Polski model grzeczności: okazywanie szacunku partnerowi w dialogu, szczególnie starszym i kobietom, umniejszając własnej wartości.
Formy etykietalne komunikacji językowej:
Akty pośrednie - to takie akty, których funkcja nie jest wyrażona wprost, lecz odczytywana przez adresata na podstawie znajomości zwyczaju językowego, bądź konkretnej sytuacji mówienia, np. „oj!” – może pełnić funkcję przeproszenia,”jestem zobowiązany”, „moja wdzięczność nie ma granic”. Akt powitania „dzień dobry”, „hej”, „cześć”, bez wariacji od „witam”
Akty bezpośrednie – to takie akty, których funkcja (podziękowanie, przeproszenie) wyrażona jest w samej ich formie, np. dziękuję pani serdecznie, przepraszam cię za spóźnienie. Słowa „przepraszam”, „dziękuję” znajdują się bezpośrednio w formule. Większość aktów etykiety może wystąpić w formie bezpośredniej, co związane jest zwykle z bardziej oficjalną sytuacja komunikowania. Akt powitania „witam”
Akty szablonowe – to takie akty, które są utrwalone w powszechnej formie językowej, której na stałe przypisana jest określona funkcja etykietalna, np. „jestem ci bardzo wdzięczny” – akt pośredni, szablonowy.
Akty nieszablonowe – to takie akty, które nie są ustalone w określonej formie, związanej na stałe z określoną funkcją. Wymagają one wielu operacji związanych z interpretacją , np. wiem jak bardzo kochałeś ojca (dopiero w kontekście wiadomo, że chodzi o akt kondolencji)
Proszę stworzyć przykład aktu pośredniego nieszablonowego o funkcji gratulacji z okazji narodzin dziecka: „przepiękny malec! ale wam zazdroszczę!”, „nareszcie powiększyliście rodzinę!”, „nawet nie wiecie jakie szczęście was spotkało!”
Akt życzeń z okazji świąt nowego roku, nieszablonowe, bezpośrednie: „życzę ci samych dobrych wyników na studiach w nowym roku”