworzących społeczeństwo, ukierunkowana na harmonijne zaspokajanie swoich potrzeb)
Zagrożenia integracji:
-z wew. człowieka - np. potrzeba dominacji-nie panuje nad pierwotnym instynktem
-o charakterze mezo-strukturalnym- środowisko lokalne
-makrostrukturalne- rozluźnienie więzi międzyludzkich poprzez istnienie różnorodnych płaszczyzn działania ludzi